Αφού αναλωθήκαμε σε μία πεντάωρη συνεδρίαση για το θέμα του προγραμματισμού της ύλης και τα διάφορα γκρουπούσκουλα του συλλόγου μας τοποθετήθηκαν κι επανατοποθετήθηκαν – θυμήθηκα, καθώς μουτζούρωνα τα χαρτιά μου, τις ένδοξες ημέρες των αμφιθεάτρων- κι αφού επιφυλαχθήκαμε να καταθέσουμε τον προγραμματισμό, άρχισα να το δουλεύω. Πρώτη συνταρακτική διαπίστωση: το αναλυτικό πρόγραμμα που είναι δημοσιευμένο στην οικεία σελίδα του Π.Ι. φέρει ημερομηνία του 2002 και σαφώς αναφέρεται στο προηγούμενο διδακτικό εγχειρίδιο.
Αφού ολοκλήρωσα το πόνημα, το είδα και κιτρίνισα. Συναισθήματα οίκτου για τους μαθητές μου, αναδύθηκαν. Δεν το συζητώ ότι η ύλη δε βγαίνει ακόμα κι αν δε χαθεί μία διδακτική ώρα. Θυμήθηκα μία απολαυστική επιφυλλίδα του Θόδωρου Παπαγελλή: “Ποιος αποκοίμισε τον ληξίαρχο; ” Ιδού ένα απόσπασμα από το σχετικό και εγκεκριμένο εγχειρίδιο του Οργανισμού Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων που αναφέρεται στους νικητές του μεγάλου εμφυλίου: «Οι Σπαρτιάτες φέρθηκαν αυταρχικά. Ετσι απογοήτευσαν και όσους Ελληνες τούς είχαν δει παλιότερα ως ελευθερωτές. Προκάλεσαν επίσης οι Σπαρτιάτες τον θυμό του βασιλιά της Περσίας όταν βοήθησαν τον αδελφό του, τον Κύρο, να εκστρατεύσει εναντίον του για να του πάρει τον θρόνο. H Σπάρτη, για να προστατεύσει τις ελληνικές πόλεις της Μικράς Ασίας από τους Πέρσες, έστειλε στρατό με αρχηγό τον βασιλιά της Αγησίλαο. Τότε στην Ελλάδα ενώθηκαν εχθροί και σύμμαχοι της Σπάρτης εναντίον της και άρχισε νέος εμφύλιος πόλεμος. Οι Σπαρτιάτες κάλεσαν πίσω τον Αγησίλαο και εκείνος νίκησε τον αντίπαλο στρατό στην Κορώνεια της Βοιωτίας. Ο στόλος όμως των Σπαρτιατών νικήθηκε στην Κνίδο από τον περσικό, που τον διοικούσε ο αθηναίος στρατηγός Κόνων» – και ούτω καθ’ εξής.
Να ρωτήσουμε, εντελώς καλοπροαίρετα: Ποια παιδαγωγική φιλοσοφία υπόκειται σε αυτή την ιστορική διδασκαλία που έχει για παραλήπτες παιδιά 9-10 ετών; Το απόσπασμα, που έχει πολλά ανάλογά του, μαρτυρεί την αγχώδη προσπάθεια των συντακτών του να συμπιέσουν σε μετρημένες αράδες έναν φόρτο πληροφόρησης που θα μπορούσε να απλωθεί σε έναν υπέρβαρο τόμο. Το αποτέλεσμα της φιλότιμης προσπάθειας είναι μια θεόστεγνη και συνωστισμένη περίληψη γεγονότων και ονομάτων, όπου τα μηχανικά «τότε», «έτσι» και «όμως» εξωθούνται όπως όπως σε ρόλο αφηγηματικών αρμών· ο Κύρος, ο Αγησίλαος, η Κορώνεια και η Κνίδος αρμαθιάζονται με ρυθμούς εκφοράς που θυμίζουν πλειστηριασμό· και ο ατυχής Κόνων δεν προλαβαίνει να μας εξηγήσει πώς και πότε πήρε μεταγραφή στο περσικό ναυτικό. Κάποιος να μας πει επειγόντως ποιο παιδικό στομάχι θα αφομοιώσει αυτή την παράγραφο συμπυκνωμένης ενέργειας; Και προς τι;
Οταν το εγκεκριμένο εγχειρίδιο αφηγείται σε 15-20 αράδες την εμφύλια κοσμοχαλασιά από τους «τριάκοντα τυράννους» ως την «ανταλκίδειο ειρήνη» και το μάθημα «που πρέπει να ξέρουμε αύριο» μοιάζει με πρακτικά συνεδρίασης κάποιου διοικητικού συμβουλίου, τότε το εγχειρίδιο συνιστά από μόνο του την επί λέξει απομνημόνευση ως τη συνετότερη και οικονομικότερη λύση.
Το μόνο που δεν θα έπρεπε να κάνουν οι καθ’ ύλην αρμόδιοι είναι να συντάσσουν, κάποτε κυριολεκτικά στο γόνατο, κείμενα που θα μπορούσαν να αποκοιμίσουν ακόμη και βετεράνο ληξίαρχο. Αλλιώς, ανίαν έδωκες, άνοιαν θα λάβεις.
Άρθρα (RSS)
Και πού και πώς χωράνε σ’ όλα αυτά οι ΤΠΕ. Δε μοιάζει η προσπάθει που γίνεται με την επιμόρφωση Β επιπέδου εντελώς ξένη και αποσπασματική;
Η σύνδεση του Λυκείου με τις εξετάσεις καθιστά εξαιρετικά δύσκολη την απομάκρυνση από την παραδοσιακή λογική της διδακτέας ύλης και αποθαρρύνει τους πειραματισμούς με δικτυακές εφαρμογές. Θα δείτε όμως ότι στη διδασκαλία της ιστορίας αρκετές φορές κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους μεταφέρω την τάξη μου στο σχολικό εργαστήριο. Επίσης η διόρθωση των εκθέσεων γίνεται με χρήση βιντεοπροβολέα ώστε οι μετασχηματισμοί του κειμένου να είναι ορατοί από όλους τους μαθητές.
Ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας. Η εισαγωγή των ΤΠΕ στο πρόγραμμα σπουδών σε εθελοντική βάση και χωρίς παροχή ιδιαίτερων κινήτρων έχει αποδειχθεί ότι δεν μπορεί να αποδώσει? η ηγεσία του ΥΠΕΠΘ όμως επιμένει να απευθύνεται στον πατριωτισμό των Ελλήνων.
Το γεγονός ότι οι επιμορφώσεις γίνονται μόνο περιστασιακά με τα προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στη συνέχεια οι εκπαιδευτικοί εγκαταλείπονται χωρίς υποστήριξη, αποκαλύπτει την απουσία κεντρικού στρατηγικού σχεδιασμού για την εισαγωγή καινοτομιών στην εκπαίδευση.