Η διαδικτυακή κοινότητα δε θα μπορούσε να λειτουργήσει χωρίς κάποιους κανόνες καλής ή, αλλιώς, κατάλληλης συμπεριφοράς. Παρότι οι κανόνες δεν αποτελούν νόμους, είναι πολύ σημαντικοί για τη συνεπή επικοινωνία των χρηστών/στριων του διαδικτύου. Η δια ζώσης επικοινωνία μας παρέχει πολλαπλές πληροφορίες, καθώς αξιοποιούμε όλες τις αισθήσεις μας. Αυτό δεν συμβαίνει με τη διαδικτυακή επικοινωνία που είναι αρκετά πιο περιοριστική στη συλλογή πληροφοριών που θα μπορούσαν να εξυπηρετήσουν θετικά τις συνδιαλλαγές μας. Τα βασικά χαρακτηριστικά τις διαδικτυακής επικοινωνίας:

1. Στο διαδίκτυο υπάρχει απόσταση και φαίνεται να επικρατεί ανωνυμία.
2. Οι συνομιλίες αρκετές φορές πραγματοποιούνται μεταξύ αγνώστων. Ειδικά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, στα ιστoλόγια (blog), ή στα forum.
3. Αρκετές φορές μας είναι άγνωστοι οι άνθρωποι με τους οποίους επικοινωνούμε, όπως και η ψυχική τους κατάσταση.
4. Δεν υπάρχει δυνατότητα να δούμε ή να ακούσουμε τις αντιδράσεις των άλλων στα μηνύματα που αποστέλλουμε και το αντίστροφο ισχύει για αυτούς όταν εμείς παραλαμβάνουμε μηνύματά τους.

Βάσει αυτών των χαρακτηριστικών διαμορφώθηκε το «Netiquette». Ως Netiquette ορίζονται οι «Εθιμικοί κανόνες καλής συμπεριφοράς μεταξύ των χρηστών του Διαδικτύου, η τήρηση των οποίων είναι απαραίτητη για την εύρυθμη λειτουργία του» (Φρίγκας, 2005, 252). Ο όρος Netiquette προέρχεται από τη σύνθεση των λέξεων Network (διαδίκτυο) και Etiquette (εθιμοτυπικοί κανόνες συμπεριφοράς) και αρχικά αφορούσε τις συμβάσεις ευγένειας κατά την επικοινωνία μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από τους πρώτους χρήστες/στριες (Scheuermann & Taylor, 1997). Γενικότερα αποτελεί είναι πεδίο που δεν έχει διερευνηθεί επαρκώς, ως προς την επίδρασή του στην επικοινωνία, παρότι θεωρείται πολύ σημαντική (Soler-Costa et al., 2021).

Ο χρυσός κανόνας του Netiquette είναι Θυμόμαστε τον Άνθρωπο (Sturges, 2002).

Γενικοί κανόνες

Οι πρώτοι γενικοί κανόνες που αφορούσαν στην επικοινωνία με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο ήταν οι εξής:

• Σκέψου πρώτα (Δεν αντιδρούμε παρορμητικά σε μηνύματα, σκεφτόμαστε πριν απαντήσουμε και καταστέλλουμε συναισθηματικές αντιδράσεις).
• Γράψε με εναλλαγή κεφαλαίων και πεζών (Όταν χρησιμοποιούμε μόνο κεφαλαία γράμματα ο παραλήπτης έχει την αίσθηση ότι του «ΦΩΝΑΖΟΥΜΕ» οπότε τα αποφεύγουμε).
• Απέφυγε τις συντομογραφίες
• Το μήνυμα να είναι συνοπτικό
• Απέφυγε τα emojis/εικονίδια
• Μην προσβάλλεσαι εύκολα (Προσπαθούμε να είμαστε μετριοπαθείς, οι έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις δεν ωφελούν την επικοινωνία).
• Μην προσβάλλεις (αποφεύγουμε να γράψουμε οτιδήποτε δεν θα λέγαμε προφορικά σε συνθήκες καταπρόσωπο επικοινωνίας και παρουσία άλλων συμμετεχόντων/ουσων, όχι στη ρητορική μίσους!!).
• Γνώρισε το κοινό στο οποίο απευθύνεσαι (συνδέεται με το προηγούμενο εφόσον το μήνυμα αφορά λίστα παραληπτών) (Scheuermann & Taylor, 1997).

Και κάποιοι επιπλέον κανόνες…

• Προσέχουμε τις συμβάσεις της επικοινωνίας μας σχετικά με τους/τις παραλήπτες/πτριες και τροποποιούμε ανάλογα τον τρόπο γραφής του μηνύματος (π.χ. αλλιώς γράφουμε μηνύματα προς τους/τις συναδέλφους μας, αλλιώς προς τους γονείς, αλλιώς προς την Υπηρεσία μας).
• Γράφουμε Θέμα σε όλα τα email που αποστέλουμε φροντίζοντας να είναι συνοπτικό και σαφές.
• Πριν αποστείλουμε το μήνυμα, το διαβάζουμε ξανά προσεκτικά, ώστε να διορθώσουμε τυχόν λάθη ή να διασφαλίσουμε ότι είναι κατανοητό.
• Είμαστε προσεκτικοί στην επιλογή μεταξύ της απλής κοινοποίησης (CC) ή της κρυφής κοινοποίησης (BCC). Η κρυφή κοινοποίηση διασφαλίζει τα προσωπικά δεδομένα των παραληπτών/πτριών, ωστόσο δεν εξυπηρετεί σε τίποτα εάν μέσα στο μήνυμά μας αποκαλύπτουμε προσωπικά δεδομένα τρίτων (όνομα, διεύθυνση, αρ. δελτίου ταυτότητας/διαβατηρίου κτλ).
• Δεν προωθούμε chain mails ή Spam για εμπορικά προϊόντα ή υπηρεσίες.
• Πάντα κλείνουμε το μήνυμα με χαιρετισμό και τέλος το ονοματεπώνυμό μας.

Είναι καλό πριν διαμοιραστούμε κάτι και πριν απαντήσουμε να ακολουθούμε το THINK

Ας αναρωτηθούμε λοιπόν…

Είναι Αληθινό; είναι Βοηθητικό; Είναι Εμπνευσμένο; Είναι Απαραίτητο; Είναι Ευγενικό

Retrieved https://gmsela8.weebly.com/netiquette.html

Βιβλιογραφία

Scheuermann, L., & Taylor, G. (1997). “Netiquette”. Internet Research, 7(4), 269-273. https://doi.org/10.1108/10662249710187268

Soler-Costa, R., Lafarga-Ostáriz, P., Mauri-Medrano, M., & Moreno-Guerrero, A. J. (2021). Netiquette: Ethic, education, and behavior on internet—a systematic literature review. International journal of environmental research and public health, 18(3), 1212.

Sturges, P. (2002). Remember the human: the first rule of netiquette, librarians and the Internet. Online information review, 26(3), 209-216.

Φρίγκας, Γ. (2005). Διαφήμιση και Μάρκετινγκ στο Διαδίκτυο. Κριτική: Αθήνα.

https://en.wikipedia.org/wiki/Etiquette_in_technology#Netiquette

Επιπλέον υλικό

https://www.youtube.com/watch?v=f3u5kOvTyrg

https://blogs.sch.gr/apaloukou/files/2011/01/Netiquette.pdf

https://saferinternet4kids.gr/nea

https://www.educatorstechnology.com/2014/06/15-essential-netiquette-guidelines-to.html?m=1

https://saferinternet4kids.gr/wp-content/uploads/2021/05/HATE_SPEECH_EDUCATORS2.pdf

Το Netiquette στην Επικοινωνία με την Ψηφιακή Κοινότητα από ΣΟΦΙΑ ΧΑΤΖΗΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ διατίθεται με άδεια χρήσης Creative Commons -Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή4.0.