Ετικέτα: ρατσισμός

21 Μαρτίου είναι η παγκόσμια ημέρα κατά του ρατσισμού και της ξενοφοβίας. Έχω γράψει και αλλού ότι οι ημέρες αφιερώματα δεν έχουν κανένα νόημα εάν δε συνοδεύονται από ευρύτερη δουλειά πάνω στο αντικείμενο του κάθε αφιερώματος.

Σχετικά με τη σημερινή ημέρα απλώς θα ήθελα να ανεβάσω ένα εξαιρετικό  τραγούδι, από την πρώτη και καλύτερη (πάντα κατά τη γνώμη μου) εκτέλεσή του. Είναι το “Ξενιτεμένο μου πουλί”, σε ερμηνεία του Γιώργου Μπαγιώκη, από το δίσκο “Μαντζουράνα στο κατώφλι” του Χρήστου Λεοντή (μουσική) και του Γιώργου Αρμένη (στίχοι), που κυκλοφόρησε το 1980.

Το τραγούδι το χαρίζουμε σε όλα τα ‘ξενιτεμένα πουλιά’ άλλων πατρίδων, που ζουν σε τούτη εδώ τη χώρα. Το χαρίζουμε σε όσα ‘ξενιτεμένα πουλιά’ δεν μπορούν να γυρίσουν στις πατρίδες τους γιατί ο πόλεμος και η φτώχεια θερίζουν, και τους διαβεβαιώνουμε ότι θα κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να αισθανθούν σε τούτο εδώ τον τόπο, την αλληλεγγύη που δικαιούνται.

Σύνδεσμοι:

Υλικό για την ημέρα εδώ

 

Η ενδοσχολική βία (ή εκφοβισμός, ή μπούλινγκ / Bullying) είναι ένα τεράστιο πρόβλημα που υπήρχε πάντα στα σχολεία, αλλά σήμερα απέκτησε όνομα και ως τέτοιο μας επέτρεψε να το δούμε. Δυστυχώς η βία και ο εκφοβισμός είναι στοιχεία της κοινωνίας (θέμα που δεν άπτεται του παρόντος άρθρου) κατά συνέπεια είναι και στοιχείο της μικρής κοινωνίας του σχολείου. Σε περιόδους κατά τις οποίες ο νταής, ο μάγκας, ο μάτσο άνδρας, είναι αποδεκτοί ως πρότυπα για την κοινωνία, έχουμε μεταφορά αυτών των προτύπων και εντός της σχολικής κοινότητας, με αποτέλεσμα να οξύνεται ο ενδοσχολικός εκφοβισμός. Σε περιόδους έξαρσης του εκφοβισμού στην κοινωνία, υπάρχει και έξαρση του εκφοβισμού εντός του σχολείου. Σε περιόδους μη αποδοχής τους διαφορετικού στην κοινωνία, συναντάμε δυσανεξία στο διαφορετικό και εντός του σχολείου.
Όμως πώς ορίζεται το μπούλινγκ (γενικώς και όχι μόνο ενδοσχολικό); Παίρνουμε τον ορισμό από τη βικιπαίδεια:

«Το μπούλινγκ (νταηλίκι – bulliying) είναι μια μορφή κακοποίησης, πιο συγκεκριμένα εκφοβισμού ή εξαναγκασμού. Αυτή συνεπάγεται περιοδικά επαναλαμβανόμενες πράξεις που σκοπό έχουν την επιβολή ενός ατόμου ή μιας ομάδας πάνω σε ένα άλλο άτομο ή ομάδα, επομένως μια «ανισορροπία δυνάμεων». Η εν λόγω ανισορροπία μπορεί να είναι κοινωνική ή/και σωματική. Το θύμα του εκφοβισμού αναφέρεται και ως στόχος.
Το νταηλίκι αποτελείται από τρία βασικά είδη κακοποίησης – συναισθηματική, λεκτική και σωματική. Συνήθως, πρόκειται για ανεπαίσθητες μεθόδους εξαναγκασμού όπως ηψυχολογική χειραγώγηση.
Το νταηλίκι κυμαίνεται από την απλή μορφή εκφοβισμού σε πιο σύνθετες μορφές, στις οποίες ο νταής ενδέχεται να έχει έναν περισσότερους «υπαρχηγούς» που μπορεί να φαίνεται να είναι πρόθυμοι να βοηθήσουν τον «αρχι-νταή» στις δραστηριότητές του. Το νταηλίκι στο σχολικό ή εργασιακό χώρο αναφέρεται και ως ομότιμη κακοποίηση.
Το νταηλίκι μπορεί να προκύψει σε οποιοδήποτε περιβάλλον στο οποίο ανθρώπινα όντα αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Αυτό περιλαμβάνει το σχολείο,το στρατό, την οικογένεια, το χώρο εργασίας, το σπίτι και τις γειτονιές. Ο εκφοβισμός είναι δυνατό να λαμβάνει χώρα μεταξύ κοινωνικών ομάδων, κοινωνικών τάξεων και ακόμη και μεταξύ χωρών (υπερβολική εθνικοφροσύνη, σοβινισμός, φασισμός).»

Στο νηπιαγωγείο η βία δεν είναι άγνωστη λέξη. Θεωρώ όμως ότι είναι δύσκολο να υπάρξει ενδοσχολική βία-εκφοβισμός, δηλαδή (βάσει του ορισμού) μία διαρκής κατάσταση εκφοβισμού ενός παιδιού από άλλα, γιατί τότε το νηπιαγωγείο έχει αποτύχει στους βασικούς στόχους που έχει θέσει ως σχολείο.
Και γιατί δεν μπορεί να υπάρξει εκφοβισμός; Επειδή η νηπιαγωγός είναι κάθε δευτερόλεπτο κοντά στα παιδιά και παρεμβαίνει σε κάθε διένεξη και διαπληκτισμό τους (με βάση τα αποτελέσματα μιας μελέτης που πραγματοποίησε η Εταιρία Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου σε συνεργασία με την Παιδαγωγική σχολή του Α.Π.Θ., ο σχολικός εκφοβισμός εμφανίζεται κυρίως στο σχολικό περιβάλλον σε χώρους χωρίς επίβλεψη από τους εκπαιδευτικούς, όπως η αυλή, ο διάδρομος και η τάξη κατά τη διάρκεια του διαλείμματος – πηγή). Επειδή τα νήπια συνηθίζουν να λένε στην νηπιαγωγό αυτό που τους συμβαίνει, εν αντιθέσει με τα μεγαλύτερα παιδιά που ντρέπονται ή φοβούνται (βάσει της ίδιας μελέτης, τα μεγαλύτερα παιδιά μιλάνε στους φίλους και όχι στους εκπαιδευτικούς ή τους γονείς). Επειδή τα νήπια λειτουργούν περισσότερο αυθόρμητα. Επειδή η αυθεντία του μεγάλου, όταν τον εμπιστεύονται, όπως και η προστασία και η ασφάλεια που αυτός τους προσφέρει, λειτουργεί αποτρεπτικά στην εμφάνιση του φαινομένου του εκφοβισμού. Διευκρινίζω ότι για να θεωρηθεί ένα φαινόμενο ως σχολικός εκφοβισμός, θα πρέπει να είναι επαναλαμβανόμενο και να έχει προκαλέσει ένα διαρκή φόβο, μία τραυματική εμπειρία στο παιδί-στόχο. Εάν κάποια ημέρα ένα παιδί φοβηθεί από ένα γεγονός, ή εάν του ασκηθεί μία φορά βία από ένα άλλο παιδί, αυτό δεν μπορεί να θεωρηθεί εκφοβισμός.
Η δουλειά μας είναι να παρεμβαίνουμε καθημερινά και να μην επιτρέπουμε τα μεμονωμένα γεγονότα και γίνουν σταθερές, να μην επιτρέψουμε να ασκηθεί οποιαδήποτε μορφή εκφοβισμού, ακόμη και ως μεμονωμένο συμβάν.

Εδώ θα πρέπει να πω πως είμαι αντίθετη με τις ημέρες – αφιερώματα (γενικά, αλλά και ειδικά στο θέμα μας), αν και μπορεί να είναι αφορμές για να αρχίσει ένα ουσιαστικό έργο σε βάθος χρόνου. Στο νηπιαγωγείο έχουμε, βάσει του προγράμματός μας, κάποιους εκπαιδευτικούς στόχους. Το έργο μας είναι να δουλεύουμε για την επίτευξη αυτών των στόχων καθημερινά. Καθημερινά λοιπόν δουλεύουμε έτσι ώστε να αναπτυχθεί μεταξύ των παιδιών πνεύμα συνεργασίας, αλληλοσεβασμού, εκτίμησης και αποδοχής της διαφοράς, του άλλου, του ξένου. Βήμα βήμα, λιθαράκι λιθαράκι, χτίζουμε αυτή τη σχέση, μέσα από αντιξοότητες και προβλήματα, χρησιμοποιώντας όλες τις μεθόδους μάθησης, διαπερνώντας οριζόντιως όλους τους τομείς μάθησης. Η βία, ο φόβος, η καταπίεση, η απαξίωση, η μείωση της προσωπικότητας, είναι μορφές συμπεριφοράς που δεν μπορεί να γίνουν αποδεκτές καμία ημέρα, καμία ώρα, κανένα λεπτό της κοινής μας ζωής στο σχολείο.
Τα βιβλία, οι ταινίες, οι συζητήσεις, οι τέχνες, είναι και πρέπει να είναι καθημερινοί συνεργάτες στην προσπάθειά μας να εξορίσουμε τη βία και το φόβο από τα σχολειά μας. Όμως, για να παραχθεί ουσιαστικό έργο, θα πρέπει η δουλειά μας σχετικά με τον εκφοβισμό να εκτείνεται σε όλη τη χρονιά, να γίνεται σε βάθος, δηλαδή να αφορά στην ευρύτερη συγκρότηση του χαρακτήρα του κάθε παιδιού, τη θέση του απέναντι στους άλλους ανθρώπους και την ίδια του τη ζωή. Κανένα βιβλίο, καμία ημέρα, καμία ταινία δεν μπορεί να κάνει τίποτε, εάν η στάση ζωής που διδάσκουμε στην καθημερινότητα, αποδέχεται τα πρότυπα της βίας, του ισχυρού έναντι του ασθενούς, των ικανών, άξιων και άριστων έναντι των ανίκανων, αδύναμων και διαφορετικών.

Η ερώτηση “ποιους ανθρώπους θέλουμε” προηγείται της ερώτησης “ποιο σχολείο θέλουμε”. Στόχος του νηπιαγωγείου είναι να εκπαιδεύσει ελεύθερους, δημιουργικούς, χαρούμενους ανθρώπους, που θα λειτουργούν μέσα σε ένα κλίμα συνεργασίας, αποδοχής και αλληλοεκτίμησης.

Σχετικά με το σχολικό εκφοβισμό, βρήκα πολύ καλά αφιερώματα με προγράμματα και δράσεις, και σίγουρα θα υπάρχουν και πολλά ανάλογα:
Α΄ Σύλλογος Αθηνών Εκπαιδευτικών Π.Ε.,
περιφερειακή διέυθυνση α’θμιας β’θμιας εκπ/σης νοτίου αιγαίου,
πυθαγόρειο νηπιαγωγείο,
popi it,
11ο νηπιαγωγείο Χίου,
το νηπιαγωγείο που ονειρεύομαι,
εταιρεία Ψυχοκοινωνικής υγείας παιδιού και εφήβου

Και κάτι τελευταίο, που όμως δείχνει το ευρύτερο πρόβλημα που υπάρχει στην κοινωνία μας σήμερα. Αναζητώντας εικόνες για το μπούλινγκ, βρήκα μία εικόνα που έγραφε:

«Η ΒΙΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΜΑΓΚΙΑ»

Τι σημαίνει αυτό; Ότι η μαγκιά είναι κάτι καλό και η βία που είναι το κακό, δεν πρέπει να συγχέεται μαζί της; Μέσω αυτού του συνθήματος επιχειρείται η “νομιμοποίηση”, “κάθαρση” και αποδοχή της μαγκιάς. Θεωρώ ότι η μαγκιά είναι απορριπτέα, η μαγκιά η οποία σίγουρα δεν έχει καμία σχέση με τον “μάγκα” της εποχής του ρεμπέτικου. Η μαγκιά σήμερα ταυτίζεται με το νταηλίκι και υπό αυτή την έννοια η μαγκιά είναι εξ ορισμού βία. Εάν δεν αρνηθούμε το πρότυπο του μάγκα και του νταή, δε θα μπορέσουμε να απαλλαχθούμε από τη βία, όχι μόνο εντός του σχολείου, αλλά και ευρύτερα στην κοινωνία μας.

Αυτή την περίοδο αρχίσαμε να διαβάζουμε σε συνέχειες την ιστορία του ‘μικρού πρίγκιπα’.

Ο Μικρός Πρίγκιπας είναι βιβλίο του Γάλλου συγγραφέα Αντουάν ντε Σαιντ Εξυπερύ. Η ιστορία του βιβλίου είναι η ακόλουθη: ο αφηγητής  (ο ίδιος ο Αντουάν) πέφτει με το αεροπλάνο του -που έχει πάθει βλάβη- στην έρημο. Εκεί συναντά ένα ασυνήθιστο παιδί (το μικρό πρίγκιπα), γνωρίζονται και γίνονται φίλοι. Ο μικρός πρίγκιπας διηγείται στον Αντουάν το ταξίδι του στους πλανήτες και τους ανθρώπους που συνάντησε εκεί και του περιγράφει τον πλανήτη του, τα μπαομπάμπ και το μικρό του λουλούδι.

Τα ακόλουθα λόγια της αλεπούς προς το μικρό πρίγκιπα είναι χαρακτηριστικά της γλυκύτητας και της ομορφιάς του βιβλίου:

“Είσαι υπεύθυνος για πάντα, γι’ αυτό που έχεις εξημερώσει.”

“Ο χρόνος που πέρασες με το τριαντάφυλλό σου είναι αυτό που το κάνει ξεχωριστό για σένα.”

Το έργο είναι δημοφιλές και κυκλοφορεί σε πολλές εκδόσεις (Πατάκης, Ψυχογιός, Ζαχαρόπουλος). Εγώ το γνώρισα από τις εκδόσεις Ηριδανός, με Πρόλογο και Μετάφραση του Στρατή Τσίρκα. Στη συγκεκριμένη έκδοση αναφέρονται τα ακόλουθα:

“Γραμμένο το 1940, στις Η.Π.Α. όπου είχε καταφύγει ο Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ όταν κατάρρευσε η Γαλλία, το μικρό αυτό αριστούργημα πρωτοεκδόθηκε γαλλικά στη Νέα Υόρκη κι αμέσως ακολούθησε η μετάφραση του στ’ αγγλικά. Κι ενώ διαρκούσε ακόμη ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος, αλλεπάλληλες εκδόσεις του “Μικρού πρίγκιπα” κυκλοφορούσαν γαλλικά στην Ελβετία, τη Λατινική Αμερική, τη Β. Αφρική και το Λίβανο, αλλά και μεταφράσεις του σε πολλές γλώσσες. Ένα χρόνο αργότερα, την 31 Ιουλίου 1944, παραμονή ακριβώς της απελευθέρωσης της Γαλλίας, ο Σαιντ-Εξυπερύ, που εκτελούσε την έννατη πολεμική του αποστολή, ξέρει καλά, ενώ εξαφανίζεται με το αεροπλάνο του στ’ ανοιχτά της Κορσικής, κυνηγώντας γερμανικά καταδιωχτικά, πως ο μικρός του πρίγκηπας έγινε ήδη ένα σύμβολο, ένα φωτεινό σημείο. Έγινε ένα αστέρι συναντίληψης κι επικοινωνίας, όλων εκείνων, που πάνω από τον όλεθρο του πολέμου και τις χιτλερικές θηριωδίες, δεν έπαψαν να μένουν πιστοί στις αξίες του ανθρώπου, στο απαραβίαστο του εσωτερικού του κόσμου, στο δικαίωμα του ν’ αγωνίζεται για να δώσει ένα νόημα στη ζωή, και για την ευτυχία του.”

Ακολούθως μπορείτε να δείτε ένα ανιμέισον του μικρού πρίγκιπα, που είχε προβληθεί από την τηλεόραση της βουλής.

https://www.youtube.com/watch?v=icIrzbxADys

Πηγές / Σύνδεσμοι:

Ανάλυση του έργου εδώ

Πληροφορίες Βικιπαίδεια

Θεατρική Παράσταση:

Το βιβλίο έχει διασκευαστεί σε θεατρικό έργο και έχει ανέβει σε διάφορες παραστάσεις. Φέτος βρήκαμε μία παράσταση – για πληροφορίες  εδώ και εδώ.

Φέτος για τα Χριστούγεννα ανεβάσαμε την παράσταση “Ο Εγωιστής Γίγαντας” πάνω στο γνωστό παραμύθι του Όσκαρ Ουάιλντ.

Το παραμύθι διασκευάστηκε για να αποφευχθούν οι μεταφυσικές παραδοχές του. Έτσι στο δικό μας μύθο, το παιδί που μπαίνει στον κήπο, είναι ένα παιδί που ήταν απομονωμένο από την ομάδα των συνομηλίκων.

Επίσης επιλέξαμε ο μύθος να τελειώνει με την αλλαγή του χαρακτήρα του γίγαντα και όχι με το φυσικό του τέλος, γιατί ο θάνατος είναι μία δύσκολη συναισθηματικά και νοητικά έννοια, η οποία θέλει ιδιαίτερη δουλειά για να προσεγγιστεί στο νηπιαγωγείο.

Ειδικά για την παράσταση γράφτηκαν στίχοι, πάνω σε μουσική του Μάνου Χατζιδάκι.  Ένα δείγμα των στίχων είναι το ακόλουθο:

Μπήκανε τότε τα παιδιά στον έρημο τον κήπο
κι όλοι μαζί γκρεμίσανε του γίγαντα τον τοίχο
Η πινακίδα έγραφε ‘ο κήπος των θαυμάτων’
των ξένων, των ανήμπορων κι όλων των αδυνάτων

Εδώ τελειώνει ο μύθος μας, δεν ξέρω αν είναι αλήθεια
ζήσανε όλοι τους καλά που λεν τα παραμύθια
κι έμεινα μόνος να γυρνώ στου κόσμου την αρένα
τα τείχη που χωρίζουνε, να ρίχνω ένα ένα

(στίχοι: Μ.Π.)

Όποια/ος συνάδελφος επιθυμεί να έχει πρόσβαση στη διασκευή και τους στίχους, είναι αναρτημένα στην προσωπική μου σελίδα, εδώ.

Σύνδεσμοι:

Ενδεικτικές Εκδόσεις: 1, 2, 3, 4

Το παραμύθι εκδόθηκε για πρώτη φορά στη συλλογή “Ο Ευτυχισμένος Πρίγκιπας και άλλοι μύθοι” (The Happy Prince and Other Tales). Περισσότερα στοιχεία για τη συλλογή μπορείτε να βρείτε εδώ

Σημείωση:

Οι ζωγραφιές που συνοδεύουν το άρθρο μας είναι της αγαπημένης μας εικονογράφου Lisbeth Zwerger, από μία παλιά έκδοση (1984) του παραμυθιού των εκδόσεων Άμμος, που δυστυχώς είναι εξαντλημένη.

Σχετικό άρθρο:

“Ο εγωιστής γίγαντας, του Όσκαρ Ουάιλντ“

Μια φορά κι έναν καιρό, σε μία μακρινή χώρα, ζούσε ένα αγαπημένο ζευγάρι. Η γυναίκα ήταν χορεύτρια και ο άνδρας αρλεκίνος.

Είχαν φτιάξει έναν περιφερόμενο θίασο,  μαζί με τους φίλους τους, τους “Σαλτιμπάγκους”, και γύριζαν από πόλη σε πόλη δίνοντας παραστάσεις. 

Κάποτε η γυναίκα έμεινε έγκυος και γέννησε ένα αγοράκι, τον Πάμπλο. Πόσο ευτυχισμένοι ένιωθαν οι γονείς!

Κάθε άγγιγμα, κάθε χάδι τους, ήταν τόσο απαλό και ζεστό, που μετέδιδε στον Πάμπλο, όλη την αγάπη τους.
 

Η οικογένεια ζούσε φτωχικά και επειδή μετακινούνταν από τόπο σε τόπο, δεν είχαν σπίτι, αλλά σκηνή για κατάλυμα. Όσο φτωχοί ήταν όμως σε χρήματα, τόσο πλούσιοι ήταν σε αγάπη.  

Όπου πήγαιναν οι Σαλτιμπάγκοι, τους αντιμετώπιζαν σαν κάτι περίεργο και εξωτικό, που ήρθε για να τους διασκεδάσει. Έτσι, τους δέχονταν στην κοινωνία τους, χωρίς να τους δημιουργούν προβλήματα. 

Όταν όμως μεγάλωσε ο Πάμπλο, οι γονείς του αποφάσισαν να μείνουν σε έναν τόπο για να πάει ο Πάμπλο στο σχολείο. Έτσι, όταν ήρθε ο Σεπτέμβριος, δεν έφυγαν αλλά έμειναν στον ίδιο τόπο.

Τότε άρχισαν και τα προβλήματα. Οι άνθρωποι άλλαξαν. Άρχισαν να τους μιλάνε άσχημα, να τους ντροπιάζουν και να τους κατατρέχουν.

«Πώς γίνεται να πηγαίνει το παιδί των Σαλτιμπάγκων, στο ίδιο σχολείο με το δικό μας;» έλεγαν, φώναζαν, τσίριζαν, ωρύονταν. «Τι ζητάνε αυτοί οι ξένοι στον τόπο μας; Να φύγουν! Είναι ανεπιθύμητοι! Δεν έχουν σπίτι, είναι φτωχοί, μιλάνε διαφορετικά και συμπεριφέρονται διαφορετικά.»

«Αφήνουν το παιδί τους ξυπόλυτο, να παίζει όλη μέρα με τους σκύλους και τα χώματα. Δεν τους θέλουμε, να φύγουν!» 

Τότε ένας γέρος που μιλούσε σπάνια, τους είπε: «Μα είναι φυσικό να μιλάνε διαφορετικά, αφού μετακινούνται. Για τον ίδιο λόγο έχουν και διαφορετικές συνήθειες. Σιγά σιγά θα μάθουν από εμάς, όπως θα μάθουμε κι εμείς από αυτούς. Για παράδειγμα, θα μπορούσαν να μας μάθουν ιππασία.»

«Δεν θέλουμε να μάθουμε ιππασία. Δεν θέλουμε να αλλάξουμε. Θέλουμε μόνο να φύγουν!»

«Γιατί δεν μας θέλουν μπαμπά;» ρώτησε ο Πάμπλο. «Γιατί είμαστε διαφορετικοί παιδί μου, και οι περισσότεροι άνθρωποι φοβούνται το διαφορετικό. Φοβούνται την αλλαγή, γιατί δεν ξέρουν εάν θα είναι για το καλύτερο ή για το χειρότερο. Έτσι όμως, μένουν στάσιμοι. Δεν καταλαβαίνουν ότι η ζωή είναι κίνηση και αλλαγή. Ό,τι μένει στάσιμο, πεθαίνει.» 

Ξημέρωνε. Ο ήλιος ανέτελλε μέσα από πορτοκαλί και κόκκινα σύννεφα. Κάποια κοκόρια που ακούγονταν από μακριά, έσπαγαν την ησυχία της πόλης που δεν είχε ξυπνήσει ακόμη. Οι Σαλτιμπάγκοι ήταν έτοιμοι.  

Πού πάμε μπαμπά;» ρώτησε ο Πάμπλο.
«Πηγαίνουμε να βρούμε τον τόπο όπου οι άνθρωποι δεν φοβούνται να ζήσουν, παιδί μου.»
«Υπάρχει;»
«Έχω ακούσει ιστορίες που λένε πως υπάρχει.»

Υ/Γ. Αφορμή και οδηγός για το παραμύθι αυτό, ήταν τα έργα της ροζ περιόδου, του Πάμπλο Πικάσο, που το εικονογραφούν. Αιτία, η ξενοφοβία και ο ρατσισμός. 

Μάγδα Παπαδάκη

Η 28^η Οκτωβρίου είναι χρονικά η πρώτη εθνική επέτειος που γιορτάζουμε στο νηπιαγωγείο.

Πώς μπορούμε να προσεγγίσουμε μία εθνική επέτειο σε μία τάξη όπου οι εθνικότητες των παιδιών ποικίλουν; Μας ενδιαφέρει να χτίσουμε μια κυριαρχική, καθαρή, επιθετική και φοβική, μια ηρωοποιημένη εθνική ταυτότητα (ανάλογη της εθνικής ταυτότητας που γέννησε τον 2^ο παγκόσμιο πόλεμο), ή να αναζητήσουμε εκείνα τα στοιχεία που συγκροτούν την ταυτότητά μας στην ιστορική πορεία, ως μία ανοιχτή ταυτότητα που αγωνίζεται για την ελευθερία και την ανεξαρτησία;

Ο τρόπος που προσεγγίζουμε εμείς την επέτειο είναι ο ακόλουθος.

Η 28^η Οκτωβρίου είναι η πρώτη ευκαιρία να φέρουμε τα παιδιά σε επαφή α) με τον ιστορικό χρόνο (ο χρόνος είναι πολύ δύσκολη έννοια για την ηλικία αυτή), β) με τον επιστημονικό κλάδο της Ιστορίας και γ) να διερευνήσουμε την έννοια της ‘διαφοράς’ και  του ρατσισμού.

1. ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΧΡΟΝΟΣ

Στη γραμμή του χρόνου όπου έχουμε σημειώσει το έτος μας (2011), και προς τα αριστερά το έτος γέννησης των παιδιών (2006), το έτος γέννησης της νηπιαγωγού, του παππού μας κλπ. σημειώνουμε το 1940 (κάπου εκεί κοντά στον παππού) και ζωγραφίζουμε συμβολικά κάτι για αυτό (πχ ένα αεροπλάνο που ρίχνει βόμβα).

Τα παιδιά βλέπουν οπτικοποιημένα εμπρός τους ότι η γραμμή του χρόνου γεμίζει με ιστορίες (αφηγήσεις) ως προ το παρελθόν, αλλά όχι ως προς το μέλλον. Έτσι έχουν μία πρώτη κατανόηση του ιστορικού χρόνου.

Τοποθετώντας το 1940 κοντά στην γέννηση του παππού, παρατηρούμε ότι ο παππούς ζούσε όταν έγινε το γεγονός αυτό.

παππούς	Β Παγκ. Πόλεμος	γεν. νηπ/γου		γεν παιδιών	σημερα
1925	1940	1964		2006	2011

2. ΙΣΤΟΡΙΑ

Διακρίνουμε το παραμύθι από την ιστορία. Χωρίζουμε ένα χαρτί στα δύο. Στη μία στήλη γράφουμε τα χαρακτηριστικά που μας λένε τα παιδιά ότι έχει το παραμύθι και στη δεύτερη εκείνα της ιστορίας. Έτσι διακρίνουν τη φαντασία από την επιστήμη και την έρευνα.

Τα παιδιά πρέπει να μελετούν την ιστορία όπως οι ιστορικοί γιατί καλή μάθηση είναι πάντα η ενεργητική μάθηση. Ζητάμε από τα παιδιά να ρωτήσουν τους γονείς και τους παππούδες τους τι έχουν ζήσει σχετικά με το 1940.

Συγκεντρώνουμε και καταγράφουμε τις μαρτυρίες που μας μεταφέρουν τα παιδιά. Εάν κάποιος παππούς μπορεί επισκέπτεται το σχολείο και μας εξιστορεί την εμπειρία του.

Μέσα από τις μαρτυρίες αλλά και από βιβλία ιστορίας καταγράφουμε τη δική μας έρευνα για το 1940. 

Κυρίαρχες έννοιες: η ελευθερία και η ανεξαρτησία των λαών, το ηχηρό ΟΧΙ και η αντίσταση ενάντια σε όποιον θέλει να μας στερήσει την ελευθερία και την ανεξαρτησία μας.

Τα παιδιά ζωγραφίζουν σκηνές από την ιστορία που καταγράψαμε και φτιάχνουμε το δικό τους βιβλίο ιστορίας. Στην τελευταία σελίδα του βιβλίου καταγράφουμε τις πηγές μας (μαρτυρίες και βιβλία).

3. ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ / ΦΑΣΙΣΜΟΣ – ‘ΔΙΑΦΟΡΑ’

Η 28^η Οκτωβρίου είναι η καλύτερη ευκαιρία για να μιλήσουμε στα παιδιά, για τη διαφορά, τις διακρίσεις και το ρατσισμό. Ο φασισμός κι ο ναζισμός, οι δύο όψεις της ιδεολογίας που γέννησαν τη θηριωδία του δεύτερου παγκοσμίου πολέμου, αποτελούν ένα ιδιαίτερο θέμα, πέρα από τη διάσταση ενός εθνικού απελευθερωτικού πολέμου. Η ομορφιά και ο πλούτος της διαφοράς, η απανθρωπιά, η καταπίεση και η ασχήμια της ομοιομορφίας είναι έννοιες που μπορούν και πρέπει να δουλευτούν με τα νήπια.

Παρατηρούμε τη φύση: υπάρχει ομοιότητα στη φύση; Πού συναντάμε την ομοιότητα (στις μηχανές);

Συγκρίνουμε τον κάθε ένα από εμάς με τους υπόλοιπους. Είναι κάποιος όμοιος με τους άλλους; Είναι η νηπιαγωγός όμοια με κάποιον άλλο άνθρωπο που γνωρίζουν; Έχουμε τις ίδιες ιδέες, τις ίδιες επιλογές, τις ίδιες κλίσεις, τα ίδια ενδιαφέροντα; Μας αρέσουν τα ίδια φαγητά, τα ίδια φρούτα, τα ίδια γλυκά; Ζωγραφίζουμε με τον ίδιο τρόπο, κοιμόμαστε με την ίδια στάση, έχουμε την ίδια φωνή, τρέχουμε το ίδιο γρήγορα, έχουμε το ίδιο γέλιο ή το ίδιο κλάμα, τρώμε το ίδιο αργά ή γρήγορα; Τελικά αυτές οι διαφορές μας κάνουν πιο όμορφη ή πιο ενδιαφέρουσα τη ζωή μας; Πώς θα ήταν η ζωή μας εάν ήμασταν όλοι ίδιοι;

Πώς κρίνουμε και συγκρίνουμε ανθρώπους; Πώς θα νοιώθαμε εάν μας διέκριναν βάσει της εμφάνισής μας (πχ, όσοι έχουν ξανθά μαλλιά δεν θα παίζουν στην αυλή). Πώς θα νοιώθαμε εάν μας διέκριναν βάσει της καταγωγής μας (πχ, όσοι κατάγονται από την Πελοπόννησο δεν θα παίζουν στο κουκλόσπιτο). Είναι δίκαιο να διακρίνουμε τους ανθρώπους ανάλογα με το χρώμα του δέρματος, την καταγωγή, την ευφυΐα, την ομορφιά, το πολιτισμικό επίπεδο, τις γνώσεις …; Είναι δίκαιο να έχουν όλοι οι άνθρωποι ίσα δικαιώματα ή θα έπρεπε κάποιοι να είχαν περισσότερα από άλλους; Ποια πιστεύετε ότι θα έπρεπε να ήταν τα δικαιώματα των ανθρώπων;

Φτιάχνουμε τη δική μας διακήρυξη για τα ανθρώπινα δικαιώματα, Συγκρίνουμε τη διακήρυξή μας με την «Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα» που υιοθετήθηκε από τη Γενική Συνέλευση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (10/12/1948).

(Βρείτε την «Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα» στον ακόλουθο σύνδεσμο: http://www.ohchr.org/EN/UDHR/Pages/Language.aspx?LangID=grk)

Σύνδεσμοι:

• Το ιστορικό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων (βικιπαιδεια): http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BD%CE%B8%CF%81%CF%8E%CF%80%CE%B9%CE%BD%CE%B1_%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CE%B1%CE%B9%CF%8E%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1
• Ιστορικές πηγές: http://users.sch.gr/tgiakoum/epimorfosi/istoria-sources.html
• ένα άρθρο που αφορά στον ιστορικό χρόνο και τα νήπια: http://www.nextdeal.gr/index.php?option=com_k2&view=item&id=6856:%CF%80%CE%AC%CE%BC%CE%B5-%CF%83%CF%84%CE%BF-%CE%BC%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%B5%CE%AF%CE%BF-%CE%BD%CE%B1-%CE%BC%CE%AC%CE%B8%CE%BF%CF%85%CE%BC%CE%B5-%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1&Itemid=90&tmpl=component&print=1

«Ο Μεγάλος δικτάτωρ» (1940) είναι η πρώτη ομιλούσα και ηχητική ταινία του Τσάρλι Τσάπλιν, δεκατρία χρόνια μετά την εισαγωγή του ήχου στις ταινίες. Είναι μια πολιτική σάτιρα για την άνοδο του Χίτλερ και του ναζισμού. Η ταινία απαγορεύτηκε από τους Χίτλερ, Μουσολίνι και Φράνκο, ενώ ήταν υποψήφια για 5 Όσκαρ.

Η σκηνή που ο Τσάπλιν χορεύει μπαλέτο με την υδρόγειο θεωρείται σήμερα μια από τις σημαντικότερες στιγμές της κινηματογραφικής ιστορίας.

Η ομιλία του κεντρικού ήρωα στο τέλος της ταινίας, , όπου ο Τσάπλιν έμμεσα εκφράζει το όραμα του για την ανθρωπότητα, επίσης μνημονεύεται για το ανθρωπιστικό της μήνυμα.

Ο Τσάπλιν είχε την ιδέα για τη δημιουργία της ταινίας όταν ένας φίλος του επισήμανε τη φυσική ομοιότητά του με τον Χίτλερ. Όταν έμαθε για την εθνικιστική και ρατσιστική πολιτική του Χίτλερ, εκμεταλλεύτηκε την ομοιότητά τους ως πηγή έμπνευσης για να του «επιτεθεί». Άρχισε να νιώθει όλο και πιο άβολα μιμούμενος τον Χίτλερ, όσο μάθαινε για τις εξελίξεις στην Ευρώπη. Η παραγωγή της ταινίας ξεκίνησε το 1937, όταν ακόμα δεν υπήρχαν πολλοί που πίστευαν πως ο ναζισμός συνιστούσε απειλή, ενώ το φιλμ κυκλοφόρησε το 1940, λίγο πριν η Αμερική μπει στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Όταν κυκλοφόρησε η ταινία, ο Χίτλερ απαγόρευσε την προβολή της σε όλες τις κατεχόμενες χώρες. Περίεργος όμως ο ίδιος για το φιλμ, παρήγγειλε μια κόπια μέσω Πορτογαλίας. «Θα έδινα τα πάντα για να μάθω τι σκέφτηκε για την ταινία», δήλωνε ο Τσάπλιν. Αργότερα σημείωνε πως αν γνώριζε την αληθινή διάσταση της ναζιστικής θηριωδίας «δε θα μπορούσε να αστειευτεί με τη φονική της παράνοια». Στις 15 Οκτωβρίου του 1940 έγινε η πρεμιέρα της ταινίας.

Η ομιλία του Τσάρλι Τσάπλιν, στον επίλογο της ταινίας:

“Λυπάμαι, αλλά δεν θέλω να γίνω αυτοκράτορας.  Δεν είναι δική μου υπόθεση. Δεν θέλω ούτε να βασιλέψω, ούτε να κατακτήσω κανέναν. Θα ήθελα να βοηθήσω όλο τον κόσμο, αν μπορούσα. Εβραίους, χριστιανούς, μαύρους, λευκούς. Όλοι επιθυμούμε την αλληλεγγύη, αυτή είναι η φύση των ανθρώπων. Να ζούμε με την ευτυχία των άλλων, και όχι με τη δυστυχία τους. Δεν θέλουμε ούτε να μισούμε, ούτε να περιφρονούμε.

Στον κόσμο αυτόν υπάρχει χώρος για τον καθένα. Η καλή Γη είναι πλούσια και μπορεί να παρέχει για όλους. Η ζωή μπορεί να είναι ελεύθερη κι ωραία, αλλά χάσαμε αυτό το μονοπάτι. Η πλεονεξία δηλητηρίασε τις ψυχές των ανθρώπων, ανύψωσε τους φραγμούς του μίσους, μας καταδίκασε στη δυστυχία και στη σφαγή. Ορίσαμε την ταχύτητα, αλλά κλειστήκαμε στον εαυτό μας. Η εκμηχάνιση προσφέρει αφθονία αλλά μας έχει αφήσει σε ένδεια. Η επιστήμη μας έκανε κυνικούς, η ευφυΐα μας, σκληρούς και άξεστους. Σκεφτόμαστε πολύ και αισθανόμαστε ελάχιστα.

Περισσότερο κι από τις μηχανές, χρειαζόμαστε την ανθρωπιά. Πιο πολύ από την επιδεξιότητα, χρειαζόμαστε την καλοσύνη και την ευγένεια. Χωρίς αυτές τις αρετές, η βία θα κυριαρχήσει στη ζωή και όλα θα χαθούν. Το αεροπλάνο και το ραδιόφωνο μας έφεραν πιο κοντά. Η ίδια η φύση αυτών των εφευρέσεων διαλαλεί την καλοσύνη των ανθρώπων. Διαλαλεί την παγκόσμια αδελφοσύνη, την ενότητα όλων μας.

Ακόμα κι αυτή τη στιγμή, η φωνή μου φτάνει στα αυτιά εκατομμυρίων ανθρώπων, απελπισμένων γυναικών, παιδιών, που είναι θύματα ενός συστήματος που ξέρει μόνο να βασανίζει και να φυλακίζει αθώους ανθρώπους. Σε αυτούς που με ακούνε, λέω: Μην απελπίζεστε. Η τωρινή μας δυστυχία δεν είναι παρά το πέρασμα της πλεονεξίας και της σκληρότητας εκείνων που φοβούνται την πρόοδο του ανθρώπου. Το μίσος των ανθρώπων θα περάσει και οι δικτάτορες πεθαίνουν! Και η δύναμη που αφαίρεσαν από το λαό θα επιστρέψει σε αυτόν ξανά. Όσο οι άνθρωποι πεθαίνουν, η ελευθερία δεν θα αφανιστεί ποτέ!

Στρατιώτες! Μην υπακούτε στους αγροίκους, που σας περιφρονούν και σας σκλαβώνουν, που σας δυναστεύουν τις ζωές. Ανθρώπους που σας λένε τι να κάνετε, τι να σκεφτείτε και τι να νιώσετε! Που σας μεταμορφώνουν σε κοπάδι, σε κρέας για τα κανόνια. Μην υποχωρείτε μπροστά σε αυτά τα εκφυλισμένα όντα, στους εγκέφαλους και τις καρδιές των μηχανών! Δεν είστε ούτε μηχανές, ούτε κοπάδι, είστε άνθρωποι! Φέρετε την αγάπη της ανθρωπότητας μέσα στις καρδιές σας, δεν μισείτε! Μόνο όσοι στερήθηκαν την αγάπη μισούν! Οι στερημένοι και οι αφύσικοι!

Στρατιώτες! Μην αγωνίζεστε για τη σκλαβιά, αγωνιστείτε για την ελευθερία! Ο άγιος Λουκάς στο 17ο κεφάλαιο γράφει: «το βασίλειο του Θεού είναι μέσα στον άνθρωπο». Όχι σε έναν άνθρωπο, όχι σε μια ομάδα ανθρώπων, αλλά σε όλους τους ανθρώπους! Σε εσάς! Εσείς είστε ο λαός που έχει τη δύναμη, να δημιουργεί τις μηχανές, να δημιουργεί την ευτυχία! Εσείς ο λαός, έχετε τη δύναμη να δημιουργήσετε την ευτυχία, να εμπνεύσετε μια όμορφη κι ελεύθερη ζωή, να κάνετε αυτή τη ζωή μια υπέροχη περιπέτεια!

Στο όνομα της δημοκρατίας, ας χρησιμοποιήσουμε αυτή τη δύναμη, ας ενωθούμε! Ας αγωνιστούμε για ένα καινούργιο κόσμο, με ευκαιρίες και δουλειά για όλους, μέλλον για τους νέους, ασφάλεια για τους ηλικιωμένους.

Με αυτές τις υποσχέσεις, οι αγροίκοι πήραν την εξουσία. Αλλά είπαν ψέματα! Δεν κράτησαν το λόγο τους! Ποτέ δεν θα το κάνουν! Οι δικτάτορες ελευθερώνουν τον εαυτό τους, αλλά υποδουλώνουν το λαό. Ο αγώνας μας είναι να κάνουμε πράξη αυτές τις υποσχέσεις! Να ελευθερώσουμε το λαό, να σπάσουμε τους εθνικούς φραγμούς, να καταργήσουμε την πλεονεξία, το μίσος και τη μισαλλοδοξία. Ας αγωνιστούμε για ένα κόσμο δικαίου, όπου η επιστήμη και η πρόοδος θα φέρουν ευτυχία σε όλους! Στρατιώτες! Στο όνομα της δημοκρατίας, ας ενωθούμε!

…

Χάννα, με ακούς; Όπου κι αν είσαι σήκωσε τα μάτια σου, Χάννα. Τα σύννεφα διαλύονται, ο ήλιος διαπερνά! Βγαίνουμε από το σκοτάδι μέσα στο φως! Μπαίνουμε σε έναν νέο κόσμο, έναν καλύτερο κόσμο, όπου οι άνθρωποι θα ανυψωθούν πάνω από το μίσος, την πλεονεξία και την αγριότητά τους. Σήκωσε τα μάτια σου, Χάννα! Η ψυχή του ανθρώπου έχει φτερά και μαθαίνει επιτέλους να ανυψώνεται! Πετάει προς το ουράνιο τόξο, προς την ελπίδα, προς το μέλλον. Το λαμπρό, το ένδοξο μέλλον, που ανήκει σε εσένα, σε εμένα, σε όλους μας!

Σήκωσε τα μάτια, Χάννα! Κοίτα ψηλά!”

Μπορείτε να παρακολουθήσετε την ταινία στο ακόλουθο σύνδεσμο:

http://tvxs.gr/webtv/%CF%84%CE%B1%CE%B9%CE%BD%CE%AF%CE%B5%CF%82/%CE%BF-%CE%BC%CE%B5%CE%B3%CE%AC%CE%BB%CE%BF%CF%82-%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%84%CE%AC%CF%84%CF%89%CF%81

 

Πηγή κειμένου: tvxs.gr

Σύνδεσμοι:

• Βιογραφία του Τσάπλιν (ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ): http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A4%CF%83%CE%AC%CF%81%CE%BB%CE%B9_%CE%A4%CF%83%CE%AC%CF%80%CE%BB%CE%B9%CE%BD
• Εθνικοσοσιαλισμός ή ναζισμός (βικιπαιδεια): http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CE%B8%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%83%CE%BF%CF%83%CE%B9%CE%B1%CE%BB%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82
• Ναζιστική Γερμανία (βικιπαιδεια): http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CE%B1%CE%B6%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%93%CE%B5%CF%81%CE%BC%CE%B1%CE%BD%CE%AF%CE%B1
• Φασισμός (LIVEPEDIA) : http://www.livepedia.gr/index.php/%CE%A6%CE%B1%CF%83%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82

Συγγραφέας: Ντέιβιτ ΜακΚι (David McKee)

Μετάφραση: Αθηνά Ανδρουτσοπούλου

Όλοι οι ελέφαντες είναι γκρι. Ο Έλμερ όμως γεννιέται διαφορετικός: είναι πολύχρωμος! Αυτό το χαρακτηριστικό του τον κάνει να αισθάνεται άσχημα, γιατί όλοι τον αντιμετωπίζουν ως ‘διαφορετικό’. Έτσι ο Έλμερ αποφασίζει να αλλάξει την εμφάνισή του. Κυλιέται στη λάσπη και γίνεται γκρι, όμοιος με τα άλλα ελεφαντάκια. Έρχεται όμως η βροχή και παίρνει τη λάσπη – ο Έλμερ ξαναγίνεται όπως ήταν, και τα άλλα ελεφαντάκια χαίρονται που βλέπουν και πάλι τα υπέροχα χρώματά του.

Ένα πολύ όμορφο παραμύθι που αναφέρεται στην ομορφιά της ‘διαφοράς’.

Τα ερωτήματα που θέτει το παραμύθι:

Πώς ένιωθε ο Έλμερ και γιατί θέλησε να αλλάξει το τόσο όμορφο δέρμα του; Αν εσύ ήσουν ο Έλμερ πώς θα ένιωθες και τι θα έκανες; Εάν ο Έλμερ ήταν φίλος σου τι θα έκανες;

Πόσο ανοιχτοί είμαστε να αποδεχθούμε τη διαφορά – τον διαφορετικό;

Είναι η διαφορά μας μειονέκτημα ή πλούτος; Πώς θα ήταν ένας κόσμος από ανθρώπους που είναι όμοιοι μεταξύ τους; Μπορούμε να βρούμε δύο όμοιους ανθρώπους; Συναντάμε κάπου στη φύση την ομοιότητα;

Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ.

Σύνδεσμος:

“Παιδικά Βιβλία, Βλέποντας τον κόσμο με διαφορετικά μάτια” 

http://diaforetikotita.gr/

Άλμπερτ Αϊνστάιν (Albert Einstein), 1879-1955 

«Κάθε άνθρωπος είναι ιδιοφυία. Όμως εάν κρίνεις ένα ψάρι βάσει της ικανότητάς του να σκαρφαλώνει σε ένα δένδρο, τότε θα περάσει τη ζωή του πιστεύοντας ότι είναι χαζό.»

 Αυτή και μόνο η ρήση του Αϊνστάιν θα ήταν αρκετή για να φιλοξενήσουμε στο χώρο μας μια σελίδα αφιερωμένη σ’ αυτόν.

Τι μας λέει λοιπόν ο Αϊνστάιν:

Αν κρίνεις την εξυπνάδα ενός ψαριού βάσει της ικανότητάς του να σκαρφαλώνει σε ένα δένδρο θα αποφανθείς ότι είναι χαζό: δεν μπορεί να σκαρφαλώσει! Είναι όμως αυτός δίκαιος τρόπος να κρίνουμε;

Το ψάρι γεννήθηκε και μεγάλωσε στη θάλασσα. Μέσα στο βυθό ποτέ δεν χρειάστηκε να μάθει να σκαρφαλώνει και ποτέ κανένας δεν του έδειξε πώς να σκαρφαλώνει. Πώς κρίνουμε το ψάρι βάσει μιας ικανότητας που δεν ανέπτυξε γιατί το περιβάλλον και οι ανάγκες του δεν δημιουργούσαν τις προϋποθέσεις να την αναπτύξει;

Συνεπώς εάν θέλουμε να κρίνουμε δίκαια θα πρέπει να κρίνουμε τον καθένα λαμβάνοντας υπ’ όψιν το χώρο και τον χρόνο που ζει, την κοινότητα, την κοινωνία, το περιβάλλον μέσα στο οποίο γεννήθηκε και μεγαλώνει.

Ποιος ήταν όμως ο Αϊνστάιν;

Γεννήθηκε στις 14 Μαρτίου 1879 στο Ουλμ (Βυτεμβέργη) της Γερμανίας από τους Χέρμαν Αϊνστάιν και Παουλίν Κοχ. Όταν ήταν μικρός, τίποτα δε φανέρωνε την ιδιοφυία του, μάλιστα άργησε να μιλήσει.

Μεγάλωσε στο Μόναχο και ήταν μέτριος στις επιδόσεις του σαν μαθητής, γιατί ένιωθε να καταπιέζεται στο σχολείο. Έτσι προτιμούσε να διαβάζει στο σπίτι. Δυο δώρα ήταν αυτά που άλλαξαν την εικόνα του για τον κόσμο: μια πυξίδα, όταν ήταν πέντε ετών, κι ένα βιβλίο γεωμετρίας στα δώδεκά του χρόνια. Παρατηρώντας την πυξίδα προσπαθούσε να καταλάβει πώς γίνεται μια βελόνα να δείχνει πάντα προς την ίδια κατεύθυνση και αργότερα συμπέρανε πως κάποια μυστηριώδης δύναμη που βρίσκεται στο χώρο την οδηγεί.

Με το βιβλίο γεωμετρίας εντυπωσιάστηκε από το γεγονός ότι μη προφανείς προτάσεις μπορούν να αποδειχτούν με τη λογική και με απλά αξιώματα. Αυτό ήταν η αφορμή να συμβιβαστεί με την ιδέα του σχολείου και να αποφασίσει να φοιτήσει στο Γυμνάσιο του Αράου της Ελβετίας και μετά να σπουδάσει Φυσική στο Πολυτεχνείο της Ζυρίχης. Εκεί, το 1901, στα 22 του χρόνια, παντρεύτηκε την Σερβικής καταγωγής συμφοιτήτριά του, Μίλεβα Μάριτς, με την οποία απέκτησε δύο παιδιά. Παράλληλα και με επιμονή της μητέρας του είχε πάρει μαθήματα μουσικής κι έπαιζε βιολί αρκετά καλά. Ο ίδιος αργότερα έλεγε πως, αν δεν είχε γίνει επιστήμονας, θα ήταν μουσικός και συμπλήρωνε ότι σκεφτόταν τις θεωρίες του με βάση τους μουσικούς κανόνες.

Η πρώτη εργασία του Αϊνστάιν ήταν σε ένα γραφείο ευρεσιτεχνιών, όπου του δόθηκε η ευκαιρία να μελετήσει πολλούς φακέλους με διπλώματα ευρεσιτεχνίας διαφόρων επιστημόνων και ήταν η αφορμή να ξεκινήσει την έρευνά του. Δημοσίευσε αρκετές θεωρίες του κερδίζοντας με τον καιρό εκτίμηση και φήμη στους επιστημονικούς κύκλους, φτάνοντας να διδάξει στο Ινστιτούτο Αυτοκράτορος Γουλιέλμου στο Βερολίνο και να γίνει μέλος της Πρωσικής Ακαδημίας Επιστημών. Το 1914 δημοσιεύει τη γενική θεωρία της σχετικότητας και κερδίζει το Νόμπελ Φυσικής. Τότε η Ακαδημία Επιστημών στο Παρίσι του ανοίγει τις πύλες της.

Ο Αϊνστάιν αρχίζει να ταξιδεύει στον κόσμο και να εξηγεί με πάθος τις θεωρίες του. Το 1933, με την άνοδο του Χίτλερ, καθαιρείται από τα αξιώματά του (ήταν εβραίος) και οι ρατσιστικές εκκαθαρίσεις των ναζί τον αναγκάζουν να φύγει από τη Γερμανία και με ενδιάμεσους σταθμούς το Παρίσι, το Βέλγιο και τη Βρετανία θα εγκατασταθεί στις ΗΠΑ και συγκεκριμένα στο Πρίνστον. Το 1940 αποκηρύσσει τη γερμανική υπηκοότητα και γίνεται αμερικανός πολίτης.

Πέθανε στις 18 Απριλίου 1955, σε ηλικία 76 ετών.

Οι πιο γνωστές θεωρίες του Αϊνστάιν είναι οι παρακάτω:

Ειδική θεωρία της σχετικότητας: για τον Αϊνστάιν δεν υπάρχει «απόλυτος χώρος» ούτε «απόλυτος χρόνος», αφού και τα δύο εξαρτώνται από την ταχύτητα, επομένως έχουν νόημα μόνο σε σχέση με τον παρατηρητή. Ονομάστηκε «ειδική», επειδή περιορίζεται στην ειδική περίπτωση των αντικειμένων που κινούνται με σταθερή ταχύτητα.

Γενική θεωρία της σχετικότητας : το 1916 διεύρυνε την ειδική θεωρία της σχετικότητας σε συστήματα που κινούνται με οποιαδήποτε ταχύτητα, η οποία μπορεί να μεταβάλλεται ποικιλοτρόπως. Η βαρύτητα στρεβλώνεται από το χωροχρόνο. Ένα μήλο που πέφτει στην πραγματικότητα βουλιάζει μέσα σε μια λακκούβα του. Το ίδιο συμβαίνει και με το φως που εξαφανίζεται σε μια μαύρη τρύπα. Το 1919, αστρονόμοι παρατήρησαν, στη διάρκεια ηλιακής έκλειψης, τη δύναμη της βαρύτητας του ήλιου να καμπυλώνει το φως που προέρχονταν από μακρινά άστρα.

Η εξίσωση Ε=mc²: με τη γνωστή αυτή θεωρία θεμελιώθηκε η επιστήμη της κοσμολογίας.

Είπε:

 

“Αν η θεωρία της σχετικότητας αποδειχτεί πετυχημένη, οι Γερμανοί θα με πουν Γερμανό και οι Γάλλοι πολίτη του κόσμου. Αν η θεωρία της σχετικότητας αποδειχτεί λάθος, τότε οι Γάλλοι θα με πουν Γερμανό και οι Γερμανοί Εβραίο.”

“Η δύναμη ελκύει πάντα ανθρώπους με χαμηλή ηθική.”

“Το περιβάλλον είναι όλα όσα δεν είναι εγώ.”

“Ο χρόνος δεν υπάρχει, είναι ανθρώπινη ανακάλυψη κι εξυπηρετεί ανθρώπινες ανάγκες.”

 

“Το σημαντικό πράγμα είναι να μην σταματήσεις να κάνεις ερωτήσεις. Η περιέργεια έχει τον λόγο της που υπάρχει.”

“Δεν έχω κανένα ιδιαίτερο ταλέντο. Απλώς, είμαι με πάθος περίεργος.”

“Προυπόθεση για να είναι κάποιος ένα άψογο μέλος ενός κοπαδιού προβάτων, είναι το να είναι πρόβατο.”

 

Διαβάστε ακόμη:

• ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%86%CE%BB%CE%BC%CF%80%CE%B5%CF%81%CF%84_%CE%91%CF%8A%CE%BD%CF%83%CF%84%CE%AC%CE%B9%CE%BD
• Εργασία μαθητών για τον Αϊνστάιν: http://www.asda.gr/lyk11per/Computer_Lab/einstein/einstein.htm
•  “Άλμπερτ Αϊνστάιν, ο ριζοσπάστης: Ένα πολιτικό προφίλ“: http://tvxs.gr/news/%CF%80%CF%81%CF%8C%CF%83%CF%89%CF%80%CE%B1/%CE%AC%CE%BB%CE%BC%CF%80%CE%B5%CF%81%CF%84-%CE%B1%CF%8A%CE%BD%CF%83%CF%84%CE%AC%CE%B9%CE%BD-%CE%BF-%CF%81%CE%B9%CE%B6%CE%BF%CF%83%CF%80%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%AD%CE%BD%CE%B1-%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C-%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%86%CE%AF%CE%BB