Αναγνώστου Ιωάννης

Λήψη αρχείου

Μ σενάριο

Τίτλος: Ελληνιστική Γλώσσα, τέχνη και επιστήμη

Γνωστικό Αντικείμενο: Ο ελληνιστικός πολιτισμός, Η Γλώσσα, τα γράμματα, οι επιστήμες, οι τέχνες

Τάξη στην οποία απευθύνεται:

Α’  Λυκείου

Χρονική διάρκεια:

2 διδακτικές ώρες και 1 ώρα για την παρουσίαση των εργασιών τους

Διδακτικοί  Στόχοι και αναμενόμενα αποτελέσματα:

Γενικά

• Να κατανοήσουν οι μαθητές ότι ο κόσμος στον οποίο ζουν είναι αποτέλεσμα μιας εξελικτικής πορείας, με υποκείμενα δράσης τους ανθρώπους.
• Να καταστούν ικανοί, μέσα από τη γνώση του παρελθόντος, να κατανοήσουν το παρόν, να στοχαστούν για τα προβλήματά του και να προγραμματίσουν υπεύθυνα το μέλλον τους..
• Να συνειδητοποιήσουν την προσωπική τους ευθύνη για την πορεία της κοινωνίας στην οποία ζουν.
• Να διαμορφώσουν, μέσα από τη μελέτη των επιμέρους πολιτισμών και της συνεισφοράς τους στον παγκόσμιο πολιτισμό, πνεύμα μετριοπάθειας, ανοχής και σεβασμού στο διαφορετικό.
• Να οικοδομήσουν, μέσα από τη μελέτη του δικού τους πολιτισμού, την εθνική και πολιτιστική τους ταυτότητα.
• Να συνειδητοποιήσουν την αναγκαιότητα επιλογής και κριτικής αξιολόγησης των ιστορικών πηγών.

Ειδικά

Να κατανοήσουν τα βασικά χαρακτηριστικά της τέχνης της ελληνιστικής εποχής

Να κατανοήσουν ότι η κοινή ελληνική αποτελεί τον άμεσο πρόγονο της δημοτικής

Να κατανοήσουν την προσφορά του ελληνιστικού κόσμου για τον τεχνικό πολιτισμό

Περιγραφή:

Σε πρώτη φάση, την πρώτη διδακτική ώρα, ο εκπαιδευτικός προβάλλει σε διαδραστικό πίνακα ή σε βιντεοπροβολέα διάφορες σελίδες που έχει επιλέξει με υλικό από την τέχνη , την τεχνολογία και γενικότερα τον πολιτισμό της ελληνιστικής περιόδου ώστε να γίνει κατανοητή στους μαθητές η σπουδαία προσφορά του  ελληνιστικού κόσμου στα γράμματα και στις επιστήμες. Δίδονται τα ακόλουθα ενδεικτικά παραδείγματα.

Α. Τα αρχαία ελληνικά μαθηματικά

Ανακληθέν 3\2\2019 από: http://www.noesis.edu.gr/aet/thematic_areas/p340.html

Β. Ο Φάρος της Αλεξάνδρειας

Ανακληθέν 3\2\2019 από: http://www.archaiologia.gr/wp-content/uploads/2011/07/70-23.pdf

Γ. Ελληνιστικός κόσμος : Η επέκταση προς ανατολάς

Ανακληθέν 2/2/2019 από: http://reader.ekt.gr/bookReader/show/index.php?lib=EDULLL&item=261&bitstream=261_04#page/4/mode/2up

Δ. Η βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας

Ανακληθέν 3\2\2019 από: https://www.facebook.com/watch/?v=1015232438661109

Ε. Ελληνιστική τέχνη

Ανακληθέν 2/3/2019 από: https://www.namuseum.gr/collection/ellinistiki-periodos-2/

ΣΤ. Ο βωμός της Περγάμου, στο νησί των Μουσείων στο Βερολίνο

Ανακληθέν 2/3/2019 από: http://www.ime.gr/chronos/06/gr/culture/index604.html

Ζ. Η δημιουργία της ελληνιστικής κοινής από: http://www.greek-language.gr/greekLang/studies/history/thema_14/index.html

Ανακληθέν 2/3/2019 από

Καθώς προβάλλεται κάθε μια από τις παραπάνω σελίδες ο εκπαιδευτικός προκαλεί συζήτηση στην ολομέλεια για την προσφορά της επιστήμης  του ελληνιστικού κόσμου στον πολιτισμό, για τα χαρακτηριστικά της κοινής ελληνικής γλώσσας και τη σχέση της με την αρχαία αλλά και την δημοτική και για τα χαρακτηριστικά της ελληνιστικής τεχνολογίας και επιστήμης.

Ειδικότερα: ορισμένοι χαρακτηριστικοί άξονες συζήτησης που θα μπορούσε να παρέχει ο εκπαιδευτικός είναι:

• Από ποια κυρίως ελληνική διάλεκτο προέρχεται η κοινή ελληνική, ποιες είναι οι σημαντικότερες πηγές της, ποιος ο ρόλος της στη διαμόρφωση του σύγχρονου κόσμου και κυρίως στην επικράτηση της χριστιανικής θρησκείας.
• Ποιος ο ρόλος των μαθηματικών κατά την ελληνιστική περίοδο
• Περιγράψτε τους βασικούς σταθμούς του ταξιδιού του Πυθέα του Μασσαλιώτη
• Ποια τα χαρακτηριστικά της ελληνιστικής τέχνης, αρχιτεκτονικής γλυπτικής. Εντοπίστε ορισμένα χαρακτηριστικά έργα
• Πόσο επηρέασε η λειτουργία της βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας την πορεία της επιστήμης;

Κατά τη συζήτηση στην ολομέλεια ο εκπαιδευτικός, έχοντας ρόλο περισσότερο συντονιστή, προωθεί τον ανοιχτό διάλογο μεταξύ των μαθητών, δίνοντας επαρκή χρόνο στα παιδιά να σκεφτούν και να απαντήσουν, ενισχύοντας και την κατάθεση δικών τους εμπειριών και αναπαραστάσεων, θέτοντας ερωτήματα που προκαλούν την κριτική σκέψη τους και την ενεργό συμμετοχή τους. Η φάση αυτή, η οποία κατά βάση λειτουργεί ως αφόρμηση της ομαδικής εργασίας διερεύνησης που ακολουθεί στη συνέχεια (για αυτό και προτείνεται να είναι σχετικά σύντομη σε διάρκεια), ολοκληρώνεται με μία σύνοψη των συμπερασμάτων της συζήτησης από τον εκπαιδευτικό.

Σε δεύτερη φάση (δεύτερη διδακτική ώρα) και εφόσον έχει κατανοηθεί στοιχειωδώς  ποια είναι τα χαρακτηριστικά της γλώσσα , της τέχνης και της επιστήμης του ελληνιστικού κόσμου ακολουθεί ομαδική εργασία κατά την οποία οι μαθητές χωρισμένοι σε ομάδες ( 4) και έχοντας στη διάθεσή τους ένα φύλλο εργασίας word επιχειρούν να συντάξουν δικά τους κείμενα ή παρουσιάσεις για κάθε μία από τις παραπάνω ενότητες. Στις ομάδες διακρίνονται ρόλοι και οι μαθητές ασκούνται στο να δημιουργήσουν ένα κείμενο ομαδοσυνεργατικά.

Ήδη οι μαθητές από τη συζήτηση που έχει προηγηθεί έχουν κατανοήσει τα χαρακτηριστικά της ελληνιστικής τέχνης και τα επιτεύγματα της επιστήμης κατά την ελληνιστική περίοδο, ενώ είναι σε θέση να συντάξουν σε word ένα κείμενο κατατοπιστικό για τη διαμόρφωση της γλώσσας κατά την ελληνιστική περίοδο. Κατά τη διερεύνηση αυτών των στοιχείων οι μαθητές καλούνται να κρατούν σημειώσεις σε πρόγραμμα word, ώστε να είναι σε θέση να συντάξουν τα κείμενά τους ή να δομήσουν τις παρουσιάσεις τους. Για να υποβοηθηθούν σε αυτή τους την διερεύνηση μπορεί να τους τεθούν ερωτήσεις όπως στο φύλλο εργασίας που ακολουθεί.

Επειδή η σύνταξη των κειμένων θα γίνει από τις τέσσερις ομάδες σε πρόγραμμα word ή σε πρόγραμμα παρουσίασης απαιτείται αίθουσα εξοπλισμένη με υπολογιστές και με βιντεοπροβολέα. Οι μαθητές μπορούν να εργαστούν ομαδικά με διακριτούς ρόλους,  ώστε να είναι δυνατή σε Τρίτη φάση η παρουσίαση των εργασιών και η συζήτηση .

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Ομάδα Α΄

Παρουσιάστε ορισμένες από τις τεχνολογικές εφευρέσεις της ελληνιστικής περιόδου σε πρόγραμμα παρουσίασης. Προσπαθήστε να αναδείξετε τη διαχρονικότητα τους και τη συμβολή τους στην πορεία εξέλιξης της επιστήμης μέχρι σήμερα. Μπορείτε για την μελέτη σας να συμβουλευτείτε την παρουσίαση που θα βρείτε στη διεύθυνση :

http://kotsanas.com/events/el/275/oi-hi-tech-efeyreseis-stin-arhaia-ellada-oi-aparhes-tis-syghronis-tehnologias-mas

Επίσης χρήσιμες πληροφορίες υπάρχουν και εδώ: https://www.youtube.com/watch?v=3gw3V19RJ-o

Ομάδα Β’

Να παρουσιάσετε έργα της ελληνιστικής περιόδου σε word, σε πρόγραμμα παρουσίασης με τη λογική του υπερκειμένου ή σε πρόγραμμα artsteps στη διεύθυνση: https://www.artsteps.com/view/5bbdeb8669e2571767f587a1 Επειδή είναι δύσκολο ενδεχομένως για τους μαθητές να δημιουργήσουν κάτι τέτοιο η παρουσίαση μπορεί να γίνει σε απλό πρόγραμμα παρουσίασης.

Ομάδα Γ΄

Να παρουσιάσετε δύο από τα μνημειώδη έργα της ελληνιστικής περιόδου σε πρόγραμμα παρουσίασης. Μπορείτε να επιλέξετε ή τη βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας ή το φάρο της Αλεξάνδρειας. Μπορείτε να συγκεντρώσετε επιπλέον στοιχεία και εδώ: https://www.tovima.gr/2008/11/24/culture/bibliothiki-tis-aleksandreias/

Επίσης εδώ: https://www.newspepper.gr/i-archea-vivliothiki-tis-alexandrias/ και εδώ:

https://www.newsbeast.gr/portraita/arthro/2703614/o-architektonas-tou-farou-tis-alexandrias-pou-toso-demonia-xegelase-ton-ptolemeo

Οι μαθητές μπορούν να αναζητήσουν οι ίδιοι στοιχεία για τα μνημεία αυτά και να τα προσθέσουν στην παρουσίασή τους.

Ομάδα Δ΄

Να επιχειρήσετε να παρουσιάσετε σε πρόγραμμα παρουσίασης τα βασικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα της κοινής ελληνιστικής γλώσσας και να δώσετε ανάλογα παραδείγματα. Επίσης να αναφερθείτε στη συνεισφορά της ελληνικής τα χρόνια που ακολούθησαν. Πρόσθετες πληροφορίες για την παρουσίασή σας μπορείτε να βρείτε και εδώ: http://www.greek-language.gr/greekLang/studies/history/thema_14/77.html

Χρόνος ομαδικής εργασίας: 1 διδακτική ώρα

Χρόνος παρουσίασης: 5 λεπτά ανά ομάδα ( σύνολο 20 λεπτά)

Χρόνος συζήτησης στην ολομέλεια, ανακεφαλαίωσης: 10-15 λεπτά

αόριστος β΄
Συμπληρώστε τους υπόλοιπους τύπους των ρημάτων στον παρακάτω πίνακα:

ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ ΕΥΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ
ἥμαρτον
τύχης
ἔλθοι
ἐμάθομεν
πάθητε
λαβόντων
φύγοι
παθόντων
ἤγαγες
λάχωσι

Σχηματίστε το ίδιο πρόσωπο του αορίστου β’ στη φωνή που βρί¬σκεται κάθε ρήμα, όπως στο παράδειγμα:
ἄγεις ἤγαγες πείθεσθε ἐπίθεσθε
λείπετε …………. στρέφονται …………
βάλλουσι …………. αἱροῦμαι ……
φεύγετε ………….. αἰσθάνονται ………….
εὑρίσκω …………….. φαίνεσθε ………
λανθάνει ι…………… ἔρχεται …………
πάσχεις …………… παραγιγνόμεθα…………
ὁρᾶτε ……………… ἐκλαμβάνομεν …………

1 . Να αναγνωριστούν οι τύποι αορίστου β΄ που υπάρχουν στα ακόλου¬θα παραδείγματα:
α) Κλέαρχος λαβών τούς ὁπλίτας παρεγένετο (=ήρθε για βοήθεια)Κύρῳ.
β) Μή μέλλωμεν (=ας μην αργούμε), ἵνα μή ὁ καιρός παρέλθῃ.
γ) «Ὁ κύβος ἐρρίφθη» εἶπεν ὁ Καῖσαρ «Ῥουβίκωνα τόν ποταμόν διαβαίνων.
δ) Άψευδεῖς μάρτυρες τῶν λόγων τά γραφέντα εἰσίν.
ε) Ἐξαπίνης (=αιφνιδιαστικά) οἱ πολέμιοι ἐπεφάνησαν καί ὑπ’ αὐτῶν βαλλόμενοι κατεκόπησάν (κατακόπτομαι, κατεκόπην) τι¬νες τῶν Ἑλλήνων.
στ) Ῥωμαῖοι εἵλοντο (=εξέλεξαν) ὕπατον τόν Φαβρίκιον, ἵνα ἡ Ἱταλία ἀπαλλαγῇ τοῦ ἐκ τοῦ Πύρρου κινδύνου.
ζ). Ὀρφεύς εἰς Ἅιδου ἦλθεν, ἵνα παρά τοῦ Πλούτωνος την Εύρυδίκην λάβῃ.
η) Ὁ μέν εὐρών ἀγαθήν σύζυγον εὐτυχής γίγνεται, ὁ δέ μή τυχών ἀγαθῆς συζύγου ἅπαντα ἀπόλλυσιν (=χάνει).
2. Να συμπληρωθούν τα κενά με τον κατάλληλο τύπο του αορίστου β΄ των ρημάτων που είναι σε παρένθεση:
1. Λύκος ………………… (ὁρῶ, μετοχή αρσ.) ποιμένας ἐσθίοντας (=να τρώνε) ἐν σκηνῇ πρόβατον, ἐγγύς ………… (προσέρχομαι, μετοχή αρσ.) ……….. ….(λέγω, οριστ. γ’ εν.) «ἡλίκος ἄν ἦν ὑμῖν θόρυβος (= πόσο θόρυβο θα κάνατε) εἰ ἐγώ τοῦτο ἐποίουν».
2. ………….. (ὁρῶ, οριστ. α’ πληθ.) τό φῶς τό ἀληθινόν, ………..…..(λαμβάνω, οριστ. α’ πληθ.) πνεῦμα ἐπουράνιον, …………… (εὑρίσκω, οριστ. α’ πληθ.) πίστιν ἀληθῆ, ἀδιαίρετον Τριάδα προσκυνοῦντες• αὕτη γάρ ἡμᾶς ἔσωσεν.
3. Δημόκριτος …………… (λέγω, οριστ. γ’ εν.), ὡς ὁ γαμβροῦ μέν………………… (ἐπιτυγχάνω, μετοχή αρσ.) ……………. …..(εὑρίσκω, οριστ. γ’ εν.) ὑιόν, ὁ δέ…. ……….. (ἀποτυγχάνω, μετοχή αρσ.) ἀπώλεσε και θυγατέρα.
4. Ἀγησίλαος, μικροῖς τοῖς παιδίοις οὖσι, κάλαμον περιβεβηκώς (= αφού καβάλησε ένα καλάμι) ὥσπερ ἵππον οἴκοι συνέπαιζεν· ὀφθείς δε ὑπό τινος τῶν φίλων (=όταν τον είδε κάποιος φίλος του)……………(λέγω, οριστ.γ΄ εν.) αὐτῶ μηδενί φράσαι (=να μην το πει σε κανέναν), πρίν ἄν καί αὐτός πατήρ παίδων…………..(γίγνομαι, υποτ. γ΄εν.)
5. Διογένης……………( ὁρῶ, μετοχή αρσ.) ποτε τά Ἴσθμια αὐτός ἐστεφανώσατο(=ο ίδιος στεφάνωσε τον εαυτό του.) Ἐρωτηθείς δε, πῶς τολμᾷ στεφανώσασθαι οὐ νενικηκώς· Πολλούς,…………………(λέγω, οριστ. γ εν.) ἐναντίους νενίκηκα καί μεγάλους.
6. Ὁ στρατηγός τόν πεζόν………….(ἐξάγω, μτχ) εἰς μάχην συνέλαβε.
7. Οὐ ραδίως τήν φύσιν……………..(μεταβάλλω, ευκτ. β΄ενικ)
8. Μή μέλλωμεν, ἵνα μή ὁ καιρός ……………..(παρέρχομαι, υποτ)
9. Ὁ μέν……………(εὑρίσκω, μτχ) ἀγαθήν σύζυγον εὐτυχής γίγνεται.
10. Ὀρφεύς ……………..(ἔρχομαι, οριστ) εἰς Ἅιδου, ἵνα τήν Εὐρυδίκην εὔρῃ.
11. Πολλούς………..(λέγω, οριστ.γ΄ενικ) ἐναντίους……….(λαμβάνω, υποτ)
12. «Ὁ κύβος ἐρρίφθη»…………(λέγω, οριστ.) ὁ Καῖσαρ διαβαίνων τόν ποταμόν.
13. Κλέαρχος ……………………(παραγίγνομαι, οριστ.) Κῦρῳ.

https://blogs.sch.gr/ionkalxas/files/2019/01/2.Πόλη-κράτος-και-η-εξέλιξη-του-πολιτεύματος-1.pps

https://blogs.sch.gr/ionkalxas/files/2019/01/1.-Αποικιακή-εξάπλωση.pps

Λήψη αρχείου

1. Αποικιακή εξάπλωσηhttps://blogs.sch.gr/ionkalxas/files/2018/12/1.-Αποικιακή-εξάπλωση.pps

Ο λόγος στην αρχαία φιλοσοφία είναι όπως και σήμερα πολυσήμαντη έννοια. Από τον Ηρακλείτο και τους στωικούς, μέχρι τον Πλάτωνα, τον Αριστοτέλη και το Χριστιανισμό η έννοια αποκτά διαφορετικές σημασιολογικές αποχρώσεις. Η αρχή που ενώνει και κρατά σε συνοχή τα πάντα στο σύμπαν, ο Λόγος δημιουργός της χριστιανικής σκέψης, η νόηση, το λογιστικό που ελέγχει το επιθυμητικό και το θυμοειδές.

Χρήσιμες διευθύνσεις:

Φιλοσοφικός Λόγος γ Λυκείου:

http://www.study4exams.gr/anc_greek/course/view.php?id=142#3

Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα

Η πτερόεσσα ψυχή

https://www.youtube.com/watch?v=VkfXdjlM8Cw

Φαίδρος μετάφραση σχόλια

https://repository.edulll.gr/edulll/retrieve/7028/1835_phaedrus.pd

Πάθη στον Αριστοτέλη

http://www.study4exams.gr/anc_greek/course/view.php?id=133#3

Η πολιτεία. -Λογιστικό επιθυμητικό- σχολικό βιβλίο Γ Λυκείου

http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL-C128/681/4516,20374/

 ΘΕΜΑ ΤΟΥ 8ου  ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟΥ ΔΟΚΙΜΙΟΥ (2019)

1. Θέμα του Διαγωνισμού:

 «Λόγος και Πάθη»

α) Αρχαία Φιλοσοφία: η σύνθεση των δυνάμεων της ψυχής, ο μετριασμός των παθών (Πλάτων, Αριστοτέλης, Στωϊκή Ηθική),

β) Νεώτερη Φιλοσοφία: Τα πάθη στη σφαίρα της αναγκαιότητας και ο Λόγος στη σφαίρα της ελευθερίας,,

γ) Σύγχρονη φιλοσοφία: Συνείδηση, έλεγχος των παθών και εξουσία.

Προετοιμασία

Το θέμα του 8ου Διαγωνισμού 2018/2019 δίδεται ενιαίο ως τίτλος και ακολουθεί η περιγραφή της διάρθρωσής του ως προς τις επιμέρους θεματικές του.

Τα ερωτήματα του διαγωνισμού 

• Θα τεθούν τρία ερωτήματα εντός του πλαισίου της ενιαίας θεματικής.
• Οι μαθητές θα έχουν την δυνατότητα να επιλέξουν ένα από τα τρία ερωτήματα σύμφωνα με τους όρους του 8ου διαγωνισμού.
• Τα ερωτήματα του διαγωνισμού θα αντλούνται από την ενιαία θεματική: «Λόγος και Πάθη» όπως αυτή θα οριοθετηθεί από τα υποδεικνυόμενα βασικά κείμενα.
• Ωστόσο, θα είναι ερωτήματα που θα επιτρέπουν την θεματοποίηση διαφορετικών οπτικών και θα ενθαρρύνουν την αυτόνομη, κριτική και πρωτότυπη ανάπτυξη καθώς και προεκτάσεις σε σύγχρονους προβληματισμούς.

• Ο μαθητής θα κληθεί με αφετηρία και με βάση την κατανόηση των θεμάτων και των κειμένων με τα οποία έχει ασχοληθεί, καθώς και την τεχνική και ιστορική γνώση που έχει αποκομίσει, να αναπτύξει αυτοδύναμα έναν κριτικό προβληματισμό γύρω από ένα ζήτημα.
• Κριτήρια αξιολόγησης των δοκιμίων θα είναι: η τεχνική καθαρότητα των εννοιών και των διανοημάτων (εννοιολογική σαφήνεια, ακρίβεια), η ιστορική κατανόηση ως προϋποθέσεις, κυρίως όμως η ικανότητα αυτοδύναμης συνθετικής και κριτικής σκέψης και ανάπτυξης των θεμάτων και η πρωτοτυπία της επεξεργασίας.

2. Βιβλιογραφία

Χιουμ Ντέιβιντ, Η λογική θα είναι πάντοτε σκλάβος των παθών.

https://contest.philosophy-upatras.gr/