Η εποχή είναι μία από τις διαιρέσεις του έτους. Το έτος σε περιοχές της γης όπως η Ελλάδα (δηλαδή στις εύκρατες περιοχές) χωρίζεται τυπικά σε τέσσερις εποχές:

  • την ΑΝΟΙΞΗ
  • το ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ
  • το ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ
  • και το ΧΕΙΜΩΝΑ

Όμως γιατί χωρίζουμε το έτος σε εποχές; Τι διαφορετικό έχει η κάθε εποχή από την άλλη;

Αυτό που διακρίνει την κάθε εποχή είναι το κλίμα, ο καιρός. Παρατηρώντας τον καιρό που έχουμε την κάθε εποχή θα διαπιστώσουμε τα ακόλουθα:

Το Φθινόπωρο έχουμε πολλές βροχές. Οι ηλιόλουστες μέρες λιγοστεύουν. Η θερμοκρασία αρχίζει να πέφτει. Κάνει λίγο κρύο.

Το χειμώνα η θερμοκρασία πέφτει πολύ. Κάνει κρύο. Πολλές φορές πέφτει και χιόνι. Οι ηλιόλουστες μέρες είναι ελάχιστες.

Την Άνοιξη η θερμοκρασία ανεβαίνει σιγά σιγά. Οι ηλιόλουστες μέρες αρχίζουν να γίνονται όλο και περισσότερες.

Το Καλοκαίρι κάνει ζέστη. Ο ουρανός είναι καθαρός και οι μέρες είναι όλες ηλιόλουστες.

Οι εποχές διαδέχονται η μία την άλλη με την ίδια πάντα σειρά, σε έναν ατέρμονο κύκλο, για αυτό αναφερόμαστε στον κύκλο των εποχών. Όμως γιατί έχουμε τέσσερις εποχές; Γιατί αλλάζει ο καιρός και δεν είναι σταθερός; Γιατί οι εποχές είναι πάντα ίδιες και διαδέχονται η μία την άλλη με την ίδια πάντα σειρά;

Παρατηρήσαμε τη φύση και οδηγηθήκαμε σε ένα «γιατί». Ακολουθήσαμε βήμα βήμα τη μέθοδο της επιστήμης: Παρατήρηση – ερώτημα. Τώρα, για να προχωρήσουμε επιστημονικά, θα πρέπει να οδηγηθούμε σε μία «υπόθεση» η οποία να απαντά στο ερώτημα: «Γιατί αλλάζει ο καιρός με την ίδια σταθερότητα στο χρόνο;»

Μπορούμε να κάνουμε πολλές υποθέσεις (και αφήνουμε τα παιδιά να κάνουν ό,τι υποθέσεις θέλουν), όμως επιστημονική θεωρία θα γίνει μόνο η υπόθεση η οποία μπορεί να επιβεβαιωθεί και πειραματικά.

Για να δούμε λοιπόν ποια υπόθεση των επιστημόνων έχει επιβεβαιωθεί και είναι σήμερα η επικρατέστερη θεωρία για την αιτία που έχουμε 4 εποχές.  

ΑΙΤΙΑ ή ΓΙΑΤΙ ΕΧΟΥΜΕ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΕΠΟΧΕΣ;

Τι είναι αυτό που ζεσταίνει τη γη; Ο ήλιος. Όταν οι ακτίνες του ήλιου πέφτουν κάθετα σε μια περιοχή της γης τη ζεσταίνουν. Όσο πιο πλάγια πέφτουν οι ακτίνες, τόσο λιγότερο τη ζεσταίνουν.

Με δεδομένο ότι η γη είναι σφαιρική και γυρίζει γύρω από τον ήλιο, η επικρατούσα σήμερα επιστημονική θεωρία για την αλλαγή και τη σταθερή διαδοχή των εποχών είναι η ακόλουθη:

Ο άξονας της γης ως προς την κίνησή της γύρω από τον ήλιο, δεν είναι κάθετος. Έτσι, κατά την διάρκεια του χειμώνα (ή του καλοκαιριού) το ένα ημισφαίριο του πλανήτη είναι περισσότερο εκτεθειμένο στις ακτίνες του ήλιου από το άλλο, όπως δείχνει το πιο κάτω σχήμα (στο σχήμα αυτό η γη σχεδιάστηκε μεγαλύτερη από ό,τι είναι σε σχέση με τον ήλιο, γιατί μας ενδιαφέρει να δείξουμε μόνο την ακτινοβολία που δέχεται η γη, και όχι την αναλογία του μεγέθους τους):

Στο παραπάνω σχήμα, το βόρειο ημισφαίριο (στο οποίο είναι και η Ελλάδα) έχει ΧΕΙΜΩΝΑ, γιατί η ηλιακή ακτινοβολία που δέχεται είναι λίγη, και κατά συνέπεια έχουμε κρύο καιρό. Αντιθέτως το νότιο ημισφαίριο (π.χ η Αυστραλία) έχει ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ γιατί δέχεται όλη την ηλιακή ακτινοβολία και το ζεσταίνει.

Η έκθεση στις ακτίνες του ηλίου αλλάζει καθώς η Γη γυρίζει γύρω από τον ήλιο. 

 

Στο παραπάνω σχήμα, όταν η γη βρίσκεται αριστερά του ήλιου, στην Ελλάδα (και σε όλο το βόρειο ημισφαίριο) έχουμε ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ. Παρατηρήστε το σχήμα: Οι ακτίνες του ήλιου πέφτουν κάθετα στο Βόρειο ημισφαίριο.

Όταν η γη βρίσκεται νότια του ήλιου, στην Ελλάδα έχουμε ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ. Όταν βρίσκεται δεξιά του ήλιου έχουμε ΧΕΙΜΩΝΑ και όταν βρίσκεται βόρεια του ήλιου έχουμε ΑΝΟΙΞΗ.

Ο κύκλος των εποχών στο Βόρειο Ημισφαίριο είναι αντίθετος με αυτές του άλλου. Για παράδειγμα, όταν είναι καλοκαίρι στο Βόρειο Ημισφαίριο, τότε στο Νότιο Ημισφαίριο επικρατεί χειμώνας, και αντίστροφα και όταν είναι άνοιξη στο Βόρειο Ημισφαίριο είναι φθινόπωρο στο Νότιο Ημισφαίριο, και αντίστροφα.

Μπορείτε να παρακολουθήσετε το ακόλουθο βίντεο, όπου αναπαριστάται η κίνηση της γης γύρω από τον ήλιο σε σχέση με τον άξονά της: “Η γη και ήλιος. Τα έτη και οι εποχές”

http://www.youtube.com/watch?v=d7zzn1QjzwY

ΠΗΓΕΣ: Δυστυχώς δεν έχουμε στοιχεία για τις φωτογραφίες και τα σχέδια που χρησιμοποιούμε (εκτός από το σχέδιο της γης με τις ακτίνες του ήλιου που το πήραμε από τη βικιπαιδεια). Ευχαριστούμε εκ των προτέρων τους δημιουργούς για την άδεια χρήσης.