Η συγγραφέας αναπολεί τις χαρούμενες στιγμές που έζησε στην παιδική της ηλικία, με κεντρικό πρόσωπο στις αναμνήσεις τη μητέρα της . Τη θαύμαζε και τη θεωρούσε ως ένα ξεχωριστό πλάσμα. Ήταν όμορφη, λεπτή και χαριτωμένη. Αναφέρεται σε συγκεκριμένα περιστατικά που της έκαναν εντύπωση. Μιλάει για την αγάπη της μητέρας της για τα λουλούδια, για τις βόλτες στην παραλία όπου αγνάντευε τη θάλασσα και μάζευε χρωματιστά βότσαλα, για τις ζωγραφιές που έκανε πάνω στα βότσαλα. Όταν το ίδιο το κοριτσάκι μεγάλωσε, ακολουθούσε τη μαμά του στους περιπάτους της στην παραλία και του άρεσε να την ακούει να του διηγείται παραμύθια. Εκείνη του έμαθε, όταν μεγάλωσε, να αγαπά το διάβασμα και να διαβάζει λογοτεχνικά βιβλία.
ΤΡΑΓΟΥΔΙ : Της μάνας η καρδιά – ένα υπέροχο παραμύθι…(Παντελής Θαλασσινός)
Ο Οδυσσέας, μυθικός βασιλιάς της Ιθάκης, είναι ο βασικός ήρωας στο επικό ποίημα του ΚΛΙΚ–>> Ομήρου Οδύσσεια . Γιος του Λαέρτη και της Αντίκλειας, σύζυγος της Πηνελόπης και πατέρας του Τηλεμάχου. Η Οδύσσεια πραγματεύεται την περιπετειώδη επιστροφή του ήρωα του Τρωικού Πολέμου και βασιλιά της Ιθάκης Οδυσσέα, καθώς και το φόνο των μνηστήρων, οι οποίοι είχαν εγκατασταθεί στο παλάτι του και διεκδικούσαν τη γυναίκα του Πηνελόπη.
Ο Τηλέμαχος, γιος της Πηνελόπης και του Οδυσσέα, γεννήθηκε χωρίς να γνωρίσει τον πατέρα του αφού αυτός αμέσως έφυγε για την Τροία. Σε ηλικία είκοσι ετών, με την παρακίνηση της θεάς Αθηνάς θα πάει στην Πύλο και σε άλλα μέρη για να μάθει νέα για τον πατέρα του. Όταν γύρισε στην Ιθάκη ανακάλυψε πως ο Οδυσσέας βρισκόταν στην καλύβα του Εύμαιου και στη συνέχεια τον συνόδευσε στο παλάτι, όπου την επόμενη ημέρα σκότωσαν τους “μνηστήρες”.
Πίνακαςπου εικονίζει τον Τηλέμαχο να αναχωρεί από την Πύλο
Το κείμενο του βιβλίου μας περιγράφει τη στιγμή που ο Οδυσσέας δείχνει το πραγματικό του πρόσωπο στον γιο του Τηλέμαχο και του φανερώνεται. Συγκινημένοι και οι δυο αγκαλιάζονται και αφήνουν να τρέξουν δάκρυα χαράς από τα μάτια τους.
Ερυθρόμορφο αγγείο: η Πηνελόπη στηρίζεται σε στύλο αριστερά, ο Τηλέμαχος κάθεται στη μέση και ο Οδυσσέας δεξιά όρθιος, μαζί με τον πιστό του σκύλο “Άργος”
Το κείμενο είναι από τη ραψωδία π, όπου περιγράφεται η αναγνώριση του Οδυσσέα από τον Τηλέμαχο.Η μετάφραση στα Νέα Ελληνικά είναι του Δημήτρη Μαρωνίτη.
O Στέλιος είναι ένας μαθητής που βρίσκεται στο νοσοκομείο, εξαιτίας ενός ατυχήματος που είχε με το ποδήλατό του . Τράκαρε με έναν μοτοσικλετιστή . Οι συμμαθητές του στενοχωρήθηκαν πάρα πολύ και με βαριά καρδιά παρακολούθησαν το μάθημα οδικής κυκλοφορίας, που τους έκανε ένας τροχονόμος. Κατά τη διάρκεια του μαθήματος έμαθαν πολλά πράγματα για τις προφυλάξεις που πρέπει να παίρνουν, όταν κυκλοφορούν, ως πεζοί ή ως ποδηλάτες. Στο τέλος οργάνωσαν με άλλα σχολεία ένα συνέδριο για την Κυκλοφοριακή Αγωγή , στο οποίο κάλεσαν τους γονείς , τις τοπικές Αρχές και τους δημοσιογράφους και στο οποίο ανακοίνωσαν τα αποτελέσματα και τα συμπεράσματα του προγράμματός τους .
Μαθαίνω να κυκλοφορώ στο δρόμο
ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ
Συνώνυμα – Αντώνυμα Συνώνυμα ονομάζονται οι λέξεις που έχουν παρόμοια σημασία(έννοια), που σημαίνουν το ίδιο πράγμα. Αντώνυμα ή Αντίθεταονομάζονται οι λέξεις που έχουν εντελώς αντίθετη σημασία.——–>>ΚΛΙΚ ΕΔΩ
O Στέλιος είναι ένας μαθητής που βρίσκεται στο νοσοκομείο, εξαιτίας ενός ατυχήματος που είχε με το ποδήλατό του . Τράκαρε με έναν μοτοσικλετιστή . Οι συμμαθητές του στενοχωρήθηκαν πάρα πολύ και με βαριά καρδιά παρακολούθησαν το μάθημα οδικής κυκλοφορίας, που τους έκανε ένας τροχονόμος. Κατά τη διάρκεια του μαθήματος έμαθαν πολλά πράγματα για τις προφυλάξεις που πρέπει να παίρνουν, όταν κυκλοφορούν, ως πεζοί ή ως ποδηλάτες. Στο τέλος οργάνωσαν με άλλα σχολεία ένα συνέδριο για την Κυκλοφοριακή Αγωγή , στο οποίο κάλεσαν τους γονείς , τις τοπικές Αρχές και τους δημοσιογράφους και στο οποίο ανακοίνωσαν τα αποτελέσματα και τα συμπεράσματα του προγράμματός τους .
Μαθαίνω να κυκλοφορώ στο δρόμο
ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ
Συνώνυμα – Αντώνυμα Συνώνυμα ονομάζονται οι λέξεις που έχουν παρόμοια σημασία(έννοια), που σημαίνουν το ίδιο πράγμα. Αντώνυμα ή Αντίθεταονομάζονται οι λέξεις που έχουν εντελώς αντίθετη σημασία.——–>>ΚΛΙΚ ΕΔΩ
To σημερινό μας κείμενο μας μιλάει για μια γάτα τη Σόνια η οποία μάς αφηγείται την περιπέτειά της. Όλα ξεκίνησαν, όταν ένας περίεργος γείτονας, ο κύριος Ντίνος, έβαλε φωτιά, για να κάψει τα ξερόχορτα του κήπου του στη διπλανή μονοκατοικία που μένει. Έφυγε όμως για ψώνια, πριν σιγουρευτεί ότι η φωτιά είχε σβήσει κι έτσι, όσο έλειπε, αναζωπυρώθηκε. Η Σόνια, που τα έβλεπε όλα αυτά, προσπάθησε να σβήσει τη φωτιά, για να σώσει το αγαπημένο της πεύκο. Η ιδιοκτήτριά της, η κυρία Μαρία, άκουσε τις φωνές της και ειδοποίησε την Πυροσβεστική και την Αστυνομία. Η φωτιά έσβησε, πριν πάρει διαστάσεις και όλοι παίνεψαν τη Σόνια και περισσότερο απ’ όλους, ο κύριος Ντίνος.
Συγγραφέας : H Mπέσση Λιβανού γεννήθηκε στην Tρίπολη, όπου πέρασε τα παιδικά και μαθητικά της χρόνια. Σπούδασε φιλολογία και διοίκηση επιχειρήσεων στο Λονδίνο. Eργάστηκε ως καθηγήτρια ξένων γλωσσών, αρθρογραφώντας παράλληλα σε ξενόγλωσσα περιοδικά. Έχει γράψει τα μυθιστορήματα: H μπαλάντα του Hγέτη (A’ έκδ. Eκδόσεις Δόμος, B’ έκδ. με τον τίτλο Mια ζωή δε φτάνει Eκδόσεις Kαστανιώτη), Τα μεγάλα κορίτσια δεν κλαίνε, Mόνο στα όνειρα, Tαξιδιώτισσα του ανέμου, Xωρίς πυξίδα, καθώς και το Mε λένε Σόνια, μυθιστόρημα για παιδιά, όλα από τις Eκδόσεις Kαστανιώτη. Διηγήματά της έχουν δημοσιευτεί στον Eλίτροχο, στη Nέα Eστία, στην Eυθύνη κ.α.
Η επιπολαιότητα του ανθρώπου μπορεί να προκαλέσει πολλές φορές σοβαρό κίνδυνο πυρκαγιάς.
ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ
Βιβλίο Γραμματικής, Ενότητα 16, Μέρος 4ο, Πώς συνθέτω φράσεις και προτάσεις
Το σημερινό μας κείμενο αναφέρεται σε ένα αυτόματο μηχάνημα παρασκευής καφέ και αναψυκτικών , που τοποθετείται σε ένα κτίριο με γραφεία. Το μηχάνημα και η προτίμηση που του δείχνουν οι υπάλληλοι απειλούν το εισόδημα του Γιάννη του καφετζή του κτιρίου. Διαμαρτύρεται στον προσωπάρχη, αλλά εκείνος δεν κατανοεί τις ανησυχίες του. Στη συνέχεια, προσπαθεί να γίνει καλύτερος στις υπηρεσίες που προσφέρει και μόλις βλέπει ότι και αυτό δεν έχει αποτέλεσμα, αποφασίζει να δυσφημίσει το μηχάνημα. Όταν και πάλι δεν καταφέρνει τίποτα , προσπαθεί να το χαλάσει με μικροβλάβες που του προκαλεί, αλλά το μηχάνημα επισκευάζεται γρήγορα. Τότε ο Γιάννης αποφασίζει ότι πρέπει να βγάλει το μηχάνημα από τη μέση. Το μεσημέρι του Σαββάτου , όταν έχουν φύγει όλοι , ξεβιδώνει τη μεταλλική πλάτη του μηχανήματος και βρίσκεται μπροστά σε πάρα πολλά καλώδια. Δεν καταλαβαίνει τους κινδύνους και όταν προσπαθεί να τα κόψει πεθαίνει από ηλεκτροπληξία.
Πώς φτιάχνουμε μια αφήγηση
Η αφήγηση σε κάποιον μπορεί να γίνει προφορικά ή γραπτά για πραγματικό ή φανταστικό γεγονός Ο αφηγητής μπορεί να είναι ένα από τα πρόσωπα της ιστορίας, οπότε η αφήγηση γίνεται σε α΄πρόσωπο ή να μην ανήκει στα πρόσωπα της ιστορίας οπότε η αφήγηση γίνεται σε γ΄πρόσωπο. Χρησιμοποιούμε κυρίως αόριστο ή παρατατικό εκτός από κάποιες περιπτώσεις που θέλουμε να κάνουμε την περιγραφή μας πιο ζωηρή, οπότε χρησιμοποιούμε τον ενεστώτα που λέγεται διηγηματικός ή ιστορικός ενεστώτας. Τέλος δίνουμε τις πληροφορίες πάντα με χρονική σειρά.
ΡΟΜΠΟΤ ΣΤΗΝ ΚΟΥΖΙΝΑ
Το ερώτημα είναι : οι μηχανές βλάπτουν ή εξυπηρετούν τους ανθρώπους ;
Το κείμενο του βιβλίου μας αναφέρεται σε διάφορους διαδικτυακούς τόπους, τους οποίους συστήνει στα παιδιά ο Γουέμπι, ένα φανταστικό πλάσμα (World Wide Web Παγκόσμιος πληροφοριακός ιστός). Στις ηλεκτρονικές διευθύνσεις που προτείνει, τα παιδιά μπορούν να βρουν εκπαιδευτικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες. Μπορούν να αναζητήσουν πληροφορίες για επιστημονικά θέματα, διαγωνισμούς, εκδηλώσεις, κατασκευές κλπ. Ακόμα, τα παιδιά μπορούν να διασκεδάσουν με , ανέκδοτα, παιχνίδια, ζωγραφιές, κουίζ, αινίγματα και άλλα.
Όταν μια δευτερεύουσα πρόταση αρχίζει με έναν από τους τελικούς συνδέσμους να και για να, λέγεται τελική. Μπροστά από το ( για να ) βάζουμε κόμμα.
Οι τελικές προτάσεις πήραν την ονομασία τους από την αρχαία ελληνική λέξη “τέλος” που σημαίνει σκοπός.
Π. χ. Σε προσκαλώ στο σπίτι μου, για να δούμε τηλεόραση ή σε προσκαλώ στο σπίτι μου να δούμε τηλεόραση.
Με το να αρχίζουν όχι μόνο τελικές προτάσεις, αλλά και βουλητικές. Για να τις ξεχωρίζεις, πρέπει να ξέρεις ότι το να των βουλητικών προτάσεων δεν μπορεί να γίνει για να.
Π.χ. Κάθισε λίγο να ξεκουραστείς. (για να ξεκουραστείς) Μπορώ να πάρω το στιλό σου; (εδώ το να δεν μπορεί να γίνει για να) Οι τελικές προτάσεις δεν παίρνουν κόμμα πριν από το να, γιατί είναι συμπλήρωμα του ρήματος.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Δεν πρέπει να μπερδεύεις τις τελικές προτάσεις που αρχίζουν με το να με τις προτάσεις που αρχίζουν επίσης με το να και είναι αντικείμενα ρημάτων. Π. χ. μου είπε να φύγω(η πρόταση να φύγω δεν είναι τελική, γιατί δεν εκφράζει σκοπό. Είναι αντικείμενο του ρήματος είπε)
ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ
ΠΩΣ ΔΙΝΟΥΜΕ ΟΔΗΓΙΕΣ – ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗΣ
Οδηγίες δίνουμε χρησιμοποιώντας είτε: προστακτική ενεστώτα ή αορίστου , πχ : Ακούτε προσεκτικά τις οδηγίες ή ακούστε προσεκτικά …
υποτακτική ενεστώτα ή αορίστου , π.χ : Να ακούτε τις οδηγίες ή να ακούσετε τις οδηγίες προσεκτικά
οριστική ενεστώτα , π.χ : Ακούμε τις οδηγίες προσεκτικά….
Επίσης θα πρέπει να θυμάσαι :
α) να μη μπερδεύεις τα η, ει, ι, υ, οι. Θα πρέπει να σκέφτεσαι πώς σχηματίζουν την υποτακτική. Π.χ.: αγαπήστε-να αγαπήσω,(αγαπώ το ρήμα) δανείστε-να δανείσετε(δανείζω το ρήμα), γνωρίστε-να γνωρίσετε(γνωρίζω το ρήμα)
β) να ξέρεις ότι η κατάληξη -είτε στο β΄πληθυντικό πρόσωπο γράφεται πάντα με ει και ε: κατεβείτε, περιποιηθείτε, στρωθείτε κλπ
γ) Στο σχηματισμό της προστακτικής των σύνθετων ρημάτων πρέπει να ξέρουμε ότι ΔΕΝ παίρνουν αύξηση. Π. χ. θα πούμε ανάλαβε στην προστακτική και όχι ανέλαβε, επίλεξε και όχι επέλεξε.
Το κείμενο του βιβλίου μας αναφέρεται σε διάφορους διαδικτυακούς τόπους, τους οποίους συστήνει στα παιδιά ο Γουέμπι, ένα φανταστικό πλάσμα (World Wide Web Παγκόσμιος πληροφοριακός ιστός). Στις ηλεκτρονικές διευθύνσεις που προτείνει, τα παιδιά μπορούν να βρουν εκπαιδευτικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες. Μπορούν να αναζητήσουν πληροφορίες για επιστημονικά θέματα, διαγωνισμούς, εκδηλώσεις, κατασκευές κλπ. Ακόμα, τα παιδιά μπορούν να διασκεδάσουν με , ανέκδοτα, παιχνίδια, ζωγραφιές, κουίζ, αινίγματα και άλλα.
Όταν μια δευτερεύουσα πρόταση αρχίζει με έναν από τους τελικούς συνδέσμους να και για να, λέγεται τελική. Μπροστά από το ( για να ) βάζουμε κόμμα.
Οι τελικές προτάσεις πήραν την ονομασία τους από την αρχαία ελληνική λέξη “τέλος” που σημαίνει σκοπός.
Π. χ. Σε προσκαλώ στο σπίτι μου, για να δούμε τηλεόραση ή σε προσκαλώ στο σπίτι μου να δούμε τηλεόραση.
Με το να αρχίζουν όχι μόνο τελικές προτάσεις, αλλά και βουλητικές. Για να τις ξεχωρίζεις, πρέπει να ξέρεις ότι το να των βουλητικών προτάσεων δεν μπορεί να γίνει για να.
Π.χ. Κάθισε λίγο να ξεκουραστείς. (για να ξεκουραστείς) Μπορώ να πάρω το στιλό σου; (εδώ το να δεν μπορεί να γίνει για να) Οι τελικές προτάσεις δεν παίρνουν κόμμα πριν από το να, γιατί είναι συμπλήρωμα του ρήματος.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Δεν πρέπει να μπερδεύεις τις τελικές προτάσεις που αρχίζουν με το να με τις προτάσεις που αρχίζουν επίσης με το να και είναι αντικείμενα ρημάτων. Π. χ. μου είπε να φύγω(η πρόταση να φύγω δεν είναι τελική, γιατί δεν εκφράζει σκοπό. Είναι αντικείμενο του ρήματος είπε)
ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ
ΠΩΣ ΔΙΝΟΥΜΕ ΟΔΗΓΙΕΣ – ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗΣ
Οδηγίες δίνουμε χρησιμοποιώντας είτε: προστακτική ενεστώτα ή αορίστου , πχ : Ακούτε προσεκτικά τις οδηγίες ή ακούστε προσεκτικά …
υποτακτική ενεστώτα ή αορίστου , π.χ : Να ακούτε τις οδηγίες ή να ακούσετε τις οδηγίες προσεκτικά
οριστική ενεστώτα , π.χ : Ακούμε τις οδηγίες προσεκτικά….
Επίσης θα πρέπει να θυμάσαι :
α) να μη μπερδεύεις τα η, ει, ι, υ, οι. Θα πρέπει να σκέφτεσαι πώς σχηματίζουν την υποτακτική. Π.χ.: αγαπήστε-να αγαπήσω,(αγαπώ το ρήμα) δανείστε-να δανείσετε(δανείζω το ρήμα), γνωρίστε-να γνωρίσετε(γνωρίζω το ρήμα)
β) να ξέρεις ότι η κατάληξη -είτε στο β΄πληθυντικό πρόσωπο γράφεται πάντα με ει και ε: κατεβείτε, περιποιηθείτε, στρωθείτε κλπ
γ) Στο σχηματισμό της προστακτικής των σύνθετων ρημάτων πρέπει να ξέρουμε ότι ΔΕΝ παίρνουν αύξηση. Π. χ. θα πούμε ανάλαβε στην προστακτική και όχι ανέλαβε, επίλεξε και όχι επέλεξε.
Θέμα του ποιήματος “Λιλιπούπολη” είναι ο Σιδερομάσας, ένα εκπληκτικό μηχάνημα που βρίσκεται στον βιομηχανικό τομέα του Πόρτο Λίλι. Ο Σιδερομάσας καταναλώνει όλων των ειδών τα καύσιμα (πετρέλαιο , βενζίνη , κοκ κ.α) και παράγει μια μεγάλη ποικιλία προϊόντων, που ικανοποιούν όλες τις ανάγκες των καταναλωτών. Το μηχάνημα αυτό είναι το καμάρι των επιστημόνων και των οπαδών της σύγχρονης τεχνολογίας , γι’ αυτό και αποκαλείται « ο Παρθενών της τεχνικής ».Ο “Σιδερομάσας”αντιπροσωπεύει τη σύγχρονη τεχνολογία, τη σύγχρονη βιομηχανία που σπαταλώντας τους φυσικούς πόρους παράγει προϊόντα, που πολλά από αυτά είναι και άχρηστα για τους ανθρώπους.
Το «Εδώ Λιλιπούπολη» ήταν μια παιδική ραδιοφωνική σειρά που ξεκίνησε το 1976 και διήρκεσε μέχρι το 1980. Η σειρά ακουγόταν στο Τρίτο Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας, το οποίο ήταν την περίοδο εκείνη υπό τη διεύθυνση του Μάνου Χατζιδάκι. Η εκπομπή θεωρείται στις μέρες μας «θρυλική», τόσο για την πρωτοτυπία και την ποιότητά της, όσο και για την επίδραση της στη γενικότερη περίοδο. Η εκπομπή, η οποία ήταν καθημερινή, ήταν μουσικά επενδυμένη με τραγούδια ευρηματικότατων στίχων. Η Μαριανίνα Κριεζή ήταν η στιχουργός των τραγουδιών και το τραγούδι του μαθήματος μας μπορείς να το ακούσεις παρακάτω
Μαριανίνα Κριεζή Η Μαριανίνα Κριεζή είναι στιχουργός και παραγωγός του ραδιοφώνου. Στη δισκογραφία έχει πλούσια δράση, αφού έχει γράψει πολλά τραγούδια, τα οποία έχουν μελοποιηθεί από πολλούς μουσικοσυνθέτες. Η Μαριανίνα Κριεζή άρχισε να γράφει τα τραγούδια της από το 1970 και συνεχίζει μέχρι σήμερα. Συμμετείχε στην παραγωγή της ραδιοφωνικής σειράς «Εδώ Λιλιπούπολη» στο Τρίτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ, από τις 19 Δεκεμβρίου του 1977 μέχρι τις 6 Μαΐου του 1980, και έγραφε τους στίχους.
