Άλμπερτ Αϊνστάιν (Albert Einstein), 1879-1955
«Κάθε άνθρωπος είναι ιδιοφυία. Όμως εάν κρίνεις ένα ψάρι βάσει της ικανότητάς του να σκαρφαλώνει σε ένα δένδρο, τότε θα περάσει τη ζωή του πιστεύοντας ότι είναι χαζό.»
Αυτή και μόνο η ρήση του Αϊνστάιν θα ήταν αρκετή για να φιλοξενήσουμε στο χώρο μας μια σελίδα αφιερωμένη σ’ αυτόν.
Τι μας λέει λοιπόν ο Αϊνστάιν:
Αν κρίνεις την εξυπνάδα ενός ψαριού βάσει της ικανότητάς του να σκαρφαλώνει σε ένα δένδρο θα αποφανθείς ότι είναι χαζό: δεν μπορεί να σκαρφαλώσει! Είναι όμως αυτός δίκαιος τρόπος να κρίνουμε;
Το ψάρι γεννήθηκε και μεγάλωσε στη θάλασσα. Μέσα στο βυθό ποτέ δεν χρειάστηκε να μάθει να σκαρφαλώνει και ποτέ κανένας δεν του έδειξε πώς να σκαρφαλώνει. Πώς κρίνουμε το ψάρι βάσει μιας ικανότητας που δεν ανέπτυξε γιατί το περιβάλλον και οι ανάγκες του δεν δημιουργούσαν τις προϋποθέσεις να την αναπτύξει;
Συνεπώς εάν θέλουμε να κρίνουμε δίκαια θα πρέπει να κρίνουμε τον καθένα λαμβάνοντας υπ’ όψιν το χώρο και τον χρόνο που ζει, την κοινότητα, την κοινωνία, το περιβάλλον μέσα στο οποίο γεννήθηκε και μεγαλώνει.
Ποιος ήταν όμως ο Αϊνστάιν;
Γεννήθηκε στις 14 Μαρτίου 1879 στο Ουλμ (Βυτεμβέργη) της Γερμανίας από τους Χέρμαν Αϊνστάιν και Παουλίν Κοχ. Όταν ήταν μικρός, τίποτα δε φανέρωνε την ιδιοφυία του, μάλιστα άργησε να μιλήσει.
Μεγάλωσε στο Μόναχο και ήταν μέτριος στις επιδόσεις του σαν μαθητής, γιατί ένιωθε να καταπιέζεται στο σχολείο. Έτσι προτιμούσε να διαβάζει στο σπίτι. Δυο δώρα ήταν αυτά που άλλαξαν την εικόνα του για τον κόσμο: μια πυξίδα, όταν ήταν πέντε ετών, κι ένα βιβλίο γεωμετρίας στα δώδεκά του χρόνια. Παρατηρώντας την πυξίδα προσπαθούσε να καταλάβει πώς γίνεται μια βελόνα να δείχνει πάντα προς την ίδια κατεύθυνση και αργότερα συμπέρανε πως κάποια μυστηριώδης δύναμη που βρίσκεται στο χώρο την οδηγεί.
Με το βιβλίο γεωμετρίας εντυπωσιάστηκε από το γεγονός ότι μη προφανείς προτάσεις μπορούν να αποδειχτούν με τη λογική και με απλά αξιώματα. Αυτό ήταν η αφορμή να συμβιβαστεί με την ιδέα του σχολείου και να αποφασίσει να φοιτήσει στο Γυμνάσιο του Αράου της Ελβετίας και μετά να σπουδάσει Φυσική στο Πολυτεχνείο της Ζυρίχης. Εκεί, το 1901, στα 22 του χρόνια, παντρεύτηκε την Σερβικής καταγωγής συμφοιτήτριά του, Μίλεβα Μάριτς, με την οποία απέκτησε δύο παιδιά. Παράλληλα και με επιμονή της μητέρας του είχε πάρει μαθήματα μουσικής κι έπαιζε βιολί αρκετά καλά. Ο ίδιος αργότερα έλεγε πως, αν δεν είχε γίνει επιστήμονας, θα ήταν μουσικός και συμπλήρωνε ότι σκεφτόταν τις θεωρίες του με βάση τους μουσικούς κανόνες.
Η πρώτη εργασία του Αϊνστάιν ήταν σε ένα γραφείο ευρεσιτεχνιών, όπου του δόθηκε η ευκαιρία να μελετήσει πολλούς φακέλους με διπλώματα ευρεσιτεχνίας διαφόρων επιστημόνων και ήταν η αφορμή να ξεκινήσει την έρευνά του. Δημοσίευσε αρκετές θεωρίες του κερδίζοντας με τον καιρό εκτίμηση και φήμη στους επιστημονικούς κύκλους, φτάνοντας να διδάξει στο Ινστιτούτο Αυτοκράτορος Γουλιέλμου στο Βερολίνο και να γίνει μέλος της Πρωσικής Ακαδημίας Επιστημών. Το 1914 δημοσιεύει τη γενική θεωρία της σχετικότητας και κερδίζει το Νόμπελ Φυσικής. Τότε η Ακαδημία Επιστημών στο Παρίσι του ανοίγει τις πύλες της.
Ο Αϊνστάιν αρχίζει να ταξιδεύει στον κόσμο και να εξηγεί με πάθος τις θεωρίες του. Το 1933, με την άνοδο του Χίτλερ, καθαιρείται από τα αξιώματά του (ήταν εβραίος) και οι ρατσιστικές εκκαθαρίσεις των ναζί τον αναγκάζουν να φύγει από τη Γερμανία και με ενδιάμεσους σταθμούς το Παρίσι, το Βέλγιο και τη Βρετανία θα εγκατασταθεί στις ΗΠΑ και συγκεκριμένα στο Πρίνστον. Το 1940 αποκηρύσσει τη γερμανική υπηκοότητα και γίνεται αμερικανός πολίτης.
Πέθανε στις 18 Απριλίου 1955, σε ηλικία 76 ετών.
Οι πιο γνωστές θεωρίες του Αϊνστάιν είναι οι παρακάτω:
Ειδική θεωρία της σχετικότητας: για τον Αϊνστάιν δεν υπάρχει «απόλυτος χώρος» ούτε «απόλυτος χρόνος», αφού και τα δύο εξαρτώνται από την ταχύτητα, επομένως έχουν νόημα μόνο σε σχέση με τον παρατηρητή. Ονομάστηκε «ειδική», επειδή περιορίζεται στην ειδική περίπτωση των αντικειμένων που κινούνται με σταθερή ταχύτητα.
Γενική θεωρία της σχετικότητας : το 1916 διεύρυνε την ειδική θεωρία της σχετικότητας σε συστήματα που κινούνται με οποιαδήποτε ταχύτητα, η οποία μπορεί να μεταβάλλεται ποικιλοτρόπως. Η βαρύτητα στρεβλώνεται από το χωροχρόνο. Ένα μήλο που πέφτει στην πραγματικότητα βουλιάζει μέσα σε μια λακκούβα του. Το ίδιο συμβαίνει και με το φως που εξαφανίζεται σε μια μαύρη τρύπα. Το 1919, αστρονόμοι παρατήρησαν, στη διάρκεια ηλιακής έκλειψης, τη δύναμη της βαρύτητας του ήλιου να καμπυλώνει το φως που προέρχονταν από μακρινά άστρα.
Η εξίσωση Ε=mc2: με τη γνωστή αυτή θεωρία θεμελιώθηκε η επιστήμη της κοσμολογίας.
Είπε:
«Δεν μπορείς να λύσεις ένα πρόβλημα με τον τρόπο σκέψης που το γέννησε.»
“Αν η θεωρία της σχετικότητας αποδειχτεί πετυχημένη, οι Γερμανοί θα με πουν Γερμανό και οι Γάλλοι πολίτη του κόσμου. Αν η θεωρία της σχετικότητας αποδειχτεί λάθος, τότε οι Γάλλοι θα με πουν Γερμανό και οι Γερμανοί Εβραίο.”
“Η δύναμη ελκύει πάντα ανθρώπους με χαμηλή ηθική.”
“Το περιβάλλον είναι όλα όσα δεν είναι εγώ.”
“Ο χρόνος δεν υπάρχει, είναι ανθρώπινη ανακάλυψη κι εξυπηρετεί ανθρώπινες ανάγκες.”
“Το σημαντικό πράγμα είναι να μην σταματήσεις να κάνεις ερωτήσεις. Η περιέργεια έχει τον λόγο της που υπάρχει.”
“Δεν έχω κανένα ιδιαίτερο ταλέντο. Απλώς, είμαι με πάθος περίεργος.”
“Προυπόθεση για να είναι κάποιος ένα άψογο μέλος ενός κοπαδιού προβάτων, είναι το να είναι πρόβατο.”
Διαβάστε ακόμη:
