Ο σαμαράς (σαμαρτζής ή σαγματοποιός)

Παλιότερα η μεταφορά ανθρώπων και προϊόντων γίνονταν σχεδόν αποκλειστικά με τα ζώα, εφόσον η ορεινή μορφολογία του εδάφους δυσχέραινε τις μετακινήσεις. Το γαϊδούρι και το μουλάρι ήταν τα πιο διαδεδομένα μέσα μεταφοράς.  Ο σαμαράς κατασκεύαζε τον απαραίτητο εξοπλισμό που απαιτούνταν για να προσφέρει το ζώο τις υπηρεσίες του στο αφεντικό του.

Αυτό ήταν το σαμάρι, που κατασκεύαζε με επεξεργασμένα σανίδια πλάτανου, που σκάλιζε και έδινε σχήμα ανάλογο με το σώμα του ζώου. Χρειαζόταν μεγάλη προετοιμασία για την κατασκευή ενός σαμαριού. Τα υλικά που θα χρησιμοποιούσε ο σαγματοποιός, έπρεπε να τα ετοιμάσει ο ίδιος. Η διαδικασία που ακολουθούσε ήταν:

Α) Το κόψιμο των ξύλων.
Κατάλληλα ήταν τα ξύλα από: πλατάνι και μουριά. Όταν θα κόβονταν τα ξύλα έπρεπε το φεγγάρι να ήταν στη χάση του και εποχή, που δεν κυκλοφορούσαν πολλοί χυμοί στα δέντρα, δηλαδή Φθινόπωρο, γιατί αλλιώς τα ξύλα σκουλήκιαζαν και καταστρέφονταν γρήγορα.

Β) Η κατασκευή
Πρώτη ενέργεια του σαγματοποιού ήταν να πάρει μέτρα στο ζώο. Με το έμπειρο μάτι του υπολόγιζε το μέγεθος του σαμαριού. Ξεκινούσε το φτιάξιμο.

Το σαμάρι στερεώνονταν στην πλάτη του ζώου με λουρίδες από χοντρό και σκληρό δέρμα που έραβε με τη σαμαροβελόνα σ’ αυτό. Οι λουρίδες  άρχιζαν από το σαμάρι πήγαιναν στην περιφέρεια του ζώου και έσμιγαν ξανά στην άλλη πλευρά του σαμαριού. Ακόμα έφτιαχναν και το καπίστρι από δερμάτινες λουρίδες, που προσαρμόζονταν στο κεφάλι του ζώου, για να κρατάει το σχοινί που το έσερνε ο ιδιοκτήτης του.

Με την επικράτηση των τρακτέρ και των αυτοκινήτων η εργασία των γεωργών έγινε πιο εύκολη, αλλά το επάγγελμα του σαγματοποιού εξαφανίστηκε.

Πηγή: http://www.ecomuseum.gr/index.php/samaras

 

 

 

Σαμάρι

Σαμάρι

 

 

 

 

μουλάρι

 

Το μουλάρι και το γαϊδούρι ήταν παλιότερα το κύριο μέσο μεταφοράς των ανθρώπων και των προϊόντων τους.

Ο σμυριδεργάτης

Σμύριδα Νάξου (στην τοπική διάλεκτο λέγεται Σμυρίγλι), είναι πέτρωμα που βρίσκεται στο νησί της Νάξου. Το μοναδικό μέρος της Ελλάδας, στο οποίο απαντάται το συγκεκριμένο πέτρωμα είναι το νησί της Νάξου και θεωρείται υψηλής ποιότητας. Η σμύριδα βρίσκεται βόρια του νησιού. Το σμυρίγλι εξορύσσεται από τους λεγόμενους σμυριδεργάτες ακόμα και σήμερα σε μικρές πλέον ποσότητες. Οι εφαρμογές του συγκεκριμένου ορυκτού είναι πάρα πολλές. Κατασκευάζονται σμυριδόπανα και σμυριδοτροχοί λείανσης, ενώ υπό μορφή κόκκων χρησιμοποιείται στα αντιολισθηρά οδοστρώματα κ.λ.π. Όταν τα επιφανειακά κοιτάσματα εξαντλήθηκαν, οι σμυριδεργάτες άρχισαν να ανοίγουν στοές ψάχνοντας να βρουν «φλέα» (φλέβα) με σμυρίγλι. Οι στοές που άνοιγαν έφθαναν σε βάθος 50 έως 250 μέτρα. Στις στοές έστρωναν «σιδηρόδρομο» για τη μετακίνηση των βαγονέτων με τα οποία μετέφεραν το ορυκτό έξω από τα ορυχεία.  Το έτος 1925 κατασκευάστηκε ο «εναέριος», είδος τελεφερίκ για τη μεταφορά της σμύριδας στο λιμάνι της Μουτσούνας. Καταλήγει στον όρμο της Μουτσούνας έχοντας καλύψει μια διαδρομή 15 χιλιομέτρων. Μεγάλο έργο βιομηχανικής υποδομής που έγινε με σκοπό τη μείωση του κόστους μεταφοράς του σμυριγλιού στα πλοία. Περιλαμβάνει 5 σταθμούς φόρτωσης, 72 χαλύβδινους πυλώνες ύψους έως και 50 μέτρων, κεκλιμένα επίπεδα και μηχανοστάσια.  Είχε τη δυνατότητα μεταφοράς 15 τόνων σμύριδας την ώρα και μετακινούσε 220 κουβάδες – βαγονέτα. Πλέον το εναέριο σύστημα μεταφοράς είναι εκτός λειτουργίας και κηρύχθηκε διατηρητέο μνημείο. 

Πηγή: http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CE%BC%CF%8D%CF%81%CE%B9%CE%B4%CE%B1_%CE%9D%CE%AC%CE%BE%CE%BF%CF%85

 

ο εναέριος

Με τον εναέριο μεταφέρονταν το σμυρίγλι από το βουνό Κόρωνος στο οργανωμένο λιμάνι της Μουτσούνας.