ΙΣΤΟΡΙΑ


22Μαΐου1930: Ηεπιστροφή των κειμηλίων της Πάργας

22 Μάιος 2017

download

Η επιστροφή των  κειμηλίων, που πήραν μαζί τους οι Παργινοί όταν ,στις 15 Απριλίου του 1819, ημέρα Μεγάλη Παρασκευή, αναγκάστηκαν να εκπατρισθούν, λόγω της επαίσχυντης συμφωνίας για την πώληση της Πάργας από τους Άγγλους στους Οθωμανούς, έγινε στις 22/5/1930,με την πιο επίσημη τελετή και με τον προσείκοντα σεβασμό προς τους ηθικούς νόμους της Ελληνικής Πολιτείας.

Τα κειμήλια είχαν συγκεντρωθεί και φυλάσσονταν στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στο κάστρο της Κέρκυρας.

download

 

Την 21ηΜαΐου του 1930  ήρθε στην Κέρκυρα το θρυλικό πλοίο “Έλλη”,μεταφέροντας την Παργινή Επιτροπή παραλαβής των κειμηλίων, στο πλαίσιο των εορτασμών για τα 100 χρόνια του ανεξάρτητου Ελληνικού κράτους.

Την επόμενη 22-05-1930 μεταφέρθηκαν, με το θρυλικό αντιτορπιλικό από την Κέρκυρα στην Πάργα,  η τέφρα των προγόνων, τα ιερά κειμήλια, τα Ευαγγέλια, το λάβαρο και η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, η οποία σύμφωνα με την παράδοση φιλοταχνήθηκε από τον Αγιο Λουκά.

download

 

Γλαφειρότατα περιγράφεται η τελετή από την Κερκυραία Μαίρη Αρώνη,όπως αναφέρεται στο βιβλίο του Νίκου Τσάκα “Παργινές Εκκλησίες Ιερά Κειμήλια-Αρχαία Μνημεία”:

«Η λιτανεία αργά προχωρεί.Συγκινημένος ο κόσμος σταυροκοπείται στη διάβα της. Πάπάδες ιεροφορεμένοι κρατούν στα χέρια τα άγια σκεύη που τόσα χρόνια φύλαγε η Κέρκυρα με ευλάβεια.Σήμερα θα τα παραδώση στην Πάργα.Γλυκείς οι ήχοι των μουσικών γεμίζουν την ξάστερη ατμόσφαιρα…ο ξύλινος Σταυρός,το λάβαρο ξεσχισμένο από τα βόλια των Τούρκων,τα ασημένια αντικείμενα,το ιερό Ευαγγέλιο,εικόνες μαυρισμένες από την πολυκαιρία,ακολουθούν κιβώτια με αναρίθμητα κειμήλια σπασμένα, με την Ελληνική Σημαία…

 

Μεταξύ όλων αυτών των θησαυρών είναι και η Παναγιοπούλα.Ύστερα από τόσα χρόνια θα την ξαναπάμε στον αγαπητό τόπο,όπου πρώτα την ευρήκαν μέσα τους βράχους και την άγρια πρασινάδα…

Η Λιτανεία έχει φτάσει στην προκυμαία.Μία βενζινάκατος του καταδρομικού περιμένει να παραλάβη τα κειμήλια και να τα μεταφέρει στο πολεμικό.Μία απόλυτος ησυχία πλέον.Η συνοδεία έφθασε στο νερό…Ο Μητροπολίτης Κερκύρας σφίγγει μια τελευταία φορά την Παναγιοπούλα προτού την παραδώση σ’ εκείνους τους οποίους ανήκει.
Ω! να μπορούσαν να την δουν οι παλαιοί Παργινοί! Ολόγυρα όλοι κλαίνε…..Ο γέρω Μητροπολίτης της Πάργας είναι βαθειά συγκεκινημένος,δάκρυα βρέχουν τις παρειές του και τα βλέφαρά του. Μια τελευταία φορά ο Μητροπολίτης Κερκύρας ασπάζεται την θαυματουργή εικόνα,την ικετεύει να εξακολουθή από μακρυά ακόμη να προστατεύη το νησί. Ο Μητροπολίτης Πάργας δέχεται την εικόνα στα τρεμουλιασμένα του χέρια.Στα μάτια του περνά μία έκφραση από χαρά και βαθειά κατάνυξη.Φως άγιο λάμπει στο πρόσωπό του…Τα κειμήλια τοποθετούνται στην βενζινάκατο. Στην πλώρη είναι ο Σταυρός,στην πρύμη το λάβαρο….Το σκάφος ξεκινά…ο ήλιος λάμπει……ο ουρανός είναι ανέφελος…Η θάλασσα γαλάζια ανασαίνει…Τα ευλαβικά βλέμματα του κόσμου παρακολουθούν την βενζινάκατο. Μια ματιά ακόμη ρίχνουν στα κειμήλια,που φεύγουν.Ο Σταυρός ξεχωρίζει απάνω στα μικρά γαλανά κύματα.Μια ακόμη σελίδα της ιστορίας έκλεισε.

Η ΕΛΛΗ παραλαμβάνει τα ιερά κειμήλια της Πάργας.Σηκώνει την Άγκυρα. Το πολεμικό γλυστρά απάνω στα νερά σιγά πρώτα,ύστερα γοργά.Ο κόσμος το παρακολουθεί,ώσπου χάνεται πίσω από τον κάβο του Φρουρίου…Οι καρδιές πάλλουν. Οι σκέψεις γυρίζουν στην Πάργα, όταν εδώ και χρόνια,ένα δειλινό με ξάστερο ουρανό και ήσυχη θάλασσα,τα καΐκια με τους Παργινούς εξορίστους απομακρύνονταν αργά-αργά,από το αγαπημένο χώμα.»

 

Επίσκεψη του σχολείου μας στον αρχαιολογικό χώρο της Κασσώπης

5 Απρίλιος 2017

CSC_0487

Χθες την Τρίτη 4 Απριλίου οι μαθητές του σχολείου μας είχαν την ευκαιρία να επισκεφτούν τον αρχαιολογικό χώρο της Κασσώπης και να δουν από κοντά τα ερείπια της αρχαίας πόλης. Η επίσκεψη αυτή είχε προγραμματιστεί στο πλαίσιο της πρόσκλησης από την Περιφερειακή Ενότητα Πρέβεζας για την χωρίς κόστος συμμετοχή στον αρχαιολογικό χώρο της Κασσώπης. Η Βίκος Α.Ε στήριξε οικονομικά αυτή τη μετάβαση με τουριστικό πούλμαν και με τη διάθεση εμφιαλωμένων νερών και αναψυκτικών. Τα παιδιά μέσα απ τη περιδιάβαση στο χώρο πληροφορήθηκαν απ τις αρμόδιες αρχαιολόγους για την ιστορία της περιοχής. Είδαν από κοντά το Πρυτανείο, το Ωδείο, το Βωμό της Αφροδίτης ενώ στο Θέατρο μέλη της θεατρικής ομάδας παρουσίασαν ένα σύντομο θεατρικό δρώμενο απ το έργο «Επτά επί Θήβας»  του Αισχύλου που παρουσιάστηκε πριν λίγες μέρες στο διεθνές φεστιβάλ της Μεσσήνης και στο κάστρο της Πάργας.

CSC_0486

Μέσα από τέτοιου είδους  βιωματικές προσεγγίσεις στον αρχαιολογικό χώρο οι μαθητές μας νιώθουν υπερήφανοι για το παρελθόν τους και ευθύνη να το προστατεύουν και να το κρατούν ζωντανό. Όταν μάλιστα μεταγγίζουν το πολύτιμο βίωμά τους στους ανθρώπους του περιβάλλοντός τους τότε κανείς δεν θα μπορεί να αμφισβητήσει ότι έχει γεννηθεί ο συνειδητός κληρονόμος της ελληνικής και της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.

DSC_0475DSC_0465

Σχολικές δραστηριότητες-Διδακτικές επισκέψεις

29 Μάρτιος 2017

Υ1

Το μέλλον (οι μαθητές) συναντά το παρελθόν (την ιστορία). Αυτός ήταν ένας βασικός στόχος κατά τον προγραμματισμό δράσης της σχολικής χρονιάς 2016-2017. Με σειρά δραστηριοτήτων που προγραμματίσαμε από την αρχή της σχολικής χρονιάς θελήσαμε τα φέρουμε τους μαθητές μας, βιωματικά,κοντά στον Αρχαίο Ελληνικό πολιτισμό και τα επιτεύγματά του.

Σ’αυτό το πλαίσιο κινούμενοι:

1. Εντάξαμε στο πρόγραμμα σχολικών δραστηριοτήτων τη θεατρική παράσταση  ΕΠΤΑ ΕΠΙ ΘΗΒΑΣ του ΑΙΣΧΥΛΟΥ.

α3-χ5-5

 Οι μαθητές μας που συμμετέχουν, οικοιοθελώς, στην δραστηριότητα αυτή μας εξέπληξαν ευχάριστα, με την συνέπεια, το κέφι, την επιμονή,την προσπάθεια αλλά και με το σπάνιο για μαθητές Γυμνασίου ταλέντο τους.  Χαρισματικοί, ανταποκρίθηκαν αυθόρμητα  σε ένα πολύ δύσκολο έργο που απαιτεί  ιδιαίτερες και πολλαπλές ικανότητες από τους ηθοποιούς όπως χορό, μουσική, ερμηνεία, συγκέντρωση. Πιστεύουμε ότι θα ανταμειφθούν με το θερμό χειροκρότημα των θεατών που θα παρακολουθήσουν τις παραστάσεις στο αρχαίο θέατρο της Μεσσήνης την Παρασκευή 31/03/2017 στο πλαίσιο του 6ου Διεθνούς Νεανικού Φεστιβάλ, στο οποίο επιλέχθηκαν από την οργανωτική επιτροπή να συμμετάσχουν, όπως  και στο κάστρο της Πάργας την Δευτέρα 03/04/2017.

Είναι εξαιρετικά παρήγορο στην Ελλάδα της κρίσης, όπου σε όλα τα καθημερινά δρώμενα και τις εκφάνσεις της κοινωνίας μας κυριαρχεί η απαξίωση και η φθορά,  μία ομάδα μαθητών με τους καθηγητές τους να τολμούν να ξεφύγουν από την αδράνεια και να καταφέρνουν να ανεβάζουν αξιόλογες θεατρικές παραστάσεις   δείχνοντάς  μ’ ένα ξεχωριστό τρόπο την  αγάπη και τη δίψα τους για τη  ζωή   αλλά και την  ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο. Είμαστε βέβαιοι ότι οι άριστες εντυπώσεις που άφησε το σχολείο μας στην Θεσσαλονίκη, με την παραστάση του Μπρεχτ θα ακολουθήσουν και αυτές μας τις εκδηλώσεις.

2.Η διδακτική επίσκεψη όλου του σχολείου μας στις 15/03/2017 στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πρέβεζας, εντός του ωραρίου λειτουργίας του σχολείου,έδωσε την δυνατότητα στους μαθητές να έλθουν σε άμεση επαφή με δημιουργήματα της αρχαίας ελληνικής τέχνης και του αρχαίου πολιτισμού γενικότερα και να αποκτήσουν έτσι πλούσιες εμπειρίες, κάτι πολύ σημαντικό , αφού η εμπειρία συνιστά τη βάση απόκτησης γνώσης.

images

3.Η διδακτική επίσκεψη στην αρχαία Κασσώπη, στις 04/04/2017, που το σχολείο μας επιλέχθηκε από την Περιφερειακή Ενότητα Πρέβεζας της Περιφέρειας Ηπείρου να συμμετάσχει, θα δώσει στους μαθητές μας την δυνατότητα να επισκεφθούν την αρχαία πόλη, να περπατήσουν στους δρόμους της, να μπουν στα σπίτια της, να αφουγκραστούν τις φωνές των εμπόρων και των μικροπωλήτων στην Αγορά της, να νοιώσουν περήφανοι για το παρελθόν τους και υπεύθυνοι για την προστασία και την διατήρηση των αρχαίων μνημείων της. Η εκδήλωση αυτή πραγματοποιείται στο πλαίσιο του έργου “Πολιτιστική Διαδρομή στα Αρχαία Θέατρα της Ηπείρου” και στηρίζεται οικονομικά από την Ηπειρωτική Βιομηχανία Εμφιαλώσεων “ΒΙΚΟΣ Α. Ε”

Τελικός σκοπός των δραστηριοτήτων αυτών είναι να θελήσουν τα παιδιά μας να μεταγγίσουν τα πολύτιμα βιώματα και τις εμπειρίες τους αυτές, στους ανθρώπους του περιβάλοντός τους, Έλληνες και ξένους,και να αποβούν έτσι συνειδητοί κληρονόμοι της Ελληνικής και της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.

                                                                                                        ΣΠΥΡΟΣ ΝΟΥΣΗΣ

Εικόνες και πρόσωπα της 25ης Μαρτίου 1821-Σχολικές θύμησες.

25 Μάρτιος 2017

 https://i1.wp.com/www.mathima.gr/education/images/yliko/eikones_1821/kolokotronis_epitheorisi.jpg

Του Νίκου Τσούλια

Δεν υπάρχει Έλληνας που δεν γαλουχήθηκε μικρός με αυτές τις εικαστικές παραστάσεις, που δεν έτρεχε η φαντασία του σ’ εκείνους τους καιρούς για να συναντήσει τους αγαπημένους ήρωές του. Δεν υπάρχει Έλληνας που δεν θαύμασε και δεν θαυμάζει τον ηρωισμό των σκλαβωμένων προγόνων του με σκοπό την κατάκτηση της ελευθερίας τους, που δεν αναρωτήθηκε και δεν στεναχωρήθηκε γιατί «μοιραστήκαμε» ανάμεσα στις μεγάλες δυνάμεις, που δεν πικράθηκε για τη φυλάκιση του Θ. Κολοκοτρώνη ή για τον άδικο θάνατο του Ο. Ανδρούτσου ή για τη δολοφονία του Καποδίστρια κλπ κλπ.

Το τέλος της σκλαβιάς σηματοδοτεί τη νέα αρχή του λαού των Ελλήνων. Παρά τα ατέλειωτα προβλήματα που προκαλούσε ο αυταρχισμός των Τούρκων κατακτητών, ο ξεσηκωμός ήταν γενικό αίτημα, η θέληση για ελευθερία ήταν παλλαϊκό αίτημα που δεν έπαιρνε άλλη αναβολή. Οι φωτιές του αγώνα θα ανάψουν για καλά, στα Καλάβρυτα, στην Καλαμάτα, στην Τρίπολη, στα νησιά, στη Ρούμελη. Οι Έλληνες παίρνουν το μέλλον τους στα χέρια τους.

Η πνοή της ελευθερίας είναι ορμητική. Η μαύρη σκλαβιά γίνεται παρελθόν. Η γέννηση του σύγχρονου ελληνικού έθνους και κράτους θα γίνει με θυσίες ανθρώπων και με αγώνες, με πίστη στο ύψιστο αγαθό της ελευθερίας και στην υπέρτατη αξία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.

Η τέχνη ήταν παρούσα στην προσπάθεια του σκλαβωμένου λαού μας και εξύψωνε και εξυψώνει το φρόνημα των Ελλήνων από τότε και συνέχεια μέχρι τις ημέρες μας και στο διαρκές μέλλον μας συμβάλλοντας αποφασιστικά στην γνώση της ιστορίας μας, στην εθνική και συλλογική αυτογνωσία μας

 

 

 

Πηγή:anthologio.wordpress.com

Η απελευθέρωση της Πάργας

23 Φεβρουάριος 2017

simaia

Σαν σήμερα, στις 23 Φεβρουαρίου 1913, ο Τούρκος διοικητής Τζέλιο Μουλιαζίμης παρέδιδε τα κλειδιά της πόλεως της Πάργας στον Έλληνα ανθυπολοχαγό Άγγελο Φέτση, Διοικητή του αποσμάσματος του Αχέροντα.

Δύο μέρες,λοιπόν, μετά τα Γιάννενα, κατά την διάρκεια του Β’ Βαλκανικού πολέμου,η Πάργα επέστρεφε στην αγκαλιά  της μεγάλης ελεύθερης πατρίδας απελευθερωμένη από τα δεινά που προκάλεσαν οι Οθωμανοί και η δολιότητα της Αγγλικής πολιτικής..

Την μεγάλη αυτή μέρα θυμόμαστε σήμερα. Την ημέρα απελευθέρωσης της Πάργας.

Της Πάργας, όπου συναντιώνται ο μύθος η ιστορία και η φυσική ομορφιά για να ικανοποιηθούν όλες οι αισθήσεις του ανθρώπου.

Της Πάργας  που αποτέλεσε φωτεινό φάρο  ελπίδας για την ανάσταση του υπόδουλου, στους Οθωμανούς, Ελληνικού γένους.

Της Πάργας γενέτειρας των αγωνιστών του ΄21, Κωνσταντίνου Κανάρη και Ιωάννη Δημουλίτσα Πατατούκου.

Της Πάργας γενετείρας ευεργετών, οι οποίοι έδρασαν στην διάρκεια της Τουρκοκρατίας, αλλά και του 20ου αιώνα, όπως ο Βασίλειος Βασιλιάς, ο Αθανάσιος Δέσκας, ο Γεώργιος Θεμελής,ο Σπυρίδων Λιβαδάς και τόσοι άλλοι.

Της Πάργας γενέτειρας σημαντικών λογίων και πνευματικών ανθρώπων, όπως ο Θωμάς Δημουλίτσας, ο Νικόλας Μανιάκης, ο Κωνσταντίνος Μαυρογιάννης, ο Παναγιώτης Αραβαντινός, ο Άνδρεας Ιδρωμένος, ο οποίος υπήρξε ο πρώτος δημόσιος καθηγητής της ελληνικής γλώσσας στο πρώτο δημόσιο ελληνικό σχολείο που ιδρύθηκε στην Κέρκυρα το 1803, αλλά και πολλοί άλλοί.

Της Πάργας, την ιστορία της οποίας ύμνησε, κατά την επιστροφή των ιερών κειμηλίων το 1930, ο τότε πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος, με την φράση ” Η Πάργα εισήλθε εις τον θρύλον και το Ελληνικόν Πάνθεον αποβάσα εν από τα λαμπρότερα σύμβολα της Ελληνικής φιλοπατρίας”.

Της Πάργας, την οποία τίμησε η Βουλή των Ελλήνων με κύπελλο, στο οποίο είναι χαραγμένη η φράση “Η Βουλή των Ελλήνων στην πουλημένη, στην Ελευθέρα Πάργα”.

Ημέρα μνήμης λοιπόν η σημερινή.  Ας έχουμε πάντα στο νου μας ότι, το μεγαλείο του πολιτισμού ενός τόπου είναι πάντα ανάλογα με το βάθος και την καθαρότητα της μνήμης του που σημαίνει, εκτός των άλλων, ότι όσο πιο πιστοί θεματοφύλακες των εμπειριών και των ιστορικών γεγονότων είμαστε, τόσο πιο ελεύθεροι πλάστες και δημιουργοί του μέλλοντος θα υποδειχτούμε.

Χ Ρ Ο Ν Ι Α  Π Ο Λ Λ Α!!!!!

Επιμέλεια κειμένου: Σπ.  Νούσης

 

Η εκδρομή στη Θεσσαλονίκη

9 Φεβρουάριος 2017

02,03,04-02-2017 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ (70)02,03,04-02-2017 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ (52)02,03,04-02-2017 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ (59)02,03,04-02-2017 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ (46)02,03,04-02-2017 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ (35)02,03,04-02-2017 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ (27)02,03,04-02-2017 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ (22)02,03,04-02-2017 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ (5)02,03,04-02-2017 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ (10)02,03,04-02-2017 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ (16)02,03,04-02-2017 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ (7)02,03,04-02-2017 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ (23)02,03,04-02-2017 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ (156) 02,03,04-02-2017 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ (145) 02,03,04-02-2017 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ (121) 02,03,04-02-2017 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ (126) 02,03,04-02-2017 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ (129) 02,03,04-02-2017 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ (120) 02,03,04-02-2017 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ (101) 02,03,04-02-2017 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ (117) 02,03,04-02-2017 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ (119) 02,03,04-02-2017 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ (84) 02,03,04-02-2017 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ (98) 02,03,04-02-2017 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ (74)20170203_155750

“Στις πέντε σκηνές που θα παρακολουθήσετε σε λίγο θα δείτε μια εικόνα των όσων συνέβαιναν πριν την έναρξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου στη Γερμανία. Μια εικόνα προάγγελο όσων συνέβησαν στη συνέχεια και όσων δεν πρέπει να συμβαίνουν πια…

Η ευθύνη για εμάς που σχετιζόμαστε με αυτήν την παράσταση είναι μεγάλη προφανώς, μα μεγάλη είναι και η αγάπη που δουλέψαμε επί τέσσερις μήνες, άλλοτε εντατικά και αποδοτικά, άλλοτε με αργούς ρυθμούς και βασανιστικά.

Είμαστε μπροστά σας λοιπόν και ζητάμε την κατανόηση και την επιείκειά σας…

Ζητάμε ακόμη τον προβληματισμό και το σχόλιό σας αργότερα…

Μήπως όλα όσα δούμε και ακούσουμε σήμερα μας θυμίζουν κάτι που διαγράφεται στο παρόν και στο μέλλον;

Καλώς ήρθατε!!!!”

Μ’ αυτά τα λόγια τέλειωσε η ομιλία της κυρίας  Κωνσταντίνας  Τσούτση πριν την έναρξη του θεατρικού  έργου: “Τρόμος και αθλιότητα του Τρίτου Ράιχ” στο Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο Θεσσαλονίκης το βράδυ Πέμπτης 2 Φεβρουαρίου.

Ευχαριστούμε θερμά την Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης για την άψογη φιλοξενία τους και ιδίως τον πρόεδρό της Μαρσέλ Χασίδ και τους ξεναγούς μας Ηλία Ματαλόν και Χέλα Κούνιο. Θερμές ευχαριστίες επίσης οφείλουμε και στην κυρία Αλεξία Μαργαρίτη, η οποία μήνες πριν μας έφερε σε επαφή με την Κοινότητα.

Ευχαριστούμε, επίσης, τον Βαγγέλη Ανδρέου, ηθοποιό και σκηνοθέτη, παλιό μαθητή του σχολείου μας, που συμμετείχε ενεργά και αφιλοκερδώς στην προσπάθειά μας.

Θερμά συγχαρητήρια, τέλος, οφείλουμε στις μαθήτριες και τους μαθητές μας  που συμμετείχαν στην εκδρομή μας, για τη συμμετοχή τους στην παράσταση, για την άψογη εργασία τους σχετικά με τους Εβραίους της Θεσσαλονίκης, αλλά και για την όλη τους παρουσία αυτές τις μέρες.

Το φωτογραφικό υλικό που σας παραθέτουμε προέρχεται από την παράστασή μας στο Βαφοπούλειο την Πέμπτη 2 Φεβρουαρίου, την ξενάγησή μας στα εβραϊκά μνημεία της πόλης το πρωί της Παρασκευής 3 Φεβρουαρίου, καθώς και από το γεύμα που μας παρατέθηκε στα γραφεία της Ισραηλιτική Κοινότητας το μεσημέρι της Παρασκευής.

 

 

 

Αχιλλέας και Πρίαμος

7 Φεβρουάριος 2017

Η συγκλονιστική συνάντηση των δύο ανδρών στην Ιλιάδα, αποδίδεται με τρόπο λιτό,ανθρώπινο, τρυφερό, μεγαλοπρεπή από τον συντάκτη του ιστολόγιου www.grethexis.com, Διαθέστε λίγο χρόνο για να διαβάσετε το άρθρο που ακολουθεί. Πραγματικά αξίζει.

Achilles-Priam-www.thorvaldsensmuseum.dk--810x433

Δύο αξιοσέβαστοι βασιλιάδες στην πιο συγκινητική στιγμή μιας σκληρής πολεμικής περιπέτειας.

Ο ένας είναι ο Αχιλλέας. Νέος, πεισματάρης και υπόδειγμα γενναιότητας. Πατέρας του είναι ο βασιλιάς της Φθίας, Πηλέας και μητέρα του η θεά Θέτις. Το επικό ποίημα «Ιλιάς», έχει ως κεντρικό θέμα την «μῆνιν τοῦ Αχιλλέως» και τα γεγονότα που αυτή προκάλεσε. Στη σκηνή που θα διαβάσετε παρακάτω, η μῆνις υποχωρεί μπροστά στο μεγαλείο του αντιπάλου και αποκαλύπτεται μία άλλη πτυχή της προσωπικότητας του ήρωα. Ο Αχιλλέας ανήκει στον συνασπισμένο στρατό των ελληνικών πόλεων που πολιορκούν την Τροία.

Ο άλλος είναι ο Πρίαμος, ο ηλικιωμένος πια βασιλιάς της Τροίας, της ένδοξης πόλης που τώρα πολιορκούν οι Αχαιοί. Ο γιος του ο Πάρης – Αλέξανδρος ερωτεύτηκε την πανέμορφη Ελένη, τη σύζυγο του βασιλιά της Σπάρτης, και την έφερε μαζί του στην Τροία. Οι Αχαιοί έχουν έρθει να την πάρουν πίσω. Ο άλλος γιος του Πριάμου, ο Έκτωρ, σκότωσε σε μία μάχη τον Πάτροκλο, ο οποίος φορούσε την πανοπλία του Αχιλλέα. Ο Πάτροκλος ήταν παιδικός φίλος του Αχιλλέα, ο οποίος εκδικήθηκε τον θάνατό του σκοτώνοντας τον Έκτορα σε μονομαχία. Ύστερα, θολωμένος από θυμό και θλίψη ατίμασε το σώμα του σκοτωμένου πρίγκιπα σέρνοντάς το στο στρατόπεδο πίσω από το άρμα του. Αυτή η ασέβεια σε νεκρό, και μάλιστα σε πολεμιστή και πρίγκιπα, εξέπληξε όχι μόνο τους Τρώες, αλλά και τους Αχαιούς. Αλλά ποιος μπορούσε να τα βάλει με τον Αχιλλέα; Όλοι έτρεμαν μπροστά στον οξύθυμο και πεισματάρη ημίθεο. Όλοι, εκτός από εκείνον που δεν είχε πια τίποτα να χάσει!

Ο Πρίαμος είχε ήδη ζήσει μια φορά την καταστροφή της πατρίδας του, όταν ήταν ακόμα παιδί, από τον στρατό του Ηρακλή. Εξελίχθηκε σ’ έναν ικανό και δίκαιο βασιλιά, τον οποίο ο λαός του αγαπούσε πολύ. Τώρα στα γεράματά του έμελλε να ζήσει και πάλι τον ίδιο όλεθρο. Αλλά πριν δει την πόλη του να καίγεται είδε τους γιους του να σκοτώνονται ο ένας μετά τον άλλον. Στην περίπτωση του Έκτορα δεν είχε ν’ αντιμετωπίσει μόνο τη θλίψη για τον χαμό του διαδόχου του, αλλά και τον πόνο που του προκαλούσε η ατίμωση του νεκρού του σώματος. Ο Έκτωρ παρέμενε άταφος έξω από τη σκηνή του Αχιλλέα και ο Πρίαμος αποφάσισε να πάει ο ίδιος στον Αχιλλέα και να ζητήσει τον νεκρό του γιο προσφέροντας λύτρα. Ξεκίνησε μία νύχτα και τρύπωσε στο στρατόπεδο των Αχαιών. Με τη βοήθεια του θεού Ερμή, εκείνου που είχε αναλάβει να συνοδεύει τους νεκρούς στον Κάτω Κόσμο, έφτασε στη σκηνή του Αχιλλέα και χωρίς δισταγμό μπήκε στη σκηνή του βασιλιά των Μυρμιδόνων. Η σκηνή που εκτυλίσσεται ανάμεσα στους δύο άνδρες και περιγράφει ο Όμηρος στην Ιλιάδα (Ω 485 – 676) είναι εντυπωσιακή!

Homer-Iliad-1

Η συνάντηση

Ο ηλικιωμένος και βασανισμένος Πρίαμος γονατίζει μπροστά στον φονιά του παιδιού του, ακουμπά τα γόνατά του και του φιλά τα χέρια. Αυτό ήταν το εθιμοτυπικό της ικεσίας εκείνη την εποχή. Ο Αχιλλέας τα’ χασε! Οι υπόλοιποι που βρίσκονταν εκεί κοιτούσαν ο ένας τον άλλον με έκπληξη. Ο Πρίαμος παραμένει προσηλωμένος στον σκοπό του. Κοιτάζει τον Αχιλλέα και του λέει:

«Θυμήσου τον πατέρα σου, θεϊκέ Αχιλλέα, που είναι συνομήλικός μου, στο ολέθριο κατώφλι των γηρατειών. Ίσως κι εκείνον οι γύρω του να τον θλίβουν και κανείς να μην βρίσκεται κοντά του να τον υπερασπιστεί. Εκείνος όμως, ακούγοντας πως είσαι ζωντανός, να έχει χαρά μες στην καρδιά του. Διότι ελπίζει μια μέρα να δει τον αγαπημένο του γιο να επιστρέφει από την Τροία. Εγώ όμως, απ’ όλους πιο δυστυχής, αφού άριστους γέννησα γιους στην Τροία, ούτε ένας πια δεν μου έχει απομείνει…»

Εξηγεί τον σκοπό της απρόσμενης επίσκεψης και ικετεύει: «Δείξε σεβασμό στους θεούς, Αχιλλέα, και έλεος σε μένα, καθώς θυμάσαι τον πατέρα σου. Σε μένα, τον πιο αξιοθρήνητο των ανθρώπων της γης, που φέρνω στο στόμα μου το χέρι εκείνου που σκότωσε το παιδί μου.»

Κι ενώ εκείνος γονατιστός σπαράζει με λυγμούς θρηνώντας το παιδί του, ο Αχιλλέας απομακρύνει απαλά το χέρι του γέροντα από τα γόνατά του και αφήνεται στον δικό του θρήνο. Και δεν θρηνεί μονάχα τον Πάτροκλο.

Ο Αχιλλέας γνώριζε πως αν πήγαινε στην Τροία να πολεμήσει, δεν θα επέστρεφε ποτέ. Η μητέρα του τον είχε προειδοποιήσει γι’ αυτό και προσπάθησε να τον κρύψει. Ο Αχιλλέας όμως προτιμούσε να πεθάνει νέος, αλλά δοξασμένος παρά να ζήσει άσημος ως τα βαθειά του γεράματα. Έτσι, γνωρίζει καλά πως δεν πρόκειται να ξαναδεί τον πατέρα του και η ιδέα του Πρίαμου να ξεκινήσει τη συζήτηση αναφερόμενος στον Πηλέα βρήκε στόχο! Ο Αχιλλέας κλαίει μαζί με τον εχθρό του, σε μία τρομερή στιγμή που και οι δύο αντικρίζουν την κοινή μοίρα των ανθρώπων. Η φοβερή του οργή που τον οδήγησε να ξεπεράσει κάθε όριο, παγώνει μπροστά στον οίκτο και τον σεβασμό για τον ευγενή γέροντα με άσπρα μαλλιά. Απλώνει το χέρι του και σηκώνει τον Πρίαμο, που μετά βίας στέκεται στα πόδια του:

Ο πάγος σπάει

«Στ’ αλήθεια δύσμοιρε, πόσες συμφορές δεν σε βρήκαν. Πώς βρήκες δύναμη στ’ αλήθεια να έρθεις μόνος και να σταθείς μπροστά στα μάτια εκείνου που τόσους γιους σου έχω σκοτώσει; Σίδερο η καρδιά σου! Έλα όμως, κάτσε εδώ στον θρόνο, ν’ αφήσουμε τους πόνους μας να καταλαγιάσουν κι ας είμαστε πικραμένοι. Τίποτα με τον θρήνο δεν γίνεται!

Διότι έτσι κανόνισαν οι θεοί για τους ταλαίπωρους θνητούς, να ζούνε μες στις πίκρες. Ανέμελοι μόνο εκείνοι ζούνε. Διότι στο κατώφλι του Διός δύο πιθάρια με δώρα υπάρχουν. Ένα γεμάτο βάσανα κι ένα με τα καλά. Σε όποιον δώσει και από τα δύο, άλλοτε του συμβαίνουν πράγματα καλά κι άλλοτε βασανίζεται. Σε όποιον όμως δώσει μονάχα από τις λύπες, καταραμένος ζει πάνω στη γη τη θεϊκή, από θεούς κι ανθρώπους κυνηγημένος

Ανακαλώντας τις αναμνήσεις του, ο Αχιλλέας, σε μία νοητική διεργασία που θυμίζει ψυχανάλυση, συνειδητοποιεί πως ο πατέρας του, ο Πηλέας, ήταν από τους πιο τυχερούς ανθρώπους. Από εκείνους που ο Δίας μοίρασε δώρα και από τα δύο πιθάρια. Ήταν βασιλιάς, παντρεύτηκε μία θεά, απέκτησε γιο που έγινε ο μέγιστος ήρωας των Ελλήνων. Τώρα όμως ήρθε η ώρα για τα βάσανα. Δεν πρόκειται να έχει τον γιο του κοντά του, να τον φροντίσει στα γεράματα και η βασιλεία του θα μείνει χωρίς διάδοχο. Στην ίδια κατηγορία ανήκει και ο Πρίαμος, που έζησε μία δοξασμένη βασιλική ζωή και όλοι τον θαύμαζαν. Έλεγαν πως είναι ο πιο ευτυχισμένος άνθρωπος του κόσμου, ώσπου τον βρήκε η δυστυχία, ο πόλεμος, ο χαμός των παιδιών του και σύντομα, η καταστροφή της πόλης του. Δεν μας το λέει ο Αχιλλέας, αλλά καθώς περιγράφει την τύχη των δύο γερόντων, ίσως να μην του διέφυγε η σύμπτωση πως και οι δύο πέρασαν από την ευτυχία στη δυστυχία εξαιτίας μίας απόφασης των παιδιών τους. Ο Πηλέας θα μείνει ολομόναχος επειδή ο Αχιλλέας περιφρόνησε τον θάνατο προτιμώντας τη δόξα, και ο Πρίαμος υφίσταται τις συνέπειες του φλογερού έρωτα του Πάρη για την Ελένη.

Ο Αχιλλέας και ο Πρίαμος, ο κατακτητής και ο κατακτημένος συνάπτουν μία σιωπηλή συμμαχία, που όπως κάθε συμμαχία εξυπηρετεί το κοινό συμφέρον. Και οι δύο έχουν την ανάγκη να κλείσουν τους λογαριασμούς τους με το παρελθόν, γνωρίζοντας πως δεν έχουν μέλλον.

Οι λογαριασμοί κλείνουν

«Βάστα γερά όμως και μην σπαράζεις στην καρδιά σου, πριν πάθεις άλλο κακό. Διότι σε τίποτα δεν θα σε ωφελήσει η λύπη για τον γιο σου. Δεν πρόκειται να τον αναστήσεις», παρηγορεί ο Αχιλλέας τον νέο του φίλο δίνει εντολή στους υπηρέτες του να πλύνουν το σώμα του Έκτορα και να το φροντίσουν όπως πρέπει. Υπόσχεται ανακωχή έντεκα ημερών, ώστε να κηδευτεί ο νεκρός όπως πρέπει. Ύστερα ολοκληρώνεται η συναλλαγή σύμφωνα με το εθιμοτυπικό της εποχής, δηλαδή με την καταβολή λύτρων. Με τον τρόπο αυτό, ο ικέτης διατηρεί την αξιοπρέπειά του, καθώς εξαγοράζει τον γιο του και δεν του δίνεται ως ελεημοσύνη. Από την άλλη, ο Αχιλλέας μπορεί να πει στον νεκρό Πάτροκλο «μην μου θυμώσεις Πάτροκλε, αν μάθεις εκεί στον Άδη πως ελευθέρωσα τον Έκτορα για χάρη του πατέρα του, γιατί τα λύτρα δεν ήταν ταπεινά. Και από αυτά εγώ σε σένα θα δώσω όσα σου αναλογούν»

Το χάος μπήκε σε τάξη και τώρα πια οι δύο άντρες, που αύριο θα είναι και πάλι εχθροί, απολαμβάνουν την γαλήνη που αναζητούσαν. Ο Αχιλλέας προσκαλεί τον Πρίαμο να δειπνήσουν μαζί. Έτσι, όπως κάποτε δειπνούσε με τον Πάτροκλο. Και καθώς δειπνούν, ο Όμηρος ανοίγει ένα παράθυρο στις γαληνεμένες ψυχές δύο εχθρών, που απολαμβάνουν μία ιερή στιγμή φιλίας.

Φως στο σκοτάδι

«… και ο Πρίαμος θαύμαζε τον Αχιλλέα. Πόσο σπουδαίος και όμορφος, ίδιος θεός! Αλλά και ο Αχιλλέας κοιτούσε με θαυμασμό τον Πρίαμο, που είχε όψη ευγενική και μιλούσε τόσο όμορφα!»

Η Ιλιάδα τελειώνει και πάλι με γεύμα. Αυτή τη φορά το παραθέτει ο Πρίαμος μετά την ολοκλήρωση της κηδείας του Έκτορα. Τι έγινε μετά, όταν ο πόλεμος συνεχίστηκε, το μαθαίνουμε από άλλα κείμενα. Ο Όμηρος άρχισε το ποίημά του με το περίφημο «Τραγούδησε θεά την οργή του Πηλείδη Αχιλλέα, την ολέθρια, που μύρια βάσανα φόρτωσε τους Αχαιούς» και το τελειώνει με τον στίχο «Έτσι φρόντιζαν αυτοί του Έκτορα ταφή, του δαμαστή των αλόγων».

Homer-Iliad-2-1

Έτσι τίμησε και ο Όμηρος τον γενναίο Έκτορα. Γύρω από το νεκρό του σώμα δύο γενναίοι άντρες του πολέμου απόλαυσαν για λίγο την ευλογία της ειρήνης. Δύο εχθροί είδαν ο ένας στα μάτια του άλλου τις αρετές πίσω από τις φρικαλεότητες του πολέμου. Είδαν τον άνθρωπο της ειρήνης που είχε χαθεί μέσα στο σκοτάδι του πολέμου. Και τον σεβάστηκαν.

Πηγές φωτογραφιών:

http://www.thorvaldsensmuseum.dk http://www.rochester.edu

Ομήρου Ιλιάς: Μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρη την Ιλιάδα (αρχαίο κείμενο) στο perseus.tufts.edu

Πηγή:www.grethexis.com

 

28 Οκτωβρίου 1940:Η γιορτή της απόλυτης σύμπνοιας.

27 Οκτώβριος 2016

imagesΌλη  η Ευρώπη γιορτάζει την απελευθέρωση από τους Ναζί στις 8 Μαΐου, ηµεροµηνία που το ελληνικό κράτος συστηµατικά αγνοεί, αρκούµενο στον εορτασµό της 28ης Οκτωβρίου.
Το γιατί συζητήθηκε από γνωστούς ιστορικούς στη Στέγη Γραµµάτων και Τεχνών του Ωνασείου Ιδρύµατος
«Η Ελλάδα είναι η µόνη χώρα που έχει καθιερώσει ως εθνική εορτή την εµπλοκή της στον πόλεµο, ενώ σχεδόν αγνοεί τη λήξη του, την κατατρόπωση της ναζιστικής Γερµανίας», έλεγε ο ιστορικός Χάγκεν Φλάισερ σε εκδήλωση της Στέγης Γραµµάτων και Τεχνών, στο πλαίσιο της σειράς «Λέξεις και Σκέψεις». Το αξιοπρόσεκτο γεγονός έγινε αντικείµενο ανάλυσης στην εκδήλωση που είχε για τίτλο ακριβώς αυτό: «Γιατί γιορτάζουµε την είσοδο της χώρας στον πόλεµο και όχι το τέλος του Β’ Παγκοσµίου Πολέµου;» Στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες έχει καθιερωθεί ως ηµέρα εορτασµού η 8η Μαΐου, που θεωρείται γενικά – αν και όχι καθολικά – ως Ηµέρα της Απελευθέρωσης. Και ενώ στην Ελλάδα η µέρα αυτή  περνά σχεδόν  απαρατήρητη, στο εξωτερικό νέες µελέτες  κατέκλυζαν την αγορά και εκατοντάδες επιστηµονικά συνέδρια είχαν οργανωθεί στο πλαίσιο της επετείου. Στις δε «στρογγυλές» επετείους του 1995 (50 χρόνια), 2005 (60 χρόνια), 2010 (65 χρόνια) φρενήρεις επιµνηµόσυνοι εορτασµοί πραγµατοποιούνταν παντού στον κόσµο – η Ελλάδα πάντοτε ήταν εξαίρεση.

«Πρέπει να εξετάσουµε την ιστορικότητα της επετείου και πώς αυτή εγκαθιδρύθηκε», λέει ο ιστορικός (καθηγητής στο Πανεπιστήµιο Αθηνών) Αντώνης Λιάκος, που επίσης συµµετείχε στην εκδήλωση. «Βασικό, κατά τη γνώµη µου, στοιχείο είναι ότι η 28η Οκτωβρίου άρχισε να γιορτάζεται πριν ακόµη τελειώσει ο πόλεµος. Ο πρώτος εορτασµός πραγµατοποιήθηκε στις 28 Οκτωβρίου του 1941 στο Πανεπιστήµιο Αθηνών. Στο Κεντρικό Κτίριο και στον προαύλιο χώρο. Οι φοιτητές έβγαζαν λόγους, ενώ λόγο πατριωτικό έβγαλε και ο Κωνσταντίνος Τσάτσος που αρνήθηκε να κάνει µάθηµα εκείνη τη µέρα και απολύθηκε από το Πανεπιστήµιο. Την επόµενη χρονιά πραγµατοποιήθηκε εορτασµός στην Πλατεία Συντάγµατος από τις οργανώσεις ΠΕΑΝ και ΕΠΟΝ». Οι διαδηλωτές φοβήθηκαν την αντίδραση των Ιταλών, οι οποίοι εν τέλει απέφυγαν να συγκρουστούν. Την ίδια µέρα έγιναν διαδηλώσεις και σε άλλες πόλεις. Στον Πειραιά µικρές µικρές οµάδες συγκεντρώνονταν, όπου κάποιοι ανέβαιναν σε µια καρέκλα, µιλούσαν δύο – τρία λεπτά και µετά διαλύονταν για τον φόβο των καραµπινιέρων.

Για το 1943 οι πληροφορίες είναι λίγες, λέει ο Αντώνης Λιάκος. Ο Ηλίας Βενέζης αναφέρει µόνο – ήταν υπάλληλος στην Εθνική Τράπεζα – ότι έγινε εορτασµός στο κτίριο της Εθνικής στην Πλατεία Κοτζιά, το οποίο όµως περικυκλώθηκε από τους Γερµανούς που είχαν πλέον αναλάβει την αστυνόµευση. Οι τελευταίοι υποχρέωσαν τους συµµετέχοντες στην εκδήλωση να µείνουν µε τα χέρια ψηλά µέχρι το βράδυ, ενώ έστειλαν είκοσι περίπου από αυτούς σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. ∆εν γύρισαν όλοι πίσω. Το 1944 πραγµατοποιήθηκε ο πρώτος επίσηµος εορτασµός µε παρέλαση παρόντος του πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου. «Η Πολιτεία επικύρωσε έναν εορτασµό που είχε καθιερωθεί από τα κάτω και είχε πραγµατοποιηθεί ήδη ανεπίσηµα τα προηγούµενα χρόνια», λέει ο κ. Λιάκος.

Ηταν όµως αυτή η µοναδική αιτία τούτης της καθιέρωσης; «Ολες οι µεγάλες εθνικές επέτειοι στην Ελλάδα συνδέονται µε την έναρξη και όχι µε το αποτέλεσµα ενός αγώνα, µε την ικανότητα δηλαδή του έθνους να εξεγείρεται απέναντι στη σκλαβιά (25η Μαρτίου) ή τον φασισµό (28η Οκτωβρίου)», είπε η Χριστίνα Κουλούρη, καθηγήτρια Νεώτερης Ιστορίας στο Πανεπιστήµιο Πελοποννήσου. «Και η ξεχασµένη επέτειος της 3ης Σεπτεµβρίου, που γιορταζόταν από το 1844 µέχρι το 1862, συνδεόταν µε την εξέγερση για το Σύνταγµα και όχι µε την ψήφισή του. Ακόµη και η 17η Νοέµβρη παραπέµπει σε αντίσταση και εξέγερση και όχι στην πτώση της χούντας», είπε.

                                Η γιορτή της «απόλυτης σύµπνοιας»

Ολοι συµφώνησαν ότι το τέλος του Β’ Παγκοσµίου Πολέµου βρίσκει την Ελλάδα στο µέσο µιας τραγωδίας (Εµφύλιος) και όχι µιας γιορτής. Αντανακλαστικά, η επιλογή της 28ης Οκτωβρίου – που είναι τριπλή γιορτή για τη Θεσσαλονίκη – «συµβολίζει τη σχεδόν απόλυτη σύµπνοια των Ελλήνων, συµπεριλαµβανοµένου ακόµη και του Μεταξά», όπως λέει ο καθηγητής Νεώτερης Ιστορίας στο Πανεπιστήµιο Αθηνών Χάγκεν Φλάισερ. Οσο για τα υπόλοιπα, ίσως απλώς έπρεπε να παραλειφθούν. Κατά την έκφραση της Χριστίνας Κουλούρη, «η 28η Οκτωβρίου ήταν το βολικό. Ο πόλεµος εναντίον των Ιταλών. Και εκεί εξαντλείτο η συζήτηση».

Πηγή:www.tanea.gr

Αλλαγή μεγέθους γραμματοσειράς
Αντίθεση