Διαθεματικό Εργαστήριο Δεξιοτήτων STEAM
Τίτλος: “Τον καιρό παρατηρώ, ερευνώ, δημιουργώ”
Από την αρχή του χρόνου έχει τοποθετηθεί στην τάξη ένας πίνακας αναφοράς του καιρού, τον οποίο έχουμε συμφωνήσει με τα παιδιά να ενημερώνουμε καθημερινά. Κάθε πρωί, ένα παιδί γίνεται “ο μετεωρολόγος της τάξης” και παρατηρεί τον καιρό, σχολιάζει τα διαφορετικά καιρικά φαινόμενα και αποτυπώνει τον καιρό της ημέρας χρησιμοποιώντας τα κινούμενα μετεωρολογικά σύμβολα που υπάρχουν στον πίνακα αναφοράς. Έτσι, οι μαθητές έχουν εξοικειωθεί με τα διαφορετικά καιρικά φαινόμενα και με τα σύμβολα με τα οποία αυτά αποτυπώνονται.
Πρώτη Δραστηριότητα
Με αφορμή την πρωτομαγιά και τον βροχερό της καιρό, αρχίσαμε μια συζήτηση για τα καιρικά φαινόμενα, με βάση τα όσα είχαμε μάθει για τις εποχές, μιλήσαμε για τον καιρό που περιμένουμε να κάνει ανά εποχή. Η χθεσινή βροχή, μας χάλασε τα σχέδια για τον εορτασμό της πρωτομαγιάς.
Ενθαρρύνουμε τα παιδιά να παρατηρήσουν και να περιγράψουν την βροχερή μέρα και να τη συγκρίνουν με τον καιρό των προηγούμενων ημερών. Τα παροτρύνουμε να υποθέσουν τον καιρό της επόμενης ημέρας.
Τους κάνουμε ερωτήσεις όπως: «Πως μπορούμε να ξέρουμε τον αυριανό καιρό;» ή «ποιοι παρουσιάζουν ένα δελτίο καιρού;».
Στη συζήτηση προστέθηκαν έργα τέχνης και η συζήτηση γύρω από τα καιρικά φαινόμενα επεκτάθηκε. Στην συνέχεια, παρουσιάζουμε στους μαθητές μία παρουσίαση Power Point με έργα τέχνης μεγάλων ζωγράφων τα οποία απεικονίζουν διαφορετικές εκδοχές του καιρού. Τα παιδιά παρατηρούν τα χρώματα, τα σχήματα, τη διάθεση του ζωγράφου.
Τα παρακινούμε να περιγράψουν τα έργα, να εξωτερικεύσουν τα συναισθήματά τους και να δώσουν τον δικό τους τίτλο σε κάθε έργο. Με τη χρήση του μαγνητοφώνου καταγράφουμε τις περιγραφές των νηπίων.
Έπειτα επιλέξαμε τον αγαπημένο μας πίνακα και τον ζωγραφίσαμε!
Δεύτερη Δραστηριότητα
Αφού παρατηρήσαμε τον καιρό, ψηφίσαμε ποιος είναι ο αγαπημένος μας!
Τρίτη Δραστηριότητα
Εργασία σε ομάδες!
Δραματοποίηση-παντομίμα.
Η νηπιαγωγός έχει εκτυπώσει εικόνες από το διαδίκτυο με διάφορες εκδοχές του καιρού που βρήκε στο διαδίκτυο και τις έχει τοποθετήσει σε ένα τραπέζι ανάποδα ώστε να μην φαίνονται.
Κάθε ομάδα διαλέγει μία εικόνα, την παρατηρεί χωρίς να την δείξει στις άλλες ομάδες και ζωντανεύει με παντομίμα και αυτοσχεδιασμό στιγμιότυπα από δραστηριότητες που συνηθίζουμε να κάνουμε όταν έχουμε τις συγκεκριμένες καιρικές συνθήκες. Για παράδειγμα, μία ομάδα που διαλέγει την εικόνα με το χιόνι μπορεί να ζωντανέψει με αυτοσχεδιασμό μία ομάδα παιδιών που κάνει σκι στο χιόνι στην πλαγιά του βουνού.
Χρησιμοποιούν κινήσεις του σώματος, εκφράσεις του προσώπου και μουσικά όργανα (με τα οποία έχουμε εξοικειωθεί και με προηγούμενες δραστηριότητες). Κάθε ομάδα παρουσιάζει την παντομίμα της και οι υπόλοιπες ομάδες καλούνται να περιγράψουν το στιγμιότυπο που είδαν και τις καιρικές συνθήκες που μιμήθηκαν τα παιδιά.
Τέταρτη Δραστηριότητα
Περιήγηση στο διαδίκτυο
Η/Ο νηπιαγωγός τοποθετεί σε ένα τραπέζι εφημερίδες και περιοδικά με δελτία καιρού, δίνοντας την ευκαιρία στα παιδιά να τα ξεφυλλίσουν και να τα παρατηρήσουν.
Επίσης, παρουσιάζει στον Η/Υ της τάξης που έχει σύνδεση στο διαδίκτυο τις ιστοσελίδες :
Οι οποίες μας ενημερώνουν για τον καιρό όλης της χώρας.
Παρατηρούν ότι και στο διαδίκτυο ο καιρός παρουσιάζεται με σύμβολα και σχέδια ανάλογα με αυτά που είδαν στις εφημερίδες.
Στην διεύθυνση http://www.gosur.com/map/?weather=1, ενθαρρύνουμε τους μαθητές να δουν πως φαίνεται από τον δορυφόρο η γη όταν έχει συννεφιά, ήλιο, χιόνια ή καταιγίδες.
Εντοπίζουν την Ελλάδα και περιγράφουν την θέση της στην δορυφορική εικόνα της Ευρώπης.
Τέλος, παρακολουθούμε ένα δελτίο καιρού σε video στον Η/Υ. Συζητάμε σε ομάδες και κατόπιν στην ολομέλεια τις εντυπώσεις μας και επιλύονται τυχόν απορίες.
Πέμπτη Δραστηριότητα
Μελετούμε το φαινόμενο της βροχής και μαθαίνουμε για τον κύκλο του νερού με τη βοήθεια των παραμυθιών ” Το ταξίδι μιας σταγόνας” και “Ο ρυθμός της βροχής”, τα οποία αποτέλεσαν αφόρμηση για τη περιπέτεια αυτή .
Στη συνέχεια, ζωγραφίσαμε όλο το ταξίδι της σταγόνας.
Πείραμα:
Κάναμε ένα πείραμα χρησιμοποιώντας νερό, μπλε χρώμα ζαχαροπλαστικής/μπλε τέμπερα και αφρό ξυρίσματος με σκοπό να δούμε πως πέφτει η βροχή μέσα από το σύννεφο.
Εικαστικά:
Μόλις ολοκληρώσαμε το πείραμα μας αποφασίσαμε να φτιάξουμε τη δική μας χρωματιστή βροχή!
Με τη βοήθεια δυο πινάκων ζωγραφικής, βάλαμε τη δική μας πινελιά ώστε να του δώσουμε περισσότερο χρώμα. Το μόνο που είχαμε να κάνουμε ήταν να αφήσουμε τα αγαπημένα μας χρώματα να κυλίσουν σε σταγόνες στο λευκό χαρτί.
Πάμε να δούμε τι καταφέραμε;
Τις επόμενες μέρες γνωρίσαμε τον ζωγράφο Rene Magritte και ένα από τα πιο εμβληματικά του έργα, την Γκολγκόντα.
Τον παρατηρήσαμε, συζητήσαμε και του δώσαμε ένα δικό μας όνομα. Μελετήσαμε τον πίνακα στα τραπεζάκια και μετά είχαμε την εξής αποστολή:
Να ζωγραφίσουμε και εμείς μια φανταστική βροχή σαν αυτή που βλέπουμε στον πίνακα.
Έκτη Δραστηριότητα
Αρχικά διαβάσαμε τα βιβλία “Αέρας” και “Η ζωή στον αέρα”!
Το δραματοποιήσαμε αναπαριστώντας τον άνεμο!
Παρακολουθήσαμε το παρακάτω μύθο:
Με αφορμή τον παραπάνω μύθο, συζητήσαμε για τον αέρα.
Που υπάρχει ο αέρας; μπορούμε να τον δούμε, να τον πιάσουμε ή να τον μυρίσουμε;
Πείραμα:
Πραγματοποιήσαμε πειράματα για να μπορέσουμε να εντοπίσουμε που υπάρχει αέρας. Στο πρώτο πείραμα βυθίσαμε ένα ποτήρι άδειο που στο πάτο του βάλαμε μία χαρτοπετσέτα μέσα σε ένα δοχείο με νερό. Ανακαλύψαμε ότι η χαρτοπετσέτα δεν βράχηκε.
Συζητήσαμε για την ένταση του αέρα καθώς ξέρουμε πως κάποιες μέρες είναι πολύ δυνατός και άλλες όχι και τόσο. Φτιάξαμε ομαδικά ένα πίνακα της κλίμακας μποφόρ και καταγράψαμε το όνομα του αέρα ανάλογα με την ένταση που αυτός έχει.
Μάθαμε για τους ανεμοδείκτες, την ιστορία και την εξέλιξη τους. Πολύ πριν από την εξέλιξη της επιστήμης και της σύγχρονης τεχνολογίας για τη πρόγνωση του καιρού οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν αυτές τις αρχαϊκές αλλά καινοτόμες συσκευές για να προβλέψουν τον καιρό.
Λίγες πληροφορίες…Οι γεωργοί στην Αγγλία και στις ΗΠΑ βασίζονταν σε ανεμοδείκτες για να προγραμματίσουν τις εργασίες τους όπως σήμερα από τα δελτία καιρού. Στις δικές μας Μεσογειακές περιοχές γινόταν κάτι αντίστοιχο παρατηρώντας τα σημάδια της φύσης για τις αλλαγές του ανέμου. Πιθανό να έκαναν λάθος εκτιμήσεις, αλλά η συνεχής χρήση της πρωτόγονης αυτής συσκευής όλους αυτούς τους αιώνες, βοήθησε τις αγροτικές κοινωνίες στη διαχείριση της γεωργικής τους παραγωγής.
Ο ανεμοδείκτης μας δείχνει τη διεύθυνση και την ένταση του ανέμου, είτε πάνω από τις καμινάδες των τζακιών, είτε στη κορυφή εκκλησιών στη δυτική κυρίως Ευρώπη. Το απλό αυτό όργανο αποτελείται συνήθως από ένα ασύμμετρο σχηματικά αντικείμενο του οποίου το κέντρο βάρους είναι προσαρμοσμένο σε ένα κατακόρυφο άξονα γύρω από τον οποίο περιστρέφεται ελεύθερα.
Η βάση του άξονα στηρίζει ένα σταυρό με τα 4 βασικά σημεία του ορίζοντα που προσανατολίζεται με μια πυξίδα στο σημείο εγκατάστασης του ανεμοδείκτη. Το όργανο αυτό για πολλούς αιώνες και για εποχές που δεν είχε αναπτυχθεί η σύγχρονη μεθοδολογία πρόγνωσης του καιρού ή δεν υπήρχαν μετεωρολογικά όργανα, οι γεωργοί αλλά και άλλοι ενδιαφερόμενοι πολίτες σε πολλές χώρες παρακολουθούσαν τους ανεμοδείκτες για να προσδιορίσουν μια αλλαγή του καιρού και να προγραμματίσουν τις εργασίες τους. Τέλος, φτιάξαμε τους δικούς μας ανεμοδείκτες.
Τέλος, δημιουργήσαμε τον Ήλιο !Μάθαμε το αρχικό του γράμμα Η, η και τον στολίσαμε με λέξεις που ξεκινούν από αυτό το γράμμα!
Στη συνέχεια σχεδιάσαμε ένα σύννεφο που έφερνε Βροχή και έτσι γνωρίσαμε το γράμμα Β, β!
Φυσικά, στολίσαμε το σύννεφο με λέξεις που ξεκινούν από αυτό το γράμμα!
Tέλος, κάναμε και τη δική μας παρουσίαση του καιρού στις διάφορες πόλεις της Ελλάδος!
