Θεσσαλονίκη, αρχές 20ου αιώνα η πόλη είναι γεμάτη ζωή, κάποιοι περπατούν γρήγορα, καθώς βιάζονται να πάνε στις δουλειές τους. Άλλοι, αφιερώνουν λίγο χρόνο να θαυμάσουν τα πανέμορφα και εξαίρετης αρχιτεκτονικής αρχοντικά που κοσμούν την όμορφη παραλία της πόλης… Κάπως έτσι θα περιγράφαμε και μία σημερινή εικόνα της αγαπημένης μας συμπρωτεύουσας με μία μόνο μικρή διαφορά. Εκείνη την εποχή η πόλη έσφυζε από ζωή αλλά η κατανομή του πληθυσμού της ήταν λίγο διαφορετική απ’ ό,τι σήμερα∙ Εβραίοι, Οθωμανοί, Ιταλοί, Αυστριακοί, Ισπανοί και «ξένοι» Έλληνες (Έλληνες υπήκοοι άλλων χωρών) αποτελούσαν μαζί με τους Έλληνες τον τότε πληθυσμό της.
Από εκείνη την εποχή έως και σήμερα η Θεσσαλονίκη έχει διατηρήσει έναν ιδιαίτερα πολυπολιτισμικό χαρακτήρα. Παράλληλα, το γεγονός ότι διαθέτει το λιμάνι της αλλά και μία εξαιρετικής σημασίας γεωγραφική θέση αποτελούν δύο ακόμα λόγους για τους οποίους η πόλη θεωρείται σταυροδρόμι τριών ηπείρων αλλά και διαφόρων πολιτισμών. Πώς έχει ωφελήσει, όμως, αυτός ο ποικιλόμορφος χαρακτήρας της την καθημερινότητα των κατοίκων της;
Αρχικά, είναι γνωστό πως η Θεσσαλονίκη ήταν μία από τις περιοχές με το πιο ανεπτυγμένο εμπόριο και ναυτιλία. Επομένως, έχει παίξει πολύ σημαντικό ρόλο στον εμπορικό χαρακτήρα της πόλης αλλά και στην οικονομία της. Επιπλέον, η πολιτισμική της πολυφωνία έχει λειτουργήσει ιδιαίτερα θετικά για τη διαπαιδαγώγηση των ντόπιων κατοίκων της πάνω στην εφήμερη συνύπαρξη τους με αυτούς οι οποίοι κατάγονται από άλλα μέρη, περιορίζοντας έτσι την εμφάνιση ρατσιστικών συμπεριφορών και ενθαρρύνοντας την αποδοχή της διαφορετικότητας καθώς και την αλληλεγγύη μεταξύ τους.
Μήπως, όμως, η πολυπολιτισμικότητα, βλάπτει τον δικό μας πολιτισμό αλλοιώνοντάς τον υπερβολικά; Πολλοί έχουν αυτή την απορία που δεν μπορεί να ισχύει, γιατί ο δικός μας πολιτισμός συγκεκριμένα έχει διαμορφωθεί ούτως ή άλλως με πολυάριθμες επιρροές από άλλους λαούς από την αρχαιότητα ακόμα. Οπότε η συμβίωση με άτομα άλλων εθνικοτήτων μπορεί μονάχα να ωφελήσει τον πολιτισμό μας εμπλουτίζοντας τον, χωρίς ωστόσο να τον επισκιάζει. Έτσι, ο χαρακτήρας της πόλης έχει εμπλουτιστεί και θα συνεχίσει να εμπλουτίζεται, εφόσον σε αυτόν «μπλέκονται» έθιμα, κουλτούρες και γλώσσες ξενόφερτες που καταλήγουν να αφομοιώνονται πολύ εύκολα και ανώδυνα από αυτόν.
Αυτός, λοιπόν, ο πολυπολιτισμικός χαρακτήρας της τότε κυρίως Θεσσαλονίκης έρχεται σε απόλυτη ταύτιση με τις τωρινές απαιτήσεις της καθημερινότητας μας, στην οποία καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε την τεράστια έλευση μεταναστών και προσφύγων στη χώρα μας. Κάθε μέρα όλο και περισσότεροι περνούν τα σύνορα της Ελλάδας αναζητώντας ένα καλύτερο μέλλον- τις περισσότερες φορές- εκτός αυτής, όμως, κάτι τέτοιο είναι πολύ δύσκολο να συμβεί, επειδή οι γειτονικές μας και όχι μόνο ευρωπαϊκές χώρες δεν είναι πάντα σύμφωνες με αυτό. Έτσι καταλήγουν «εγκλωβισμένοι» σε μία χώρα η οποία δεν έχει τις κατάλληλες υποδομές, για να τους στηρίξει και παράλληλα εκδηλώνει μεγάλη δυσαρέσκεια για την παραμονή τους σε αυτήν. Γιατί, όμως, να συμβαίνει αυτό; Εφόσον το παράδειγμα της Θεσσαλονίκης μας δείχνει ότι η συνύπαρξη ανθρώπων διαφόρων εθνικοτήτων είναι εφικτή και μάλιστα με θετικές συνέπειες για τον τόπο αλλά και τον πολιτισμό μας, μήπως θα έπρεπε να παραμερίσουμε τον φόβο μας και να δούμε λίγο παραπέρα από αυτόν;
Η γνώμη μου είναι πως, ναι, θα πρέπει να ακολουθήσουμε το παράδειγμα των προγόνων μας και να αγκαλιάσουμε τη διαφορετικότητα των αλλοεθνών συμπολιτών μας, καθώς μόνο έτσι θα καταφέρουμε να ζούμε σε μία αρμονικά δομημένη αλλά και ακόμα πιο ανεπτυγμένη από τη σημερινή κοινωνία.
