«Bullying», ένα «σπορ» που συνηθίζεται στους χώρους εργασίας
Μπορεί οι Κινέζοι να μας έμαθαν ότι μια φωτογραφία λέει περισσότερα απ’ ό,τι χίλιες λέξεις, όμως οι Βρετανοί με μία και μόνο λέξη -που συνήθως δεν μεταφράζεται- μπορούν να περιγράψουν μιαν ολόκληρη κατάσταση και συμπεριφορά. Αυτό συμβαίνει με το bullying που, όταν λαμβάνει χώρα σε ένα εργασιακό περιβάλλον, δεν απέχει πολύ από το να σημαίνει «ταύρος σε υαλοπωλείο». Ο «ταύρος» συνηθέστερα είναι κάποιος προϊστάμενος με επιτυχή καριέρα στην επιχείρηση, κάτι που εκμεταλλεύεται και χρησιμοποιεί ως «πλατφόρμα» για να βολεύει την αντικοινωνική, αντιψυχολογική και αντιπαιδαγωγική συμπεριφορά του. Που οι ψυχολόγοι, εν πολλοίς, θα του την χρέωναν ως επιθετικότητα και λανθάνον ίσως, αλλά εξόφθαλμο, σύμπλεγμα κατωτερότητας.
Συνήθως «οι ταύροι» επιτίθενται σε άτομα που τα θεωρούν αδύναμα -κατά προτίμηση νεοφερμένους και γυναίκες- χωρίς να εξαιρούν και τους «δυνατούς στόχους», έτσι, σαν ένα παιγνίδι εξουσίας είτε επιβεβαίωσης και επικράτησης μέχρι τελικής πτώσεως, όπως συμβαίνει στις κοκορομαχίες – παράνομες πλέον ακόμη και στις αναπτυσσόμενες χώρες. Το «σπορ» του bullying ανθεί στα εργασιακά περιβάλλοντα και υποθάλπεται από την έλλειψη σχετικής πολιτικής εκ μέρους των εργοδοτών είτε από τη «σιωπή των αμνών» που έχουν ενστερνισθεί τη «χρυσή οδηγία» ότι ο καλός καριερίστας όσο λιγότερο παίρνει θέση στους καβγάδες των άλλων, τόσο πιο ασφαλής είναι στη θέση του και τόσο πιο γρήγορα θα ανέλθει τη γλιστερή σκάλα της ιεραρχίας…
Το bullying μπορεί να εκδηλώνεται ως φραστικός εκφοβισμός, επιτίμηση, απαξιωτικός χαρακτηρισμός, παρενόχληση κάθε είδους, επαγγελματικός παραμερισμός, φωνές και με εμφανή την επιθετικότητα στη γλώσσα του σώματος. Η ζημιά που προκαλεί στα άτομα που δέχονται τη συμπεριφορά -κυρίως όταν πρόκειται για προσωπικότητες ήπιες και χαμηλών τόνων- αλλά και στις ίδιες τις επιχειρήσεις έχει εκτιμηθεί ως σοβαρή. Το κόστος για την επιχείρηση είναι η μείωση της παραγωγικότητας και της αποδοτικότητας των «θυμάτων» εργαζομένων, η αύξηση των εξόδων της για νέες προσλήψεις αλλά και για τη συγκράτηση του καλού προσωπικού της και, κυρίως, η αμαύρωση της εικόνας της.
Το Ινστιτούτο Μάνατζμεντ στη Βρετανία έχει από καιρό συμβουλεύσει τις επιχειρήσεις να αναπτύξουν πολιτικές καταπολέμησης της συμπεριφοράς αυτής και να παρακολουθούν στενά την εξέλιξη του φαινόμενου. Να εκπαιδεύσουν τα στελέχη τους για την αντιμετώπιση τέτοιων επεισοδίων και να εγκαταστήσουν τηλεφωνικές γραμμές άμεσης δράσης για τα τυχόν θύματα. Συνιστά επίσης την έκδοση σχετικού φυλλαδίου με συμβουλές και οδηγίες αντιμετώπισης. Οσο για τα άτομα που υφίστανται το bullying, υποφέρουν από άγχος και τις ασθένειες που αυτό τους προκαλεί. Παρουσιάζουν προβλήματα πνευματικής υγείας, έχουν κακή απόδοση, χάνουν το ηθικό τους και υπόκεινται σε νευρική κατάρρευση.
Ιδιαιτέρως σοβαρό, ωστόσο, γίνεται το φαινόμενο αυτό -καθώς αντανακλά την έλλειψη κοινωνικής ευθύνης εκ μέρους της επιχείρησης- όταν γίνεται ανεκτό να πλήττει άτομα που παίρνουν το βάπτισμα του πρώτου εργασιακού περιβάλλοντος. Ενήλικα «παιδιά» που δεν πρόλαβαν ακόμη να αποτινάξουν το μεγάλο άγχος των πολύχρονων σπουδών τους, άπειρα από τους άγραφους νόμους της ζούγκλας του επαγγελματικού ανταγωνισμού, γεμάτα όνειρα και προσμονή για την πρώτη επιβεβαίωσή τους από τους «άξιους» και τους φτασμένους…
Οι οδηγίες του Ινστιτούτου Μάνατζμεντ της Βρετανίας προς τους εργαζομένους για την αντιμετώπιση του φαινομένου του bullying προτείνουν τα εξής:
Από την πρώτη στιγμή που θα αντιληφθείς μια τέτοια συμπεριφορά, αναζήτησε αποδείξεις. Προσπάθησε να πληροφορηθείς αν από τον εργοδότη σου έχει υιοθετηθεί πολιτική κατά της ανάρμοστης αυτής συμπεριφοράς εναντίον σου.
Κατάγραψε κάθε επεισόδιο, ώρα, ημερομηνία και άτομα που ήταν παρόντα.
Φρόντισε να μάθεις αν οι μάρτυρες θα σε υποστηρίξουν. Κράτησε κάθε σχετικό έγγραφο υλικό. Σκέψου αν θα πρέπει να μαγνητοφωνήσεις τα επεισόδια αλλά – μόνο με τη σύμφωνη γνώμη του υπευθύνου των ανθρωπίνων πόρων, είτε του διευθυντή της επιχείρησης.
Άρθρο: Χρ. Δαμουλιανού
Πηγή: www.kathimerini.gr / Οικονομία (Ημερ. Δημοσίευσης: 14/4/2013 )
