Terra Computerata

Είκοσι από τις ιστορίες του Ρωμαίου ποιητή Οβίδιου μεταφρασμένες από τον Θεόδωρο Παπαγγελή, καθηγητή της Λατινικής Φιλολογίας στο ΑΠΘ

Από τους 12.000 στίχους του πρωτοτύπου, μεταφράζονται περί τους 3.000, οι οποίοι ζωγραφίζουν είκοσι από τις διασημότερες οβιδιακές ιστορίες, του Απόλλωνα και της Δάφνης, του Φαέθοντα, του Νάρκισσου, του Ερμαφρόδιτου, του Δαίδαλου, του Ορφέα και της Ευρυδίκης κ.ά. Και μόνο το ότι γινόμαστε κοινωνοί ενός έργου που γράφτηκε σε μια γλώσσα που ελάχιστοι την κατέχουν, θα αρκούσε για να οφείλουμε χάριτες στον μεταφραστή.

Με τη γνώση του της λατινικής γραμματείας ήδη επαληθευμένη στις σχετικές μελέτες του και με τη μεταφραστική δεξιοσύνη του ήδη αναγνωρισμένη στις ώς τώρα μεταγλωττίσεις του, είτε Λατίνων (του Οβιδίου συμπεριλαμβανομένου) είτε αρχαιοελλήνων, ο Θεόδωρος Παπαγγελής δίνει στον Ρωμαίο ποιητή μια φωνή ελευθερωμένη, ακόμπιαστη, πλούσια πλην αφτιασίδωτη, άκρως φιλολογημένη και με ένα αυστηρό οβελό να έχει αποσπάσει κάθε ίχνος ποιητικισμού. To βιβλίο του είναι χαρούμενο και χαριτωμένο. Ο σχολαστικισμός, η βλoσυρότητα, η κατήφεια ή ό,τι λοιδορείται σαν ακαδημαϊκή σοβαροφάνεια έχουν τεθεί εκποδών. Τον τόνο τον δίνει το χιούμορ, το οποίο εκδηλώνεται παντού: Αποτυπώνεται ανάγλυφο στους υπότιτλους με τους οποίους ο μεταφραστής συνοψίζει πειρακτικά τα μεταγλωττιζόμενα μυθικά επεισόδια (λ.χ. «Ωστε είστε σε ενδιαφέρουσα…», «Η πιο καλή υφάντρα είμαι εγώ», «Στης Σκυθίας την άγονη ράχη περπατώντας η Πείνα μονάχη», «Ζητείται γαμπρός» κ.τλ.)· οργανώνει τον δοκιμιακό του λόγο, όπου η επιστημοσύνη επιλέγει να υποδηλώνεται παρά να επιβάλλεται· τέλος, ρυθμίζει την ίδια τη μετάφραση, φαιδρύνοντας το κείμενο κι εκεί όπου η αφήγηση εμπλέκεται με πράγματα σοβαρότατα.

Βιβλιοπαρουσίαση του Π. Μπουκαλά στην Καθημερινή

Θεόδωρος Δ. Παπαγγελής: «Σώματα που άλλαξαν τη θωριά τους. Διαδρομές στις «Μεταμορφώσεις» του Οβιδίου. Εκδόσεις Gutenberg, 2009, σελ. 295. 

Ισως αν είχαμε στα χέρια μας αυτή τη μετάφραση στο α΄έτος της Φιλοσοφικής να είχαμε προσεγγίσει καλύτερα το έργο του ποιητή. Ακόμα θυμάμαι αυτήν την τραυματική εμπειρία του πρώτου έτους στο Καποδιστριακό.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε Κυριακή 5 Ιουλίου 2009 στις 03:07 στην κατηγορία βιβλίο. Μπορείς να παρακολουθείς τα σχόλια χρησιμοποιώντας το RSS 2.0 feed. Μπορείς να πας στο τέλος του άθρου και να αφήσεις σχόλιο. Τα pings προσωρινά δεν επιτρέπονται.