Η εκπαίδευση STEM (Science Technology Engineering Mathematics) είναι μία παιδαγωγική μέθοδος, που βασίζεται στην ιδέα της εκπαίδευσης των μαθητών και των μαθητριών στους τομείς της επιστήμης, τεχνολογίας, μηχανολογίας και μαθηματικών με κεντρικούς άξονες τη διεπιστημονική προσέγγιση και τη βιωματική μάθηση.
Το STEM 4 Equality προσπαθεί να εξαλείψει πεποιθήσεις που καθιστούν τα κορίτσια λιγότερο ικανά στους τομείς STEM. Η γνώση που σχετίζεται με το φύλο αναπτύσσεται πολύ νωρίς στη ζωή ενός ανθρώπου, από την παιδική του ηλικία. Τα παιδιά ήδη από 3 χρονών μπορούν να έχουν βασικές γνώσεις για τα στερεότυπα των φύλων. Η εκπαιδευτικοί προσχολικής ηλικίας μπορεί επίσης να είναι ασυνείδητα επικυρωτές των επιβλαβών στερεοτύπων φύλου. Στην προσχολική εκπαίδευση παρουσιάζεται η δυνατότητα καταπολέμησης των στερεοτύπων για το φύλο σε πρώιμο στάδιο, καθώς ο διαχωρισμός των φύλων στην εκπαίδευση δημιουργεί και διαιωνίζει ανισότητες που βασίζονται στα κοινωνικά στερεότυπα, τα οποία είναι επηρεάζουν ως ένα βαθμό και τις μελλοντικές επιλογές αγοριών και κοριτσιών σε σχέση με τα STEM.
To STEM 4 Equality ανέπτυξε έναν εκπαιδευτικό οδηγό με μια σειρά από εφαρμογές ιδανικές στην ενδυνάμωση ως προς τις τεχνολογίες, ψηφιακές, θετικές και αναλυτικές ικανότητες και των δύο φύλων στην νηπιακή ηλικία.
Προτείνονται οι ακόλουθες δραστηριότητες STEM εκπαίδευσης για την νηπιακή ηλικία:
1.Ας μάθουμε προγραμματισμό
Εφαρμογή 1η: Κάνω τα πρώτα βήματα στον προγραμματισμό!
Τα παιδιά εισάγονται στον προγραμματισμό με πλακίδια (blocks), που είναι το προπαρασκευαστικό στάδιο του απλού προγραμματισμού, πριν διδαχθεί με τη μορφή εντολών σε κείμενο.
Το μέσο για να αποκτηθούν αυτές οι γνώσεις είναι η δωρεάν πλατφόρμα προγραμματισμού Run Marco All Can Code, που τη βρίσκουμε στον σύνδεσμο https://runmarco.allcancode.com
Εφαρμογή 2η: Μαθαίνω τη λογική του προγραμματισμού χωρίς υπολογιστή
Τα παιδιά εξοικειώνονται με το offline coding προσπαθώντας να λύσουν ένα πρόβλημα που τους δίνεται ακολουθώντας τη συλλογιστική πορεία διαφορετικών εντολών.
Γινόμαστε προγραμματιστές και ρυθμίζουμε τα ρομπότ-συμμαθητές μας
Πώς θα φτάσουν ο Μάρκος και η Σοφία στον προορισμός τους με το beebot;
Επιλέγουμε τις κατάλληλες εντολές για να κατευθύνουμε τον/της συμμαθητή/-τρια μας
Καταγράφουμε τη διαδρομή που πρέπει να διαγράψει η αρκούδα – beebot
Σχηματίζουμε το μονοπάτι που θα ακολουθήσουμε ώστε να πάμε στους σταθμούς με τη σειρά που μας δόθηκαν
2. Ας εξερευνήσουμε τον κόσμο γύρω μας
Σε αυτήν την ενότητα οι μαθητές και μαθήτριες ανακαλύπτουν τον κόσμο με διάφορους βιωματικούς τρόπους, με στόχο την ενίσχυση της παρατηρητικότητας και τη γνωριμία με τις φυσικές επιστήμες.
Εφαρμογής 1η: Ανακαλύπτοντας τον μικρόκοσμο
Με το μικροσκόπιο που μας χορηγήθηκε από το πρόγραμμα τα παιδιά διαλέγουν ένα μικρό αντικείμενο το οποίο θέλουν να δουν και τα προβάλουμε στην οθόνη του τάμπλετ ή του κινητού με τα οποία είναι συνδεδεμένο το μικροσκόπιο το ένα μετά το άλλο.
Μια πιο κοντινή ματιά σε αυτά που βλέπαμε…
Εφαρμογή 2η: Μαγνητικό ψάρεμα
Σε αυτήν την εφαρμογή τα παιδιά γνωρίζουν τον μαγνητισμός και πειραματίζονται με κάποιες δυνατότητές του.
Εφαρμογή 3η: Τι επιπλέει και τι βυθίζεται
Σε αυτή την δραστηριότητα οι μαθητές και οι μαθήτριες εξοικειώνονται με την έννοια της πυκνότητας. Εξηγείται ότι τα ρευστά αντικείμενα στην φύση, όπως και τα υγρά και τα αέρια, μπορεί να είναι πυκνά και αραιά. Όταν λοιπόν αναμειγνύουμε υγρά μεταξύ τους, τα υγρά με την πιο μεγάλη πυκνότητα βρίσκονται στον πάτο του δοχείου, ενώ τα αραιά υγρά αναδύονται στην επιφάνεια. Το πείραμα που εφαρμόσαμε για να γίνει πιο κατανοητό ήταν να αναμείξουμε σε έναν δοκιμαστικό σωλήνα μέλι, νερό, ηλιέλαιο και μπλε οινόπνευμα και να δούμε τι θα γίνει. Το νερό το χρωματίσαμε κόκκινο, για να είναι πιο εμφανές. Στο τέλος προσθέσαμε και γάλα
Φυσικά πειραματιστήκαμε και με τα στερεά αντικείμενα.
3. Ταξιδεύοντας στο Ηλιακό Σύστημα
Σε αυτήν την ενότητα τα παιδιά έρχονται σε επαφή με το ηλιακό πλανητικό σύστημα και τις φάσεις της Σελήνης. Μέσα από παιγνιώδεις και διασκεδαστικές εφαρμογές STEM τα παιδιά εξοικειώνονται με τον κόσμο πέρα από την Γη και κατ’ επέκταση γνωρίζουν πτυχές της επιστήμης της Αστροφυσικής.
Εφαρμογή 1η: Το Ηλιακός μας Σύστημα.
Τα παιδιά γνωρίζουν μεγάλο κίτρινο αστέρι και τους 8 πλανήτες που κινούνται γύρω του και μαζί σχηματίζουν το ηλιακό σύστημα! Ενθαρρύνονται να μάθουν τη σωστή σειρά των πλανητών.
Με το πρόγραμμα Stop Motion, που αποτελεί ένα δημοφιλές, εύκολο στη χρήση, πρόγραμμα δημιουργίας animation βίντεο, απαθανατίζουμε την κίνηση των πλανητών (που έχουμε φτιάξει από πλαστελίνη) γύρω από τον Ήλιο.
Τα παιδιά μας εξέπληξαν ευχάριστα. Ιδού οι δημιουργίες τους:
Εφαρμογή 2η: Οι διαφορετικές φάσεις της Σελήνης.
Το φεγγάρι, ο δορυφόρος της Γης, κάνει έναν κύκλο γύρω από την Γη μας και κάθε βράδι που το αντικρίζουμε στον ουρανό φαίνεται να έχει διαφορετικό σχήμα. Τα παιδιά σε αυτήν την εφαρμογή, αφού πειραματιστήκανε με το φαινόμενο της σκιάς των στερεών σωμάτων, καλούνται να αναπαραστήσουν τις διάφορες φάσεις της Σελήνης με μπισκότα! Φυσικά ό,τι περισσεύει τρώγεται!!
Εφαρμογή 3η: Γνωρίζοντας γνωρίζοντας τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό
Σε αυτή τη φάση τα παιδιά βλέπουν εικόνες και βίντεο από έναν αληθινό διαστημικό σταθμό και την εκτόξευση διαστημικών λεωφορείων και πυραύλων.
Στη συνέχεια φτιάχνουν όμορφες κατασκευές και παιχνίδια που σχετίζονται με την εκτίναξη του πυραύλου στο διάστημα.
4. Ας γίνουμε μηχανικοί
Σε αυτή την ενότητα εισάγονται έννοιες του μηχανικού σχεδιαστικού τρόπου σκέψης. Οι μαθητές και μαθήτριες καλούνται να επιλύσουν ένα πρόβλημα ή μία δοκιμασία μέσα από βιωματικές διαδικασίες και την δική τους εφευρετικότητα.
Εφαρμογή 1η: Φυσάω, φυσάω και δεν πέφτει το σπίτι μου!
Το γνωστό σε όλα τα παιδιά του κόσμου παραμύθι με τα τρία γουρουνάκια έρχεται να ζωντανέψει ξανά μέσα από δοκιμασίες που αφορούν την κατασκευή ενός στατικά σταθερού οικοδομήματος με υλικά που υπάρχουν στην τάξη, με στόχο αυτή τη φορά να μην πέσει κανένα αν φυσήξει πολύ δυνατά ο λύκος!
Εφαρμογή 2η: Ας σώσουμε την πάπια
Η πάπια κινδυνεύει από τον καρχαρία και πρέπει να χτίσουμε έναν πύργο τουλάχιστον 15 εκ. για να τη σώσουμε από τα σαγόνια του καρχαρία που την απειλούν! Φυσικά ο πύργος πρέπει να είναι αρκετά σταθερός για να στηρίξει την πάπια!
5. Χαρά και Μαθηματικά
6. Ας μιλήσουμε για τα επαγγέλματα
Στο τέλος κάθε δραστηριότητας παρουσιάζονται διάσημες γυναίκες επιστήμονες που με τα επιτεύγματά τους επηρέασαν σημαντικά τον κόσμο.