Η Μάρθα Μενεμενλή αποφοίτησε με άριστα από το τμήμα Ψυχολογίας του Α.Π.Θ. και κατέχει πλήθος μεταπτυχιακών τίτλων, δημοσιευμένων άρθρων, παρουσιάσεων σε συνέδρια και συμμετοχών σε έρευνες. Σήμερα ασχολείται με την ψυχοσυναισθηματική υποστήριξη παιδιών και εφήβων, παρέχει ατομικές και ομαδικές θεραπείες σε παιδιά και γονείς και πραγματοποιεί διαλέξεις σε σχολικό πλαίσιο με θεματολογία που αφορά το κοινωνικό σχολείο. Εργάζεται στο Κέντρο Παιδοψυχικής Υγιεινής Θεσσαλονίκης.
Γιατί αποφασίσατε να ασχοληθείτε με την παιδοψυχολογία;
Οι σπουδές μου ήρθαν ως επακόλουθο της επιθυμίας μου να βοηθώ τους συνανθρώπους μου, ειδικότερα τα παιδιά, και οποιονδήποτε αντιμετώπιζε κάποιο πρόβλημα ψυχοσυναισθηματικής φύσεως.
Ποια είναι τα συχνότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι έφηβοι στην εποχή μας;
Οι έφηβοι, σε μεγάλο ποσοστό, έχουν μια τάση αυτοτραυματισμού, λόγω του έντονου στρες. Αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη διαχείριση των διαπροσωπικών σχέσεων και στις σχέσεις με τους γονείς τους. Ένα μεγάλο θέμα είναι η σχέση των εφήβων με το άλλο φύλο, η αλληλεπίδραση μεταξύ τους και η σεξουαλική αγωγή, όπου τα παιδιά έχουν πολλές απορίες σχετικά με τις προφυλάξεις, με τις επαφές και με την επικινδυνότητα που, ίσως, υπάρχει.
Σύμφωνα με την εμπειρία σας, πιστεύετε ότι υπήρξαν ψυχικές επιπτώσεις από την περίοδο της καραντίνας στους εφήβους; Κι αν ναι, ποιες είναι αυτές;
Την περίοδο της καραντίνας βιώσαμε αυτήν τη διαφορετικότητα και την απειλή της επιβίωσης στην καθημερινή μας ζωή. Στο κατά πόσο έντονες ή όχι ήταν οι επιπτώσεις, έπαιξε σημαντικό ρόλο ο τρόπος που αντιμετώπισαν οι οικογένειες την κατάσταση. Δηλαδή, οι έφηβοι των οποίων οι οικογένειες χειρίστηκαν ψύχραιμα το θέμα, εμφανίστηκαν πιο ήρεμοι και ευέλικτοι. Επιπτώσεις υπήρξαν στο κομμάτι της έξαρσης των φοβιών και των αγχογόνων εκδηλώσεων. Επιπροσθέτως, παρατηρήθηκαν κάποιοι μικρού τύπου εθισμοί στο διαδίκτυο. Όσον αφορά τις ενδοοικογενειακές σχέσεις, όταν δεν υπήρχε καλή επικοινωνία, δημιουργήθηκαν εντάσεις που επηρέασαν τα παιδιά.
Πόσο εύκολο είναι να τηρούν οι έφηβοι τα μέτρα προστασίας και αποστασιοποίησης στο σχολείο και πώς επηρεάζονται από αυτά;
Δεν θεωρώ ότι είναι δύσκολο να τηρήσουν οι έφηβοι τα μέτρα προστασίας, καθώς είναι ώριμοι και συνειδητοποιημένοι. Σε καμία περίπτωση δεν θέλουμε να σταματήσουν να εκφράζονται ελεύθερα μέσω της γλώσσας του σώματος και να χάσουν την ανεμελιά τους, απλώς να είναι πιο προσεκτικοί. Τα μέτρα ασφαλείας δεν αναιρούν την έκφραση συναισθημάτων.
Προέκυψαν θετικά στοιχεία από αυτή την κατάσταση;
Οι ρυθμοί της καθημερινότητας μας «έπεσαν», ήρθαμε πιο κοντά μέσα στην οικογένεια, ξαναγνωριστήκαμε, τελειώσαμε εκκρεμότητες και αφήσαμε την φύση να «ανασάνει». Υπάρχουν πάντα θετικά στοιχεία, αρκεί να θέλουμε να τα δούμε.
Αν έπρεπε να δώσετε μία συμβουλή στους εφήβους, ποια θα ήταν αυτή;
Να κυνηγήσουν τα όνειρα τους, να μην τα παρατάνε, να έχουν αισιοδοξία, στόχους, όραμα, εξέλιξη, γιατί αυτά θα τους οδηγήσουν στην ευτυχία.
Τι θα συμβουλεύατε τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς; Πώς πρέπει να προσεγγίζουν τα παιδιά;
Οι γονείς, στην προεφηβεία, πρέπει να μετατρεπόμαστε σε ένα μεγάλο «αυτί» για τα παιδιά. Όσο περισσότερο ακούμε, τόσο αποτελεσματικότερη γίνεται η προσέγγιση μας. Τέλος, να είμαστε γνήσιοι και να μην θεωρούμε τους εαυτούς μας αυθεντίες, γιατί είμαστε ενήλικες. Είμαστε ισότιμοι με τα παιδιά.
