Αναγνώστου Ιωάννης

Τέλη Ιουνίου του 1203 οι βάρβαροι Σταυροφόροι του Πάπα αντικρίζουν την Κωνσταντινούπολη και το θέαμα της πόλης τους αφήνει άναυδους. Τίποτα στη δυτική Ευρώπη δεν τους είχε προετοιμάσει για το μέγεθος και τη μεγαλοπρέπεια της πόλης. Η μεγαλύτερη πόλη στη δύση, μάλλον η Βενετία αριθμεί περί τις εκατό χιλιάδες κατοίκους, ενώ το Λονδίνο, το Παρίσι, ακόμη και η ίδια η Ρώμη ήταν συγκριτικά ασήμαντοι τόποι, με πληθυσμό από είκοσι έως σαράντα χιλιάδες. Ο πληθυσμός της Κωνσταντινούπολης υπολογίζεται την ίδια περίοδο περίπου στις τετρακόσιες χιλιάδες, δηλαδή δέκα έως είκοσι φορές μεγαλύτερος
από το Παρίσι.
« Όλοι εκείνοι που δεν είχαν δει ποτέ την Κων/πολη, μας περιγράφει ο Γοδεφρείδος στο χρονικό του για την Δ Σταυροφορία, «παρατηρούσαν επίμονα την πόλη, αφού δεν είχαν φανταστεί ότι μπορούσε να υπάρχει ένα τόσο υπέροχο μέρος στον κόσμο». «Πράγματι» συνεχίζει ο Βελλαρδουίνος, «δεν υπήρχε άνθρωπος τόσο γενναίος και τολμηρός που να μην ανατριχιάσει μπρος στο θέαμα».
Οι δυτικοι εξαπολύουν την επίθεσή τους στην Πόλη αρχές Απριλίου του 1204

. Η Βυζαντινή άμυνα παρά την απόκρουση της πρώτης επίθεσης, καταρρέει λίγες μέρες αργότερα. Στις 13 Απριλίου οι σταυροφόροι ξεχύνονται μέσα στην πόλη. Το χάος που ακολουθεί είναι μοναδικό στην ιστορία.
Για τρεις μέρες και τρεις νύχτες δολοφονούν, βιάζουν, λεηλατούν ή καταστρέφουν οποιονδήποτε και οτιδήποτε μπορούσε να πέσει στα χέρια τους. Αμέτρητες χιλιάδες σκοτώνονται, άλλοι τόσοι κακοποιούνται ακρωτηριάζονται, μένουν άστεγοι.
Μια απαράμιλλη συλλογή από καλλιτεχνήματα, θρησκευτικά λείψανα και αναντικατάστατα χειρόγραφα από μοναστήρια, βιβλιοθήκες και ανακτορικά οικήματα λεηλατούνται. Ψηφιδωτά, εικόνες, φρέσκα, αρχαία ορειχάλκινα και μαρμάρινα αγάλματα, πολύτιμα έργα τέχνης από μέταλλο ή κοσμημένα με πετράδια, μεταξωτά καλύμματα τοίχων, έργα της αρχαίας και μεσαιωνικής γραμματείας αντιγραμμένα με μόχθο χάνονται αυτές τις τρεις ημέρες.
Οι αμείλικτα κτητικοί Βενετοί ειδικεύτηκαν στη «μετακόμιση». Τα πιο διάσημα δείγματα της λείας τους είναι τα τέσσερα μπρούτζινα άλογα που κοσμούν τη Βασιλική του Αγίου Μάρκου, αλλά αναρίθμητοι είναι οι καλλιτεχνικοί θησαυροί που αρπάχτηκαν για να λαμπρύνουν τις εκκλησίες, τα αρχοντικά και τις πλατείες της Γαληνοτάτης. Οι λιγότερο εκλεπτυσμένοι Γάλλοι επιδόθηκαν στην ολοκληρωτική κατεδάφιση. Στη μεγάλη εκκλησία της Αγίας Σοφίας, γράφει ο Νικήτας Χωνιάτης, οι πλιατσικολόγοι ξήλωσαν τα μεταξωτά παραπετάσματα των τοίχων, έσπασαν τις εικόνες, διαμέλισαν τη χρυσή και ασημένια επίπλωση και έφεραν μέσα μουλάρια για να μεταφέρουν τη λεία. Κάποια από τα ζώα δεν μπορούσαν να σταθούν όρθια και έπεφταν, ανίκανα να σηκωθούν ξανά στα πόδια τους πάνω στο μαρμάρινο πάτωμα που γλιστρούσε από το αίμα. Τα ξεκοίλιασαν με μαχαίρια και τα περιττώματά τους που έτρεχαν από τις σχισμένες κοιλιές τους ανακατεύονταν με το αίμα πάνω στο μάρμαρο. Μια μεθυσμένη πόρνη κάθισε στο θρόνο του πατριάρχη και τραγουδούσε αισχρά τραγούδια πριν αρχίσει να χοροπηδάει ξέφρενα σε μια παρωδία χορού. Ακόμη και οι μουσουλμάνοι άπιστοι, συνεχίζει ο Χωνιάτης, φέρθηκαν καλύτερα στους χριστιανούς αιχμαλώτους. Οι κτηνωδίες των δυτικών απέναντι στην ανθρωπότητα και στο Θεό αποκάλυψαν μπροστά στα μάτια όλων την εκφαυλισμένη φύση τους. Όσο για την ίδια την Κωνσταντινούπολη, θρηνεί ο Χωνιάτης, η μεγαλοσύνη της είχε λεηλατηθεί για πάντα: « Ω Πόλη, πρώην υψίθρονη, που πήγαινες μακριά με μια δρασκελιά, μεγαλοπρεπής στην ομορφιά σου κι ακόμα αξιοπρεπέστερη στο ανάστημά σου, τώρα η χλιδή των ενδυμάτων σου και η κομψότητα των βασιλικών σου πέπλων έχει σχιστεί και διαμελιστεί και το λαμπερό σου βλέμμα έχει σκοτεινιάσει».

1) Να συμπληρώσετε τα κενά βάζοντας τα επίθετα που βρίσκονται στην παρένθεση στον τύπο που σας ζητείται.
(-ότερος,-α,-ον/-ότατος,-η,-ον ή- ώτερος,-α,-ον/ -ώτατος,-η,-ον)

1. Μὴ γίγνου πρεσβυτέρων_____________(πρᾶος, αρσ. συγκριτικός) καὶ ἐπισκόπων______________(ὁσιος, αρσ. συγκριτικός).
2. Ἐπεὶ τοῖς γε κομψοτέροις καὶ ______________(γλαφυρός, δοτ. πληθ. αρσ. συγκριτικός ) τῶν ζῴων οὐκ ἔστι φυγὴ κακοῦ τέλος.
3. Ὑμεῖς δὲ ὄντες _______________ (πλούσιος, ονομ. πληθ. αρσ. συγκριτικός ) πάντων πεποιήκατε πολλὰ καὶ αἰσχρὰ ἕνεκα κερδέων.
4. Πάντα δὲ περιεσκεμμένως δραματουργῶν τὰς πρὸς Ἡρώδην ὁδοὺς ταῖς διαβολαῖς ἐποιεῖτο _______________(τεχνικός, θηλ. αιτ. πληθ. υπερθετικός).
5.Μητρός τε καὶ πατρὸς καὶ τῶν ἄλλων προγόνων ____________ ( τίμιος, ονομ. ουδ. συγκρικτικός) καὶ ______________(σεμνός, ονομ. ουδ. συγκρικτικός) καὶ ______________ (ἅγιος, ονομ. ουδ. συγκρικτικός).
6. ________________(αἱρετός, ονομ. αρσ. συγκρικτικός) ἐστι ὁ θάνατος τοῦ ἀτίμου βίου.
7. Πάντα γὰρ Ἀντίπατρος ἦν, καὶ τὰ πικρότατον Ἀλεξάνδρῳ, πάντα ἦν ἡ Ἀντιπάτρου μήτηρ, σύμβουλος κατ’ αὐτῶν μητρυιᾶς_______________ (χαλεπός,ονομ.ενικού.θηλ. συγκριτικός) καὶ _____________ τι (πολύ, ουδ. αιτ. ενικού, συγκριτικός) προγόνων μισοῦσα τοὺς ἐκ βασιλίδος.
8. Βοιωτοὶ _______________ ( βάρβαρος, ονομ. πληθ., αρσ. συγκριτικός) τυγχάνουσι ὄντες ἢ Θετταλοί.
9. _________________ (σκληρός, ονομ. ενικού ,αρσ. συγκριτικός) σοι πρὸς κέντρα λακτίζειν.
10. Σοφοῖς ὁμιλῶν ἐκβήσει______________ (σοφός, ονόμ. ενικού ,αρσ. συγκριτικός).
11. Τί γὰρ ἂν τούτων ____________ (ἀνιαρός, αιτ. ενικού, ουδ. συγκριτικός) ἀκούσειεν;
12. Τὸ τῶν κρηνῶν ὕδωρ _____________ (ψυχρός, ονομ. ουδ. υπερθετικός) καὶ _____________(διαυγής, ονομ. ουδ. υπερθετικός) ἐστι.
13.Ἐθεράπευον Ἀντίπατρον ἤδη, συναφίστα δ’ ἕκαστον τὰ τοῦ βασιλέως προστάγματα, παραγγείλαντος τοῖς _____________ (τίμιος, αρσ. δοτ. πληθ. υπερθετικός) μήτε προσιέναι μήτε προσέχειν τοῖς περὶ Ἀλέξανδρον.
14. Ἐκεῖνοι ὑπὲρ τῆς τῶν Ἑλλήνων ἐλευθερίας συνεβάλοντο, στρατηγὸν μὲν Θεμιστοκλέα, ____________ (ἱκανός, αιτ. ενικού, αρσ. υπερθετικός) εἰπεῖν καὶ γνῶναι καὶ πρᾶξαι, ναῦς δὲ ____________ (πολύς, αιτ. πληθ. θηλ. συγκριτικός, β’ τύπος) τῶν ἄλλων συμμάχων, ἄνδρας δ’______________( ἔμπειρος, αιτ. πληθ, αρσ. υπερθετικός).

2) Να συμπληρώσετε τις καταλήξεις των παρακάτω επιθέτων σε – ότερος, – οτατος ή σε -ωτερος,- ωτατος.

θερμ….. τέρους
ἠρεμ….. τάτην
νε….. τατος
ἐντον…τατος
σοφ….. τέρους
δικαι….τεροι
ὠφελιμ…τατοι
φοβερ…τέραν
ἐνδοξ….τατον
σεμν… τέρας
γενναι….τατος
ἐντιμ….τατος

3)Να συμπληρώσετε τα κενά, βάζοντας τα επίθετα και τα επιρρήματα στο βαθμό που σας ζητείται.
1. Οὐδὲν κτῆμα ἐστι …………….. τῆς ἀρετῆς ( σεμνός, αιτ. ενικού, ουδ. συγκριτικός).
2. Ὁ ἥλιος …………… τῆς σελήνης ἐστι (μέγας, ονομ.ενικού,αρσ.συγκριτικός)
3. …………….. ἐπολέμησαν οἱ Ἀθηναῖοι ἥ οἱ Πέρσαι (γενναίως, συγκριτικός).
4. Ἀγάπα τὴν πατρίδα ………….. ἥ τοὺς γονέας ( μάλα, συγκριτικός).
5. Κροῖσος ἐνόμιζεν εἶναι ……………….. Σόλωνος ( εὐτυχής, ονομ.ενικού,αρσ.συγκριτικός).
6. ……………… ἐστι τὸ ἀδικεῖσαθαι ἥ τὸ ἀδικεῖν( καλός, ονομ. ενικού, ουδ. συγκριτικός).
7. Οὐδὲν …………….. γένους ἀθλητῶν( κακός, ονομ. ενικού, ουδ. συγκριτικός).
8. Τὸ φυλάξασθαι τἀγαθὰ…………….. (χαλεπός, συγκριτικός)
9. …………… ἐστι τὸ ἀδικείσασθαι ἢ τὸ ἀδικεῖν. (ἀγαθός, συγκριτικός)
10. Πιστεύει τὸν καλὸν θάνατον ………………(ἀγαθός, συγκριτικός, β’ τύπος)
11. Οὐδὲν…………… γένους ἀθλητῶν. (κακός, συγκριτικός).
12. Οἱ δὲ Πελοποννήσιοι ἰδόντες τὰς τῶν Ἀθηναίων τριήρεις οὔσας ……………….( πολύς, συγκριτικός, αιτ. πληθ. θηλ. β’ τύπος) τε πολλῷ ἢ ………………. (πρό, συγκριτικός) καὶ πρὸς τῷ λιμένι, ἔφυγον εἰς τὴν γῆν•
13.Οἱ Ἀθηναῖοι τῷ Ἀντιόχῳ ἐβοήθουν ………………..ναυσί (πολύς, δοτ. πληθ. συγκριτικός)
14. Οἱ στρατηγοὶ οὐκ ἀνείλοντο τοὺς ………………….. ὑπὲρ τῆς πατρίδος γενομένους (ἀγαθός, υπερθετικός).
15. Ταῦτα γὰρ ὑπῆρχεν ᾿Αθηναίοις καὶ οὐκ ……………….. (μικρός, ονομ. πληθ. ουδ. β’ τύπος) ἕκαστα τούτων, ὅτε ἡ εἰσβολή τὸ πρῶτον ἔμελλεν Πελοποννησίων ἔσεσθαι καὶ ἐς τὸν πόλεμον καθίσταντο.

4) Να βάλετε τα επιρρήματα των παρακάτω προτάσεων στους άλλους βαθμούς, όπως στο παράδειγμα.
1. Καὶ ἤγγισαν εἰς τὴν κώμην οὗ ἐπορεύοντο καὶ αὐτὸς προσεποιεῖτο πορρωτέρω πορεύεσθαι.
2. Οἱ δὲ παρανηχόμενοι δελφῖνες τοὺς ἐξωτέρω τῶν ἰχθύων φοβοῦντες ὠθοῦσι καὶ τοῦ διαδιδράσκειν ἀναστέλλουσιν.
3. Πλεῖστα δὲ καὶ κάλλιστα ἐκεῖνοι ὑπὲρ τῆς τῶν Ἑλλήνων ἐλευθερίας συνεβάλοντο
4. Οὐχ ἥκιστα δὲ καὶ τῆς Ἐπιστολῆς τὸ προοίμιον, ταύτην ἔχει τὴν διδασκαλίαν.
5. Στρατοπεδευσάμενος δὲ τῶν πολεμίων ἄπωθεν σταδίοις πεντήκοντα πέμπει τοὺς κατοψόμενους.
6. Ὅσῳ γὰρ δὴ προέβαινε ἐσωτέρω τῆς Ἑλλάδος ὁ Πέρσης τοσούτῳ ἔθνεα οἱ εἵπετο.
7. Οὑδὲ γὰρ τὰ ῥᾶστα δοκοῦντα τῶν ἡμετέρων ἐπιτηδευμάτων ἄλλοι ῥαδίως ὑπομένουσι.
8. ἡδέως γὰρ ἀνέχεσθε τῶν ἀφρόνων φρόνιμοι ὄντες•
9. Ἔγγιον γὰρ τὸ εἶδος τῇ τῷ ἀτόμῳ οὐσίᾳ ἢ τὸ γένος.
10.Ἐπειδὴ δὲ ἀνοιχθείη, εἰσῇμεν παρὰ τὸν Σωκράτη καὶ τὰ πολλὰ διημερεύομεν μετ’ αὐτοῦ. καὶ δὴ καὶ τότε πρῳαίτερον συνελέγημεν•
11.Ἐν ἀρχῇ παῖδες εἰς διδασκάλων τῆς ἡλικίας ἀρξάμενοι φοιτᾶν, ὀψιαίτατα ἀπαλλάττονται.
12. Οὐκ ἐν τῷ πολλῷ τὸ εὖ.
13. Ἀσυμβούλου δείπνου γὰρ ὅστις ὑστερεῖ, τοῦτον ταχέως νόμιζε τάξιν λιπεῖν.
14. Γυνὴ καταλεγέσθω μὴ ἔλαττον ἐτῶν ἑξήκοντα γεγονυῖα.
15. Ἦσαν μὲν γὰρ πάλαι Ἀμαζόνες θυγατέρες Ἄρεως.
16.Οὐκοῦν οἱ μὴ ὀρθῶς πράττοντες ἀφρόνως πράττουσιν καὶ οὐ σωφρονοῦσιν οὕτω πράττοντες;

Θετικός Συγκριτικός Υπερθετικός
πόρρω πορρωτέρω πορρωτάτω

5)Να σχηματίσετε τους άλλους δύο βαθμούς των επιθέτων στο γένος και τον αριθμό που βρίσκονται.

Θετικός Συγκριτικός Υπερθετικός Θετικός Συγκριτικός Υπερθετικός
τοῦ βαθέος (αρσ.) τῆς στενῆς
τῷ παχεῖ (ουδ.) ὁ βέβαιος
ἡ ἄφρων ὁ ἀθάνατος
ὁ χαρίεις τὰ λαμπρὰ
ὁ κακοδαίμων τοῖς φαιδροῖς(αρσ.)
τοῦ ἀληθοῦς (ουδ.) ὁ δυνάμενος
ὁ μικρός ὁ ἅρπαξ
τοῖς ἐπιμελέσι (αρσ.) τῶν ἱκανῶν (ουδ.)
τάς πτωχάς τούς κόλακας
τῶν ἐνδόξων (θηλ.) ὁ ἁπλοῦς
τοῦ κενοῦ (ουδ.) τῆς εὐσεβοῦς
ὁ εὔχαρις ἡ ἐχθρὰ
τούς θνητούς ὁ ἐπικρατῶν
τὸν βασιλικόν ὁ εὔνους
ὁ τραχύς τὸ ἄσμενον

6).Να γράψετε τα επίθετα και τα επιρρήματα που σας δίνονται στους άλλους δύο βαθμούς.

Θετικός Συγκριτικός Υπερθετικός
ἀγαθῶν(αρσ.)
πολλαῖς
κακῶς
καλῶς
ἐπιμελεῖ
δικαίως
ἄλκιμος
σοφά

ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΣΥΝΗΡΗΜΕΝΑ
ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΣΥΝΗΡΗΜΕΝΑ
(α,β,γ τάξης)
1) Να συμπληρώσετε τα κενά βάζοντας τα ρήματα που βρίσκονται στην παρένθεση στον τύπο που σάς ζητείται.
1. Σωκράτης περὶ παντὸς μέν τό μήτε ἀσεβῆσαι περί θεούς μήτε φανῆναι ἄδικος περί ἀνθρώπους.(= ποιέομαι-οῦμαι, παρατατικός)
2. Μάλιστα δ’ ἄν ἡμεῖς καί ὑμεῖς εἰ παρασκευάσαισθε μή καταχρησόμενοι τῇ δόξῃ τῶν προγόνων.(νικάομαι-ῶμαι ευκτική , νικάω-ῶ ευκτική δεύτερος τύπος)
3. Νή Δία, γάρ ἄνθρωποι καί ὑπερβάλλουσιν ἀνοίᾳ.(κακοδαιμονέω-ῶ, υποτακτική)
4. Αἰσχρόν ἐστι (= είναι ντροπή) τινά (= κάποιος) θυσαυρῷ καί χρημάτων καί τιμῶν καί μή παραδιδόναι τοῖς ἐκγόνοις(= στους απογόνους). (χρῶμαι, απαρέμφατο)
5. Λακεδαιμόνιοι πεμψάμενοι εἰς Δελφούς τόν θεόν εἰ ἄμεινόν ἐσται (= θα ήταν προτιμότερο) (ἐπερωτάω-ῶ παρατατικός, πολεμέω-ῶ απαρέμφατο)
6. Ἀθηναῖοι ᾠκοδόμησαν μακρά τείχη Μεγαρεῦσι (= για τους Μεγαρείς) καί αὐτοί (=οι ίδιοι) (φρουρέω-ῶ παρατατικός).
7. βραχέως(= σύντομα) ἀπό οἳας χώρας ἥκομεν(= από ποια χώρα έχουμε έρθει) ( αρκέω-ῶ, γ’ ενικό προστακτικής, δηλόομαι-οῦμαι απαρέμφατο).
8. Ἀθηναῖοι μᾶλλον(= περισσότερο) τήν ἀρετήν Ἡρακλέους (= σέβονταν ) ἤ (= παρά) τόν ἑαυτῶν κίνδυνον. ( αἰδέομαι- οῦμαι παρατατικός, φοβέομαι-οῦμαι παρατατικός).
9. Ὧν ἕνεκα (= για αυτούς τους λόγους) πάντως ἔχειν πᾶσαν προθυμίαν. (πειράομαι- ῶμαι β’ πληθυντικό υποτακτικής)
10. Δεινόν ἄν εἴη, εἰ συγγνώμην ἔχοιτε τοῖς κλέπτουσι καί τοῖς (δωροδοκέω-ῶ μετοχή)
11. Ἀθηναῖοι μᾶλλον μάχεσθαι ὑπέρ τῶν ἀσθενεστέρων( ἀξιόω-ῶ παρατατικός)
12. Ἀγόρατος ἔπραξε ταῦτα δι’ ἅ εἰκότως ( =για τα οποία εύλογα) νυνί ὑπ’ ἐμοῦ.(μισέομαι- οῦμαι οριστική)
13. Ὁ πατήρ αὐτοῦ στρατεύεσθαι μετά τῶν πολεμίων.(ἀξιόω-ῶ παρατατικός)
14. Εὐρυσθέως τούς Ἡρακλέους παῖδας, Ἀθηναῖοι οὐκ ἠθέλησαν ἐκδοῦναι αὐτούς.(ἐξαιτέομαι-οῦμαι μετοχή)
15. Ἐάν μή Ἀγόρατος ἔχει (= δεν μπορεί) ἀποδεῖξαι ἀποκτεῖναι Φρύνιχον, αὐτόν ἐπεί καί ἠκκλησίαζε καί (τιμωρέομαι-οῦμαι, β’ πληθυντικό οριστικής, συκοφαντέω-ῶ γ’ ενικό παρατατικός)
16. Σωκράτης ἐδίδασκεν ὅτι μάλιστα δέονται(= έχουν ανάγκη, χρειάζονται) παιδείας αἱ φύσεις αἱ (= που φαίνονται) εἶναι ἄρισται. ( δοκέω-ῶ μετοχή)
17. Αἱ πόλεις (= αν και μισούσαν) μάλιστα(= πάρα πολύ) τούς Ὀλινθίους ὅμως οὐκ ἐτόλμησαν πέμπειν μεθ’ ὑμῶν πρεσβείας. ( μισέω-ῶ μετοχή)
18. μέν γάρ Ἀγησίλαος ἐπί τοῖς ἁμαρτήμασιν, δέ εἰ τι καλό πράτοιεν.(λοιδορέομαι-οῦμαι, παρατατικός, τιμάω-ῶ, παρατατικός)
19. Ἐψηφίσαντο δέ Ἀθηναῖοι καί ἑξήκοντα ναῦς.(πληρόω-ῶ απαρέμφατο)
20. Ἐπεί δέ οἱ Κερκυραῖοι, Μνάσιππος ἀπέπεμπεν τούτους καί . (αὐτομολέω-ῶ παρατατικός, τελευτάω-ῶ μετοχή, μαστιγόω-ῶ μετοχή)
21. Καί ἐστί μέν δήπου σωφρόνων ( = και είναι βέβαια γνώρισμα των φρονίμων) μή εἰ εἴη μικρά τά διαφέροντα. ( ἀναιρέομαι-οῦμαι, απαρέμφατο)
22. Ἐν ὧ ἔτι εἰσίν οἳ(= όσο υπάρχουν αυτοί ακόμα που θα ήθελαν) ἄν (συμμαχέω-ῶ, ευκτική).
23. Ὑμῖν μέν πολύ κάλλιον ἄν γίγνοιτο, εἰ μήτε ὑβρισθῆναι τούς ἔτι Λακεδαιμονίων. ( ἐάω-ῶ, ευκτική, ζῶ μετοχή)
24. Ἐπί τό πράττειν δέ ταῦτα ὧν ᾤετο συντομωτάτην ὁδόν εἶναι διά τοῦ ψεύδεσθαι καί τε καί τό δέ απλοῦν καί ἀληθές εἶναι τό αὐτό τῷ ἠλιθίῳ.( επιθυμέω-ῶ ευκτική δεύτερος τύπος, ἐξαπατάω-ῶ απαρέμφατο, ἐπιορκέω-ῶ απαρέμφατο)
25. Ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, εἰ πρόσθεν τήνδε τήν πόλιν, νῦν δ’ οὐκ ἄν εἴητε τοιαῦτοι. ( ζηλόω- ῶ ευκτική)
26. Τί ποτ’ ἐστί το αἴτιον καί τό τήν βουλήν συλλέγεσθαι, τόν δῆμον εἰς την ἐκκλησίαν ἀνεβαίνειν καί τά δικαστήρια ; (ποιέω-ῶ μετοχή, πληρόομαι-οῦμαι απαρέμφατο)
27. Οὕτω γάρ ἄν ἥκισθ’ οἱ πολιτευόμενοι τούς πολλούς ὑμᾶς ( ἀδικέω-ῶ ευκτική) .

2) Να αντικαταστήσετε τους τύπους του ρήματος «νικάω-ῶ» με τούς αντίστοιχους τύπους των ρημάτων «πολεμέω-ῶ» και «δουλόω-ῶ» στις παρακάτω προτάσεις.
1. Δεῖ ἡμᾶς τούς ἐχθρούς νικᾶν.
2. Παρασκευαζόμεθα ἳνα τούς ἐχθρούς νικῶμεν.
3. Νικάτω τούς ἐχθρούς τῆς πόλεως.
4. Εἰ νικῷντο οἱ ἐχθροί, γενοίμεθα ἄν ἡγεμόνες.
5. Εἰ νικῷμεν τούς ἐχθρούς, γενοίμεθα ἄν ἡγεμόνες.
6. Ἀπαλλαξόμεθα τῶν κινδύνων, ἤν τους ἐχθρούς νικῶμεν.
7. Ἠγγέλθη ὅτι οἱ ἐχθροί νικῷντο.
8. Οἱ ἐχθροί ἅπαντες ἐνικῶντο ὑπό τῶν ἡμῶν πατέρων.
9. Οἱ νικῶντες τούς ἐχθρούς εἶεν μακάριοι.
10. Δεῖ τούς ἐχθρούς νικᾶσθαι. Δεῖ ἡμᾶς τούς ἐχθρούς πολεμεῖν
/10
3) Να αντικαταστήσετε τους τύπους του ρήματος «διάγω» με τούς αντίστοιχους τύπους των ρημάτων « ζῶ» (-άω), «εὐδοκιμῶ» (- έω), «βιῶ» (-όω)στις παρακάτω προτάσεις.
1. Ἔν τοῖς παροῦσι χρόνοις ἀσφαλῶς διάγει.
2. Ἀσφαλῶς διῆγε πάλαι.
3. Δεῖ ἀσφαλῶς διάγειν ἡμᾶς ἐν τοῖς παροῦσι χρόνοις.
4. Εἰ δημοκρατία ὑπάρχοι, διάγοι ἄν ἀσφαλῶς.
5. Ἤν ἐν δημοκρατίᾳ τις διάγῃ, ἀσφαλής ἔσται .
6. Δίαγε ἐν δημοκρατίᾳ, ὡς ἀσφαλής ᾖς.
7. Ἔν τοῖς παροῦσι χρόνοις ἀσφαλῶς διάγομεν.
8. Ἤν ἐν δημοκρατίᾳ διάγωμεν, ἀσφαλεῖς ἐσόμεθα.
9. Εἰ δημοκρατία ὑπάρχοι, διάγοιμεν ἄν ἀσφαλῶς.
10. Διαγέτω ἐν δημοκρατίᾳ, ὡς ἀσφαλῆς ᾖ.

/10

4) Να αντικαταστήσετε τους τύπους του ρήματος «τιμῶ» με τούς αντίστοιχους τύπους των ρημάτων «ἐπικουρῶ» (- έω), «λυτρῶ» (-όω) στις παρακάτω προτάσεις.
1. Ἡ πόλις ἡμῶν τιμᾷ τοὺς συμμάχους.
2. Οἱ σύμμαχοι τιμῶνται ὑπὸ τῆς πόλεως,
3. Δεῖ ἡμᾶς τοὺς συμμάχους τιμᾶν.
4. Παρασκευαζόμεθα ἳνα τιμῷμεν τοὺς συμμάχους.
5. Οἱ σύμμαχοι τιμῷντο.
6. Τίμα τοὺς συμμάχους.
7. Δεῖ τοὺς συμμάχους τιμᾶσθαι ὑφ’ ἡμῶν.
8. Εἰ νικῷμεν τοὺς συμμάχους, γενοίμεθα ἄν ἡγεμόνες.
9. Εἰ νικῷντο οἱ σύμμαχοι γενοίμεθα ἄν ἡγεμόνες.
10. Νικᾶτε τοὺς ἐχθροὺς τῆς ἡμῶν πόλεως.

/10
5) Να αντικαταστήσετε τους τύπους του ρήματος «λεηλατῶ» με τούς αντίστοιχους τύπους του ρήματος «δηῶ» (-όω) στις π αρακάτω προτάσεις .
1. Οἱ πολέμιοι τὴν πόλιν λεηλατοῦσι.
2. Ἡ πόλις ἐλεηλατεῖτο ὑπὸ τῶν πολεμίων.
3. Οἱ πολέμιοι ἐλεηλάτουν τὴν πόλιν.
4. Ἠγγέλθη λεηλατεῖσθαι τὴν πόλιν ὑπὸ τῶν πολεμίων.
5. Ἐφοβούμεθα μὴ ἡ πόλις λεηλατοῖτο.
6. Ἀφικνοῦνται οἱ ἐχθροί ἳνα λεηλατῶσι τὴν πόλιν.
7. Οἱ πολέμιοι βούλονται λεηλατεῖν τὴν ἡμῶν πόλιν.
8. Ὦ βασιλεῦ, λεηλάτει τὴν τῶν πολεμίων πόλιν.
9. Λεηλατείτω ἡ τῶν πολεμίων πόλις.
10. Λεηλατοῖ ὁ βασιλεὺς τὴν τῶν πολεμίων πόλιν.
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ
ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΑ ΕΠΙΘΕΤΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΩΝ

1. Να συμπληρώσετε τα κενά με τα παραθετικά των επιθέτων και των επιρρημάτων που βρίσκονται στην παρένθεση:
– Τὸ σῴζειν τἀγαθὰ ___________ τοῦ κτήσασθαι (χαλεπῶς, συγκρ.).
– Ἀσεβῶς οἱ φαῦλοι πρὸς τοὺς γονέας ___________ δὲ καὶ περὶ τοὺς θεοὺς ἔχουσιν (ἀσεβῶς, υπερθ.).
– Ἀνδρῶν ἁπάντων ___________ Σωκράτης (δίκαιος, υπερθ.).
– Οὐδὲν κτῆμά ἐστι ___________ ἀρετῆς (σεμνόν, συγκρ.).
– Ἀκούειν καλῶς ___________ ἤ πλουτεῖν θέλε (μάλα, συγκρ.).
– Εἴης, ὦ παῖ, πατρὸς ___________ (εὐτυχής, συγκρ.).
– Κῦρος ἦν παῖς ___________ καὶ ___________ (φιλομαθής, ἐπιμελής, υπερθ.).
-Οὐδὲν ___________ ἐστι τῆς ἀνάγκης (πικρόν, συγκρ.).
2. Βάλε ο ή ω στο συγκριτικό βαθμό των επιθέτων παίρνοντας υπόψη αν προηγείται μακρά ή βραχεία συλλαβή:
σοφ_τερος
δικαι_τερος

χρησιμ _τερος
πτωχ_ τερος

ξηρ_ τερος

δυνατ_ τερος

3. Αντικατάστησε τους τύπους στους άλλους βαθμούς:

Θετικός
Συγκριτικός
Υπερθετικός

τῷ εὐδαίμονι
τοὺς εὐτυχεῖς
τῶν σοφῶν
ταῖς πονηραῖς
τὸ σεμνοπρεπές
ΠΑΘΗΤΙΚΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ ΚΑΙ ΑΟΡΙΣΤΟΣ
1. Συμπλήρωσε τις προτάσεις με τους τύπους των παθητικών χρόνων που ζητούνται:
– Ὑπὸ Ξέρξου κήρυκες ___________ (πέμπομαι, οριστ. αορ.).
– Τὰ ___________ ὑπὸ τούτων οὐ δύναμαι εἰπεῖν (πράττομαι, μτχ. αορ.).
– Εἵλοντο στρατηγόν, ἵνα ἡ πόλις ___________ (ἀπαλλάττομαι, υποτ. αορ.) τοῦ κινδύνου.
– Λέγεται δύο λόχους στρατιωτῶν ___________ (κωλύομαι, απαρμφ. αορ.) ὑπὸ τῶν ἐχθρῶν διέρχεσθαι τὸν ποταμόν.
– Ἐβουλεύοντο κατὰ γῆν ἤ κατὰ θάλατταν χρὴ ___________ (πορεύομαι, απαρμφ. αορ.).
– Ἀρίων ὁ κιθαρῳδὸς ὑπὸ δελφῖνος ___________ (σῴζομαι οριστ. αορ.).
– Οἱ βόες ὑπὸ τῶν γεωργῶν ___________ (λύομαι, οριστ. μελλ.).
– Εἶπεν ὅτι τοῦτο ὑπὸ Κύλωνος ___________ (πράττομαι, ευκτ. αορ.).
– Οἱ προδόται ___________ (κολάζομαι, οριστ. μελλ.) ὑπὸ τῶν Βοιωτῶν.
2. Να βρείτε και να υπογραμμίσετε τους παθητικούς τύπους και να τους μεταφέρετε στον άλλο αριθμό:
– Ἔλεγον ὅτι οἱ ἀθληταὶ κριθήσοιντο ὑπὸ τῶν Ἑλλανοδικῶν.
…………………………………………………………………………………………… .
– Ποίαν ἄλλην μαρτυρίαν θέλετε, ἵνα πεισθῆτε;
…………………………………………………………………………………………… .
– Κωλυθέντες διαβαίνειν τὸν ποταμὸν εἰς ἄλλην ὁδὸν ἐπορεύθησαν.
…………………………………………………………………………………………… .
– Πολλοὶ ἐφονεύθησαν ὑπὸ τῶν τοξοτῶν.
…………………………………………………………………………………………… .
– Ἐπιστολὴ ἐγράφη ὑπὸ τοῦ παιδὸς.
…………………………………………………………………………………………… .
– Μνήσθητί μου, Κύριε.

3.Πρόσθεσε τους τύπους που λείπουν:

Οριστική
Υποτακτική
Ευκτική
Προστακτική
Απαρέμφατο
Μετοχή

ἐγὼ ἐλύθην

σὺ ἐσῴθης

οὗτος ἀχθήσεται

ἡμεῖς ἐπορεύθημεν

ὑμεῖς ἐπαιδεύθητε

οὗτοι ἐπράχθησαν

οὗτοι ταχθήσονται

ὑμεῖς κολασθήσεσθε

ΣΥΝΗΡΗΜΕΝΑ
1.Να προσθέσετε στον ακόλουθο πίνακα τους τύπους των εγκλίσεων που λείπουν.

ΟΡΙΣΤΙΚΗ
ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ
ΕΥΚΤΙΚΗ
ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ

ἐγώ
κυβερνῶ

σύ
σιγᾶς

οῦτος
ὁρᾶ

ἡμεῖς
προσδοκῶμεν

ὑμεῖς
ἐξαπατᾶτε

οῦτοι
τολμῶσι

2. Συμπληρώνοντας τις λέξεις που σας ζητούνται στα αντίστοιχα τετραγωνάκια θα
σχηματίσετε το είδος των ρημάτων με τα οποία ασχολούμαστε.
1. ( β΄ πληθ. προστ. ενεστ. ε.φ. του ρ. σιωπῶ )
2. ( γ΄ ενικό ευκτ. ενεστ. ε.φ του ρ. συναντῶ )
3. ( γ΄ πληθ. υποτ. ενεστ. ε.φ. του ρ. ἀπαντῶ)
4. ( απαρέμφατο ενεστ. ε.φ. του ρ. θηρῶ)
5. ( ονομ. ενικ. θηλ. γένους μετοχή ενεστώτα ε.φ. του ρ. δρῶ)
6. ( β΄ πληθ. οριστ. παρατ. ε.φ. του ρ. ἀγαπῶ)
7. ( α΄ πληθ. οριστ.ενεστ.ε.φ. του ρ. ἐῶ)
8. ( α΄ πληθ. οριστ.ενικ. ε.φ. του ρ. γελῶ)
9. ( β΄ ενικό οριστ. παρατ. ε.φ. του ρ. γεννῶ)

10. ( γ΄ ενικό οριστ.ενεστ.ε.φ. του ρ. ἐρωτῶ)

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΑΡΧΑΙΩΝ

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΤΟΝΙΣΜΟΥ

1) Να τονίσεις παρακάτω λέξεις: ανθρωπος, των καμηλων, οικειος, κωμη, ναυται, κηπου, κουρος, προφητης, νεος, ναος, ομοιος, προδοτης, κωνος, τοιχος, Μηλος, κουρος, δημιος, πατρωος, Πηγασος, νησος, των νησων, κατηγορος, ανωμαλος, μηκος, Νειλος, βωλος, ταυρος, φλοισβος, δουλος, των δουλων, το νευρον, οινος, γενναιος, των γενναιων.
Ποιες από αυτές τις λέξεις χρειάζονται πνεύμα;

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΓΙΑ Α΄ ΚΑΙ Β΄ΚΛΙΣΗ
1)Να συμπληρώσεις τους σωστούς τύπους:
Β ΚΛΙΣΗ
Ενικός Αριθμός
ο πρόγονος ο φρουρός η νησος
του προγόνου του της
τω τω τη
τον τον την
ω ω ω
Πληθυντικός Αριθμός
οι οι αι νησοι
των προγόνων των των
τοις τοις φρουροις τοις
τους τους τους
ω ω ω

Α ΚΛΙΣΗ
Ενικός Αριθμός
ο ποιητής του τον ω

ο νεανίας του τον ω

ο πρεσβύτης του πρεσβύτου τον ω

Πληθυντικός Αριθμός
οι ποιηταί των τοις

οι των τοις

οι των τοις

Ενικός Αριθμός

η αρετή της τη

η τιμωρία της τη

η μέλιττα της τη

Πληθυντικός Αριθμός

αι αρεταί των τας

αι των τιμωριών τας

αι των τας

2) Να συμπληρώσεις τις προτάσεις με τα ουσιαστικά της παρένθεσης στον κατάλληλο τύπο με τη σειρά που δίνονται:
α) Αι……….. πλησίον της ………………. εισίν. (οικία, θάλασσα).
β) Ο λοχαγός λέγει τω………………… ότι δει την…………………… κατακαίειν.(στρατιώτης, άμαξα).
γ) Κατά τον της…………………… τρόπον δει αναγιγνώσκειν. (μέλιττα).
δ) Οι………………….. ου φυλάττουσι τους των………….. ……………… (πολέμιος, θεός, όρκος)
ε) Ο………….. αποπέμπει τους …………. τω ………………( Κύρος, δασμός,αδελφός)
στ) Ο…………. σώζεται συν τοις……………. και εκ πάνυ…………….. (αγαθός, θεός, δεινόν).
3) Σε βρείτε σε ποια κλίση ανήκουν τα παρακάτω ουσιαστικά και να γράψετε την ονομαστική ενικού του καθενός
Α’ κλίση Β’κλίση Ονομαστική Ενικού
Την άμμον
Των ύμνων
Τοις πατριώταις
Των βασιλειων
Των βασιλείων
Των ταμιων
Των ταμείων

4) Να βάλετε στη σωστή πτώση τα ουσιαστικά που είναι σε παρένθεση:

Πιστεύω τω …………… (φίλος). Ο φίλος τον …………….. (φίλος) εν ………….. και ………….. (πόνοι, κίνδυνοι, δοτική) ου λείπει. Ω ………….. (φίλος), ο θεός τους ……………… (αγαθός άνθρωπος) ου λείπει. Εν ταις …………. ( νησος) το αρχαιον οι κάτοικοι …………………. (άμπελοι) εθεράπευον (=καλλιεργούσαν). Περιέκλειον δε και εχώριζον τας …………. (άμπελος) ………………. και ……………….. (βάτοι, ατραποί, δοτική).

5) Να συμπληρώσετε τις παρακάτω φράσεις:
α) Ενταυθα εισίν ………………….. μεγάλοι πλήρεις αγρίων ……………. ( παράδεισος, θηρίον).
β) Οι ………… ουκ εισίν υμιν ………….. (θεός, σύμμαχος).

6) Να τρέψετε τις φράσεις από τον ενικό στον πληθυντικό και αντίστροφα:
α) οι μυθοι λέγουσιν ότι οι θεοί τους κακούς τοις μεγισταις τιμωρίαις κολάζουσιν.
β) Ο θεατής εν τω γυμνασίω τον νικητήν θαυμάζει.
γ) Η θύελλα εν τη θαλάττη φόβον τω ανθρώπω φέρει.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ Γ’ ΚΛΙΣΗΣ
3) Να κλιθούν τα ουσιαστικά: δύναμις, βασιλευς, πέλαγος.
4) μερων, βασιλέων, στόματος, πόλεως: Να κλιθούν οι πλάγιες πτώσεις και στους 2 αριθμούς.
5) Να κλιθούν: ο λέων, ο ελέφας, ο κώνωψ. ( Προσοχή στα βαρύτονα).
6) Να προσθέσεις τους τύπους των φωνηεντόληκτων ουσιαστικών της γ’κλίσης:
Ο ιππεύς ο ηρως η χρησις ο θώς η ισχύς
του ιππέως του της του της
τω τω την χρησιν τω ω
οι τον αι τον των
των οι των των ταις
τοις τους ταις τοις τας
7) Να κλιθούν: ο γονεύς, ο πηχυς, ο πρέσβυς, το άστυ, η αίσθησις.
8) Να κλιθούν τα ουσιαστικά: ο γέρων, ο γίγας, ο ανδριάς.

9) Να μεταφέρεις τα ρήματα στους υπόλοιπους χρόνους ενεργητικής και μέσης φωνής στην ίδια έγκλιση: πράττουσι, κελεύεις, φυλάττομεν, παρασκευάζει, συγγράφει.
ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ
Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντ

ΜΕΣΗ ΦΩΝΗ
Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας Αόριστος Παρακείμενος Υπερσυντ.

10) Να συμπληρωθούν τα κενά με τον κατάλληλο τύπο του ρήματος της παρένθεσης:
α . Σύ …………… μέγα κακόν (πράττω, αόριστος)
β. Αλλά και υμεις τοις φίλοις ……………….. (πιστεύω, παρακείμενος)
γ. Θηβαίοι τας σπονδάς …………………… ( λύω, μέλλοντας)
δ. Ο στρατηγός ………………….. μεταπείσειν τους κήρυκας ( ελπίζω, παρατατικός)
ε. Οι κατήγοροι ………………… τους δικαστάς (πείθω, ενεστώτας)
στ. Εγώ ………………. τα δέοντα (πράττω, υπερσυντέλικος).
11) Να αντικαταστήσετε το ρήμα της πρότασης με τους υπόλοιπους τύπους της οριστικής :
Εν. Σύ κινδυνεύεις εν τη μάχη
Παρ.
Μελ.
Αορ.
Πρκ.
Υπερσυντ.
12) Να σχηματίσεις το α’ πρόσωπο της οριστικής παρατατικού των ρημάτων π.χ ελπίζω=> ηλπιζον
α . καταλύω
β . αγοράζω
γ . εικάζω
δ . ονομάζω
ε . αυξάνω
στ . αιχμαλωτίζω
ζ . συμβουλεύω
η . οιμώζω

13) Να γραφούν τα παρακάτω ρήματα στον άλλο αριθμό στο ίδιο πρόσωπο και χρόνο
π.χ γράφεις – γράφετε
α . συνετάξατε =>
β . εγύμναζες =>
γ . παίξεις =>
δ. πεπαιδεύκατε =>
ε . επεπιστεύκαμεν =>
14) Να συμπληρωθούν τα κενά
α . Εγώ, ω θεοί, δύσμορφος ……….. (ειμί Ευκτική Ενεστώτα ) μαλλον η καλός.
β . ……………….. (ειμί : Προστακτική Ενεστώτα β’ πρ. Ενικού) ομιλητικός και μη φιλόνικος.
γ . Εάν πιστοί …………….. (Υποτακ. Ειμί ενεστώτα) τοις θεοις , μακάριοι …………. ( ειμί, οριστική ενεστώτα).
δ . Η Δηλος το αρχαιον τόπος ιερός ………………
ε. Παρά την Κόρινθον λησταί τουτον …………….. (φονεύω, Αόριστος)
στ. Ο σατράπης στράτευμα ……………… (συλλέγω Αόρ. Α)
ζ. Δαρειος …………….. των Περσων (βασιλεύω, υπερσυντ.)
η. Αληθως εκατόμβην τω θεω ……………. (θύω, Παρακ. β’ πρ. Εν)
θ. Σύ μεν ανόητος ………….. (ειμί, Παρατ.)
ι. Τους αγράφους νόμους διά παντός ……………. (φυλάττω, Μελλ. α’ Εν. πρ.)
κ. Οι τοξόται υπό των ιππέων …………….. (διώκομαι, Παρατ.)
λ. Ο κόσμος άριστα τοις θεοις …………… (τάττομαι, Ενεστ)
μ. Ενάρετος και σοφός εστί όστις ευ ……………. (παιδεύομαι Αορ.)
ν. Οι Έλληνες εκείνην την ημέραν ούτως ………………. (πορεύομαι Παρακείμενος).

15) Να συμπληρωθούν οι τύποι που λείπουν ( Παρακείμενος Μέσης φωνής)
βέβλαμμαι νενόμισμαι ———————-
—————- νενόμισαι τετάραξαι
βέβλαπται ——————- ———————
βεβλάμμεθα νενομίσμεθα ———————-
—————— —————– τετάραχθε
βεβλαμμένοι εισίν. ———————- τεταραγμένοι εισίν.

16) Να κλιθεί ο υπερσυντέλικος μέσης φωνής των παραπάνω ρημάτων.

ΧΡΟΝΙΚΗ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
17) Να γίνει χρονική αντικατάσταση στα ρήματα: ικετεύει, εκελεύομεν, έγραψας, λελύκασιν.
18) Διαβάζω το βοηθητικό ρήμα «ειμί» και συμπληρώνω τα κενά στις παρακάτω ασκήσεις. Βρίσκω και το κατηγορούμενο σε κάθε πρόταση.
α) Η σιωπή τοις νέοις πολλάκις κόσμος…………
β) Τα πονηρά κέρδη ηδονάς μικράς …………..
γ) Ο κατήγορος λέγει ως εγώ ουκ……….. αδύνατος.
δ) Οι των γεωργών πόνοι πολλάκις μάταιοι………..
ε) Υμεις πολέμιοι…………

19) Ξαναγράφω τις παραπάνω προτάσεις μεταφέροντας τα ρήματα στους αντίστοιχους τύπους του παρατατικού και του μέλλοντα του «ειμί». (στην οριστική).
20) Να κλιθεί η μετοχή του ειμί στον ενεστώτα.
21) Να κλιθούν οι μετοχές ενεστώτα, μέλλοντα, αόριστου του ρήματος πράττω.

22) Να μεταφέρετε τα ρήματα των παρακάτω φράσεων από τον ενεστώτα στους υπόλοιπους χρόνους,στην ίδια έγκλιση:
α) πέμπουσι πρέσβεις περί ειρήνης
β) διδάσκει τους μαθητάς
γ) Ο στρατηγός κελεύει θαρσειν
δ) Οι διδάσκαλοι παιδεύουσιν τους μαθητάς
ε) Ημείς λύομεν τας σπονδάς
στ) Υμεις θύετε τοις θεοις
23) Μελετήστε την προσωπική αντωνυμία και γράψτε τις παρακάτω προτάσεις με αλλαγή όλων των τύπων από τον ενικό στον πληθυντικό και αντίστροφα:
α) Συ γυμνάζη, εγώ δε λούομαι εν τω ποταμω.
β) Παρέχω σοι χρημα άφθονον.
γ) Οι στρατηγοί ημας προς υμας έπεμπον
δ) Επεί υμεις εμοι ου θέλετε πείθεσθαι, εγώ συν υμιν πορεύομαι
ε) Νομίζω υμας εμοί είναι και φίλους και συμμάχους.
24) Να γράψετε τα απαρέμφατα της ίδιας φωνής σε όλους τους χρόνους: παύω, ελπίζω, διώκω, θύω, παιδεύω.
25) Να μεταφέρετε τα ρήματα στον ίδιο αριθμό και στο ίδιο πρόσωπο της οριστικής όλων των χρόνων: θεραπεύομεν, εργάζεται, δουλεύουσι, διώκομεθα, άρχονται, τάττημ αποκοπτόμεθα.
ΕΠΙΘΕΤΑ
26) Μελετώ τη θεωρία για την κλίση των δευτερόκλιτων επιθέτων (Γραμματική 155, 158, 160 και 161παρ.) και γράφω στις πλάγιες πτώσεις τα λεκτικά σύνολα: η φανερά οδός, η βεβαία σύμμαχος, ο ελεύθερος και και άλκιμος πολίτης, η κατάγειος οικία.
27) Να συμπληρώσεις τις φράσεις με τις λέξεις στον κατάλληλο τύπο:
α) Εν ταις……………….. Αθήναις αι μεν των ιδιωτων οικίαι………. και …………., οι δε δημόσιοι οίκοι ………… τε και ………….. ησαν. ( αρχαιος, μικρός, ταπεινός, υψηλός, καλός).
β) Οι των γεωργων πόνοι πολλάκις ……….. εισίν, επειδή …………. Ζωα τους καρπούς διαφθείρει. (μάταιος, βλαβερός)
γ) Εν τη …………. Βαβυλωνι στοαί …………… και κηποι …………… και περίπατοι …………… ησαν. (αρχαιος, περίλαμπρος, ανθηρός, τερπνός)
δ) Έλεγον την πόλιν …………. και ……….. είναι. (πλούσιος, ένδοξος).
28) Να τρέψεις στις επόμενες προτάσεις τον ενικό αριθμό σε πληθυντικό και αντίστροφα. Να γίνει η σύνταξη των προτάσεων.
α) Οι θεαται τα λαμπρά θέατρα εθαύμαζον.
β) Τους φαύλους ανθρώπους οι νόμοι τιμωρίαις κολάζουσι.
γ) Τον γενναιον μαχητήν ο ποιητής δοξάζει.
δ) Ο μύθος λέγει ότι ο θεός τον ανδρειον στρατιώτην φυλάττει.
ε) Άδικα έργα οργάς φέρει
στ) Η φοβερά απειλή πείθει τον άνθρωπον.
29) Να μετατρέψεις τις προτάσεις στον άλλο αριθμό:
α) Πάντες οι άνθρωποι ου πείθονται τοις κακοις μάντεσιν.
β) Υπό του ποιητου λέγεται βασιλεύς ο της πόλεως ο νόμος.
γ) Διώκονται εκ του βωμου οι μέλλοντες θύσειν.
δ) Οι τύραννοι πολλάκις και ολας πόλεις χρημάτων ένεκα εξανδραποδίζονται.

30) Να συμπληρώσεις τις προτάσεις που ακολουθούν με τον κατάλληλο τύπο του επιθέτου. Να γίνει σύνταξη των προτάσεων.
α) Κόσμος της …………. (αγαθός, θηλ. γεν. εν.) ψυχης αρετή εστί.
β) Οι διδάσκαλοι των Περσων ησαν ……………… ( σοφός, αρ. ονομ. πληθ.) πολιται.
γ) Οι νέοι ……………… (πονηρός, ουδ. γεν. πληθ.) έργων απέχουσι.
δ) Η φιλία των ……………. (δίκαιος, αρ. γεν. πληθ.) ανθρώπων εστίν πηγή αγαθών.
ε) Η μέθη ……………… ( μικρός, θηλ. ονομ.εν.) εστί μανία.
16) Να κλιθούν στα τρία γένη τα επίθετα: δίκαιος, φοβερός, ένδοξος.

31) Να γραφούν οι ρηματικοί τύποι όλων των εγκλίσεων του Ενεστώτα, του Μέλλοντα, του Αορίστου και του Παρακειμένου με βάση τις αντωνυμίες,
Ημείς (ειμί) υμείς (γράφω)
Σύ (φυλάττομαι) ουτος (δέχομαι)
Ουτοι (πείθομαι)
32) γράφω, φυλάττω,ταράττω: Να γραφούν τα απαρέμφατα και οι μετοχές τους στην ενεργητική και μέση φωνή.
33) Να κλιθεί η οριστική Παρακειμένου μέσης φωνής των ρημάτων λαμβάνομαι, πράττομαι, γράφομαι.

Sep
18

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ (Β΄ ΜΕΡΟΣ)

ΡΗΜΑΤΑ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΕΣΗΣ ΦΩΝΗΣ

ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΦΩΝΟΛΗΚΤΩΝ ΡΗΜΑΤΩΝ
ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ
ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ ΑΟΡΙΣΤΟΣ ΠΑΡΑΚΕΙΜ. ΥΠΕΡΣΥΝΤ.
ΟΥΡΑΝΙΚΟΛΗΚΤΑ(κ, γ , χ, ή -σσω, -ττω) ξω ξα χα χειν
ΧΕΙΛΙΚΟΛΗΚΤΑ
(π, β , φ ) ψω ψα φα φειν
ΟΔΟΝΤΙΚΟΛΗΚΤΑ
( τ ,δ , θ ) σω σα κα κειν

ΜΕΣΗ ΦΩΝΗ
ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ ΑΟΡΙΣΤΟΣ ΠΑΡΑΚΕΙΜ. ΥΠΕΡΣΥΝΤ.
ΟΥΡΑΝΙΚΟΛΗΚΤΑ (κ, γ , χ, ή -σσω, -ττω) ξομαι ξάμην γμαι γμην
ΧΕΙΛΙΚΟΛΗΚΤΑ (π, β , φ ) ψομαι ψάμην μμαι μμην
ΟΔΟΝΤΙΚΟΛΗΚΤΑ( τ ,δ , θ ) σομαι σάμην σμαι σμην

1.Σχηματίστε την οριστική όλων των χρόνων στο πρόσωπο που βρίσκεται ο καθένας από τους παρακάτω τύπους:

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΠΑΡΑΤΑΤ ΜΕΛΛΟΝΤ. ΑΟΡΙΣΤΟΣ ΠΑΡΑΚΕΙΜ. ΥΠΕΡΣΥΝΤ.
κελεύετε
βουλεύω
διαλύουσιν
επαιδεύσαμεν
πέμψεις – –
γέγραφε
έταττον
χορεύομεν
φυλάξετε
πράττει
έθυες
εδίωξε
έπαυσα
ταράττομεν
πεφύτευκα
πείσουσιν

2. Να αντικαταστήσεις τα ρήματα σε όλους τους χρόνους προσέχοντας το πρόσωπο και τον αριθμό:

Ενεστώτας Παρατατ. Μέλλοντ. Αόριστ. Παρακείμ. Υπερσυντ.
βλάπτομαι
πολιτεύῃ/ει
πείθομαι
παιδεύεται
λύονται
διώκῃ/ει
στρατεύομαι
ταράττονται
γράφεται
ἀλλάττεται
πράττονται
παύεσθε
δεχόμεθα
εὔχομαι

ΑΟΡΙΣΤΟΣ Β΄
1. Να συμπληρώσεις τους τύπους που λείπουν στον παρακάτω πίνακα:
ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ ΕΥΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ ΜΕΤΟΧΗ
ἔβαλον
ἔμαθες
ἔλαβε
ἐφύγομεν
ἠγάγετε
ἔπιθον
ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ ΕΥΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ ΜΕΤΟΧΗ
ἐβαλόμην
ἐτράπου
ἐγένετο
ἐπιθόμεθα
ἐπύθεσθε
ἤσθοντο
2. Να βρεις σε ποιο ρήμα ανήκει κάθε ρηματικός τύπος β΄ αορίστου:
ῃσθοντο → παράβαλε → ἀγαγών →
ἔπεσε → τυχεῖν → πάθε →
λαβέ → μαθόντων → πυθόμενοι →
ἁμάρτοι → εὑρεῖν → πιθέσθαι →
ἰδόντας → παθόντες → εὔροιμι →
3. Να προσθέσεις τους αντίστοιχους τύπους της οριστικής του β΄ αορίστου:
φεύγεις → ἔφυγες βάλλει →
ἁμαρτάνω → αἰσθάνονται →
ἄγετε → πυνθάνεται →
λαμβάνομεν → γιγνόμεθα →
ὁρᾶς → τρέπεσθε →
τυγχάνουσι → βάλλομαι →
πάσχετε → εὑρἰσκει (ῃ) →
4. Να συμπληρώσεις τον πίνακα:
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ ΑΟΡΙΣΤΟΣ Β΄
τυγχάνω ἐτύγχανον ἔτυχον
λαμβάνουσι
ἐμάνθανε
ἄγεις
ἁμαρτάνετε
ἐπάθομεν
τρέπομαι
ἐγίγνου
γίννεσθαι
παθών
ἁμαρτόντες
πίπτειν
5. Να συμπληρώσεις τους σωστούς τύπους των εγκλίσεων του αορίστου β΄:
ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ ΕΥΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ
βάλω
εἶπες
ἡμάρτετε
ἔλθοιεν
εἶδε
μάθωμεν
ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ ΕΥΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ
ἠγαγόμην
ἐλαβόμεθα
βάλοιτο
τράπωνται
γένῃ
εὕρεσθε

Δίωρο Διαγώνισμα-
Μάθημα: Αρχαία Κατεύθυνσης Γ΄Λυκείου
Πλάτωνος Πολιτεία 514Α-515Α (Ενότητα 11)
Μετὰταῦταδή, εἶπον, ἀπείκασοντοιούτῳ πάθει τὴνἡμετέρανφύσιν παιδείας τε πέρικαὶἀπαιδευσίας. Ἰδὲγὰρἀνθρώπουςοἷονἐνκαταγείῳοἰκήσεισπηλαιώδει, ἀναπεπταμένηνπρὸςτὸφῶςτὴνεἴσοδονἐχούσῃμακρὰνπαρὰπᾶντὸ σπήλαιον, ἐνταύτῃἐκ παίδων ὄνταςἐνδεσμοῖςκαὶτὰ σκέλη καὶτοὺςαὐχένας, ὥστεμένειν τε αὐτοὺςεἴς τε τὸ πρόσθεν μόνον ὁρᾶν, κύκλῳδὲτὰςκεφαλὰςὑπὸτοῦδεσμοῦἀδυνάτουςπεριάγειν, φῶςδὲαὐτοῖςπυρὸςἄνωθενκαὶ πόρρωθεν καόμενονὄπισθεναὐτῶν, μεταξὺδὲτοῦπυρὸςκαὶτῶνδεσμωτῶνἐπάνωὁδόν, παρ’ ἣνἰδὲτειχίονπαρῳκοδομημένον, ὥσπερτοῖςθαυματοποιοῖςπρὸτῶνἀνθρώπων πρόκειται τὰπαραφράγματα, ὑπὲρὧντὰ θαύματα δεικνύασιν. [- 19 -] Ὁρῶ, ἔφη. Ὅρατοίνυνπαρὰτοῦτοτὸτειχίον φέροντας ἀνθρώπους σκεύη τε παντοδαπὰὑπερέχοντατοῦτειχίουκαὶἀνδριάνταςκαὶἄλλαζῷα λίθινά τε καὶ ξύλινα καὶπαντοῖαεἰργασμένα, οἷονεἰκὸςτοὺςμὲνφθεγγομένους, τοὺςδὲσιγῶνταςτῶνπαραφερόντων. Ἄτοπον, ἔφη, λέγεις εἰκόνακαὶδεσμώταςἀτόπους. Ὁμοίουςἡμῖν, ἦν δ’ ἐγώ.
Α. Από το κείμενο που σας δίνεται να γράψετε στο τετράδιό σας τη μετάφραση του αποσπάσματος: «Μετὰταῦταδὴ … Ὁρῶ, ἔφη.» Μονάδες 10
Β1. Να εντοπίσετε με αναφορές στο κείμενο και να σχολιάσετε τα στοιχεία του σπηλαίου, τα οποία δηλώνουν τον εγκλεισμό των δεσμωτών. Μονάδες 15
Β2.α.Ποιος ο συμβολισμός των σκιών και των αλυσίδων της αλληγορίας; (μονάδες 10)
β. Ποια είναι η σχέση φυσικού και νοητού κόσμου, όπως παρουσιάζεται στην αλληγορία του σπηλαίου; (μον.5)
Β3.
Α. Ο Πολέμαρχος στην ΠΟΛΙΤΕΙΑ ισχυρίζεται ότι δικαιοσύνη είναι να αποδίδεις τα ίσα, καλό στον φίλο, κακό στον εχθρό. Σ Λ
Β.Ο ολιγαρχικός άνθρωπος είναι παραδομένος στο θυμοειδές στοιχείο και επιδιώκει συνεχώς τιμές, διακρίσεις, πλούτο και ηδονές. Σ Λ
Γ.Κατά τον Πλάτωνα <>. Σ Λ
Δ.΄Όταν οι κηφήνες συνειδητοποιήσουν τη δύναμή τους, ανατρέπουν την ολιγαρχία και εγκαθιστούν ένα ανάπηρο πολίτευμα, την τυραννίδα. Σ Λ
Ε. Οι φύλακες επιλέγονται με βάση την καλή σωματική τους διάπλαση και την οξύνοιά τους και εκπαιδεύονται από τους άρχοντες. Σ Λ Μονάδες 10

Β4. Να βρείτε στο παραπάνω διδαγμένο κείμενο μία ετυμολογικά συγγενή λέξη για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις της νέας ελληνικής: πένθος, διένεξη, γεωγραφία, επιεικής, κάψα, πάροικος, ποίηση, κοιτώνας, αυτουργός, αόρατοςΜονάδες 10

Λήψη αρχείου