«Καραβάνια χωρίς σύνορα: Αναζητώντας την πατρίδα της καρδιάς μας»
Ανήκει στην υποθεματική: «Ανθρώπινα δικαιώματα και αξιοπρέπεια, αλληλοσεβασμός και σεβασμός της διαφορετικότητας, συνεργασία /συνεργατικότητα».
Ένα πρόγραμμα που στόχο έχει την καλλιέργεια της ενσυναίσθησης και της κοινωνικής ευαισθησίας απέναντι σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και γενικότερα σε οτιδήποτε το διαφορετικό, ώστε να μετατραπούν τα παιδιά σε κοινωνικά ευαίσθητους και ενεργούς πολίτες.
Εργαστήριο 1ο : «Δέσιμο και συνοχή της ομάδας»
Παιχνίδια ενεργοποίησης για το δέσιμο και τη συνοχή της ομάδας:
-Με τη συνοδεία μουσικής, τα παιδιά περπατούν αργά στο χώρο και συναντιούνται με τους άλλους. Όταν συναντιούνται:
– κοιτούν στα μάτια το άλλο παιδί χωρίς να μιλούν, λες και το βλέμμα είναι ένα αόρατο νήμα που τα ενώνει.
– σφίγγουν το δεξί χέρι κάποιου άλλου παιδιού και συστήνονται.
– κάνουν μια υπόκλιση.
Μετά στέκονται όρθια κοντά το ένα παιδί στο άλλο. Δίνουν τα χέρια τους χωρίς συγκεκριμένη διάταξη και στη συνέχεια προσπαθούν να ξεμπερδευτούν για να φτιάξουν έναν κύκλο.
Μια μεγάλη καρδιά:
Τα παιδιά φτιάχνουν μια καρδιά – κολάζ, με τη φωτογραφία και τα ονόματα όλων των παιδιών στο κέντρο και διακοσμούν την τάξη.
Εργαστήριο 2ο : «Χωρίς νερό, τροφή και στέγη… μας χρειάζονται!»
Με αφορμή το βιβλίο: «Ένα κάστρο γεμάτο χαμόγελα» από τη σειρά τα Δικαιώματα του παιδιού (εκδ. Μεταίχμιο), ξεκινά μια συζήτηση για τη ζωή πολλών παιδιών του τρίτου κόσμου, την έλλειψη σε αγαθά που είναι αναγκαία για την επιβίωση, όπως το καθαρό νερό, την επαρκή και ποιοτική τροφή για τα ίδια και τις οικογένειές τους, για τις δυσκολίες πρόσβασης στην εκπαίδευση, για τα προβλήματα στέγασης και για το δύσκολο αγώνα να επιβιώσουν από εχθροπραξίες στις περιοχές τους.
Τα παιδιά προβληματίζονται ως προς το θέμα αυτό και ακολουθεί μια κουβέντα για το ποιες είναι οι βασικές ανάγκες του ανθρώπου.
Εργαστήριο 3ο : «Δικαιώματα του παιδιού»
Μετά την προβολή της ταινίας animation: «Ειρήνη» https://youtu.be/WQJhuAfVTqo, την ιστορία μιας μικρής προσφυγοπούλας, ακολούθησε συζήτηση για τους όρους «δικαίωμα», «υποχρέωση», «ανάγκες». Τα παιδιά αναρωτήθηκαν και έκαναν υποθέσεις για το ποιοι μπορεί να είναι οι λόγοι που σε κάποιες χώρες τα δικαιώματα των ανθρώπων κινδυνεύουν.
Στη συνέχεια θυμηθήκαμε τα στάδια της διαδρομής της Ειρήνης και δραματοποιήσαμε το ταξίδι της.
δΙαΦοΡεΤιΚόΤηΤα “Ο Μαυρούλης” – YouTube
Παρακολουθήσαμε το παραμύθι με τίτλο: «Ο Μαυρούλης», ένα διαδικτυακό παραμύθι που έφτιαξαν τα παιδιά της Στ΄ τάξης ενός Δημοτικού Σχολείου. Η ιστορία μιλάει για ένα κοπάδι άσπρων προβάτων, όπου υπήρχε ένα μαύρο πρόβατο. Ο Μαυρούλης αισθανόταν άσχημα που διέφερε από τα άλλα πρόβατα. Μία μέρα που έπεσε πολύ χιόνι και όλα ντύθηκαν στα λευκά, το μαύρο πρόβατο ξεχώριζε, βοηθώντας έτσι το βοσκό να τα βρει και να τα σώσει από την παγωνιά. Από τότε άλλαξε ο τρόπος που αντιμετώπιζαν τα άσπρα πρόβατα το μαύρο…
Συζητήσαμε για τη διαφορετικότητα, για το πόσο διαφέρουν οι άνθρωποι μεταξύ τους, για τα δικαιώματα και τα συναισθήματα που έχει ο καθένας, είτε ανήκει σε μια κυρίαρχη ομάδα είτε σε μία μειονότητα.
Εργαστήριο 4ο : «Τα δικαιώματα ανήκουν σε όλους»
«Τι χρειάζεται ένα παιδί για να είναι ευτυχισμένο;»
Με αφετηρία αυτή την ερώτηση συζητήσαμε για τις ανάγκες που έχουν τα παιδιά σε όλο τον κόσμο και φτιάξαμε έναν πίνακα όπου καταγράψαμε τις απόψεις των παιδιών. Εισαγωγή του όρου «δικαίωμα». Τα παιδιά συμφώνησαν ομόφωνα ότι όλα τα παιδιά του κόσμου έχουν τα ίδια δικαιώματα και ότι οι μεγάλοι οφείλουν να τα προασπιστούν.
Παρουσίαση των δικαιωμάτων του παιδιού με την προβολή βίντεο: Τα δικαιώματα του παιδιού… – VideoLink
Το κάθε παιδί επέλεξε ένα δικαίωμα και το εικονογράφησε. Στη συνέχεια έγινε η σύνθεσή τους με ένα ομαδικό κολλάζ-αφίσα με τίτλο: «τα δικαιώματα του παιδιού».
Γνωρίσαμε ακόμη την Αμάλ, τη γιγάντια κούκλα που ξεκίνησε ένα ταξίδι από την εμπόλεμη Συρία μέχρι τη Μεγάλη Βρετανία, για να συναντήσει τη μητέρα της Αρχική – The Walk (Little Amal) (walkwithamal.org). Το ταξίδι αυτό στοχεύει στην ευαισθητοποίηση των ανθρώπων που συναντάει η Αμάλ σε θέματα προσφύγων και ειδικά παιδιών που αναγκάζονται να γίνουν πρόσφυγες. Το θέμα αυτό άγγιξε συναισθηματικά τα παιδιά και θέλησαν να μάθουν περισσότερες πληροφορίες για την κούκλα αυτή και το δύσκολο ταξίδι της. Ζωγράφισαν μια εικόνα που περιγράφει τον τρόπο που θα την υποδέχονταν αν ερχόταν στο σχολείο μας η μικρή Αμάλ, που δεν είναι και τόσο μικρή σε μέγεθος… Τι θα της προσφέραμε; Τι θα της λέγαμε; Πώς θα χωρούσε στην τάξη; Οι ζωγραφιές μαρτυρούν τη διάθεση των παιδιών να την υποδεχτούν και να την καλωσορίσουν.
Εργαστήριο 5ο : «Οι φόβοι των παιδιών, φόβοι όλων μας»
Με αφορμή την ταινία «Ειρήνη» που είχαν δει στο 3ο εργαστήριο και έχοντας επεξεργαστεί και εξοικειωθεί με τις έννοιες τα παιδιά, η νηπιαγωγός εστιάζει στα συναισθήματα που βιώνει η μικρή προσφυγοπούλα στο ταξίδι της για μια νέα πατρίδα. Υπενθυμίζει την ιστορία και συζητούν:
- Για τους λόγους που κάποιοι άνθρωποι αναγκάζονται να φύγουν από την πατρίδα τους – εκφράζουν και καταγράφουν τους δικούς τους φόβους.
- Κάνουν μπάλες τα σημειώματα με τους φόβους τους και προσπαθούν να τις πετάξουν μακριά, σε ένα σημείο που δεν θα τα ενοχλούν.
«Αλυσίδα φιλίας»: Η νηπιαγωγός ζητά από τα παιδιά να αναζητούν τρόπους με τους οποίους δείχνουν καλοσύνη και φιλικότητα, σε γνωστούς και σε άγνωστους ανθρώπους. Κάθε παιδί παρουσιάζει έναν τρόπο στην ολομέλεια. Σημειώνει τη δική του ιδέα σε λωρίδα χαρτονιού. Η νηπιαγωγός αναφέρει ότι θα φτιάξουν την «αλυσίδα σεβασμού» και κάθε ιδέα θα αποτελεί κρίκο της αλυσίδας. Η αλυσίδα τοποθετείται δίπλα στους κανόνες της τάξης και τα παιδιά προσπαθούν να εφαρμόσουν τις προτάσεις καλοσύνης στις μεταξύ τους σχέσεις.
Εργαστήριο 6ο : «Όλοι μαζί μπορούμε»
Στο πλαίσιο ευαισθητοποίησης για το προσφυγικό ζήτημα, επιλέξαμε ένα παραμύθι με σχετικό θέμα, το «Ο Αμίν έχασε το δρόμο του», από τη σειρά Τα δικαιώματα του παιδιού των εκδόσεων Μεταίχμιο. Το βιβλίο αυτό βασίζεται στην 3η αρχή της Διακήρυξης των δικαιωμάτων του παιδιού, σύμφωνα με την οποία κάθε παιδί πρέπει από τη γέννησή του να έχει όνομα και εθνικότητα.
Στη συνέχεια τα παιδιά δραματοποίησαν την ιστορία. Η ιστορία αφορά ένα μικρό παιδί, τον Αμίν, το οποίο ανήκει στη νομαδική φυλή των Τάκα – τάκα. Η φυλή αυτή μετακινείται συνέχεια μέσα σε μια χώρα. Όταν ξεσπάει μία μεγάλη καταιγίδα, ο Αμίν χάνει τους ανθρώπους της φυλής του και επικοινωνεί με τα ζώα της ζούγκλας για να βρει βοήθεια, αλλά καταλαβαίνει ότι δεν μπορεί να μείνει μαζί τους. Τότε ο Αμίν συνειδητοποιεί «πόσο σημαντικό ήταν για εκείνον να γνωρίζει ποιος είναι και πού ανήκει». Στο τέλος τον βρίσκουν τα μέλη της φυλής του και επιστρέφει στην ασφάλεια της ομάδας του.
Ακολουθεί συζήτηση για τη νομαδική ζωή, για την ανάγκη που έχουμε να ανήκουμε σε κοινότητες (οικογένεια, χωριό, χώρα), για τους πρόσφυγες.
Τέλος, παρακολουθήσαμε με ενδιαφέρον τη μικρή ταινία «Το μαγικό μολύβι της Μαλάλα» Το Μαγικό Μολύβι της Μαλάλα – Παιδικό Παραμύθι – Ελληνική Αφήγηση & Υπότιτλοι – YouTube. Η Μαλάλα είναι ένα κορίτσι από το Πακιστάν. Ξαφνικά στη χώρα της βγαίνει μια απόφαση απαγόρευσης της φοίτησης των κοριτσιών στο σχολείο, γεγονός που θυμώνει και στεναχωρεί τη Μαλάλα. Αποφασίζει να περιγράψει γραπτά την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα της και τα συναισθήματά της και να τα κάνει έτσι γνωστά σε όλο τον κόσμο. Με τον τρόπο αυτό το μολύβι της γίνεται μαγικό, όπως συνέβαινε στην παιδική εκπομπή με το παραμύθι που έβλεπε μικρή…
Συζητήσαμε με τα παιδιά για το σχολείο, πώς θα αισθάνονταν τα ίδια αν έβγαινε μια τέτοια απόφαση και πόσο άδικο είναι να στερείται το δικαίωμα ενός παιδιού στη μόρφωση, καθώς και για το τι θα σχεδίαζαν τα ίδια αν είχαν ένα μαγικό μολύβι, όπως στο παραμύθι που έβλεπε η Μαλάλα.
