Η υφάντρα
Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, ζούσε στ’ αρχαία χρόνια µια αρχοντοπούλα όµορφη που την έλεγαν Αράχνη. Ήξερε πολύ καλά την τέχνη του αργαλειού κι ύφαινε υπέροχα υφαντά. Καυχιόταν πως ήξερε να υφαίνει καλύτερα κι από την Αθηνά. Κάποτε µάλιστα τόλµησε και ζήτησε από τη θεά να παραβγούν στον αργαλειό. Η Αθηνά δέχτηκε κι άρχισαν να υφαίνουν. Ύφαινε η Αθηνά και πάνω στο υφαντό της έφτιαχνε την πάλη της µε τον Ποσειδώνα πάνω στην Ακρόπολη της Αθήνας. Ύφαινε κι η Αράχνη κι έφτιαχνε τα καµώµατα του ∆ία κι όλων των θεών του Ολύµπου. Θυµωµένη τότε η Αθηνά, που µια θνητή τόλµησε να συγκριθεί µαζί της, µεταµόρφωσε την κόρη σε έντοµο και την καταράστηκε όλες τις µέρες της ζωής της κρεµασµένη να υφαίνει τον ιστό της.
Πηγή: http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSDIM-C103/88/698,2631/
Μία από τις παραδοσιακές ασχολίες των γυναικών ήταν η υφαντική, αφού οι ίδιες φτιάχνανε τα ρούχα και τα σκεπάσματα του σπιτιού. Έτσι στα πιο πολλά σπίτια υπήρχε αργαλειός, που στη Νάξο τον λένε κρεβαταριά. Οι ίδιες οι γυναίκες επεξεργάζονταν αρχικά το μαλλί από το κούρεμα των προβάτων, το οποίο είχαν πρώτα πλύνει. Μετά το κλώθανε με το αδράχτι κι όταν αυτό γέμιζε φτιάχνανε αλιάδια. Ο αργαλειός ήταν μια απλή κατασκευή από ξύλο. Κλωστές απλώνονταν σε δεκάδες παράλληλα ζεύγη εμπρός από τη θέση του ατόμου που τον χειριζόταν. Όλα τα παράλληλα ζεύγη περνούσαν μέσα από δύο χτένια που βρίσκονταν το ένα εμπρός από το άλλο. Κάθε φορά που περνούσαν μια μάλλινη κλωστή, με ένα σκληρό χτένι χτυπούσαν, κινώντας το μπρος-πίσω με δύναμη. Αυτό το χτύπημα ήταν το χαρακτηριστικό χτύπημα του αργαλειού που έχει εμπνεύσει και λαϊκούς ή δημοτικούς δημιουργούς. Για να γίνει μια κουβέρτα ή ένα χράμι χρειαζόταν πολλές ώρες δουλειάς. Στον αργαλειό κάθονταν οι κοπέλες για πολλές ώρες και φτιάχνανε τα προικιά τους ή οι γυναίκες τα στρωσίδια ή τα ρούχα της οικογένειάς τους.
Πολλά είναι τα τραγούδια που αναφέρονται σ’ αυτόν :
-Στην κρεβαταριά που φαίνω, ό,τι κάνεις το μαθαίνω
-Ντούκου, ντούκου ο αργαλειός μου, ντούκου κι έρχεται ο καλός μου
Πηγή: http://www.tripodesnaxou.gr/tripodes-naxou-texnes.htm
Υφαντά από το χωριό Κωμιακή Νάξου(Φωτογραφική Συλλογή του Συλλόγου Κορωνίδας Νάξου): εικόνες 1 και 2
Παραδοσιακή κρεβαταριά Νάξου ( από φωτογραφική Συλλογή του Συλλόγου Κορωνίδας Νάξου)