…για το Μάθημα των Θρησκευτικών

ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΠΑΛΙΑΜΗ (ΠΕ 02)

ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΕΣ /ΡΙΕΣ Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΡΙΟΔΟΙ

Πρωτοβυζαντινή (πρωτοχριστιανική,παλαιοχριστιανική)

4^ος -7^ος αι.

Μεσοβυζαντινή 7^ος -12^ος αι.

Υστεροβυζαντινή 13^ος -15^ος αι.

ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

v   Μεγαλοπρέπεια, αρμονία, μέτρο

v   Εσωτερικότητα

v   Συμβολισμός

v   Ερμηνεύει αντί να αναπαριστά απλά τα γεγονότα

v   Βασικές της μορφές είναι: τα ψηφιδωτά(σχετίζονται με τις εποχές που η αυτοκρατορία ανθούσε οικονομικά), τοιχογραφίες, φορητές εικόνες, αρχιτεκτονική, τέχνη της καθημερινής ζωής( ενδύματα, κοσμήματα αντικείμενα λατρείας κλπ.)

v   Στόχος της είναι η προπαγάνδα είτε πολιτική είτε θρησκευτική. Γι΄ αυτό το λόγο  και τα κυριότερα δείγματα συνδέονται με την Εκκλησία και το παλάτι.

v   Επιδράσεις δέχτηκε από την ελληνική και ρωμαϊκή τέχνη και την τέχνη των νεκρικών πορτραίτων από τη Φαγιούμ της Αιγύπτου.

ΦΑΣΕΙΣ

Πρωτοχριστιανική: εδώ επηρεάζεται  από την αρχαία ελληνική και ρωμαϊκή παράδοση. Τα θέματα είναι γνωστά αλλά ερμηνεύονται με άλλο τρόπο π.χ. η απεικόνιση του Ορφέα πλέον συμβολίζει το Χριστό ως κέντρο του κόσμου και εξελίσσεται στο μοτίβο του καλού ποιμένα. Επίσης κυριαρχούν τα σύμβολα ( ΙΧΘΥΣ, άγκυρα, καράβι)

ΠΡΟΣΟΧΗ Τα σημαντικότερα μνημεία βρίσκονται στην Ιταλία αυτονόητα γιατί εκεί είναι το κέντρο της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας !!!!Ακολουθεί η Θεσσαλονίκη, εμπορικό κέντρο της εποχής .

Μεσοβυζαντινή

Μακεδονική και Κομνήνεια τέχνη: Τα μοτίβα δομούνται πλέον αυστηρά και υπερβατικά. Ενδιαφέρει η δογματική ακρίβεια και η έμφαση της πνευματικότητας. Γι΄ αυτό το λόγο και τα βασικά χαρακτηριστικά παραποιούνται: το στόμα σχεδόν ανύπαρκτο, τα μάτια μεγαλώνουν και τονίζονται για να  δηλώσου την έντονη πνευματικότητα των προσώπων. Οι άγιοι παρουσιάζουν θεατρικότητα και μιμούνται τη στάση των αρχαίων αγαλμάτων. Την εποχή αυτή δομούνται τα μοτίβα.

Παλαιολόγεια : Είναι ιδιαίτερα αφηγηματική και πολυπρόσωπη . Τονίζεται πλέον το τοπίο το οποίο στην προηγούμενη φάση απουσίαζε. Οι μορφές αποκτούν όγκο και χάρη και τονίζεται η ανθρώπινη υπόσταση. Επηρεάζεται από τη δυτική τέχνη.

ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Τα κυριότερα είναι : οι αυτοκράτορες , ο Χριστός Παντοκράτορας Η Παναγία ,κυρίως βρεφοκρατούσα, τα ανεικονικά σύμβολα, κατά την Εικονομαχία, οι σκηνές από τη ζωή του Χριστού και της Παναγίας( μεσοβυζαντινή).

ΘΥΜΗΘΕΙΤΕ Οι ναοί ιστορούνται με συγκεκριμένο τρόπο: ο χώρος χωρίζεται σε τρεις ζώνες : Δογματικός κύκλος: ο τρούλος συμβολίζει τον ουρανό και εκεί απεικονίζεται ο Χριστός παντοκράτορα. Ακριβώς από κάτω ανάμεσα στα παράθυρα του τρούλου οι προφήτες, προφητάνακτες, οι ουράνιες δυνάμεις, τα ζώδια .

Λειτουργικός κύκλος: στην αψίδα του ιερού απεικονίζεται η Παναγία στο τύπο της Πλατυτέρας, η Θεία Ευχαριστία Ιεράρχες που «συλλειτουργούν» με τους ιερείς

Ιστορικός-εορταστικός κύκλος Στον υπόλοιπο ναό απεικονίζονται σκηνές από την Αγία Γραφή, άγιοι και σκηνές από το βίο τους.

ΓΙΑΤΙ ΜΑΣ ΑΠΑΣΧΟΛΕΙ ΑΚΟΜΑ;

Είναι εξαιρετικά μοντέρνα χάρη στην αφαιρετικότητα και τον αφηγηματικό της χαρακτήρα.

Κάτω από : ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΑΞΗ