Science & Education

Γεωγραφικές Συντεταγμένες

Για να μπορούμε να προσδιορίζουμε με ακρίβεια την θέση ενός τόπου, οι επιστήμονες χώρισαν την επιφάνεια της Γης όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα.

Η επιφάνεια της Γης όπως αυτή χωρίστηκε από τους επιστήμονες.

Παρατηρούμε ότι πάνω στην επιφάνεια της Γης υπάρχουν κάποιοι οριζόντιοι και κατακόρυφοι κύκλοι.

Παράλληλοι ονομάζονται οι νοητοί κύκλοι που είναι κάθετοι στον άξονα περιστροφής της Γης και είναι παράλληλοι μεταξύ τους.

Οι παράλληλοι δεν είναι ίσοι μεταξύ τους. Ο μεγαλύτερος παράλληλος ονομάζεται ισημερινός και χωρίζει την Γη σε δύο ημισφαίρια, το βόρειο και το νότιο.

Ο παράλληλος στον οποίο βρίσκεται ένας τόπος μας δείχνει πόσο βόρεια ή νότια βρίσκεται ο τόπος από τον ισημερινό.

Οι παράλληλοι μετριούνται σε μοίρες του τόξου και μπορούν να πάρουν τιμές από 0^ο έως 90^ο. Με τη βοήθεια των παραλλήλων προσδιορίζεται το Γεωγραφικό Πλάτος ενός τόπου.

Δίπλα από τον αριθμό (τις μοίρες) του Γεωγραφικού πλάτους, προσθέτουμε κι ένα γράμμα (ελληνικό η αγγλικό) που προσδιορίζει σε ποιο ημισφαίριο βρίσκεται ο τόπος (Βόρειο ή Νότιο). Για το βόρειο ημισφαίριο χρησιμοποιούμε τα γράμματα Β (ελληνικά) ή N (αγγλικά) ενώ για το νότιο ημισφαίριο τα γράμματα Ν (ελληνικά) ή S (αγγλικά).

Μεσημβρινοί ονομάζονται τα νοητά ημικύκλια που εκτείνονται από τον ένα πόλο στον άλλον.

Οι μεσημβρινοί είναι ίσοι μεταξύ τους.

Ο μεσημβρινός στον οποίο βρίσκεται ένας τόπος μας δείχνει πόσο ανατολικά ή δυτικά βρίσκεται ο τόπος από τον πρώτο μεσημβρινό.

Πρώτος μεσημβρινός  ονομάζεται ο μεσημβρινός που περνάει από το βασιλικό αστεροσκοπείο του Γκρίνουιτς κοντά στο Λονδίνο.

Ο πρώτος μεσημβρινός χωρίζει τη Γη σε ανατολικό και δυτικό ημισφαίριο.

Οι μεσημβρινοί μετριούνται σε μοίρες του τόξου και παίρνουν τιμές από 0^ο έως 180^ο. Με τη βοήθεια των μεσημβρινών προσδιορίζεται το Γεωγραφικό Μήκος ενός τόπου.

Δίπλα από τον αριθμό (τις μοίρες) του Γεωγραφικού μήκους, προσθέτουμε κι ένα γράμμα (ελληνικό η αγγλικό) που προσδιορίζει σε ποιο ημισφαίριο βρίσκεται ο τόπος (Ανατολικό ή Δυτικό). Για το ανατολικό ημισφαίριο χρησιμοποιούμε τα γράμματα Α (ελληνικά) ή E (αγγλικά) ενώ για το δυτικό ημισφαίριο τα γράμματα Δ (ελληνικά) ή W (αγγλικά).

Συντεταγμένες ενός τόπου ονομάζονται το γεωγραφικό πλάτος και το γεωγραφικό μήκος του τόπου. Με τη βοήθεια των συντεταγμένων προσδιορίζεται η Γεωγραφική θέση ενός τόπου.

Η επιφάνεια της Γης σε επίπεδο χάρτη.

Θερμικές Ζώνες – Ωριαίες Άτρακτοι

Το γεωγραφικό πλάτος ενός τόπου επηρεάζει το κλίμα του καθώς οι ακτίνες του ήλιου δεν πέφτουν σε όλη την Γη με την ίδια γωνία. Έτσι χωρίζουμε τη Γη σε πέντε θερμικές ζώνες.

Το γεωγραφικό μήκος ενός τόπου επηρεάζει την ώρα του. Χωρίζουμε τη Γη σε 24 ζώνες, που λέγονται ωριαίες άτρακτοι ή ζώνες ώρας κι έχουν πλάτος 15^ο η κάθε μία.

Οι Ωριαίες Άτρακτοι της Γης

Η χρήση των χαρτών στην καθημερινή ζωή

Οι χάρτες είναι χρήσιμοι γιατί μπορούν να διαβαστούν εύκολα απ’όλους τους ανθρώπους ανεξάρτητα από την γλώσσα που μιλούν.

Κάθε χάρτης έχει κάποια βασικά στοιχεία:

1. Τίτλος: Ο τίτλος του χάρτη μας πληροφορεί για το περιεχόμενό του.
2. Κλίμακα: Μας δείχνει πόσο μεγάλη η μικρή περιοχή εμφανίζεται σε έναν χάρτη καθώς και το αν έχει πολλές ή λίγες λεπτομέρειες. Η κλίμακα είναι ένα κλάσμα που εμφανίζεται πάνω στον χάρτη με αριθμητή πάντα το ένα (1). Όσο πιο μεγάλος είναι ο παρονομαστής, τόσο μικρότερο είναι το κλάσμα και τότε λέμε ότι ο χάρτης είναι μικρής κλίμακας. Όσο μεγαλύτερη είναι η κλίμακα τόσο περισσότερες λεπτομέρειες βλέπουμε σε ένα χάρτη.
3. Υπόμνημα: Το υπόμνημα ερμηνεύει τα χαρτογραφικά σύμβολα δηλαδή εξηγεί τι είναι το κάθε σύμβολο πάνω στον χάρτη.
   • Χαρτογραφικά σύμβολα: Τα χαρτογραφικά σύμβολα μπορεί να είναι σημεία, ευθείες ή επιφάνειες και διαφέρουν ως προς το χρώμα, το σχήμα και το μέγεθος.
4. Πυξίδα: Η πυξίδα μας δείχνει τον προσανατολισμό του χάρτη δηλαδή τα σημεία του ορίζοντα πάνω στον χάρτη.

Τα είδη των χαρτών

Χάρτες υπάρχουν πάρα πολλοί, ανάλογα με τις ανάγκες των ανθρώπων.

Για το λόγο αυτό τους χωρίζουμε σε δύο μεγάλες κατηγορίες:

1. Γενικοί ή Τοπογραφικοί: 
   • Γεωμορφολογικοί: Περιγράφει το φυσικό περιβάλλον.
   • Πολιτικοί: Περιγράφει το ανθρωπογενές περιβάλλον.
2. Ειδικοί ή Θεματικοί: Μας δείχνουν την κατανομή ενός φαινομένου στο χώρο.
   • Ποιοτικοί: Δίνει τη γενική εικόνα.
   • Ποσοτικοί: Δίνει ακριβείς πληροφορίες για το φαινόμενο (αριθμούς).

Ένας Γενικός (Τοπογραφικός) πολιτικός χάρτης	Ένας Γενικός (Τοπογραφικός) γεωμορφολογικός χάρτης
Ένας Ειδικός (Θεματικός) ποιοτικός χάρτης	Ένας Ειδικός (Θεματικός) ποσοτικός χάρτης

Αυτή η εργασία έχει άδεια χρήσης Creative Commons -Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή4.0.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε Παρασκευή 19 Σεπτεμβρίου 2014 στις 09:03 στην κατηγορία Γεωγραφία Α' Γυμνασίου. Μπορείς να παρακολουθείς τα σχόλια χρησιμοποιώντας το RSS 2.0 feed. Τα σχόλια και τα pings δεν επιτρέπονται.