• Χρόνος

  • Translate

  • European Radio Logo

Εναλλακτικές ιδέες μαθητών

Εναλλακτικές ιδέες των μαθητών στην φυσική  που οι εκπαιδευτικοί στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση  συναντούν συχνά στους μαθητές τους.

1. Γενικά / κινηματική

  • Η ιστορία δεν έχει καμία σχέση με την επιστήμη
  • Δυο γειτονικά σώματα πρέπει να έχουν την ίδια ταχύτητα
  • Η επιτάχυνση και η ταχύτητα είναι πάντα στην ίδια κατεύθυνση
  • Η ταχύτητα είναι μια δύναμη
  • Αν η ταχύτητα είναι μηδέν, τότε και η επιτάχυνση είναι μηδέν

2. Σώματα σε πτώση

  • Τα βαρύτερα σώματα πέφτουν γρηγορότερα από τα ελαφρύτερα
  • Η επιτάχυνση είναι το ίδιο με την ταχύτητα
  • Η επιτάχυνση ενός σώματος που πέφτει εξαρτάται από την μάζα του
  • Τα σώματα που πέφτουν ελεύθερα μπορούν να κινηθούν μόνο προς τα κάτω
  • Δεν υπάρχει καθόλου βαρύτητα στον κενό χώρο
  • Η βαρυτική δύναμη ενεργεί πάνω στα σώματα μόνο όταν αυτά πέφτουν

3. Αδράνεια

  • Οι δυνάμεις είναι απαραίτητες για κινήσεις με σταθερή ταχύτητα
  • Η αδράνεια έχει σχέση με την κατάσταση κίνησης (σε ηρεμία η σε κίνηση)
  • Όλα τα σώματα μπορούν να κινηθούν με την ίδια ευκολία όταν δεν υπάρχει η βαρύτητα.
  • Όλα τα σώματα τελικά σταματούν να κινούνται όταν η δύναμη παύει να υπάρχει.
  • Η αδράνεια είναι η δύναμη που διατηρεί τα σώματα σε κίνηση.
  • Αν δύο σώματα είναι και τα δύο σε ηρεμία, αυτά έχουν την ίδια ποσότητα αδράνειας.
  • Η ταχύτητα είναι απόλυτη και δεν εξαρτάται από σύστημα αναφοράς.

4. Νόμοι του Νεύτωνα

  • Η δράση και η αντίδραση είναι δυνάμεις που δρουν στο ίδιο σώμα.
  • Δεν υπάρχει καμία σχέση ανάμεσα στους νόμους του Νεύτωνα και την κινηματική.
  • Το γινόμενο της μάζας επί την επιτάχυνση είναι μια δύναμη.
  • Η τριβή δεν μπορεί να έχει την κατεύθυνση της κίνησης.
  • Η κάθετη αντίδραση πάνω σε ένα σώμα είναι ίση με το βάρος του σώματος σύμφωνα με τον τρίτο νόμο του Νεύτωνα.
  • Η κάθετη αντίδραση πάνω σε ένα σώμα είναι πάντα ίση με το βάρος του σώματος.
  • Ισορροπία σημαίνει ότι όλες οι δυνάμεις που ασκούνται στο σώμα είναι ίσες.
  • Η ισορροπία είναι αποτέλεσμα του τρίτου νόμου του Νεύτωνα.
  • Μόνο έμψυχα σώματα (άνθρωποι, ζώα) εξασκούν δυνάμεις, τα άψυχα (τραπέζια, πατώματα) δεν εξασκούν δυνάμεις.
  • Για τα κινούμενα σώματα ισχύει, ότι τα βαρύτερα σώματα ωθούν περισσότερο από τα ελαφρά.
  • Μια δύναμη που εφαρμόζεται, για παράδειγμα από ένα χέρι, δρα σε ένα σώμα ακόμη και όταν το φεύγει από το χέρι.

5. Βαρύτητα

  • Το φεγγάρι δεν πέφτει
  • Το φεγγάρι δεν πέφτει ελεύθερα
  • Η δύναμη που δρα σε ένα μήλο δεν είναι ίδια με την δύναμη που δρα πάνω στο φεγγάρι
  • Η δύναμη της βαρύτητας είναι ίση σε όλα τα σώματα που πέφτουν
  • Δεν υπάρχει καθόλου βαρυτική δύναμη στο διάστημα
  • Η βαρυτική δύναμη που δρα σε ένα διαστημόπλοιο είναι περίπου μηδέν.
  • Η βαρυτική δύναμη δρα πάνω σε μια μάζα για ορισμένο χρονικό διάστημα
  • Το φεγγάρι διατηρείται σε τροχιά επειδή η βαρυτική δύναμη που δρα πάνω του εξισορροπείται από την φυγόκεντρο δύναμη που δρα σ’ αυτό.
  • Οι αστροναύτες αιωρούνται μέσα στο διαστημόπλοιο, που περιστρέφεται γύρω από την γη, επειδή εκεί δεν υπάρχει βαρύτητα.
  • Η περιστροφή της Γης γύρω από τον εαυτό της προκαλεί βαρύτητα

6. Διατήρηση της ενέργειας

  • Η ενέργεια καταναλώνεται ή φθίνει.
  • Κάτι το οποίο δεν κινείται δεν μπορεί να έχει καθόλου ενέργεια
  • Μια δύναμη που δρα σε ένα σώμα έχει έργο έστω και αν το σώμα δεν κινείται
  • Η ενέργεια καταστρέφεται καθώς μετασχηματίζεται από μια μορφή σε άλλη
  • Η ενέργεια μπορεί να ανακυκλωθεί
  • Η βαρυτική δυναμική ενέργεια είναι ο μόνος τύπος δυναμικής ενέργειας
  • Όταν ένα σώμα αφήνεται να πέσει, η βαρυτική δυναμική ενέργεια μετατρέπεται αμέσως όλη σε κινητική
  • Η ενέργεια δεν σχετίζεται με τους νόμους του Νεύτωνα
  • Η ενέργεια είναι δύναμη

7. Διατήρηση της ορμής

  • Η ορμή δεν είναι διανυσματικό μέγεθος
  • Η διατήρηση της ορμής έχει εφαρμογή μόνο σε κρούσεις
  • Η ορμή είναι το ίδιο με την δύναμη
  • Οι κινούμενες μάζες χωρίς την παρουσία βαρύτητας δεν έχουν ορμή
  • Το κέντρο μάζας ενός σώματος πρέπει να είναι πάντα μέσα στο σώμα
  • Η ορμή δεν διατηρείται στην περίπτωση που ένα κινούμενο σώμα προσκρούει σε «μη δυνάμενο να κινηθεί» σώμα.
  • Η ορμή και η κινητική ενέργεια είναι το ίδιο

8. Κυκλική κίνηση

  • Η κυκλική κίνηση δεν απαιτεί την ύπαρξη δύναμης
  • Η φυγόκεντρος δύναμη είναι πραγματική δύναμη
  • Ένα σώμα που κάνει ομαλή κυκλική κίνηση δεν έχει επιτάχυνση
  • Ένα σώμα που κινείται κυκλικά θα συνεχίσει να κινείται όταν αφεθεί ελεύθερο
  • Ένα σώμα που κινείται κυκλικά θα συνεχίσει να κινείται ακτινικά όταν αφεθεί ελεύθερο

9. Στροφορμή (γωνιακή ορμή)

  • Κάθε δύναμη που δρα σε ένα σώμα θα προκαλέσει ροπή
  • Τα σώματα που κινούνται σε ευθεία τροχιά δεν έχει γωνιακή ορμή
  • Η ροπή είναι το ίδιο με την δύναμη και έχει την ίδια διεύθυνση
  • Η γωνιακή ορμή δεν είναι διανυσματικό μέγεθος
  • Η διεύθυνση της γωνιακής ορμής είναι διεύθυνση και της γραμμικής ορμής

10. Νόμοι του Κέπλερ

  • Οι τροχιές των πλανητών είναι κύκλοι
  • Η ταχύτητα ενός πλανήτη σε τροχιά δεν μεταβάλλεται
  • Σώματα (ήλιοι) πρέπει να βρίσκεται και στις δύο εστίες της ελλειπτικής τροχιάς
  • Όλοι οι πλανήτες κινούνται στις τροχιές τους με την ίδια ταχύτητα
  • Οι τροχιές των πλανητών είναι ομοεπίπεδες
  • Όλοι οι πλανήτες περιστρέφονται γύρω από τον ήλιο με την ίδια περίοδο
  • Η περιφορά είναι το ίδιο με την περιστροφή

11. Πλοήγηση στο διάστημα

  • Τα διαστημόπλοια κινούνται σε ευθύγραμμη τροχιά από τον ένα πλανήτη στον άλλο
  • Τα διαστημόπλοια μπορούν να εκτοξευτούν οποτεδήποτε για να πάνε από τον ένα πλανήτη στον άλλο
  • Τα διαστημόπλοια δεν επηρεάζονται από τον ήλιο.
  • Η κίνηση σε σχέση με την Γη είναι ίδια με την κίνηση σε σχέση με τον Ήλιο
  • Τα τζετ μπορούν να κινούνται στο διάστημα
  • Τα διαστημόπλοια σε τροχιά γύρω από την Γη δεν ακολουθούν ημιτονοειδή τροχιά σε σχέση με τον ήλιο
  • Οι πύραυλοι χρειάζεται να κινούνται μέσα στον αέρα που τον ωθούν αντίθετα από την κίνησή τους

12. Το καμπύλο σύμπαν και οι μαύρες τρύπες

  • Το διάστημα είναι κενό
  • Οι μαύρες τρύπες είναι μεγάλες
  • Το φως πάντα διαδίδεται ευθύγραμμα
  • Οι μαύρες τρύπες εξασκούν μεγαλύτερες δυνάμεις στα σώματα από ότι τα αστέρια από τα οποία προήλθαν
  • Οι παρατηρήσεις που γίνονται σε ένα βαρυτικό πεδίο είναι διαφορετικές από εκείνες που γίνονται σε ένα σύστημα που κινείται με σταθερή επιτάχυνση
  • Τα σώματα στο διάστημα παράγουν ήχους
  • Αν ο Ήλιος είχε την εξέλιξη σε μια μαύρη τρύπα, η Γη θα απορροφούνταν από αυτόν

Σκοποί του Αναλυτικού Προγράμματος της Φυσικής.

Οι σκοποί της διδασκαλίας της Φυσικής ως μαθήματος γενικής Παιδείας όπως περιγράφονται από το αναλυτικό πρόγραμμα είναι οι εξής:

Η Φυσική Γενικής Παιδείας, στις τάξεις Α, Β και Γ Λυκείου είναι μάθημα γενικών γνώσεων με κύριο σκοπό οι μαθητές:

1. Να προσεγγίσουν ποιοτικά, ποσοτικά και πειραματικά βασικές έννοιες και νόμους της Φυσικής, οι οποίοι θα τους επιτρέψουν να κατανοήσουν πώς λειτουργούν πολλές συσκευές και μηχανές από την καθημερινή ζωή, καθώς επίσης και μερικά τυπικά φυσικά φαινόμενα που θα συναντήσουν στη ζωή τους.

2. Να ασκηθούν στην παρατήρηση, περιγραφή / ερμηνεία και πρόβλεψη των φυσικών φαινομένων.

3. Να καλλιεργήσουν νοητικές δεξιότητες για την αντιμετώπιση προβλημάτων, αναπτύσσοντας κριτική σκέψη, δημιουργική φαντασία και ικανότητα επικοινωνίας.

4. Να αποκτήσουν πρακτικές δεξιότητες με το χειρισμό οργάνων, διατάξεων και συσκευών.

5. Να κατανοήσουν το νόημα του καταμερισμού του έργου κατά την ομαδική εργασία και να αναπτύξουν πνεύμα συνεργασίας και αμοιβαίου σεβασμού.

6. Να κατανοήσουν τον κεντρικό ρόλο της Φυσικής Επιστήμης στην ανάπτυξη της τεχνολογίας, η οποία με παράλληλο σεβασμό στο περιβάλλον, έχει ως συνέπεια τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής των ανθρώπων.

7. Να εκτιμήσουν τη συμβολή των μεγάλων επιστημόνων και εφευρετών στην πρόοδο της Φυσικής και στην ανάπτυξη της αντίστοιχης τεχνολογίας που αυτή συνεπάγεται.

8. Να αντιληφθούν την αλληλεπίδραση μεταξύ της εξέλιξης της Φυσικής και των αντίστοιχων κοινωνικοοικονομικών αλλαγών.

Κυκλοφορικό σύστημα

καρδιά

Διδακτικές προσεγγίσεις στις Φ.Ε.

Σύμφωνα με το μοντέλο αυτό: Η  Διδασκαλία είναι διαδικασία μεταβίβασης της γνώσης από τον εκπαιδευτικό στο μαθητή.
Στα πλαίσια του μοντέλου μεταφοράς ο εκπαιδευτικός λειτουργεί ως κάτοχος και φορέας της γνώσης την οποία εισάγει στους μαθητές με ερωτήσεις και αποκρίσεις.
Ο μαθητής θεωρείται ότι δεν έχει καμία άποψη για το θέμα που διδάσκεται ή αν έχει, τότε μπορεί με την επίδραση της διδασκαλίας να την αλλάξει και να αποκτήσει την επιστημονικά αποδεκτή άποψη

Φάσεις Διδασκαλίας
Προετοιμασία ή προπαρασκευή
Προσφορά ή παρουσίαση
Σύγκριση
Εφαρμογή ή άσκηση

Το ανακαλυπτικό διδακτικό μοντέλο βασίζεται στην πεποίθηση ότι οι μαθητές με την καθοδήγηση του εκπαιδευτικού μπορούν να διερευνήσουν τα φαινόμενα και να ανακαλύψουν την επιθυμητή γνώση, δηλαδή να ανακαλύψουν νόμους, να ερμηνεύσουν τα φαινόμενα, να κατανοήσουν έννοιες.

ο χειρισμός του διδακτικού υλικού γίνεται από τους μαθητές κι έτσι ενεργοποιούν περισσότερες γνωστικές δεξιότητες.
οι μαθητές δέχονται οδηγίες (συνήθως γραπτές σε φύλλα εργασίας) για κάθε βήμα της διερευνητικής τους δραστηριότητας, κάτι που αυξάνει τις πιθανότητες επιτυχίας της διδασκαλίας, δηλαδή η τελική άποψη των μαθητών να είναι σύμφωνη με την επιστημονικά αποδεκτή
Οι μαθητές είναι δυνατό να οδηγηθούν μόνοι τους στη γνώση των φαινομένων, να την «ανακαλύψουν», αν τους δοθούν τα κατάλληλα μέσα και τους υποβληθούν οι κατάλληλες καθοδηγητικές ερωτήσεις.

Φάσεις Διδασκαλίας
1.Έναυσμα Ενδιαφέροντος
2.Διατύπωση Υποθέσεων
3.Πειραματισμός
4.Διατύπωση / Καταγραφή Συμπερασμάτων
5.Εφαρμογές / Γενίκευση

3.Εποικοδομητική προσέγγιση.

Σύμφωνα με το εποικοδομητικό μοντέλο, Η γνώση οικοδομείται ενεργητικά από το  μαθητή, ο οποίος δομεί το δικό του νόημα μέσα από τις  εμπειρίες του και  τη διαδικασία αλληλεπίδρασης των αρχικών απόψεων του με τις νέες επιθυμητές  γνώσεις, που μπορούν  να επιφέρουν αλλαγές στις αρχικές απόψεις του.

Αυτό σημαίνει ότι η εποικοδομητική διδασκαλία είναι κατά κύριο λόγο μαθητοκεντρική αλλά και κατευθυνόμενη από τον εκπαιδευτικό.
Στο επίκεντρο της εποικοδομητικής διδασκαλίας δε βρίσκεται μόνο η νέα γνώση που διδάσκεται αλλά και η μέθοδος με την οποία εποικοδομείται  η νέα γνώση.

O ρόλος του εκπαιδευτικού είναι σύνθετος, γιατί δεν αρκεί να γνωρίζει μόνο τη «σωστή» γνώση και τις αρχικές απόψεις των μαθητών.
χρειάζεται ν’ ακολουθήσει διαδικασίες που θα βοηθήσουν τον μαθητή να συνειδητοποιήσει τις αρχικές απόψεις του, να δοκιμάσει την αποτελεσματικότητά των απόψεων σε νέες εμπειρίες, να τις συγκρίνει με τις απόψεις των συμμαθητών του, ν’ αναλογιστεί τη διαφορά μεταξύ των αρχικών και των νέων απόψεων και να αξιολογήσει τις διεργασίες και τις δυσκολίες που συνάντησε κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας.

Φάσεις Διδασκαλίας
Α) Προσανατολισμός
Β) Εκμαίευση ιδεών των μαθητών
Γ) Αναδόμηση, τροποποίηση και επέκταση των ιδεών των μαθητών
Δ) Εφαρμογή και ανασκόπηση των αλλαγών στις ιδέες

Οι πτυχές του ρόλου του εκπαιδευτή ενηλίκων.

Οι σχέσεις μας με το περιβάλλον μας είναι ένας τομέας που απαιτεί μια αδιάκοπη μάθηση. Οποιοδήποτε επάγγελμα και αν ασκούμε χρειάζεται να μαθαίνουμε πώς να ανταποκρινόμαστε στις αλλαγές που συμβαίνουν σε αυτό. Η εκπαίδευση οφείλει να είναι μια διεργασία όπου παρέχονται κάτω από οργανωμένες συνθήκες μάθηση και υποστήριξη σε όποιον θέλει να μάθει.

Το φάσμα των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων μπορεί να κυμαίνεται από το ένα άκρο στο οποίο βρίσκονται σχεδιασμένα προγράμματα διδασκαλίας-μάθησης με στενούς στόχους (κατάρτιση), έως το άλλο άκρο στο οποίο βρίσκονται προγράμματα ή δραστηριότητες που επιχειρούν να μας πείσουν ότι υπάρχει «ορθός » τρόπος να σκέπτεται κανείς και να αισθάνεται(καθοδήγηση). Ανάμεσα σε αυτά τα άκρα υπάρχει μεγάλη περιοχή της εκπαίδευσης όπου ο εκπαιδευτικός οφείλει να κινείται ως καθοδηγητής. Εκεί ανάλογα με την αυτογνωσία του μπορεί να καταδείξει ότι υπάρχουν τρόποι πολλοί και διάφοροι, σκέψης και δράσης και όπου μπορεί να ενθαρρυνθεί η ανάπτυξη της επιλογής και του αυτό-προσδιορισμού. Εδώ ο εκπαιδευτής οφείλει να είναι αποτελεσματικός δηλαδή ανάλογα με την ομάδα που έχει, να εφαρμόσει την κατάλληλη θεωρία μάθησης(συμπεριφοριστική – γνωστική – ανθρωπιστική) ή συνδυασμό θεωριών για να έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Η βαθιά γνώση των θεωριών θα του δώσει την δυνατότητα να εφαρμόσει την αποδοτικότερη διαδικασία για να πετύχει το επιθυμητό μαθησιακό αποτέλεσμα.  Κατά την διεργασία της μάθησης –εκπαίδευσης οι εκπαιδευόμενοι αντιμετωπίζουν διάφορους φραγμούς. Υπάρχουν τρία βασικά είδη φραγμών τα οποία προέρχονται α)από την κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι συμμετέχοντες  β) από τα μαθησιακά προγράμματα τα οποία παρακολουθούν και γ) από εσωτερικούς παράγοντες που προκύπτουν από τις στάσεις που μπορεί να έχουν οι εκπαιδευόμενοι απέναντι στον εαυτό τους.(4) Ο εκπαιδευτής ενηλίκων ως εμψυχωτής οφείλει να βοηθήσει τους εκπαιδευόμενους να απελευθερωθούν από τους φραγμούς που υπάρχουν στη συμμετοχή τους στη μάθηση.    Ως φίλος  ο εκπαιδευτής οφείλει να εστιάσει στους φραγμούς της προσωπικότητας του εκπαιδευόμενου. Αν και όλοι οι φραγμοί προέρχονται από την ίδια ψυχολογική και συναισθηματική υστέρηση, είναι χρήσιμο να κάνουμε διαχωρισμό ανάμεσα σε εκείνους που σχετίζονται με την προσωπικότητα και σε εκείνους που σχετίζονται με τις προϋπάρχουσες γνώσεις. Ένας από τους βασικούς στόχους του εκπαιδευτή ενηλίκων πρέπει να είναι η σύνταξη καταλόγου με τα γενικά χαρακτηριστικά των ενηλίκων, ο έλεγχος των πληροφοριών που υπάρχουν  προκειμένου να ανακαλύψει ποιες δεν ισχύουν για την δική του ομάδα αλλά και ο προσδιορισμός άλλων ιδιαιτεροτήτων των μελών. Με αυτό τον τρόπο μπορεί να βελτιώνει και να αναπτύσσει το πρόγραμμα των εργασιών. Σύμφωνα με τις απόψεις του Rogers (5) υπάρχουν επτά χαρακτηριστικά που ισχύουν για ένα μεγάλο μέρος των ενηλίκων εκπαιδευομένων, ανεξάρτητα από την κατάσταση τους ή την εξέλιξη τους ή το πολιτισμικό περιβάλλον τους.

I.      Είναι όλοι εξ ορισμού ενήλικοι

II.      Βρίσκονται σε εξελισσόμενη πορεία ανάπτυξης

III.      Κουβαλούν σύνολο εμπειριών και αξιών

IV.      Έρχονται με δεδομένες προθέσεις

V.      Έρχονται με ορισμένες προσδοκίες για την εκπαίδευση

VI.      Έχουν ανταγωνιστικά ενδιαφέροντα

VII.      Έχουν διαμορφωμένα μοντέλα μάθησης

Παρατηρούμε πως κάθε ομάδα μπορεί να έχει ένα ευρύ φάσμα ανθρώπων με τα δικά της πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Ο εκπαιδευτής οφείλει να ενθαρρύνει τους συμμετέχοντες ώστε να αυξηθεί το επίπεδο αυτό-εκπλήρωσης , της προοπτικής και της αυτονομίας τους. Η εκπαιδευτική διεργασία για να είναι αποτελεσματική πρέπει να συμβαδίζει με τη διεργασία της ωρίμανσης. Δεν μπορεί ο ενήλικος να αντιμετωπίζεται σαν παιδί, εκτός και τούτο γίνει σκόπιμα όταν κάποια στιγμή θέλουμε να καταργήσουμε την τυπική ατμόσφαιρα και να εξασφαλίσουμε περισσότερη συμμετοχή των εκπαιδευομένων. Επειδή οι ενήλικοι βρίσκονται σε συνεχή ανάπτυξη και εξέλιξη, με τη φιλική στάση που μπορούμε να κρατήσουμε θα καταφέρουμε να εκτιμήσουμε με μεγαλύτερη ακρίβεια τη θέση στην οποία βρίσκεται ο καθένας τους και τον τρόπο με τον οποίο έφθασαν έως εδώ. Καθένας από τους εκπαιδευόμενους φέρνει μαζί του ένα φάσμα εμπειριών και γνώσεων οι οποίες έχουν κάποια σχέση με το περιεχόμενο του προγράμματος. Αυτή η εμπειρία δεν πρέπει ούτε να υποτιμάται ούτε να αγνοείται από τον εκπαιδευτή, ο οποίος χρειάζεται να δείχνει κάποια ευαισθησία. Η σωστή συνεργασία μπορεί να οδηγήσει στην εξασφάλιση βαθιάς και στέρεης μάθησης. Αξίες εμπειρίες και γνώσεις δεν είναι πάντοτε κατάλληλες ή χρήσιμες για την απαιτούμενη μάθηση. Τα χρήσιμα και σωστά πράγματα πρέπει να επιβεβαιωθούν και να ενισχυθούν ενώ τα ακατάλληλα να απομακρυνθούν με την διεργασία της απομάθησης που είναι ένα αρκετά δύσκολο έργο. Οι ενήλικοι εκπαιδευόμενοι που συμμετέχουν σε κάποια προγράμματα έρχονται με δεδομένες προθέσεις και προσδοκίες. Το φάσμα των προθέσεων τους εκτείνεται ανάμεσα στην ικανοποίηση κάποιας αόριστης και ατελώς διατυπωμένης αίσθησης και στην επιθυμία αντιμετώπισης κάποιου σαφώς διατυπωμένου προβλήματος, ενώ οι προσδοκίες τους συνήθως βασίζονται στην εμπειρία τους από τα σχολικά χρόνια ή στην εκπαίδευση που έλαβαν από τότε που έφυγαν από το σχολείο. Το πρόβλημα του εκπαιδευτή είναι η αντιμετώπιση μιας μικτής ομάδας. Εδώ ο διαμεσολαβητικός του ρόλος είναι σημαντικός ώστε να καταφέρει να εξισορροπήσει της ανάγκες της μιας με την άλλη υποομάδα, ενώ ταυτόχρονα να παραμείνει πιστός στο πρόγραμμα. Συμπερασματικά θα  μπορούσαμε να πούμε  ότι το καθήκον του εκπαιδευτή είναι διττό. Αφενός να δημιουργεί διαρθρωμένες μαθησιακές ευκαιρίες για τους εκπαιδευόμενους αφετέρου να επιδιώκει με διάφορους τρόπους να προχωρεί πέρα από αυτές.


ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

programma

Μάθηση

Τι είναι μάθηση;

 

Μάθηση είναι ένα σύνθετο εσωτερικό βιολογικό και πνευματικό φαινόμενο που έχει μελετηθεί από διάφορους κλάδους της επιστήμης όπως ψυχολογία, παιδαγωγική, φυσιολογία, ιατρική, βιολογία και άλλους. Παρότι έχει διεξαχθεί πληθώρα σχετικών μελετών, η μάθηση παραμένει μια διαδικασία η οποία δεν έχει ερμηνευτεί και κατανοηθεί πλήρως και κατά τρόπο παραδεκτό από όλους, όσους ασχολούνται με αυτή. Στην ουσία τα όσα γράφονται και λέγονται για τη μάθηση αποτελούν επιστημονικές υποθέσεις που εξάγονται από την παρατήρηση και τη μελέτη των αποτελεσμάτων της.

Μεταξύ των ερευνητών για τον προσδιορισμό της έννοιας της μάθησης υπάρχει μεγάλη διάσταση απόψεων (Τριλιανός, 2003). Κατά καιρούς, η μάθηση ορίστηκε ως δημιουργία υποκατάστατων ανακλαστικών (Pavlov), ως δοκιμή και πλάνη (Thorndike), ως επανάληψη μιας αντίδρασης μετά από θετική ενίσχυση (Skinner), ως ενόραση (Kohler), ως μίμηση προτύπου (Bandura), ως επεξεργασία των πληροφοριών (Neisser, Seymour, Gagné) και ως προσωπική ερμηνεία στις νεοαποκτηθείσες πληροφορίες (Maslow, Rogers).

Δύο αντιπροσωπευτικοί ορισμοί είναι:

 του Gagné (1975) σύμφωνα με τον οποίο:

<< η μάθηση είναι η διαδικασία που υποβοηθά τους οργανισμούς να τροποποιήσουν τη συμπεριφορά τους σε ένα σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα και με ένα μόνιμο τρόπο, έτσι ώστε η ίδια η τροποποίηση ή αλλαγή να μη χρειαστεί να συμβεί κατ΄ επανάληψη σε κάθε νέα περίπτωση.>> και

του Kimble (1980) σύμφωνα με τον οποίο:

«Μάθηση είναι μια σχετικά σταθερή αλλαγή σε μια δυνατότητα της συμπεριφοράς, η οποία συμβαίνει ως αποτέλεσμα ενισχυμένης πρακτικής».

Η μάθηση είναι φαινόμενο που περιλαμβάνει διαδικασίες τόσο σε βιολογικό όσο και σε πνευματικό επίπεδο. Ο Χαραλαμπόπουλος (2001) επισημαίνει ότι ως βιολογική διαδικασία, η μάθηση παρατηρείται και στα ζώα και στους ανθρώπους και είναι αποτέλεσμα μακραίωνης άσκησης, επανάληψης και εθισμού. Ως πνευματική διαδικασία η μάθηση παρατηρείται μόνο στον άνθρωπο, κατευθύνεται σε μεγάλο βαθμό από τον ίδιο και εκδηλώνεται στη συμπεριφορά του. Η μάθηση δεν είναι κάτι που μπορεί να παρατηρηθεί στην ολότητα της άμεσα. Μόνο το αποτέλεσμα της μπορεί να γίνει αντιληπτό.      

Από τις σχετικές με τη μάθηση έρευνες έχει προκύψει συστηματοποιημένη γνώση που αναφέρεται σε στάδια μάθησης, επίπεδα μάθησης και παράγοντες μάθησης.

 

Τα στάδια μάθησης (Φλουρής, 2003) είναι οι επιμέρους διαδικασίες που υποτίθεται ότι εκτελούνται κατά την πραγμάτωση της μάθησης και συνοψίζονται στα εξής:

1. Διαδικασία στροφής της προσοχής – Επιλεκτική αντίληψη

2. Διατήρηση στη βραχυπρόθεσμη μνήμη

3. Κωδικοποίηση

4. Συγκέντρωση και διαφύλαξη

5. Ανάκτηση

6. Γεννήτρια αντιδράσεων

7. Εκτέλεση

8. Επανατροφοδότηση

9. Διαδικασίες εκτελεστικού ελέγχου

 

Τα επίπεδα μάθησης (Ματσαγγούρας, 1997) ορίζουν μια ιεραρχία διαφορετικών ειδών μάθησης που κατακτώνται με διαφορετικές κατηγορίες δεξιοτήτων διαβαθμισμένης δυσκολίας.

πρώτο επίπεδο, είναι το κατώτερο και αποκαλείται πληροφοριακό,

δεύτερο επίπεδο, είναι το οργανωτικό,

τρίτο επίπεδο, είναι το αναλυτικό,

 

Οι παράγοντες μάθησης αναφέρονται σε όλα εκείνα τα στοιχεία που είναι δυνατό να επηρεάσουν τη διαδικασία και το αποτέλεσμα της μάθησης. Οι παράγοντες αυτοί και οι κατηγοριοποιήσεις τους δεν είναι μοναδικοί και καθολικά αποδεκτοί. Άλλοι από τους παράγοντες προέρχονται από το ίδιο το άτομο που μαθαίνει, άλλοι σχετίζονται με το ίδιο το αντικείμενο της μάθησης και άλλοι έχουν ως πηγή τους το περιβάλλον. Επειδή οι παράγοντες διαφέρουν από άτομο σε άτομο, είναι επόμενο ότι και η ικανότητα για μάθηση, αλλά και ο τρόπος με τον οποίο μαθαίνει ο καθένας διαφέρουν. Η διαλεύκανση των προβλημάτων που σχετίζονται με τις διαφορές μάθησης και με τους παράγοντες που τις προκαλούν έχει ζωτική σημασία για τη διδασκαλία.

Οι παράγοντες που επηρεάζουν τη μάθηση και διαφοροποιούν τα αποτελέσματα της διδασκαλίας κατατάσσονται σε τρεις μεγάλες κατηγορίες (Χαραλαμπόπουλος, 2001).

Στην πρώτη υπάγονται οι ικανότητες, τα κίνητρα και η ετοιμότητα των μαθητών.

Στη δεύτερη οι εμπειρίες, η προσαρμογή και η υγεία.

Στην τρίτη η μέθοδος, η σχολική ατμόσφαιρα και ο δάσκαλος.

Τι έμαθαν τα παιδιά στο σχολείο;

Τώρα που κατακάθησε ο μπουχός των εξετάσεων και όλοι βρίσκονται σε  μέρη διακοπών ή μη,  σε θάλασσες ή βουνά ή αλλού…. είναι η κατάλληλη στιγμή να δούμε τι πραγματικά έμαθαν τα παιδιά στο σχολείο. Ετσι απλά ακούγοντας τις απόψεις των μαθητών-ριών, τις εμπειρίες τους που εξομολογούνται ο ένας στον άλλο, τα σχόλια τους για αυτά που έζησαν, τους καημούς τους , τους πόθους τους, τα οράματά τους για το μέλλον.

Έμαθαν…………  ;

Να εκφράζουν τα συναισθήματά τους εκεί που πρέπει, όταν πρέπει και με τον τρόπο που πρέπει;

Να  στηρίζονται στις δυνάμεις τους, να μη εμπιστεύονται και ακολουθούν  πιστά όσα βλέπουν και ακούν;

Να έχουν αυτοεκτίμηση;

Να μη τους εκφράζουν άλλοι, να μη ετεροπροσδιορίζονται, να μη θεωρούν  επιτυχία  την εύκολη λύση της …υφαρπαγής;

Τις έννοιες  <<ενεργητικότητα, φρεσκάδα, δραστηριότητα, δημιουργικότητα>> ή  θεωρούν πως όλα θα γίνουν από μόνα τους, χωρίς τη συμμετοχή τους; «Κοιμήσου εσύ αστέρι μου κι η τύχη σου γυρίζει…!!»

Ότι η επικοινωνία είναι καλή, αρκεί να στηρίζεται σε προϋποθέσεις; Ότι βασική προϋπόθεση θεωρείται η γνώση που οδηγεί στην κρίση, στοιχεία που σε μεγάλο βαθμό αποκτιούνται κατά τη διάρκεια του μαθήματος, των σπουδών. Διαφορετικά, από υγιής επικοινωνία μετατρέπεται σε κουτσομπολιό, κουτοπονηριά, πολυλογία, λογο…διάρροια;

Για τα πειράματα του Νεύτωνα ή πειραματίζονται για να διαπιστώσουν αν είναι διαχρονικά, προκειμένου, αν η φύση σταματήσει να έλκει όλα τα σώματα στο κέντρο της, να είναι οι πρώτοι που θα το διαπιστώσουν;

Να ασχολούνται  με τα ζώα, ότι και αυτά αισθάνονται άσχημα όταν τα περιορίζουμε σε κλουβιά και τσάντες και ότι μπορούν να μεταφέρουν επικίνδυνες αρρώστιες; <<να και η καινούρια γρίπη που δεν ξέρουμε τι επιφυλάσσει…>>

Ενώ ο ρόλος που ανατίθεται στον εκπαιδευτικό σε μια ατμόσφαιρα απρόσωπης σχέσης,μυστικότητας και απορρήτου είναι << αυτός του επιτηρητή της “τάξης”, του σχεδιαστή test, του επιτηρητή εξετάσεων,  του βαθμολογητή, του καταχωρητή απουσιών, του “φύλακα των θυρών“>> είναι ευκαιρία να δούμε τον πραγματικό ρόλο του δασκάλου, ο οποίος είναι να δείχνει κατανόηση, να βοηθά, να καθοδηγεί, να συμβουλεύει, να συμπορεύεται με το μαθητή.

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Water drop 4

1. Μέτρηση της επιτάχυνσης της βαρύτητας (g)

ΦΥΣΙΚΗ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Ενότητα-1 πείραμα -1   (φωτόδενδρο-μέση τιμή)  κείμενο βιβλίου
Ενότητα-2 Hotel California Solo – The Eagles – Acoustic Guitar Cover[720P]
Ενότητα 3
Ενότητα-4
Ενότητα-5
Ενότητα-6
Ενότητα-7
Ενότητα-8
Ενότητα-9
Ενότητα-10

ΦΥΣΙΚΗ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Ενότητα-1
Ενότητα-2  https://blogs.sch.gr/rafroussis/files/2020/06/KINHSH-Bgym-test.pdf
ΕΝΟΤΗΤΑ-3
Ενότητα-4
Ενότητα-5
Ενότητα-6
Ενότητα-7
Ενότητα-8
Ενότητα-9
Ενότητα-10

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ-Β1

 

Τεχνολογίες Πληροφορίας & Επικοινωνιών(Τ.Π.Ε.) στην Εκπαίδευση.

  1. Ποιός ο ρόλος που καλούνται να διαδραματίσουν οι Τ.Π.Ε. στην εκπαίδευση?

  2. Ποιοί οι μελλοντικοί στόχοι των ευρωπαϊκών εθνικών πολιτικών στον τομέα της ενσωμάτωσης των Τ.Π.Ε. στην εκπαίδευση και

  3. Ποιά η αναγκαιότητα επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών για την παιδαγωγική αξιοποίηση των Τ.Π.Ε. στη διδακτική πρακτική?

/* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:”Κανονικός πίνακας”; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:””; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin:0cm; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:”Times New Roman”; mso-ansi-language:#0400; mso-fareast-language:#0400; mso-bidi-language:#0400;}

Εκπαιδευτικό σενάριο

Η χρήση των Τ.Π.Ε. στην εκπαίδευση θα πρέπει να γίνεται μέσω εκπαιδευτικών σεναρίων τα οποία θα περιγράφουν τις δραστηριότητες των μαθητών καθώς και την αξιολόγηση της όλης διαδικασίας μετά τη διδασκαλία.

Ως εκπαιδευτικό σενάριο θα μπορούσε να οριστεί μία δομημένη, πλήρης και εφαρμόσιμη διδακτική πρόταση.

Ο όρος «δομημένη» αναφέρεται στη μορφή του σεναρίου, η οποία είναι σαφής, διακρίνεται σε θεματικές ενότητες και στηρίζεται σε ένα μοντέλο συγγραφής σεναρίων.

Ο όρος «πλήρης» αναφέρεται στο σύνολο των παιδαγωγικών και γνωστικών πτυχών της μαθησιακής διαδικασίας που προτείνει το σενάριο.

Ο όρος «εφαρμόσιμο» προσδιορίζει το πλαίσιο λειτουργίας και εφαρμογής του σεναρίου σε πραγματικές συνθήκες διδασκαλίας.

Τα σενάρια και οι συνοδευτικές δραστηριότητες που θα προκύψουν από την εφαρμογή των σχετικών λογισμικών στην εκπαίδευση θα πρέπει να:

·         προϋποθέτουν οικονομημένο και οργανωμένο σχεδιασμό

·         έχουν σαφή και ευδιάκριτη δομή, με βάση τις γενικότερες προδιαγραφές του ΑΠΣ για τη διδακτική των διαφόρων γνωστικών αντικειμένων

·         αξιοποιούν με ισορροπία και οικονομία τα μέσα και τα εργαλεία μάθησης

·         προωθούν τις συνεργατικές δραστηριότητες

·         ενισχύουν την κατευθυνόμενη ανακάλυψη και την ενεργό συμμετοχή των μαθητών στη μαθησιακή διαδικασία

·         υποστηρίζουν την οικοδόμηση της νέας γνώσης με βάση τις προϋπάρχουσες αντιλήψεις και εμπειρίες των μαθητών

·         καθιστούν σαφείς τους επιδιωκόμενους μαθησιακούς στόχους

·         επιμένουν στον διερευνητικό χαρακτήρα της μάθησης

·         επικοινωνούν με τις ειδικότερες θεωρίες και μεθόδους που εφαρμόζονται στη διδακτική

·         συμμορφώνονται σε κριτικές μαθησιακές διαδικασίες και τεχνικές μάθησης

·         προσφέρονται για αξιολόγηση.

Το διδακτικό έργο μέσα από καλά σχεδιασμένα σενάρια ευνοεί την προσπάθεια μετάβασης του μαθητή:

  • από την παθητικότητα =>στη δραστηριοποίηση,
  • από την εξάρτηση  => στην ανεξαρτησία,
  • από το κλειστό σχολικό περιβάλλον => στο ανοιχτό σχολείο της ζωής,

Δομή εκπαιδευτικού  σεναρίου

Ένα εκπαιδευτικό σενάριο αποτελείται συνήθως από:

·         τους μαθησιακούς-διδακτικούς στόχους

·         την κεντρική ιδέα(τίτλος) που διέπει το σενάριο

·         τα  εμπλεκόμενα πρόσωπα και τους ρόλους τους (π.χ. μαθητής, δάσκαλος, συμμαθητής, κ.α. ποιος ο ρόλος του κάθε έναν από αυτούς)

·         τις δραστηριότητες που θα πραγματοποιούν οι εμπλεκόμενοι (π.χ. οι μαθητές θα συζητούν – γράφουν – διαβάζουν – ρωτούν – απαντούν – σχολιάζουν – εξηγούν – εφαρμόζουν – αναλύουν – συνθέτουν – προβληματίζονται – αξιολογούν και αξιολογούνται)

·         το υποστηρικτικό εκπαιδευτικό υλικό (μαθησιακοί πόροι–αντικείμενα) σε ψηφιακή ή μη μορφή.

·         τις Τ.Π.Ε. που προτείνονται προς χρήση (π.χ. εκπαιδευτικό λογισμικό)

 Κριτήρια αξιολόγησης σεναρίων

Το βασικό κριτήριο της αξιολόγησης της ποιότητας ενός σεναρίου είναι το κατά πόσο είναι εντάξιμο στο κύριο διδακτικό έργο και την καθημερινή πραγματικότητα του σχολείου καθώς επίσης και πόσο ανταποκρίνεται στις ανάγκες των μαθητών, των εκπαιδευτικών και των στόχων του σχολικού αναλυτικού προγράμματος.

 Ειδικότερα ένα σενάριο θα πρέπει:

·         Να έχει ξεκάθαρους επιδιωκόμενους διδακτικούς στόχους, να βασίζεται σε καλά τεκμηριωμένη  παιδαγωγική θεώρηση, και να γίνεται σαφής η σύνδεση του με το αναλυτικό πρόγραμμα.

·         Να διευκολύνει τη διαθεματική προσέγγιση.

·         Να ενισχύει τη διερευνητική, ομαδική και ενεργητική μάθηση.

·         Να αξιοποιεί τις Τ.Π.Ε. (υπερμέσα, δικτυακές υπηρεσίες, εκπαιδευτικό λογισμικό ανοικτού τύπου) και όπου είναι δυνατόν τη δυνατότητα πολλαπλών ταυτόχρονων αναπαραστάσεων. Επιθυμητό θα ήταν όπου είναι δυνατό να δίνονται περισσότερες από μία εναλλακτικές επιλογές στη χρήση Τ.Π.Ε.

·         Να παρέχει τη δυνατότητα στον εκπαιδευτικό να το επεκτείνει είτε  προσθέτοντας νέες δραστηριότητες στο ίδιο θεματικό πεδίο είτε εφαρμόζοντάς το σε άλλο γνωστικό αντικείμενο.

 

Οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να δώσουν βάρος σε σενάρια που περιλαμβάνουν συνεργατικές δράσεις αφού έτσι θα δίνονται ευκαιρίες για ανάπτυξη των σχέσεων μεταξύ των μαθητών–μελών μιας ομάδας, με τη συνεπακόλουθη ανάπτυξη των αισθημάτων αλληλοεκτίμησης, εμπιστοσύνης και συνεργασίας (συζήτηση και επίλυση ενός προβλήματος) μεταξύ των μελών της ομάδα. Ειδικότερα, ένα σενάριο συνεργατικής μάθησης αποτελείται από τα ακόλουθα έξι βασικά εννοιολογικά στοιχεία:

·         Στόχοι Μάθησης (Learning Objectives): γνωστικοί και μεταγνωστικοί, συναισθηματικοί- σχετικοί με τη δημιουργία των κινήτρων

·         Δραστηριότητες (Activities): υποστηρίζουν την ανάπτυξη του γνωστικού τομέα του μαθητή, του κοινωνικού περιβάλλοντος και της εμπλοκής του τεχνολογικού τομέα για τη διευκόλουνση των προηγουμένων

·         Σειρά Δραστηριοτήτων (Sequence of Activities): αυτή αφήνεται στους μαθητές

·         Ρόλοι (Distributed Roles): οι μαθητές ορίζουν τους ρόλους

·         Απεικόνιση (Representation): μέσω ποιου εργαλείου πραγματοποιείται η δράση και γίνεται η απεικόνιση των αποτελεσμάτων της

·         Ανάλυση διαδραστικότητας (Interaction Analysis): καταγραφή στοιχείων του τρόπου συνεργασίας και των ενδιάμεσων και τελικών αποτελεσμάτων (προϊόντων) αλληλεπίδρασης και αντιστοίχισή τους με συγκεκριμένα πρόσωπα και χρόνο

 Καθώς θεωρείται ότι οι Τ.Π.Ε. μπορούν να λειτουργήσουν ως μέσο προώθησης της κατανόησης εννοιών και ανάπτυξης ικανοτήτων ερμηνείας, καλύπτοντας έτσι το κενό που αφήνουν σε αυτούς τους δύο τομείς οι παραδοσιακές μορφές διδασκαλίας, κρίνεται απαραίτητο οι εκπαιδευτικοί  να είναι σε θέση να σχεδιάζουν και να υλοποιούν εκπαιδευτικά σενάρια που αξιοποιούν την προστιθέμενη αξία των Τ.Π.Ε.. Αυτό επιτυγχάνεται με την εξάσκησή τους τόσο στο σχεδιασμό σεναρίων, όσο και με την υλοποίηση ενδεικτικών από αυτά σε συνθήκες που προσομοιώνουν εκείνες της σχολικής τάξης. Ιδιαίτερης σημασίας θεωρείται η αξιολόγηση ενός σεναρίου μετά την υλοποίησή του.

Οι δραστηριότητες ανάπτυξης ενός εκπαιδευτικού σεναρίου ακολουθούν έναν κύκλο διαφορετικών φάσεων, κάθε μία από τις οποίες αποτελεί προϋπόθεση για την ύπαρξη και παρουσία της άλλης:

·         Σχεδιασμός: προσδιορίζεται η κεντρική ιδέα, το γνωστικό αντικείμενο, οι μαθησιακοί στόχοι, οι ρόλοι των εμπλεκομένων και ο τρόπος αξιολόγησης των μαθητών.

·         Προετοιμασία: περιγράφονται σε λεπτομέρεια οι δραστηριότητες των εμπλεκομένων και συσχετίζονται σε τους μαθησιακούς στόχους, συλλέγεται υποστηρικτικό υλικό, προσδιορίζεται  το υλικό που πρέπει να δημιουργηθεί και οι Τ.Π.Ε. που θα αξιοποιηθούν οι οποίες εξαρτώνται από το συγκεκριμένο εκπαιδευτικό πλαίσιο και τεχνο-οικονομικούς περιορισμούς.

·         Ανάπτυξη: δημιουργείται μαθησιακό υλικό σε ψηφιακή ή μη μορφή (π.χ. ηλεκτρονικές σημειώσεις, φύλλα εργασίας, online τεστ αξιολόγησης, κλπ), γίνεται προμήθεια, εγκατάσταση και πιλοτική χρήση των Τ.Π.Ε. που θα χρησιμοποιηθούν και παρέχεται συμπληρωματικό επεξηγηματικό-βοηθητικό υλικό για τους μαθητές.

·         Ολοκλήρωση: ενοποιούνται το μαθησιακό υλικό, οι Τ.Π.Ε. που θα χρησιμοποιηθούν μια το συμπληρωματικό επεξηγηματικό-βοηθητικό υλικό σε μία ολοκληρωμένη και ενιαία μορφή (π.χ. δημιουργία φακέλου, ανάπτυξη ενός ηλεκτρονικού περιβάλλοντος σε ένα σύστημα διαχείρισης της μαθησιακής διαδικασίας, κ.ο.κ.).

·         Αξιολόγηση: γίνεται αποτίμηση της μαθησιακής αποτελεσματικότητας της διδακτικής διαδικασίας που πραγματοποιήθηκε βάση του εκπαιδευτικού σεναρίου.

Η σχεδίαση ενός σεναρίου με Τ.Π.Ε.

Η οργάνωση ενός εκπαιδευτικού σεναρίου το οποίο θα αξιοποιεί και τις Τ.Π.Ε. προϋποθέτει την προσέγγιση του ηλεκτρονικού υπολογιστή ως νοητικού εργαλείου και το σχεδιασμό κατάλληλων δραστηριοτήτων, ώστε να καθίσταται δυνατή η ενεργή νοητική συμμετοχή του μαθητή στη μαθησιακή διαδικασία.

Είναι σημαντικό να τονισθεί σε αυτό το σημείο ότι στη σχεδίαση από τον εκπαιδευτικό τέτοιων σεναρίων θα πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη ότι δεν χρησιμοποιείται ο υπολογιστής για να εκτελεστούν δραστηριότητες οι οποίες θα ήταν δυνατόν να υλοποιηθούν ικανοποιητικά και χωρίς υπολογιστή. Επίσης, η οργάνωση ενός εκπαιδευτικού σεναρίου δεν αφορά μόνο στη σχεδίαση μιας σειράς δραστηριοτήτων βασισμένων σε ένα ή περισσότερα επιλεγμένα λογισμικά. Πολύ περισσότερο, το σενάριο αποτελεί βαθύτερη διείσδυση στην εκπαιδευτική πρακτική και αναφέρεται στην ανάλυση της εκπαιδευτικής μεθόδου και της στρατηγικής σύμφωνα με την οποία προτείνεται να εφαρμοσθούν οι δραστηριότητες, στους προτεινόμενους ρόλους που καλούνται να παίξουν οι συμμετέχοντες (μαθητές, εκπαιδευτικοί), αλλά και στη δομή της συνεργασίας μεταξύ διαφορετικών ομάδων. Το σενάριο πρέπει να είναι σχεδιασμένο με ευέλικτο τρόπο ώστε να επιτρέπει παρέμβαση και αλλαγή από μέρους του μαθητή και εκπαιδευτικού και δημιουργική χρήση του σεναρίου σε πολλαπλές περιπτώσεις. Επίσης πρέπει να έχει τη δυνατότητα επέκτασης τόσο ανάλογα με τον αριθμό των μαθητών που παίρνουν μέρος, αλλά και σε άλλες θεματικές.

Στη συνέχεια αναλύονται ο βασικός σκοπός των σεναρίων με Τ.Π.Ε., η δομή τους, η επεκτασιμότητά τους, η αξιολόγησή τους

Βασικός Σκοπός

Ο βασικός σκοπός ενός εκπαιδευτικού σεναρίου με χρήση Τ.Π.Ε. είναι η επίτευξη των μαθησιακών και γνωστικών στόχων του με την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση των Τ.Π.Ε.. Ειδικότερα, σκοπός είναι, οι μαθητές να αναζητούν, να συλλέγουν, να επιλέγουν, να επεξεργάζονται και να παρουσιάζουν την πληροφορία με χρήση των Τ.Π.Ε.. Με αυτό τον τρόπο αποκτούν δεξιότητες στη συλλογή και επεξεργασία δεδομένων αλλά και για στη χρήση τους για την επίλυση προβλημάτων. Επίσης, καθώς κυρίως οι δραστηριότητες τέτοιων σεναρίων υλοποιούνται ομαδικά, ένας δευτερογενής σκοπός είναι η κοινωνικοποίηση και η καλλιέργεια ομαδικού πνεύματος στους μαθητές. Ακόμα, η οργάνωση εκπαιδευτικών σεναρίων με Τ.Π.Ε. αποσκοπεί στην εμπλοκή διαφόρων γνωστικών περιοχών και διαφορετικής φύσης παραγόντων στην εκμάθηση και διδασκαλία μιας διδακτικής ενότητας και συμβάλλει στην αναβάθμιση της διδακτικής πρακτικής, της εξομάλυνσης δυσκολιών κατανόησης και της μαθησιακής επικοινωνίας.

Η οργάνωση ενός εκπαιδευτικού σεναρίου περιλαμβάνει τους παρακάτω άξονες:

Ιδέα / Πρωτοτυπία σεναρίου

Περιγράφεται η ιδέα που διέπει το σενάριο και η οποία το καθιστά πρωτότυπο

Τάξη

Καταγράφεται η εκπαιδευτική βαθμίδα και η τάξη για την οποία προτείνεται το σενάριο

Γνωστικά Αντικείμενα

Αναφέρονται τα γνωστικά αντικείμενα που εμπλέκονται στο σενάριο (π.χ. Μαθηματικά και Αισθητική Αγωγή). Σημειώνεται ότι οι δραστηριότητες με Τ.Π.Ε. μπορούν να διευκολύνουν τη διαθεματική προσέγγιση των γνωστικών αντικειμένων με την οποία δίνεται η δυνατότητα να αξιοποιηθούν στοιχεία από διαφορετικές επιστήμες για τη διδασκαλία.

Διδακτική ενότητα

Καταγράφεται ο τίτλος της διδακτικής ενότητας του αναλυτικού προγράμματος με την οποία είναι συναφές το σενάριο.

Σκοπός / Διδακτικοί στόχοι

Καταγράφονται ο βασικός σκοπός και οι επιμέρους διδακτικοί στόχοι του σεναρίου. Σε αυτούς περιλαμβάνονται τόσο οι στόχοι όπως διατυπώνονται στο αναλυτικό πρόγραμμα, όσο και εκείνοι που προκύπτουν από το συγκεκριμένο σενάριο και σχετίζονται με τη χρήση των Τ.Π.Ε..

Διδακτική θεωρία – προσέγγιση

Περιγράφεται η μαθησιακή και διδακτική θεωρία- προσέγγιση που διέπει το σενάριο (π.χ. ανακαλυπτική μάθηση)

Τεχνολογικά εργαλεία

Απαριθμούνται τα εργαλεία των Τ.Π.Ε. που απαιτούνται για την υλοποίηση του εκπαιδευτικού σεναρίου. Τέτοια εργαλεία είναι ο αριθμός των ηλεκτρονικών υπολογιστών, ο προβολέας (data projector), ο εκτυπωτής, ο σαρωτής, οι τίτλοι του εκπαιδευτικού λογισμικού, οι τίτλοι του λογισμικού γενικότερων εφαρμογών, οι διευθύνσεις ιστοσελίδων στο διαδίκτυο.

Χρήση συμπληρωματικού υλικού

Περιγράφεται το συμπληρωματικό υλικό που συνοδεύει τα τεχνολογικά εργαλεία, όπως για παράδειγμα τα φύλλα εργασίας, ο πειραματικός εξοπλισμός κ.α..

Συνθήκες / Οργάνωση τάξης

Περιγράφεται ο τρόπος οργάνωσης τόσο της σχολικής αίθουσας (ή του σχολικού εργαστηρίου) καθώς και της σχολικής τάξης. Για παράδειγμα αναφέρεται αν οι μαθητές θα χωρισθούν σε ομάδες, πόσοι μαθητές θα αποτελούν μια ομάδα, τι εξοπλισμό θα έχει η κάθε ομάδα στη διάθεσή της. Η υλοποίηση σεναρίων με Τ.Π.Ε., και κυρίως όταν είναι διαθέσιμο εργαστήριο με ικανό αριθμό Η/Υ, προσφέρεται ιδιαίτερα για ομαδοσυνεργατικού τύπου διδασκαλία.

Χρονική διάρκεια σεναρίου

Προσδιορίζεται η διάρκεια του σεναρίου σε διδακτικές ώρες υλοποίησής του.

Προετοιμασία 

Καταγράφονται προκαταρκτικές ενέργειες που απαιτούνται από τον εκπαιδευτικό ή τους μαθητές πριν την έναρξη υλοποίησης του σεναρίου. Επίσης περιγράφεται η απαιτούμενη γνωστική και τεχνολογική υποδομή μαθητών.

Δραστηριότητες

Περιγράφονται οι δραστηριότητες που περιλαμβάνει το σενάριο. Σημειώνεται εδώ ότι η επιλογή κατάλληλης δραστηριότητας συνεπάγεται ότι ο υπολογιστής επιτρέπει την ενασχόληση με τις λεγόμενες ανώτερες νοητικές δεξιότητες (ανάλυση, σύνθεση, αξιολόγηση, διατύπωση υποθέσεων, επίλυση προβλημάτων κ.τ.λ.).

Περιγραφή / οδηγίες δραστηριοτήτων φύλλου εργασίας

Δίνονται σύντομες οδηγίες για τις δραστηριότητες που περιλαμβάνονται στα φύλλα εργασίας.

Αξιολόγηση

Περιγράφονται οι διαδικασίες αξιολόγησης της επίτευξης των διδακτικών στόχων του σεναρίου. Αυτές μπορεί είτε να πραγματοποιούνται μέσω των Τ.Π.Ε. είτε με άλλους τρόπους (π.χ. γραπτή δοκιμασία).

Παρατηρήσεις / Κριτική

Αναφέρονται τόσο τα θετικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν το σενάριο, ώστε να δοθεί έμφαση σε αυτά και κατά την υλοποίησή του, όσο και οι δυσκολίες και τα εμπόδια που είναι δυνατό να προκύψουν ώστε να προβλεφθεί ο τρόπος αντιμετώπισής τους.

Επεκτασιμότητα σεναρίου

Κατά την οργάνωση ενός σεναρίου περιγράφονται και δυνατότητες επέκτασής του μέσω πιθανών παραλλαγών. Αυτό είναι δυνατό να πραγματοποιηθεί σε πρώτο επίπεδο με την επινόηση από πλευράς του εκπαιδευτικού διαφόρων συναφών σεναρίων τα οποία θα αναφέρονται σε παρόμοια προβλήματα προς επίλυση από τους μαθητές με τη συνδρομή του ίδιου λογισμικού. Σε ένα δεύτερο επίπεδο το σενάριο μπορεί να επεκταθεί στο ίδιο γνωστικό αντικείμενο αλλά με τη χρήση άλλων συναφών τίτλων εκπαιδευτικού λογισμικού.

Αξιολόγηση σεναρίου

Η αξιολόγηση του σεναρίου μετά την υλοποίησή του απαιτεί από τον ίδιο τον εκπαιδευτικό να καταγράψει σύντομες παρατηρήσεις σχετικά με τη διεξαγωγής της εκπαιδευτικής διαδικασίας αλλά και τη χρήση των Τ.Π.Ε.. Για παράδειγμα μπορεί να σημειώσει πώς χρησιμοποιήθηκε το διαδίκτυο από τους μαθητές, πόσο βοήθησε η χρήση του διαδικτύου, τι διαφορετικό θα έκανε την επόμενη φορά που θα δίδασκε αυτό το μάθημα. Η αξιολόγηση του σεναρίου είναι ιδιαίτερα χρήσιμη τόσο για την επόμενη φορά που πιθανόν θα χρησιμοποιηθεί το ίδιο σενάριο από άλλο συνάδελφο ή σε άλλους μαθητές, όσο και για τη βελτίωση των σεναρίων που θα δομήσει στο μέλλον ο ίδιος εκπαιδευτικός.

σημειώσεις του Π.Ι από την επιμόρφωση  στις Τ.Π.Ε.

 

1. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

 

Μάθημα

Φυσική    

Τίτλος σεναρίου

Υδροστατικάπαράδοξα

Τάξη

Β  Γυμνασίου

Γενική ενότητα

Μηχανική

Υποενότητα

 Υδροστατικήπίεση , ατμοσφαιρικήπίεση, άνωση

Σύντομη περιγραφή

Σκοπός της δραστηριότητας είναι να συμβάλει στην επίτευξη κάποιων γνωσιολογικών στόχων σε σχέση με τηνπίεσηπουασκούνταρευστάσώματασεάλλασώματαμεταοποίαέρχονταισεεπαφή και στην καλλιέργεια της συστημικής σκέψης των μαθητών μέσα από την παρουσίαση διαδραστικώνπειραμάτων.

Συγκεκριμένα θα δοθούν στους μαθητές έτοιμα φύλλαεργασιώνμεοδηγίεςεξερεύνησηςδιαδραστικώνπειραμάτων. Μέσα από την παρατήρηση, εξάσκησηκαιδιερεύνηση  οι μαθητές αναμένεται να εξαγάγουν συμπεράσματασχετικάμεποιάμεγέθησχετίζεταιηυδροστατικήπίεσηκαιηάνωση. Η αλληλεπίδρασή των μαθητών με το λογισμικό ………………….. θα τους δώσει την ευκαιρία να δουν δυναμικές αναπαραστάσεις………….., να εξοικειωθούν με την έννοια του μοντέλου ως μέσου αναπαράστασης φυσικών φαινομένων και τους  περιορισμούς που αυτό φέρει, και τέλος να εξοικειωθούν με τις βασικές λειτουργίες και κυρίως με τον πίνακα ελέγχου του ………………………… Η δραστηριότητα αυτή γίνεται κατά ομάδες σε εργαστήριο πληροφορικής καιδιαρκεί  ..χώρες.

 

λέξεις κλειδιά

Πίεση , πυκνότητα, έντασηβαρύτητας, άνωση, βάθος, υδροστατική–ατμοσφαιρικήπίεση, …….

Λογισμικό- υλικά που απαιτούνται

Phet.

 

Εργαστηριακέςσυσκευές

 

Δικτυακόςτόπος: www.>>>>>>>>>.>>>>

Copyright © Δαίσκω-Διάσκω-Διδάσκω          Φιλοξενείται από Blogs.sch.gr
Άνοιγμα μενού
Αλλαγή μεγέθους γραμματοσειράς
Αντίθεση