Τα χαλκούνια-πασχαλινό έθιμο

Λαμβάνει χώρα κάθε χρόνο το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής. Έχει τις ρίζες του στην εποχή της Τουρκοκρατίας^[1] και είναι ένα από τα χαρακτηριστικότερα πασχαλινά έθιμα της Ελλάδας.

Χαλκούνια στο Αγρίνιο

Τα χαλκούνια είναι αυτοσχέδιες εκρηκτικές κατασκευές που αποτελούνται από έναν μεγάλο κύλινδρο γεμάτο με ένα μείγμα μπαρουτιού και ένα φυτίλι στο άκρο. Η ιστορία τους χάνεται στα χρόνια της Τουρκοκρατίας όταν οι Αγρινιώτες τα άναβαν κατά την περιφορά του Επιταφίου για να απομακρύνουν τους αλλόθρησκους. Συνέχισαν όμως να τα κατασκευάζουν και μετά την απελευθέρωση της χώρας, στα πλαίσια τώρα ενός “πολέμου” που λάμβανε χώρα ανάμεσα σε 2 κυρίως ομάδες. Τη μια ομάδα αποτελούσαν οι ενορίες Αγίου Χριστοφόρου, Αγίας Τριάδας και Αγίου Γεωργίου και την άλλη οι ενορίες Αγίου Δημητρίου και Παναγίας. Οι επιτάφιοι από όλα τα σημεία της πόλης συναντώνταν στο κέντρο της και εκεί άρχιζε ο χαλκουνοπόλεμος.

Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας τα χαλκούνια απαγορεύτηκαν με αφορμή την ασφάλεια των πολιτών, όμως άρχισαν να ξαναεμφανίζονται στις αρχές της δεκαετίας του ’90, πιο οργανωμένα αυτή τη φορά και με τη στήριξη του δήμου. Το έθιμο λαμβάνει χώρα στην πλατεία Δημοκρατίας μετά την περιφορά των Επιταφίων σαν μια γιορτή επίδειξης και χωρίς την ύπαρξη πια αντιμαχόμενων ομάδων. Πλήθος κόσμου συρρέει κάθε χρόνο στην πόλη για να παρακολουθήσει τα θεαματικά πυροτεχνήματα και το έθιμο γνωρίζει μεγάλη προβολή από την τηλεόραση και τα άλλα μέσα μαζικής ενημέρωσης.

Εκτός από την πόλη του Αγρινίου, το έθιμο των Χαλκουνιων εξακολουθεί να υπάρχει και σε γειτονικές περιοχές όπως η Παραβόλα και η Τραγάνα.