13ος Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός Λογοτεχνίας
«Σοφία Φίλντιση – Το δέντρο της Σοφίας»
Τα Εκπαιδευτήρια οργανώνουν τον 13ο Πανελλήνιο Μαθητικό Διαγωνισμό Λογοτεχνίας «Σοφία
Φίλντιση – Το Δέντρο της Σοφίας», για μαθητές/τριες όλων των τάξεων του Δημοτικού και της Α’
Γυμνασίου.
Ο διαγωνισμός αυτός αφιερώνεται στη μνήμη της Μεσσήνιας συγγραφέως που γεννήθηκε στη Βανάδα
Τριφυλίας. Τα πρώτα της γράμματα τα έμαθε στο Δημοτικό Σχολείο της Κυπαρισσίας. Ύστερα από πολυετή
παραμονή στην Αθήνα, επέστρεψε στον τόπο της και έζησε στην Καλαμάτα από το 1981 έως το τέλος της
ζωής της.
Ανέπτυξε πλούσια κοινωνική, πολιτική και πολιτιστική δράση ως δημοτικός σύμβουλος, παραγωγός
ραδιοφωνικής εκπομπής και αρθρογράφος τοπικών εφημερίδων.
Γεμάτη ευαισθησίες και τρυφερότητα προς την παιδική ηλικία βρέθηκε για πάρα πολλά χρόνια πλάι
στην ομάδα λογοτεχνίας των Εκπαιδευτηρίων Μπουγά και σεργιάνισε με τους μικρούς μαθητές στα
φανταστικά μονοπάτια της Τέχνης του Λόγου. Είχε γράψει πολλά βιβλία, διηγήματα, ποίηση και στίχους
που μελοποίησε ο Μίμης Πλέσσας. Έργα της έχουν παιχτεί στον κινηματογράφο, όπως «Ο Αη Βασίλης ο
θαλασσινός» και «Το σκιάχτρο». Το 2004 απέσπασε το Κρατικό Βραβείο Παιδικής Λογοτεχνίας για το βιβλίο
«Ποιήματα για παιδιά».
Α. ΓΡΑΠΤΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΜΑΘΗΤΕΣ Γ’ ΚΑΙ Δ ́ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ
Μένουμε σταθερά προσανατολισμένοι στο να καλλιεργούμε μια σχέση αγάπης ανάμεσα στο παιδί
και το βιβλίο. Κάθε χρόνο επιλέγουμε έναν Έλληνα συγγραφέα και ο διαγωνισμός πραγματοποιείται προς
τιμήν του.
Φέτος, έχουμε τη μεγάλη χαρά να αφιερώνουμε τον διαγωνισμό στη συγγραφέα- παραμυθού Λίλη
Λαμπρέλλη. Από την εξαιρετική βιβλιογραφία της ξεχωρίσαμε για τους μαθητές της Γ’ & Δ’ Δημοτικού
το βιβλίο «Το κρυμμένο νερό». Μια φορά και έναν καιρό που στον πλανήτη γη δεν υπήρχε νερό ένα
ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
αγόρι κι ένα φίδι κατάφεραν να το βγάλουν στο φως. Μια ιστορία που υμνεί την καλοσύνη και την
ανέλπιστη δύναμη της φιλίας και, όπως αναφέρει και η ίδια η συγγραφέας, όταν η ελπίδα του κόσμου, η
νέα γενιά, καταλάβει πως ο μόνος δρόμος για τη ζωή είναι η αγάπη στη φύση που την περιβάλλει, τότε θα
ζήσουν αυτοί καλά κι εμείς, μπορεί, καλύτερα…
Αφού τα παιδιά διαβάσουν το προτεινόμενο βιβλίο καλούνται να δημιουργήσουν τις δικές τους
ιστορίες που θα διαπνέονται από ελπίδα, γενναιοδωρία, παρηγοριά και αγάπη.
Α.1 ΓΡΑΠΤΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΜΑΘΗΤΕΣ Ε’, ΣΤ ́ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ &
ΨΗΦΙΑΚΗ ΑΦΗΓΗΣΗ ΓΙΑ ΜΑΘΗΤΕΣ Α’ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Ζούμε σε μια εποχή δύσκολη, όπου πολλές αξίες της ζωής χάνονται και αποδυναμώνουν. Οι μικρές
ιστορίες της Λίλης Λαμπρέλλη από το βιβλίο «Δέκα και ένα παραμύθια σοφίας για καιρούς κρίσης
και άλλων δεινών» της σειράς «Κι αν σου μιλώ με Παραμύθια», αποτελούν ένα πυκνό σώμα λόγου με τα
συμβολικά τους νοήματα και προτείνουν τρόπους όχι μόνο για να ξεπεραστούν δυσκολίες και στάδια
ωρίμασης αλλά κυρίως να προβάλουν αξίες ζωής. Η αξία των ιστοριών της προφορικής παράδοσης έχει
τονιστεί κατ’ επανάληψη από λαογράφους και μελετητές. Η ευεργετική τους επίδραση στη γλωσσική
έκφραση, τη διαμόρφωση συνείδησης, τη σύνδεσή μας με τον τοπικό πολιτισμό και την γνωριμία μας με
τις πανανθρώπινες παραδοχές είναι προφανής και αναμφισβήτητη από όλους.
Τα παιδιά της Ε’ και της Στ’ Δημοτικού, αφού διαβάσουν τις τρεις προτεινόμενες ιστορίες «Τα
δεκανίκια», «Οι δύο ποντικίνες» και «Το λουκούμι με φιστίκι» από το βιβλίο «Δέκα και ένα
παραμύθια σοφίας για καιρούς κρίσης και άλλων δεινών», καλούνται να γίνουν μικροί λογοτέχνες,
γράφοντας ένα δικό τους κείμενο που με παραμυθιακό λόγο θα προβάλει αξίες ζωής, τις οποίες οι μικροί
λογοτέχνες θεωρούν σημαντικές για τον κόσμο.
Τα παιδιά της Α ́ Γυμνασίου, αφού διαβάσουν τις τρεις προτεινόμενες ιστορίες «Τα δεκανίκια», «Οι
δύο ποντικίνες» και «Το λουκούμι με φιστίκι» από το βιβλίο «Δέκα και ένα παραμύθια σοφίας
για καιρούς κρίσης και άλλων δεινών» της σειράς «Κι αν σου μιλώ με Παραμύθια», καλούνται να
δημιουργήσουν ατομικά ή ομαδικά μια ψηφιακή (digital) αφήγηση. Η ψηφιακή αφήγηση συνδυάζει την
παραδοσιακή προφορική αφήγηση με φωτογραφίες, βίντεο, κινούμενη εικόνα, ήχο, μουσική και κείμενο.
Το βιβλίο της Λίλης Λαμπρέλλη προσφέρεται για δραστηριότητες και παιχνίδια που έχουν στόχο να
κεντρίσουν την παιδική φαντασία και να ενθαρρύνουν τα παιδιά να δημιουργήσουν τις δικές τους ιστορίες.
Αποτελούν σε κάθε περίπτωση ενδεικτικές προτάσεις και μπορούν να αξιοποιηθούν ελεύθερα και
δημιουργικά, καθώς πιστεύουμε ότι κάθε συνάδελφος εκπαιδευτικός γνωρίζει καλύτερα τρόπους και
μεθόδους να εμπνεύσει τους μαθητές του. Εμείς ελπίζουμε να καταφέρουμε να σας βοηθήσουμε προς
αυτήν την κατεύθυνση. Για όλα τα υπόλοιπα, τη συγκίνηση και τη μαγεία, έχει φροντίσει η ίδια η
συγγραφέας με τις ιστορίες της.
Για τους εκπαιδευτικούς που θα εκδηλώσουν ενδιαφέρον να συμμετάσχουν οι μαθητές της τάξης τους
στον διαγωνισμό, θα αποστέλλεται κατόπιν επικοινωνίας ένα εγχειρίδιο, σε μορφή pdf, με
προτεινόμενες δραστηριότητες.
Β. ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΜΑΘΗΤΕΣ Α ́ ΚΑΙ Β’ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ
Το βιβλίο «Εσύ τι λες πολύτιμο πως είναι;» της συγγραφέως Λίλης Λαμπρέλλη με την
υπέροχη εικονογράφηση της Κέλλυ Ματαθία-Κόβο θα γίνει αφορμή για να ζωγραφίσουν οι μικροί
μαθητές της Α’ και Β’ τάξης. Ήρωας του βιβλίου ένας ασβός. Ο ασβός στην αναζήτηση του πολύτιμου
της ζωής ρώτησε την πέτρα, την πεταλούδα, το δέντρο, το αποδημητικό πουλί, τη σοφή κουκουβάγια, τον
ποιητή, το παιδί ακόμα και τη συγγραφέα του βιβλίου. Ένα φιλοσοφικό παραμύθι που ιχνηλατεί τα
πολύτιμα της ζωής μας και έχει τιμηθεί με το βραβείο του Κύκλου του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου-
GreekIbby.
Πολύτιμο, λοιπόν, μια λέξη με ιδιαίτερη βαρύτητα. Φιλοδοξία του εικαστικού διαγωνισμού είναι,
αφού γνωρίσουν τα παιδιά τη συγγραφέα και την εικονογράφο να διαβάσουν το προτεινόμενο βιβλίο, να
απολαύσουν τις αποχρώσεις της τέχνης και να δημιουργήσουν τις δικές τους ζωγραφιές που θα
διαπνέονται από τον τίτλο του βιβλίου «Εσύ τι λες πολύτιμο πως είναι;»
Γ. ΝΟΗΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗ
Στο πλαίσιο της ένταξης της ρητορικής τέχνης στον διαγωνισμό, για έβδομη συνεχή χρονιά, δίνεται η
δυνατότητα στους μαθητές των Δ ́, Ε ́ και ΣΤ ́ τάξεων που το επιθυμούν, να διαγωνιστούν στην
κατηγορία «Νοηματική Ανάγνωση» με την ανάγνωση ενός αποσπάσματος από το βιβλίο «Το
κρυμμένο νερό» για τους μαθητές της Δ’ Δημοτικού και από το βιβλίο «Δέκα και ένα παραμύθια
σοφίας για καιρούς κρίσης και άλλων δεινών» για τους μαθητές Ε’ και Στ’ Δημοτικού έκτασης 10
– 15 σειρών, το οποίο θα επιλέξουν ελεύθερα.
Οι μαθητές που θα συμμετέχουν στον Διαγωνισμό στην κατηγορία της «Νοηματικής Ανάγνωσης» θα
αξιολογηθούν ως προς τρεις βασικούς άξονες: την εκφορά λόγου, την απόδοση του ύφους του κειμένου
και τη σκηνική παρουσία τους. Ειδικότερα, ως προς την αξιολόγηση της εκφοράς λόγου, οι μαθητές θα
πρέπει να έχουν καθαρή άρθρωση, κατάλληλες εναλλαγές του ρυθμού και της έντασης της ομιλίας τους
ανάλογα με το περιεχόμενο του κειμένου, σωστή απόδοση των σημείων στίξης, παύσεις και υποβλητική
χροιά. Η απόδοση κατάλληλου ύφους σχετίζεται με την ικανότητα των μαθητών να αποδίδουν την
ατμόσφαιρα, τους χαρακτήρες και τα συναισθήματα του αποσπάσματος που έχουν επιλέξει. Τέλος, η
σκηνική παρουσία των μαθητών αφορά τις κινήσεις του σώματος, τις εκφράσεις του προσώπου τους και
άλλα εξωγλωσσικά στοιχεία με τα οποία μπορεί να αποδίδουν το κείμενο με εκφραστικό τρόπο χωρίς
υπερβολική θεατρικότητα.
Στόχος μας είναι οι μαθητές να είναι σε θέση να αποδίδουν με ζωντανό και εκφραστικό τρόπο το
κείμενο που έχουν επιλέξει, προσαρμόζοντας το ύφος, την εξωγλωσσική τους παρουσία και την εκφορά
του λόγου τους στο είδος του κειμένου και τις ανάγκες ανάδειξης των χαρακτήρων, των ιδεών και των
συναισθημάτων που αποδίδονται. Μέσω της «Νοηματικής Ανάγνωσης» οι μαθητές «ανακαλύπτουν τι
κρύβεται πίσω από τις λέξεις», συνειδητοποιούν το βαθύτερο νόημα και τη σπουδαιότητα της προφορικής
έκφρασης και παράλληλα καλλιεργούν επικοινωνιακές και εκφραστικές δεξιότητες που αυτή απαιτεί.
Όροι συμμετοχής:
1. Δικαίωμα συμμετοχής έχουν όλοι οι μαθητές από Α’ έως Στ’ τάξη όλων των Δημοτικών και Α’ Γυμνασίου,
δημόσιων και ιδιωτικών σχολείων της χώρας και των ελληνόφωνων δημοτικών και γυμνασίων σχολείων
του εξωτερικού.
2. Οι μαθητές των Α’ και Β’ τάξεων θα συμμετάσχουν στον διαγωνισμό φιλοτεχνώντας ένα έργο
ζωγραφικής.
3. Οι μαθητές των Γ’, Δ’, Ε’ & Στ’ τάξεων θα συμμετάσχουν στον διαγωνισμό, γράφοντας κείμενα (200 έως
1200 λέξεις) ή ποιήματα (μέχρι 30 στίχους).
4. Οι μαθητές της Α’ Γυμνασίου θα συμμετάσχουν στον διαγωνισμό δημιουργώντας μια ψηφιακή (digital)
αφήγηση, ατομική ή ομαδική.
5. Τα έργα ζωγραφικής, τα κείμενα ή τα ποιήματα καθώς και η ψηφιακή (digital) αφήγηση θα είναι
δημιουργήματα αποκλειστικά των μαθητών, χωρίς τη συμμετοχή ή τη βοήθεια κάποιου γονέα ή
εκπαιδευτικού.
6. Οι συμμετέχοντες μαθητές των Α’ και Β’ τάξεων στον διαγωνισμό ζωγραφικής θα πρέπει να φιλοτεχνήσουν
τα έργα τους σε χαρτί με διαστάσεις όχι μεγαλύτερες από 35X50 εκ. και όχι μικρότερες από τις διαστάσεις
του Α4 χαρτιού, χρησιμοποιώντας οποιοδήποτε υλικό (ξυλομπογιές, τέμπερες, λαδοπαστέλ, μολύβι,
μελάνι κλπ.). Δεν θα γίνουν δεκτές εκτυπώσεις από ηλεκτρονικό υπολογιστή, τρισδιάστατα έργα ή κολάζ.
7. Στην οπίσθια όψη των έργων, των κειμένων ή των ποιημάτων θα αναγράφονται ευκρινώς το όνομα, το
επίθετο, η τάξη του μαθητή καθώς και τα στοιχεία του Δημοτικού Σχολείου στο οποίο φοιτά
(όνομα σχολείου -πλήρης ταχυδρομική και ηλεκτρονική διεύθυνση – τηλέφωνο).
8. Μόνο οι μαθητές των Δ, Ε ́ και ΣΤ ́ τάξεων έχουν την επιλογή να διαγωνιστούν στην κατηγορία
«Νοηματική Ανάγνωση». Οι μαθητές που θα διαγωνιστούν στην κατηγορία αυτή θα πρέπει να
επιλέξουν και να διαβάσουν ένα σύντομο απόσπασμα 10 – 15 σειρών από τα προτεινόμενα βιβλίο της
Λίλης Λαμπρέλλη, το οποίο θα αποστείλουν βιντεοσκοπημένο με USB stick, με ταχυδρομική αποστολή
ή ηλεκτρονικά στo e-mail sofiafildisi@bougas-school.gr
9. Μόνο οι μαθητές της Α’ Γυμνασίου έχουν την επιλογή να διαγωνιστούν στην κατηγορία της ψηφιακής
(digital) αφήγησης.
10. Η συμμετοχή στη νοηματική ανάγνωση (βλ. αρ. 8) μπορεί να είναι αποκλειστική ή και να συνδυαστεί με
την παραγωγή γραπτού κειμένου, καθώς η κριτική επιτροπή για κάθε κατηγορία θα είναι διαφορετική και η
αξιολόγηση κάθε συμμετοχής θα αφορά τη συγκεκριμένη κατηγορία στην οποία ανήκει το κάθε έργο.
11. Η αξιολόγηση των γραπτών έργων και των έργων εικαστικής δημιουργίας θα πραγματοποιηθεί από
Έλληνες συγγραφείς και εικονογράφους όπως: Βίβιαν-Ινώ Τσαμαδού (συγγραφέας), Κέλλυ Ματαθία-
Κόβο (συγγραφέας-εικονογράφος) Παναγιώτης Καραμούζης (εκπαιδευτικός-συγγραφέας),
Κωνσταντίνα Δουβόγιαννη (συγγραφέας).
12. Η αξιολόγηση της ρητορικής ανάγνωσης λόγου θα πραγματοποιηθεί από εκπαιδευτικούς, συγγραφείς και
εμψυχωτές όπως: Μιχάλης Κουσουλάκος (εκπαιδευτικός-εμψυχωτής Ομίλου Ελεύθερης Έκφρασης-
Επιχειρηματολογίας και Δημιουργικής Γραφής), Ελένη Μανέα (νηπιαγωγός) και Φίλη Ντόγκα
(εκπαιδευτικός-συγγραφέας)
13. Η αξιολόγηση της ψηφιακής (digital) αφήγησης θα πραγματοποιηθεί από εκπαιδευτικούς όπως: Ευσταθία
Πράτη (φιλόλογος), Γαρυφαλιά Τεριζάκη (νηπιαγωγός)και Χριστίνα Δίμιζα (φιλόλογος).
14. Η συμμετοχή των μαθητών/τριών είναι προαιρετική. Οι μαθητές που θα λάβουν μέρος θα πρέπει να
προσκομίσουν την επισυναπτόμενη δήλωση συμμετοχής (Υπεύθυνη Δήλωση Συγκατάθεσης Γονέα)
στον υπεύθυνο εκπαιδευτικό υπογεγραμμένη από τον γονέα/κηδεμόνα.
15. Τα Εκπαιδευτήρια Μπουγά αναλαμβάνουν όλη την διαδικασία υλοποίησης του Διαγωνισμού και ορίζεται
ρητά με την παρούσα προκήρυξη του Διαγωνισμού ότι πάσης φύσεως ψηφιακό υλικό, οπτικό ή ακουστικό,
που αφορά την προστασία προσωπικών δεδομένων των συμμετεχόντων μαθητών και μαθητριών, θα
χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά και μόνο για παιδαγωγικούς σκοπούς, ενώ οποιαδήποτε προβολή ή
κοινοποίηση του σχετικού οπτικοακουστικού υλικού θα γίνει μόνο κατόπιν της έγγραφης συγκατάθεσης
του κηδεμόνα, στο πλαίσιο διασφάλισης των προσωπικών δεδομένων και πνευματικών δικαιωμάτων των
δημιουργών σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία.
16. Οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί που θα λάβουν μέρος δεν επιβαρύνονται οικονομικά, αλλά υποχρεούνται
να προμηθευτούν με δική τους πρωτοβουλία τα προτεινόμενα βιβλία ή να δανειστούν με δική τους ευθύνη
από κάποια σχολική ή δημόσια βιβλιοθήκη της χώρας.
17. Δεν θα προκύψουν έσοδα για το Ιδιωτικό Δημοτικό Σχολείο των Εκπαιδευτηρίων Μπουγά από τα
υποβληθέντα έργα των μαθητών και η χρήση των έργων θα γίνει μόνο για εκπαιδευτικούς σκοπούς.
18. Επισημαίνεται ότι ο διαγωνισμός θα πραγματοποιηθεί εκτός ωρολογίου προγράμματος και η δημιουργία
των έργων των μαθητών/τριών αποτελεί δική τους ευθύνη.
19. Στο πλαίσιο το Διαγωνισμού προβλέπονται διαδικασίες αποτίμησής του. Η αποτίμηση θα πραγματοποιηθεί
με τη συμπλήρωση ηλεκτρονικού ερωτηματολογίου από τους εκπαιδευτικούς των μαθητών που έλαβαν
μέρος, το οποίο θα τους αποσταλεί μετά την καταληκτική ημερομηνία υποβολής των έργων.
20. Τα διακριθέντα έργα θα δημοσιευτούν στην ηλεκτρονική ιστοσελίδα του Ιδιωτικού Σχολείου των
Εκπαιδευτηρίων Μπουγά, καθώς θα ζητηθεί υπεύθυνη δήλωση γονέων/κηδεμόνων γι’ αυτή τη
δημοσιοποίηση και θα αποσταλούν σε όλα τα συμμετέχοντα σχολεία.
21. Βραβεία μαθητών: Οι διακριθέντες μαθητές θα λάβουν ως βραβείο λογοτεχνικά βιβλία καθώς και έπαινο
διάκρισης. Όλοι οι συμμετέχοντες μαθητές θα λάβουν έπαινο συμμετοχής.
22. Τα έργα μπορούν να σταλούν μέσω των σχολικών μονάδων τους ή ατομικά στη διεύθυνση:
Για τον Διαγωνισμό «Σοφία Φίλντιση – Το δέντρο της Σοφίας»
Εκπαιδευτήρια Μπουγά
Πρωτοελλαδικού Μεγάρου – Ακοβίτικα Καλαμάτας
Τ.Κ 24100, Καλαμάτα
τηλ.27210.92022
Δεκτή γίνεται και η αποστολή των έργων σε ηλεκτρονική μορφή (μόνο κειμένων και όχι έργων
εικαστικής δημιουργίας), στη διεύθυνση sofiafildisi@bougas-school.gr , με τίτλο:
Για τον διαγωνισμό «Σοφία Φίλντιση – Το δέντρο της Σοφίας».
23. Ο διαγωνισμός θα ξεκινήσει από την επομένη της ημερομηνίας έγκρισής του και η καταληκτική ημερομηνία
αποστολής των έργων είναι: Παρασκευή 29 Μαρτίου 2024.
24. Οι βραβεύσεις καθώς και ο χώρος διεξαγωγής θα ανακοινωθούν αργότερα.
25. Για περισσότερες πληροφορίες στα τηλέφωνα 27210-92022, 27210-92122, 697 0801858 κ.Πουλοπούλου
Γεωργία.
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΗ – ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
1. Πουλοπούλου Γεωργία, βιβλιοθηκονόμος-υπεύθυνη σχολικής βιβλιοθήκης Εκπαιδευτηρίων
Μπουγά
2. Δίμιζα Χριστίνα, Διευθύντρια Ακαδημαϊκού Σχεδιασμού Εκπαιδευτηρίων Μπουγά
3. Πράτη Ευσταθία, φιλόλογος στα Εκπαιδευτήρια Μπουγά
4. Κουσουλάκος Μιχάλης, Διευθυντής Γυμνασίου Εκπαιδευτηρίων Μπουγά
Η Διευθύντρια Δημοτικού Σχολείου
Ιωάννα Μπουγά
