4o Εργαστήριο Δεξιοτήτων – «Μικροί Μετεωρολόγοι»
Θεματικός Κύκλος: «Δημιουργώ και Καινοτομώ – Δημιουργική σκέψη και πρωτοβουλία»
Υποενότητα: «STEM/STE(A)Μ»
Τίτλος: «Μικροί Μετεωρολόγοι»
Σκοπός του εργαστηρίου ήταν η γνωριμία με τα βασικά στοιχεία της επιστήμης της μετεωρολογίας, μέσα από την καλλιέργεια μιας δομημένης νοητικής διαδικασίας της μορφής: Προβληματίζομαι-Σκέφτομαι-Ενεργώ. Εκπαιδευτικοί και μαθητές λειτουργήσαμε στα πλαίσια της φιλοσοφίας του STEM/STE(A)M, το οποίο αποτελεί μια εκπαιδευτική πολιτική, με δραστηριότητες που αναφέρονται στις Φυσικές Επιστήμες, την Τεχνολογία, την Επιστήμη της Μηχανικής και των Μαθηματικών. Κυρίαρχο ρόλο στη διδασκαλία με STEM αποτελεί η επίλυση ενός προβλήματος, η ανακαλυπτική-διερευνητική μάθηση και η δημιουργική εμπλοκή των μαθητών στην ανακάλυψη της λύσης. Οι μαθητές ενθαρρύνονται να απαντούν σε ερωτήματα, να εμπλέκονται σε παιγνιώδεις δραστηριότητες και να αναστοχάζονται για την επίλυση ενός προβλήματος. Οι δραστηριότητες STEM, εστιάζοντας στην συνεργασία, κεντρίζουν το ενδιαφέρον των μαθητών, καλλιεργούν την φαντασία και την κριτική τους σκέψη και ενισχύουν γενικότερα την οξυδέρκειά τους.
Οι μαθητές του Νηπιαγωγείου μας, εισήχθησαν ομαλά στις έννοιες της μετεωρολογίας, ξεκινώντας με τον Μύθο της Περσεφόνης. Στόχος ήταν η κατανόηση της εναλλαγής των εποχών και τα εκάστοτε καιρικά φαινόμενα που λαμβάνουν χώρα. Έτσι λοιπόν, παρακολουθήσαμε σε βίντεο το μύθο και έπειτα τον δραματοποιήσαμε.
Μιλήσαμε για την αγαπημένη μας εποχή και τον αγαπημένο μας καιρό, με έμφαση στο τι είναι αυτό που μας κεντρίζει το ενδιαφέρον και γιατί μας αρέσει τόσο πολύ.
Σιγά-σιγά γνωρίσαμε όλα τα καιρικά φαινόμενα, τα ζωγραφίσαμε και φτιάξαμε ένα παιχνίδι-κώδικα, στο οποίο πρωταγωνίστρια ήταν το ρομπότ μας, η μέλισσα. Σκοπός ήταν να ξεπεράσει όλα τα “εμπόδια” και να φτάσει στον λαμπερό ήλιο. Προσοχή!! Κάθε φορά τα “εμπόδια-καιρικά φαινόμενα” αλλάζουν θέση…
Άραγε, έχουμε παρατηρήσει πως νιώθουμε όταν ακούμε ένα ήχο της φύσης; Εμείς το μάθαμε. Περπατώντας αμέριμνοι, ξαφνικά μια αστραπή, ή μια βροχή, ή μια καταιγίδα, ή ακόμα και ένας δυνατός αέρας, μας σταματούσαν και γινόμασταν «αγαλματάκια, ακούνητα, αμίλητα, αλλά εκφραστικά».
Ακολούθησαν και άλλα παιχνίδια με έμφαση τη δραματοποίηση, την έκφραση συναισθημάτων και την αναπαράσταση εικόνων από διάφορες καιρικές συνθήκες, σε συσχετισμό με τις πράξεις και την καθημερινότητά μας.
Επειδή μας αρέσει να ανακαλύπτουμε το άγνωστο κάναμε προβλέψεις για τον καιρό της επόμενης ημέρας και συλλέξαμε δεδομένα από το σύνολο των μαθητών της τάξης μας, καταχωρώντας τα σε ραβδογράμματα, ως άλλοι μικροί ερευνητές. Παράλληλα, αναρωτηθήκαμε και πήραμε απαντήσεις στο γιατί έχουμε κρύο ή ζέστη. Πως είναι η Γή μας και που είναι ο ήλιος. Κάπως έτσι οδηγηθήκαμε και στην αυλή, όπου ανακαλύψαμε με την βοήθεια του ήλιου και της πυξίδας, τα σημεία του ορίζοντα. Βροντοφωνάξαμε το αυτοσχέδιο ποιηματάκι μας: ΒΟΡΡΑΣ ΚΑΙ ΝΟΤΟΣ, ΔΥΣΗ, ΑΝΑΤΟΛΗ, δείχνοντας τα σημεία πάνω στο σώμα μας.
Με τη χρήση διαφόρων εκπαιδευτικών λογισμικών στον υπολογιστή, αλλά και με το ρομπότ μέλισσα, ξεκαθαρίσαμε ακόμα καλύτερα το τι σημαίνει καιρός, ποια είναι τα σύμβολά του και τι φοράμε ανάλογα με το κάθε καιρικό φαινόμενο.
Πάνω στη Γή, σε κάθε χώρα του πλανήτη, την ίδια στιγμή κάνει τον ίδιο καιρό; ΌΧΙ! Εξερευνώντας την Γή από ζωντανό δορυφόρο είδαμε πως σε άλλα μέρη μπορεί να βρέχει, σε άλλα να έχει ακόμα χιόνια ή να έχει τέτοιο αέρα που να σηκώνει αγριεμένα κύματα στις θάλασσες. Ακόμα και στην χώρα μας την Ελλάδα, κάθε περιοχή δεν έχει τον ίδιο καιρό. Αλλού έδειχνε σύννεφα, αλλού ένα τεράστιο ήλιο και αλλού λίγη βροχή. Ακόμη μάθαμε και για την θερμοκρασία. Στην όχι και τόσο μακρινή Σαχάρα, ο δορυφόρος έδειχνε τα πάντα κιτρινοπορτοκαλί, ενώ στις περιοχές με πάγο όλα ήταν μπλε. Είναι και αυτός ένας τρόπος μέτρησης και συμβολισμού της θερμοκρασίας από την επιστήμη της μετεωρολογίας.
Ήμασταν σίγουροι ότι τα είχαμε μάθει όλα. Τα είχαμε όμως; Χμμ… πως γίνεται να είσαι ένα μικρός μετεωρολόγος χωρίς να κάνεις τον μετεωρολόγο; Έπρεπε να μεταδώσουμε τις γνώσεις μας στο κοινό μας και δεν υπήρχε καλύτερος τρόπος από ένα Δελτίο Καιρού στην τηλεόραση! Αφού πρώτα παρακολουθήσαμε δελτία καιρού από γνωστά κανάλια της τηλεόρασης, βγάλαμε τον χάρτη της Ελλάδας, τον μελετήσαμε λίγο, βρήκαμε που είναι ο Βορράς, ο Νότος, η Δύση και η Ανατολή. Στην συνέχεια, θυμηθήκαμε μεγάλες πόλεις της χώρας μας, τοποθετήσαμε τα σύμβολα του καιρού, με τις αντίστοιχες θερμοκρασίες και ξεκινήσαμε το δελτίο μας! Το διασκεδάσαμε τόσο πολύ που το ξανά κάναμε και σε ζευγάρια.
Επιστήμονας χωρίς πειράματα δεν γίνεται. Έτσι και εμείς παρατηρήσαμε, διατυπώσαμε υποθέσεις, καταγράψαμε δεδομένα, αλλά μάλιστα δημιουργήσαμε και καιρικά φαινόμενα μέσα στην τάξη μας. Δεν παραλείψαμε να επωφεληθούμε από ένα πείραμα και να εκτονώσουμε την ενέργειά μας μέσα από “messy play”.
Μία ακόμη λύση εκτόνωσης και ταυτόχρονα χαλάρωσης ήταν το ψυχοκινητικό μας παιχνίδι «Οι 4 Εποχές» του Vivaldi. Γίναμε πουλιά, πετάξαμε σε δέντρα και αγρούς την άνοιξη, κολυμπήσαμε σε βαθιά και δροσερά νερά το καλοκαίρι, κρυφτήκαμε για να προστατευτούμε από τις πρώτες φθινοπωρινές βροχές και κάτσαμε στο τζάκι να ζεσταθούμε από το βαρύ κρύο του χειμώνα.
Για το τέλος, σας αφήσαμε την ατομική μας κατασκευή, ένας τροχός με διάφορα καιρικά φαινόμενα και ένα θερμόμετρο που κάθε φορά θα το ρυθμίζουμε ανάλογα με το πόσο ζέστη ή κρύο κάνει. Το πιο σημαντικό όμως ήταν η ομαδική μας κατασκευή, δηλαδή ένας πρωτότυπος μετεωρολογικός σταθμός, που στήθηκε στην αυλή του σχολείου μας, αποτελούμενος από ένα βροχόμετρο, ένα ανεμοδείκτη και ένα ηλιακό ρολόι. Ε μάλιστα…. τώρα ήμασταν και εμείς κανονικοί επιστήμονες, «Μικροί Μετεωρολόγοι»!!!!!
