Terra Computerata

Μια επιστημονική ματιά στα μυστήρια της εφηβείας ρίχνει η Ναταλί Λεβισάλ στο νέο βιβλίο της με τίτλο «Ο έφηβος (και ο μπονόμπο): Δοκίμιο για μια δύσκολη ηλικία». Μέσα από επιστημονικές εργασίες, κυρίως νευροβιολόγων, μάς καθοδηγεί να παρατηρήσουμε το ανθρώπινο ον σε… οξεία φάση εφηβείας, δείχνοντας πως δεν υπάρχει τίποτε πιο συναρπαστικό από τη φυσιολογική και βιολογική επανάσταση που συμβαίνει μέσα στο σώμα και στο μυαλό του παιδιού μας. «Πρόκειται για την πραγμάτωση του ανθρώπινου προγραμματισμού, για την είσοδο του Ηomo sapiens στο προσκήνιο της ζωής», γράφει η Λεβισάλ στο βιβλίο της [«L΄ ado (et le bonobo):
Εssai sur un ge impossible», Εκδ. Ηachette Littιratures].
«ΤΑ ΝΕΑ» αναδημοσιεύουν αποσπάσματα του βιβλίου.Η ΕΦΗΒΕΙΑ ΕΙΝΑΙ, ΑΡΑΓΕ, ΜΙΑ ΕΠΙΝΟΗΣΗ;
ΕΧΕΙ την τάση να κοιμάται και να ξυπνάει (υπερβολικά) αργά, να βυθίζεται σε οτιδήποτε μοιάζει με πολυθρόνα, να κάνει χρήση απαγορευμένων ουσιών, να θέλει ένα σκούτερ αμέσως και να περνάει χωρίς προφανή αιτία από την απάθεια στην ευφορία ή στην κακή διάθεση. Σίγουρα το αναγνωρίσατε, είναι ένα νεαρό ανθρώπινο ον σε οξεία φάση εφηβείας.

(…) Η εφηβεία είναι, άραγε, ένα παγκόσμιο χαρακτηριστικό της ανθρώπινης φύσης, παρόν σε κάθε τόπο και χρόνο από τότε που υπάρχει ο άνθρωπος;

Το ερώτημα είναι σημαντικότερο παρά ποτέ άλλοτε στην ιστορία της ανθρωπότητας επειδή ουδέποτε άλλοτε τα αγόρια και τα κορίτσια έφταναν τόσο νωρίς στη σεξουαλική ωριμότητα. Και επίσης ουδέποτε έμπαιναν τόσο αργά στον κόσμο των ενηλίκων. Σήμερα η εφηβεία διαρκεί δέκα χρόνια γεμάτα και αυτό εγείρει ζητήματα.

ΓΙΑΤΙ ΟΙ ΕΦΗΒΟΙ ΔΕΝ ΚΑΤΑΛΑΒΑΙΝΟΥΝ ΤΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ;
2 Η ΕΝΣΥΝΑΙΣΘΗΣΗείναι αυτή που επιτρέπει σ΄ έναν άνθρωπο να αισθανθεί και να συμμεριστεί τη διάθεση, τη συγκίνηση, το συναίσθημα του άλλου, να μπει στη θέση του. Η ενσυναίσθηση ωριμάζει στην αρχή της ενηλικίωσης (…) Οι νέοι ηλικίας κάτω των 14 ετών κάνουν πολλά λάθη όταν πρέπει να αναγνωρίσουν ένα συναίσθημα στη φωτογραφία ενός προσώπου. Αυτό μπορεί να εξηγεί γιατί οι έφηβοι κάνουν τόσο συχνά λάθος σχετικά με τη φύση συναισθηματικών σημάτων, βλέπουν θυμό και εχθρότητα- «Ο δάσκαλος με αντιπαθεί!»- εκεί όπου δεν υπάρχουν.

Όμως ισχύει και το αντίθετο. Συχνά εντυπωσιαζόμαστε διαπιστώνοντας σε ποιο σημείο τα παιδιά και οι νεαροί έφηβοι μπορεί να είναι τυφλοί σε σημάδια εχθρότητας ή ενόχλησης που είναι ολοφάνερα στους ενηλίκους.

ΓΙΑΤΙ ΚΟΙΜΟΥΝΤΑΙ ΩΣ ΤΟ ΜΕΣΗΜΕΡΙ (ΉΚΑΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ);
ΞΑΦΝΙΚΑ, ένα χαρούμενο παιδί που σηκωνόταν γεμάτο ενέργεια στις 7 το πρωί, ακόμη και στις διακοπές, μεταμορφώνεται σε ζόμπι ικανό να βρίσκεται σε λήθαργο ώς τις 2 το μεσημέρι και ανίκανο να κοιμηθεί πριν από τη 1 τα ξημερώματα (…). Η αναστάτωση όσον αφορά τον ύπνο είναι μια εγγενής αλλαγή της εφηβείας. Και δεν έχει καμιά σχέση με κατάχρηση βιντεοπαιχνιδιών ή με μια αδυναμία χαρακτήρα που μεταβιβάσθηκε από κάποιον από τους γονείς. Τουλάχιστον όχι μόνο μ΄ αυτά. (…) Στη διάρκεια της εφηβείας, το βιολογικό ρολόι καθιστά αδύνατον το να κοιμηθεί το άτομο στις 21.00, στις 22.00, ακόμη και στις 23.00 ή τα μεσάνυχτα. Είτε οι αιτίες αυτής της αναστάτωσης του ύπνου είναι ορμονικές είτε νευρολογικές, ψυχολογικές ή κοινωνικές, το αδιαμφισβήτητο αποτέλεσμα είναι ότι στις 7.15 το πρωί της Δευτέρας, όταν χτυπάει το ξυπνητήρι, ένας μαθητής Λυκείου αισθάνεται σαν να έχει ξυπνήσει στη μέση της νύχτας, τουλάχιστον δύο ώρες πριν το σώμα του να είναι έτοιμο να ξυπνήσει (…).

ΜΑ ΤΙ ΔΕΝ ΠΑΕΙ ΚΑΛΑ ΣΤΟΝ ΕΓΚΕΦΑΛΟ ΤΟΥΣ;
ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΑΜΕ να ορίσουμε την εφηβεία ως την περίοδο της ζωής κατά την οποία ερχόμαστε συνειδητά αντιμέτωποι με κινδύνους οι οποίοι δεν είναι οι σχετικά περιορισμένοι κίνδυνοι του παιδιού. Ούτε οι υπολογισμένοι κίνδυνοι του ενηλίκου. Πρόκειται για καταστάσεις αυξημένης επικινδυνότητας. Πώς μπορεί να υπάρχει τόση ανωριμότητα στη συμπεριφορά κάποιου του οποίου ο εγκέφαλος ωριμάζει; Εκτός αν στην πραγματικότητα δεν ωριμάζει. Πριν από μερικά χρόνια, βιολόγοι ανακάλυψαν ότι ο εγκέφαλος είναι προγραμματισμένος για να κάνει «επανεκκίνηση» στην εφηβεία και ότι εκείνη είναι η στιγμή κατά την οποία «ενημερώνονται» δύο συστήματα, αυτά που συμμετέχουν στα συναισθήματα και στην παρακίνηση (…) Η μικρή αδυναμία της περιοχής που οργανώνει και προβλέπει, έχει ως άμεση συνέπεια ένα κορίτσι 14 ετών να είναι πεπεισμένο ότι μπορεί να κάνει τα μαθήματά του, να βγει με τους φίλους του και να συγυρίσει το δωμάτιό του μέσα στην ίδια βραδιά.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε Κυριακή 20 Σεπτεμβρίου 2009 στις 04:08 στην κατηγορία βιβλίο, γονείς. Μπορείς να παρακολουθείς τα σχόλια χρησιμοποιώντας το RSS 2.0 feed. Μπορείς να πας στο τέλος του άθρου και να αφήσεις σχόλιο. Τα pings προσωρινά δεν επιτρέπονται.