Χρόνια πολλά και καλή Σαρακοστή!
που τόσο αγαπάµε όλοι;
Οδ. Ελύτης (Ο µικρός Ναυτίλος)
Με την νηστεία, που ξεκινάει αυτή την µέρα, καθαρίζεται το σώµα και η ψυχή και το πέταγµα του χαρταετού συµβολίζει αυτήν την ανάγκη του ανθρώπου για πνευµατική και ψυχική εξύψωση στα ουράνια και την επιθυµία του να πλησιάσει νοητά το Θεό.
Γι αυτό και συνηθίζεται να πετούν τα παιδιά τον χαρταετό, καθότι «των τοιούτων εστίν η βασιλεία των ουρανών».
Το γεγονός δε, ότι το έθιμο γίνεται κάθε χρόνο την Καθαρά Δευτέρα κάθε άλλο παρά τυχαίο είναι, καθώς πραγματοποιείται την πρώτη μέρα της Σαρακοστής, οπότε οι χριστιανοί ξεκινούν τη σωματική και πνευματική τους κάθαρση μέσω της νηστείας της Μεγάλης Σαρακοστής.
Στους λαούς της Ανατολής οι χαρταετοί στολίζονταν µε ευχές και πετώντας τους τούς έστελναν όσο πιο κοντά µπορούσαν στον θεό.
ΔΕΙΤΕ ΤΙΣ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΕΣ ΚΑΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ!
https://www.youtube.com/watch?v=2JiTNWPxj7U&list=PLmYfT1DEH2kkActePSHVcpL79IfQrypor
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΠΑΡΑΚΑΤΩ!
Ο χαρταετός αποδίδεται ως επινόηση των αρχαίων λαών της άπω Ανατολής.Ο πρώτος χαρταετός πιστεύετε πως κατασκευάστηκε στην Κίνα το 1000 π.Χ. αν και η πρώτη γραπτή μαρτυρία είναι για τον 4ο αιώνα π.Χ. Στην Κίνα η παράδοση λέει ότι τους στόλιζαν με ευχές και επιθυμίες και τις έστελναν με έναν αετό, όσο πιο κοντά μπορούσαν στο θεό. Προσάρμοζαν πάνω τους μικρές φλογέρες, οι οποίες σφύριζαν καθώς περνούσε μέσα τους ο αέρας κι ο ήχος που έβγαζαν πίστευαν ότι έδιωχνε μακριά τα κακά πνεύματα.
Στην συνέχεια οι Κινέζοι πέρασαν σε πρακτικές εφαρμογές των χαρταετών. Συγκεκριμένα είχε βάλει έναν διαγωνισμό για τον πρώτο που θα κατάφερνε να πετάξει με έναν χαρταετό (αν και όχι φτιαγμένος από χαρτί), όπου ο νικητής θα κέρδιζε την ελευθερία του.
Σε νεότερα χρόνια, οι χαρταετοί χρησιμοποιούνταν και για κατασκοπευτικούς σκοπούς σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις των αντιπάλων.Αετοί που βασίζονταν πάνω στα ίδια σχέδια, χρησιμοποιήθηκαν σε ευρεία κλίμακα και για στρατιωτικούς σκοπούς. Σύμφωνα με γραπτές μαρτυρίες, οι χαρταετοί ήταν τόσο μεγάλοι και τόσο γερά κατασκευασμένοι που μπορούσαν να σηκώσουν και να κρατήσουν στον αέρα για ικανό χρονικό διάστημα έναν στρατιώτη, προκειμένου να παρακολουθήσει τις κινήσεις του εχθρού, αλλά και για μετάδοση σινιάλων, από μια περιοχή σε μια άλλη.
Ταυτόχρονα, τοπογραφικές πτήσεις εκτελούνταν από Κινέζους για να υπολογίσουν την ακριβή τοποθεσία του παλατιού το οποίο ήταν απόρρητο στην Κίνα της εποχής εκείνης.
Οι Κινέζοι ακόμη πιστεύουν ότι πετώντας τον χαρταετό διώχνουν την κακή τύχη, ενώ όσο πιο ψηλά φτάσει ο χαρταετός τόσο πιο τυχεροί θα είναι. Από την Κίνα, φτιαγμένος από μετάξι και μπαμπού, με τη μορφή του δράκου που ήταν ιερό, θεϊκό σύμβολο, αντικείμενο θαυμασμού και λατρείας για τον λαό, πέταξε μακριά.Ο χαρταετός είναι δημοφιλής σήμερα στην Κίνα, στην Ιαπωνία, στην Ινδία, στην Ταϊλάνδη και στο Αφγανιστάν.
Από την Άπω Ανατολή ήρθε ο χαρταετός στην Ελλάδα γύρω στο 400 π.Χ., πιάνοντας πρώτα τα λιμάνια της Ανατολής (Σμύρνη, Χίο, Κωνσταντινούπολη), τα λιμάνια της Επτανήσου, έπειτα της Σύρας και των Πατρών και σιγά-σιγά όλα τα αστικά κέντρα, όπου μπορούσε να αγοραστεί σπάγκος και χρωματιστό χαρτί.
Τον 4ο αιώνα π.Χ., ο μαθηματικός και αρχιμηχανικός Αρχύτας (440-360 π.Χ.),από τον Τάραντα της Νότιας Ιταλίας, καλός φίλος του Πλάτωνα και οπαδός του Πυθαγόρα, χρησιμοποίησε στην αεροδυναμική του τον χαρταετό, μάλιστα κάποιοι επιμένουν ότι ήταν ο εφευρέτης του.
Ο Αρχύτας θεωρείται ο τελευταίος αλλά και ο σημαντικότερος των Πυθαγορείων. Κείμενα του Αρχύτα λένε ότι μελέτησε και ο Γαλιλαίος.
Παλαιότερη αναφορά θα μπορούσε να θεωρηθεί η απεικόνιση σε ελληνικό αγγείο της κλασικής περιόδου μιας κόρης που κρατά στα χέρια της λευκή σαΐτα δεμένη με νήμα, ένα είδος αϊτού δηλαδή, και την οποία ετοιμάζεται να πετάξει. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η χρήση του χαρτιού δεν ήταν ακόμη γνωστή, εικάζουμε ότι τα χρόνια εκείνα, τα όποια πειράματα ή παιχνίδια με αϊτούς θα πρέπει να τα έκαναν με πανί, αντίστοιχο με αυτό που χρησιμοποιούσαν στα πλοία έως και τα μεσαιωνικά χρόνια.
Πολύ αργότερα, ο Μάρκο Πόλο, γυρίζοντας από τα ταξίδια του, φέρνει το χαρταετό στη Μεσαιωνική Ευρώπη μετά το 1400 μ.Χ. Πιο συγκεκριμένα, πιστεύετε ότι στην Ευρώπη ήρθε ο χαρταετός από την Ασία, έπειτα από την επίσκεψη Χριστιανών μοναχών.
Στην ιστορική διαδρομή του χαρταετού, συνέβησαν πολλά και διάφορα:
• Το 1749 ο Σκωτσέζος μετεωρολόγος Alexander χρησιμοποίησε χαρταετούς με θερμόμετρα, προκειμένου να καταγράψει και να μελετήσει τις θερμοκρασιακές μεταβολές σε μεγάλο υψόμετρο.
• Το 1752 ο Βενιαμίν Φραγκλίνος εκτέλεσε το διάσημο πείραμα με τον χαρταετό, προκειμένου να αποδείξει ότι οι αστραπές δεν είναι τίποτα άλλο παρά στατικός ηλεκτρισμός.
Τα χρόνια 1799-1809, ο σερ George Cayley άρχισε να πειραματίζεται με τους χαρταετούς, προκειμένου να κατασκευάσει μια μηχανή που να έχει τη δυνατότητα να μεταφέρει ανθρώπους στον αέρα. Και τα κατάφερε! Το 1853 πέτυχε να πετάξει το πρώτο ανεμοπλάνο, που μπόρεσε να σηκώσει το βάρος ενός ατόμου για σαράντα ολόκληρα δευτερόλεπτα.
• Το 1833 ένας Βρετανός, αυτή τη φορά, μετεωρολόγος, χρησιμοποίησε τους χαρταετούς για να ανυψώνει ανεμόμετρα, ώστε να καταγράφει και να μελετά τις ταχύτητες των ανέμων στα διάφορα υψόμετρα.
• Το 1887 ο Ε. Β. Archibald τράβηξε τις πρώτες αεροφωτογραφίες χρησιμοποιώντας χαρταετούς
Έτσι οι χαρταετοί, παρόλο που στις μέρες μας τους συνδυάζουμε μόνο με το παιχνίδι, έχουν χρησιμοποιηθεί ευρέως από τον άνθρωπο για πολλούς σκοπούς. Τους χρησιμοποίησαν για ψάρεμα, για να διεξαγάγουν μετρήσεις, για στρατιωτικούς σκοπούς ακόμα και για να διεξαγάγουν επιστημονικά πειράματα.
Τα παιδιά πλουσίων οικογενειών της Ευρώπης, που διέθεταν χαρτί (είδος μεγάλης πολυτέλειας), άρχισαν πρώτα τη χρήση του παιγνιδιού “αετού”, όπως το βλέπουμε από τον 17ο αιώνα.
Τα παιδιά στην ύπαιθρο είδαν τα παιδιά των πόλεων στις εκδρομές τους και τα μιμήθηκαν, με πρόχειρα μέσα: ένα κομμάτι χαρτί του μπακάλη (που όμως ήταν βαρύ), ένα φύλλο από τετράδιο του σχολείου, καθώς και νήμα από κουβάρι.
Σήμερα Στην Ελλάδα το πέταγμα του χαρταετού είναι μέρος των εθίμων της Καθαράς Δευτέρας και συγκεκριμένα του εορτασμού της -τα κούλουμα.
Βιβλιογραφία :
-Νεώτερο Λεξικό Ήλιον
-12 μήνες τα Λαογραφικά, Άλκης Νέστορος-Κυριακίδη
Κατασκευή χαρταετού
Πώς να φτιάξετε έναν κλασικό εξάγωνο χαρταετό
Σήμερα η κατασκευή ενός χαρταετού είναι σχετικά εύκολη υπόθεση, καθώς υπάρχουν όλα τα τεχνικά μέσα. Αρκεί βέβαια ο κατασκευαστής να έχει κοφτερό μυαλό, επιδέξια χέρια, και βεβαίως έμπνευση.
Υλικά
Τρεις βέργες ή καλάμι ή κάποιο άλλο ελαφρύ ξύλο
Σπάγκος
Κόλλα
Χαρτί γλασέ σε χρώμα της αρεσκείας σας ή πολύ λεπτό νάιλον
Λεπτό σύρμα
Ταινία κολλητική
Χρωματιστά χαρτιά ή εφημερίδες για την ουρά
Κατασκευή Χαρταετού
1.
Παίρνουμε τα τρία ξύλα και τα κόβουμε όλα στο ίδιο μήκος (60- 80 εκατοστά). Τα δένουμε με τον σπάγκο στο κέντρο πολύ σφιχτά μεταξύ τους (το ένα πάνω στο άλλο). Αφήνουμε περίπου μισό μέτρο σπάγκο να κρέμεται.
2.
Στην άκρη του ενός ξύλου δένουμε σφιχτά το συρματάκι(εάν δεν έχετε χρησιμοποιήστε σπάγκο). Το περνάμε περιμετρικά στο σκελετό του χαρταετού δένοντας το σφιχτά γύρω από κάθε ξυλαράκι, σε μια εγκοπή που θα κάνουμε με ένα μαχαιράκι.
Πρέπει να προσέξουμε καθώς θα δένουμε το σύρμα να διατηρούνται ίσες αποστάσεις ανάμεσα στα ξύλα, ώστε στο τέλος να έχουμε ένα κανονικό εξάγωνο.
3.
Βάζουμε τον σκελετό πάνω στο χαρτί ή στο πλαστικό και το κόβουμε γύρω γύρω στην περίμετρο του εξαγώνου αφήνοντας ένα περιθώριο ως 5 εκατοστά.
4.
Εδώ ήρθε η ώρα να βάλετε το δικό σας στίγμα στον χαρταετό, μπορείτε να κολλήσετε ή να ζωγραφίσετε ότι επιθυμείτε, αρκεί να μην τον βαρύνετε πολύ…
Αφού τον διακοσμήσουμε βάζουμε ξανά τον σκελετό πάνω στο χαρτί και διπλώνουμε τα περιθώρια προς τα μέσα «αγκαλιάζοντας) το σύρμα σαν στρίφωμα. Το κολλάμε με κόλλα ή ταινία.
Σε δύο άκρα (β, γ) στερεώνουμε σπάγκο ώστε να δέσουμε στην μέση του την ουρά. Εδώ χρειάζεται λίγη προσοχή ώστε αβ=αγ=γδ=βδ.
Η ουρά πρέπει να είναι τουλάχιστον 4 φορές μεγαλύτερη από το μήκος του χαρταετού, έτσι ώστε ο χαρταετός μας να μπορεί να πετάει τέλεια.
Την ουρά θα την φτιάξετε από εφημερίδες ή χρωματιστά χαρτιά μήκους περίπου 20 εκ. και θα τα δέσετε στον σπάγκο σε απόσταση 20 εκ. το ένα από το άλλο.
Στα απέναντι άκρα από αυτά που δέσαμε την ουρά μας (ε, ζ) θα δέσουμε τα ζύγια. Εδώ χρειάζεται προσοχή γιατί είναι το σημαντικότερο κομμάτι του αετού μας. Θα δέσουμε 2 κομμάτια σπάγκο στα άκρα ε & ζ και το καθένα θα ενωθεί με τον σπάγκο που αφήσαμε να κρέμεται στο κέντρο του αετού. Τα ζύγια πρέπει να σχηματίζουν ένα ισοσκελές τρίγωνο. Στο σημείο της ένωσης δένουμε την καλούμπα μας.
Είστε έτοιμοι να χαρείτε τον χαρταετό σας ή ¨να αμολήσετε καλούμπα!» όπως θα έλεγαν μερικές δεκαετίες πριν.
Ο Νίκος Παυλιδάκης που διανύει την έβδομη δεκαετία της ζωής του από μαθητής έκανε χαρταετούς και τώρα τελευταία κατασκευάζει χαρταετούς για εγγόνια και φίλους. μας δίνει λοιπόν τις συμβουλές του….
« Είναι απλό να βλέπεις το χαρταετό να πετάει, αλλά για να γίνει χρειάζεται τέχνη » μας λέει και μας περιγράφει τον τρόπο κατασκευής,
-Κόβω τις μάνες δηλαδή τα ξύλα όπου στηρίζεται ο χαρταετός.
-Καρφώνω τα ξύλα πάνω στον άξονα, τον ανοίγω και στη συνέχεια αφού κολλήσω επάνω τις κόλλες με διάφορα χρώματα και σχέδια, δένω γύρω- γύρω τους σπάγκους.
-Τα ζύγια πρέπει να είναι ίσια, δεμένα σωστά, κι οι αποστάσεις να είναι μετρημένες σε ίσα μήκη.
-Η ουρά πάει ανάλογα με το μέγεθος και εξαρτάται κάθε φορά από τον αέρα που πνέει.
-Στον πολύ αέρα, αν δεν πετά ο χαρταετός θέλει και άλλη ουρά για να βαριδιάσει.
-Στην άπνοια την αφαιρείς.
Όποιος δεν ένιωσε την αντίσταση του μεγάλου σπάγκου, δεν κατάλαβε τη δύναμη του αέρα.»
Καλές πτήσεις και… μην ξεχνάτε:
Μείνετε μακριά από τα καλώδια της ΔΕΗ!!!
Όποιος δεν έπαιξε ποτέ του με χαρταετό, δεν κοίταξε όσο χρειάζεται ψηλά.
Κι όποιος δε φώναξε με την ευθύνη και την πρωτοβουλία του παιδιού, που βλέπει να κινδυνεύει στον ψηλό μετεωρισμό του ο “αετός”, δεν ένιωσε τη χαρά και την υπερένταση του να τα βγάζεις πέρα μόνος σου με τη Φύση.
Το πέταγμα του χαρταετού, σαν έθιμο μεταγενέστερο συνδυάστηκε με την Καθαρά Δευτέρα ή «Τα Κούλουμα».
Η Καθαρά Δευτέρα ονομάστηκε έτσι επειδή οι χριστιανοί “καθαρίζονται” σωματικά και πνευματικά. Τη μέρα αυτή σταματά κάθε κατανάλωση φαγητού και ξεκινά μια νηστεία 40 ημερών, όσες δηλαδή και οι μέρες νηστείας του Χριστού στην έρημο.
Κούλουμα ονομάζεται η μαζική έξοδος του κόσμου στην εξοχή για να γιορτάσουν την Καθαρά Δευτέρα και να πετάξουν χαρταετό.
Για την ετυμολογία της λέξης υπάρχουν πολλές εκδοχές. Ο Ν. Πολίτης, πατέρας της ελληνικής λαογραφίας, θεωρεί ότι η λέξη προέρχεται από το λατινικό Cumulus (κόλουμους) που σημαίνει σωρός, αφθονία αλλά και το τέλος. Εκφράζει δηλαδή το τέλος της Αποκριάς.
Σύμφωνα με μιαν άλλη εκδοχή, προέρχεται από μια άλλη λατινική λέξη, τη λέξη “κόλουμνα”, δηλαδή “κολόνα”. Πιθανόν γιατί το πρώτο γλέντι Καθαράς Δευτέρας έγινε στους Στύλους του Ολυμπίου Διός.
Οι ονομασίες του χαρταετού στις διάφορες χώρες
Στην Αγγλία, ονομάζεται kite, το οποίο είναι το όνομα ενός υπέροχου πουλιού
Στην Ιαπωνία, τακο που σημαίνει χταπόδι και έχει να κάνει με τους πολλούς σπάγκους που κρέμονται από αυτόν.
Στο Μεξικό τον ονομάζουν papalote που σημαίνει πεταλούδα
Στη Γερμανία, Drachen που σημαίνει δράκος
Στην χώρα μας, πέρα από την κλασική ονομασία χαρταετός, στη Θράκη τον λένε και πετάκι, ενώ στα Επτάνησα και φύσουνα.
Β Μέρος
Διδακτική αξιοποίηση animation με χαρταετούς
A Story of Kite
Μια όμορφη ιστορία, για το ρόλο της οικογένειας και την τάση για ανεξαρτησία ή γρήγορη ανοδική πορεία.
Η οικογένεια και οι φίλοι είναι συνήθως ισχυρός πυλώνας υποστήριξης. Οι νέοι συνηθίζουν να αποστασιοποιούνται πρόθυμα από την οικογένεια και τους φίλους. Τους χαρακτηρίζουν ως περισπασμούς που θα μπορούσαν να τους εμποδίσουν να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητές τους.
Αλλά συνήθως στη ζωή μας, χρειαζόμαστε μια υποστήριξη που να μας προστατεύει, για να αναλάβουμε οποιαδήποτε ευθύνη.
Μία από τις καλύτερες προτάσεις σε αυτήν την ιστορία είναι (νομίζουμε ότι μπορούμε να κάνουμε πρόοδο γρήγορα αλλά είναι δύσκολο να αποδεχτούμε καινούργια πράγματα. Και χρειάζεται να κάνουμε σκληρή δουλειά για μια επιτυχημένη ζωή χωρίς υποστήριξη αυτών που μας αγαπούν.
Red Kite – (Αnimation ταινία)
Ο Κόκκινος Χαρταετός είναι η ιστορία ενός φιλόδοξου νεαρού χαρταετού που παίρνει περισσότερα από όσα ήθελε μια μέρα πετώντας στο πάρκο.Το συμπέρασμα που καταλήγουμε βλέποντας την ταινία είναι ότι αν θέλετε κάτι, συνεχίστε να προσπαθείτε και μην τα παρατάτε, ανεξάρτητα από το ποιος ή τι σας εμποδίσει
Αnimation ταινία μικρού μήκους με Απίστευτα γραφικά. A Boy & His Kite
Το κυνηγητό των ονείρων μας!!!
Όταν αγαπάς κάποιον, τον αφήνεις να φύγει. Το αγόρι αγαπούσε τον χαρταετό, αλλά συνειδητοποίησε ότι ο χαρταετός έπρεπε να είναι με τους άλλους χαρταετούς.
Kite ( Patang )
Ταινία μικρού μήκους κινουμένων σχεδίων (ένα ινδικό animation ) που μας κάνει να ξαναζήσουμε την παιδική μας ηλικία και διαπραγματεύεται πολύ όμορφα το θέμα της φιλίας και τον τρόπο με τον οποίο οι φίλοι βρίσκουν τον δρόμο για να σας φέρουν πίσω όταν είστε χαμένοι ……
Η ταινία αφηγείται μια ιστορία φιλίας και απεικονίζει την αξία των μικρών πραγμάτων στις ζωές μας..
Ένας χαρταετός τον παραπλάνησε, ο άλλος τον έφερε στο σπίτι
Ένας καλός φίλος σε φέρνει πάντα στον σωστό δρόμο!!!!!
Pancha’s Kite
Ο Χαρταετός του…Πάντσα! Ο χαρταετός του έχει παρέα στον ουρανό, περιζήτητο θα τον έλεγες!!
Πατήστε στην εικόνα για να δείτε το βίντεο
Boy with no Kite
”Το παιδί χωρίς χαρταετό”
Καταπληκτική μουσική, χωρίς λόγια, εκπληκτικές κινήσεις σωμάτων και γκριμάτσες. Το όμορφο τραγούδι για την ταινία γράφτηκε και ερμήνευσε ο Martin Buff – ένας πιανίστας και συνθέτης από το Σιάτλ.