Ειδικό Δημοτικό Σχολείο Σκιάθου  "Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης"

Μήνας: Μάρτιος 2017

Ειδικά Σχολεία: Ιδρύματα, Φυλακές ή χώροι προσφοράς;

17 Φεβρουαρίου 2016

ΚΑΠΟΙΟΙ ΕΙΠΑΝ ΠΩΣ ΤΑ ΕΙΔΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΕΙΝΑΙ ΙΔΡΥΜΑΤΑ ΚΑΙ ΦΥΛΑΚΕΣ…..

Σ’ αυτόν τον τόπο όπου όλοι είμαστε τόσο τραγικά αυτοδίδακτοι…

Γιώργος Σεφέρης, 1900-1971, Έλληνας ποιητής, Νόμπελ 1963

Όλοι θέλουμε και απαιτούμε ίσες ευκαιρίες στην εκπαίδευση για όλους! Πώς τις απαιτούμε όμως;  Θέλουμε άραγε πραγματικά να έχουμε τις ίδιες και ίσες ευκαιρίες; Μήπως κάποιοι το υποστηρίζουν, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις παραμέτρους, ή μήπως κάποιοι προσαρμόζουν την εκπαίδευση στα μέτρα τους;….. Πολλά τα ερωτήματα που προκύπτουν και οι απαντήσεις αυτών ποικίλουν. Θα προσπαθήσουμε σε αυτό το άρθρο να «ξεκαθαρίσουμε» όσο πιο απλά γίνεται, το τοπίο της ειδικής εκπαίδευσης. Όταν μιλάμε για ειδική εκπαίδευση και ειδική αγωγή, αναφερόμαστε κυρίως σε δύο σχολικά πλαίσια, το ένα αφορά στο ειδικό σχολείο και το άλλο στο τμήμα ένταξης. Θα εστιάσουμε την προσοχή μας, στο «παρεξηγημένο» για κάποιους, ειδικό σχολείο.

Τι είναι το ειδικό σχολείο;

Τι ΔΕΝ είναι το ειδικό σχολείο θα έπρεπε να είναι το ερώτημα… Το ειδικό σχολείο δεν είναι ίδρυμα.  Το ειδικό σχολείο δεν είναι ψυχιατρικό παράρτημα ατόμων με ειδικές ανάγκες. Το ειδικό σχολείο δεν είναι «φυλακή», δεν είναι μέρος φύλαξης Α.Μ.Ε.Α. . Θέλω να πιστεύω πως δε μου διαφεύγει κάποιος άλλος λανθασμένος και σκληρός χαρακτηρισμός από αυτούς που ακούω τα τελευταία χρόνια. Όλοι!….. εξειδικευόμαστε στην ειδική αγωγή αλλά το «χάος» στον χώρο της και σε  όσους εμπλέκονται σε αυτή, έχει πρωταγωνιστικό ρόλο.  Όλα αυτά τα χρόνια εμπειρίας μαζί με τα 4 βασικά έτη σπουδών στην ειδική αγωγή, είμαι ευγνώμων στους καθηγητές του Τμήματος Ειδικής Αγωγής (Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Βόλος), για τις τόσο εξειδικευμένες γνώσεις που μας παρείχαν, για τη συνεχή ενασχόληση, διατριβή και καθοδήγηση από τη μεριά τους, ώστε να μπορούμε πλέον, ως ενεργοί  δάσκαλοι/παιδαγωγοί ειδικής, να νιώθουμε τη συνεχή υποχρέωση εκπαίδευσης και ενασχόλησης παιδιών και ατόμων με ειδικές ανάγκες.

eidsx2

Μπαίνοντας κατευθείαν στο «ψητό» και αφήνοντας πίσω προλόγους ατελείωτους που θα μπορούσα να γράψω για τα «χωράφια» της ειδικής αγωγής, επικεντρώνομαι  στο ειδικό σχολείο. Είχα την τιμή και την τύχη να δουλέψω σε δύο αξιόλογα Ειδικά Σχολεία στην Ελλάδα μας, εκ των οποίων το ένα βρίσκεται στον Νομό Ημαθίας , στη Βέροια και αφορά στο Ειδικό Σχολείο Βέροιας, το οποίο μάλιστα συστεγάζεται (με κοινό προαύλιο), με Δημοτικό και Νηπιαγωγείο Δημοτικής Εκπαίδευσης. Η εμπειρία μου κρίνεται κορυφαία και μοναδική. Το συγκεκριμένο ειδικό σχολείο, θα πρέπει να αποτελεί κόσμημα και πρότυπο για τα υπόλοιπα ειδικά σχολεία της χώρας μας. Ειδικότερα, λειτουργούσε όπως θα έπρεπε να λειτουργεί ένα ειδικό σχολείο.

Τα παιδιά χωρίζονται στις τάξεις ανάλογα με το βαθμό δυσκολίας της εκάστοτε βιολογικής και εκπαιδευτικής ανάγκης του παιδιού. Ποτέ δεν τοποθετούνται σε μια αίθουσα λειτουργικά παιδιά που αυτοεξυπηρετούνται με παιδιά που δεν μπορούν να εξυπηρετηθούν ή να μετακινηθούν ή ακόμα και εάν εκδηλώνουν  επιθετικές συμπεριφορές. Πρέπει να υπάρχει μια σχετική ομοιομορφία ως προς τη σωστή τοποθέτηση των παιδιών στις τάξεις των ειδικών σχολείων.

Τα παιδιά στα ειδικά σχολεία ακολουθούν δομημένο πρόγραμμα το οποίο εγκρίνεται από τους αρμόδιους δημόσιους φορείς. Ειδικότερα, τα παιδιά με μέτρια και καλή νοημοσύνη, διδάσκονται τα βασικά μαθήματα της Γλώσσας και των Μαθηματικών (αριθμητική), είτε από τα βιβλία του Υπουργείου που χρησιμοποιούνται στις τάξεις των Δημοτικών (κυρίως τα βιβλία της Α΄τάξης), είτε με ειδικά εγχειρίδια που υπάρχουν, με ειδικές γλωσσικές ασκήσεις και ειδικές ασκήσεις αριθμητικής.

Τα παιδιά στα ειδικά σχολεία διδάσκονται και το μάθημα των εικαστικών. Ακόμα και παιδιά με μεγάλες δυσκολίες έχει σημειωθεί από τους ειδικούς επιστήμονες, ότι δείχνουν προτίμηση μεγάλη, με τον δικό τους τρόπο, στο μάθημα των καλλιτεχνικών και της ζωγραφικής.

Προσωπική εμπειρία: παιδί με Διάχυτη Διαταραχή Ανάπτυξης (Αυτισμός), χωρίς ικανότητα αυτοεξυπηρέτησης και έκφρασης λόγου(μόνο έντονο κλάμα, έντονο γέλιο και κραυγές), την ώρα που «βουτάγαμε» τα χεράκια του στις νερομπογιές και έπειτα στο μπλοκ ζωγραφικής δεν σηκωνόταν από το καρεκλάκι του εάν δεν τελείωνε το δικό του έργο! Το αποτέλεσμα; Η μητέρα του, είχε στο τέλος ένα μπλοκ με τα έργα του δικού της παιδιού, έστω και εάν αυτά ήταν απλές μουντζούρες, για εκείνη ήταν ό,τι πιο ιερό κρατούσε στα χέρια της, μία αξία ανεκτίμητη.

Τα παιδιά στα ειδικά σχολεία παρακολουθούν προγράμματα ειδικά από  τον/την  εκάστοτε ειδικό παιδοψυχολόγο και κοινωνικό λειτουργό. Προγράμματα τα οποία είναι προσαρμοσμένα ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε παιδιού, άλλοτε ομαδικά και άλλοτε ατομικά. Επισημαίνεται , πως οι παραπάνω ειδικοί είναι απαραίτητοι για τη στελέχωση του δυναμικού ενός ειδικού σχολείου, καθώς παρέχουν στήριξη, βοήθεια και καθοδήγηση όχι μόνο στα παιδιά, αλλά και στους γονείς.

Προσωπική εμπειρία: είχα  την τύχη να συνεργαστώ με αξιόλογους ειδικούς παιδοψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς, με τους οποίους  οργανώναμε  ομάδες παιδιών με καλή νοημοσύνη, προγράμματα έκφρασης συναισθημάτων και κοινωνικοποίηση εκτός σχολικού χώρου (π.χ. επίσκεψη στην καφετέρια της γειτονιάς).

Τα παιδιά στα ειδικά σχολεία, παρακολουθούν επίσης το μάθημα της λογοθεραπείας και της εργοθεραπείας  από τους ειδικούς λογοθεραπευτές και εργοθεραπευτές. Είναι εξίσου τόσο αναγκαία για τα παιδιά με ειδικές ανάγκες όπου τα παρέχουν τις ανάλογες ειδικές θεραπείες που χρειάζονται.

Όλοι οι επιστήμονες που ασχολούνται με την ειδική αγωγή, είναι απαραίτητοι, για ένα ειδικό σχολείο ώστε να λειτουργεί σωστά. Εάν υπάρχουν αυτοί,  αναμφίβολα και οι γονείς των παιδιών αυτών δεν θα επιβαρύνονται με περισσότερες ώρες σε ιδιώτες όταν η οικονομική τους δυνατότητα είναι ανύπαρκτη.

Αυτά είναι τα ειδικά σχολεία! Ασχέτως εάν σκοπίμως  κάποιοι «ειδικοί» προσπαθούν να περνάνε το μήνυμα στους γονείς ότι τα παιδιά με ειδικές ανάγκες δεν πρέπει να πάνε σε αυτά τα «ιδρύματα». Αυτό είναι ένα φαινόμενο που εξαπλώνεται και διαδίδεται με λάθος τρόπο καθώς υποβαθμίζει τη δουλειά όλων των παραπάνω ειδικών και εξυπηρετεί οικονομικά συμφέροντα.  Όσοι σπουδάσαμε την ειδική αγωγή αυτά τα χρόνια και την αντιμετωπίζουμε καθημερινά με τις δυσκολίες της, θα πρέπει να τη στηρίξουμε. Μπορεί στην Ελλάδα οι συνθήκες των ειδικών σχολείων να μην είναι πάντα κατάλληλες από πολλές απόψεις και να υπάρχουν προβλήματα που να αναστέλλουν τη λειτουργία τους, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως πρέπει να αφήνουμε κάποιους ανίδεους να περνάνε λάθος μηνύματα περί ιδρυμάτων και χώρων φύλαξης! Αυτό εξαρτάται από εμάς τους ειδικούς παιδαγωγούς που εργαζόμαστε με ευσυνειδησία, με αυταπάρνηση και με πολλή αγάπη σε αυτό το χώρο.

Αφιερωμένο στους ειδικούς παιδαγωγούς που  καθημερινά καταθέτουν τη ψυχή τους. (Φ.Φ.)

Δυσλεξία και Εγκεφαλική Ασυμμετρία/Φίλιου Φωτεινή

Δυσλεξία και Εγκεφαλική Ασυμμετρία

1 Οκτωβρίου 2015

  “Ο εγκέφαλος είναι ένας κόσμος που αποτελείται από έναν αριθμό ανεξερεύνητων ηπείρων και μεγάλες εκτάσεις αγνώστου εδάφους”  Santiago Ramon y Cajal.

Γνωριμία με  τον ανθρώπινο εγκέφαλο

Προτού αναφερθώ σε εκπαιδευτικά θέματα που αφορούν στις δυσκολίες των παιδιών γύρω από τη μάθηση και την ψυχολογία τους, θα ήθελα να κάνουμε παρέα ένα ταξίδι στο πιο πολύτιμο μέρος του ανθρώπινου σώματος. Αυτό, δεν είναι άλλο παρά το μέρος που εντοπίζεται μέσα στο κρανίο μας, ο εγκέφαλος. Ο εγκέφαλος είναι σαν το σύμπαν…  Δύσκολο στο να τον εξερευνήσει και να τον κατανοήσει κανείς. Ωστόσο, χάρη στους ειδικούς επιστήμονες και μελετητές και κυρίως αναφέρομαι στους κλινικούς νευροψυχολόγους , οπλίζομαστε και εμείς οι εκπαιδευτικοί της ειδικής αγωγής με τις απαραίτητες γνώσεις γύρω από τον εγκέφαλο και τον τρόπο που επηρεάζεται αυτός στον τομέα της μάθησης. Αρχικά, ο ανθρώπινος εγκέφαλος οφείλουμε να γνωρίζουμε πως χωρίζεται σε 3 βασικά τμήματα, α) οπίσθιος εγκέφαλος, β) μεσεγκέφαλος, γ) προσθεγκέφαλος.

egkefdysl2

Ο εγκέφαλος μας λοιπόν, αποτελεί το 2%  του βάρους του σώματός μας και το πιο ανεπτυγμένο κομμάτι του είναι τα 2 εγκεφαλικά ημισφαίρια (δεξιό και αριστερό), τα οποία καλύπτονται από μία πολύ σημαντική ουσία που ονομάζεται «φαιά ουσία». Η ουσία αυτή  εντοπίζεται στο κέντρο του νωτιαίου μυελού και είναι γεμάτη με κυτταρικά σώματα, δενδρίτες και μερικούς εμμύελους νευράξονες που σχηματίζουν διακλαδώσεις που κατευθύνονται από την φαιά ουσία προς τον εγκέφαλο. Αυτή η διαδικασία μεταφοράς λοιπόν γίνεται με τη βοήθεια μιας  άλλης ουσίας,  της λευκής ουσίας, η οποία αποτελείται κυρίως από εμμύελους  νευράξονες που το χρώμα τους είναι λευκό.  Σε αυτό το σημείο θέλω να επισημάνω πως πρέπει να γνωρίζουμε ότι τα 2 ημισφαίρια συνδέονται με το μεσολόβιο κάτω από το οποίο υπάρχει μία κοιλότητα που περιλαμβάνεται το ευρέως γνωστό σε όλους μας, «εγκεφαλονωτιαίο υγρό».

Ανάμεσα στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό και στο αίμα, η κυκλοφορία είναι  περιορισμένη, καθώς υπάρχει το εγκεφαλονωτιαίο φράγμα που επιτρέπει να περνούν από το αίμα στον εγκέφαλο και να τον επηρεάζουν ΜΟΝΟ ορισμένα φάρμακα και ουσίες. Αυτό, προστατεύει φυσικά τον εγκέφαλό μας από κάποιες ουσίες που κυκλοφορούν στο αίμα. Το μεταιχμιακό σύστημα και ο υποθάλαμος (μέρη του εγκεφάλου), ευθύνονται για ανθρώπινες συμπεριφορές όπως η δίψα, η πείνα, η σεξουαλικότητα,  η επιθετικότητα και άλλα. Οι γνωστικές λειτουργίες επιτελούνται στον εγκέφαλο και για αυτόν τον λόγο είναι υπεύθυνος για την κρίση, τη μνήμη, τη μάθηση. Σημαντικό εξίσου ρόλο με τον εγκέφαλο παίζουν και οι μετωπιαίοι λοβοί που ευθύνονται για την ανθρώπινη σκέψη, την ευφυΐα, την υπόθεση, τον συλλογισμό και άλλα.

Εγκεφαλική Ασυμμετρία και ορισμός της Δυσλεξίας

Οι πρώτες αναφορές σχετικά με την εγκεφαλική ασυμμετρία έγιναν από τον 4ο αιώνα π.χ., όταν ένας αρχαίος  Έλληνας γιατρός, ο Διοκλής, δήλωσε πως  εμείς οι άνθρωποι με τον αριστερό εγκέφαλο καταλαβαίνουμε και με τον δεξιό εγκέφαλο αισθανόμαστε. Πραγματικά πόση αλήθεια εμπεριέχεται στην αναφορά του Διοκλή, καθώς αποδεικνύεται σωστή!

Αν σκεφτούμε πως διαθέτουμε δύο ημισφαίρια το αριστερό και το δεξιό, εύλογα καταλήγουμε σε ένα συμπέρασμα ότι αυτά τα δύο θα είναι σχεδόν όμοια απλά διαχωρίζονται σε αριστερό και δεξιό λόγω της σωματικής μας πλευράς (αριστερή πλευρά και δεξιά).  Εύλογα προκύπτει αυτό το συμπέρασμα καθώς διαθέτουμε αριστερό και δεξιό μάτι για παράδειγμα, τα οποία δεν διαφέρουν μεταξύ τους και όποια βασική λειτουργία επιτελεί το ένα την ίδια επιτελεί και το άλλο. Κάπως έτσι λοιπόν σκεφτόμαστε μόνο που η πραγματικότητα είναι πως δεν είναι τόσο απλό και πως το κάθε ημισφαίριο δεν αποτελεί το είδωλο του άλλου. Αρκεί να προσέξουμε την παρακάτω εικόνα!

Το αριστερό ημισφαίριο ευθύνεται για τις κινήσεις καθώς επίσης και για τις γενικές αισθήσεις της αφής, της θερμοκρασίας και του πόνου και συνδέεται με υποδοχείς του δέρματος που εντοπίζονται στο δεξιό ήμισυ του σώματός μας και ελέγχει τους μύες της δεξιάς πλευράς μας. Είναι περισσότερο «πρακτικό».

Το δεξιό ημισφαίριο συνδέεται με αισθητικούς υποδοχείς που εντοπίζονται στο αριστερό ήμισυ του σώματός μας και ελέγχει τους μύες της αριστερής πλευράς. Το δεξιό, ευθύνεται για σημαντικά παραγλωσσικά στοιχεία  της επικοινωνίας (έκφραση συναισθήματος με τον ανάλογο τόνο φωνής και τόνος της φωνής). Ειδικεύεται στο να μπορεί να ελέγχει τις σύνθετες οπτικο-χωρικές λειτουργίες. Επίσης, ειδικεύεται περισσότερο στην έκφραση συναισθημάτων συγκριτικά με το αριστερό.

Σημαντική έννοια που σχετίζεται άμεσα με την εγκεφαλική ασυμμετρία αποτελεί η έννοια της πλευρίωσης  (παλιότερα λεγόταν και πλαγίωση , κάτι που αποφεύγεται σήμερα ως όρος). Η πλευρίωση λοιπόν αφορά στο μοίρασμα των διαφόρων λειτουργιών ανάμεσα στα 2 ημισφαίρια. Σε αυτό το σημείο θέλω να αναφέρω και το «φαινόμενο της αριστεροχειρίας», όπου στους αριστερόχειρες, (στην κατηγορία αυτών ανήκω και εγώ) , επικρατεί περισσότερο το δεξιό ημισφαίριο και στους δεξιόχειρες επικρατεί περισσότερο το αριστερό ημισφαίριο. Για αυτό και υπάρχουν οι όποιες διαφορές  υπάρχουν ανάμεσα στους αριστερόχειρες και στους δεξιόχειρες.

Τέλος, επισημαίνεται ο ορισμός της «διάσημης», κυρίως τα τελευταία χρόνια δυσλεξίας. Η δυσλεξία, είναι μία ειδική δυσκολία που παρουσιάζει κάποιος στην ανάγνωση. Εμφανίζεται σε άτομα με επαρκή όραση και με μία μέση ικανότητα στις λοιπές σχολικές δραστηριότητες, εκτός της ανάγνωσης που προαναφέραμε. Σε μερικά δυσλεξικά άτομα, ορισμένες περιοχές που σχετίζονται με τη γλώσσα, είναι στην πραγματικότητα μεγαλύτερες στο δεξιό ημισφαίριο συγκριτικά με το αριστερό ( Duara et al.1991,πηγή). Επιπλέον, έχει σημειωθεί από ειδικούς ότι πολλά δυσλεξικά άτομα παρουσιάζουν μικρές ανωμαλίες που αφορούν στην ανατομία του εγκεφάλου και κυρίως στο αριστερό ημισφαίριο. Όλα αυτά λοιπόν τα πορίσματα των ειδικών ερευνητών στηρίζουν τη θεωρία των Geschwind και Galaburda  η οποία συσχετίζει τις ανωμαλίες στην πλευρίωση των λειτουργιών με μία προδιάθεση για δυσλεξία αλλά και άλλα προβλήματα.

Υποστηριζόμενο από blogs.sch.gr & Θέμα βασισμένο στο Lovecraft από τον Anders Norén

Αλλαγή μεγέθους γραμματοσειράς
Αντίθεση