ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 
Να αξιολογήσετε το επιχείρημα “Αυτή η αναγνώριση τής προσδίδει την υποχρέωση, ακολουθώντας την αιώνια θέληση που κυβερνά αυτόν τον κόσμο, να παραχωρεί τη νίκη στον καλύτερο και στον πιο δυνατό και να δέχεται την υποταγή των κακών και αδύναμων”.
Συμφωνείτε ότι το φυσικό δίκαιο πρέπει να είναι οδηγός:Α) για την οργάνωση των ανθρωπίνων κοινωνιών.
Β)Για τις ανθρώπινες σχέσεις γενικότερα,διαπροσωπικές,επαγγελματικές,οικογενειακές.
| Γιώργης Παυλόπουλος,
Το τέλειο έγκλημα Αποφάσισε τότε –μη ρωτήσεις ποτέ το γιατί–αποφάσισε τότε να σκοτώσει το ποίημα. Πήρε κάθε προφύλαξη έκρυψε το μαχαίρι και παραμόνευε. Το ποίημα βεβαίως δεν ήταν ανύποπτο. Ήξερε τις προθέσεις του ποιητή από καιρό αλλά μήτε το απόφευγε μήτε τον προκαλούσε και κάπου κάπου έκλαιγε κρυφά. Ώσπου έγινε το τέλειο έγκλημα. Μαχαιρωμένο το ποίημα μέσα στην καρδιά του ποιητή έμεινε άγνωστο για πάντα [Παυλόπουλος 2017: 208] |
| Κική Δημουλά ,
Δεν αστοχεί Ένα Αλτ, υπόκωφο, άκουσα να με σημαδεύει. Ουδέν πρόβλημα. Έτσι κι αλλιώς μες στην ακινησία προ πολλού με είχε η αίσθησή μου μεταφέρει Ωστόσο νιώθοντας ωσάν ακόμα ν΄αναδεύεται το μέσα μου κατάτι υπάκουσα στο άκουσμα του Αλτ περιμένοντας να εκπυρσοκροτήσει η φοβέρα. Τίποτα, σιγή απόλυτη μα δεν ξεθάρρεψα, τα ξέρω εγώ τα κόλπα ξέρω ότι με σιγαστήρα σε καθαρίζει το ανεξήγητο κι άντε να το συλλάβεις. [Δημουλά 2016: 7] ΘΕΜΑΤΑ 1.Ποιο είναι το θέμα του πρώτου ποιήματος και ποιο του δεύτερου; Πώς συνομιλούν τα δύο ποιήματα μεταξύ τους; 2.Να σχολιάσετε τα ρηματικά πρόσωπα των δύο ποιημάτων. 3.Ποια χαρακτηριστικά του Υπερρεαλισμού εντοπίζετε στα ποιήματα; 4.Τι σημαίνει για σας: α: Η καταστροφή του δημιουργήματος από τον δημιουργό του; Ποια τα αίτια αυτής της πράξης; Σε τι αποσκοπεί ένας δημιουργός όταν καταστρέφει το ίδιο του το δημιούργημα; β. Το ανεξήγητο και απρόσμενο στη ζωή μας; Μπορούμε να προβλέψουμε τα γεγονότα της ζωής μας; Μπορεί η διαίσθηση ή το ένστικτό μας να μας οδηγήσει σε κάποια “υποψία” για το τι μπορεί να μας συμβεί; |
ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΣ
ΜΙΛΩΝΤΑΣ ΣΤΗΝ ΑΝΝΑ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ
(Όλα ξεκίνησαν όταν η οικογένεια της Άννας εγκαταστάθηκε για το καλοκαίρι δίπλα στο σπίτι ενός παλαίμαχου μαθηματικού.Η Άννα ήταν από εκείνα τα παιδιά που η αγαπημένη τους λέξη είναι το “γιατί;” και ο νέος της γείτονας αρεσκόταν όχι μόνο να απαντά στις ερωτήσεις αλλά και να γεννά με κάθε του απάντηση μια νέα ερώτηση.Ο γείτονας της οικογένειας θα αποτελέσει τον μέντορα που θα επηρεάσει τις μελλοντικές επιλογές της Άννας,οδηγώντας την στον γοητευτικό κόσμο της επιστήμης των Μαθηματικών).
Πέρασαν δύο ακόμη καλοκαίρια.Κι ύστερα,μια μέρα,πάλι τέλη Ιουνίου ήταν,έκανε ξανά την εμφάνισή της στην πόρτα του κήπου μου.Φορούσε ένα κουρελιασμένο παντελόνι από ξεθωριασμένο τζιν-αργότερα έμαθα ότι κάθε του σκίσιμο διπλασίαζε την τιμή του.Τα μαλλιά της ήταν κοντοκουρεμένα από τη μια μεριά και βαμμένα σε χρώμα παπαγαλί,ενώ από την άλλη ήταν πλεγμένα σε μικρά κοτσιδάκια με πολύχρωμα εξτένσιον ανάμεσα στις τούφες.Στο πάνω μέρος της μύτης της γυαλοκοπούσε ένα μικρό καρφί -νομίζω ότι τα λένε πίρσινγκ αυτά τα πράγματα.Ήταν όμως η ίδια αυθάδικη μύτη που είχε ξεπροβάλει πριν από μερικά χρόνια μέσα από τα λιοτρόπια μου,όπως ίδια ήταν και τα μεγάλα περίεργα μάτια της,που με κοίταζαν με μια δόση ενοχής.
“Καλώς την Αννούλα” είπα.
Με κοίταξε διστακτικά. “Να’ρθω;”ρώτησε.
“Και βέβαια.Έλα στη βεράντα.Νομίζω έχουμε σπιτική πορτοκαλάδα”.
“Σόρι που χάθηκα”,είπε μόλις βολεύτηκε στην πολυθρόνα της, “αλλά…να…”.Θεώρησα την εξήγηση επαρκή και την ενθάρρυνα με το βλέμμα να συνεχίσει.
“Η αλήθεια είναι ότι μου λείψανε οι κουβέντες μας”
“Εγώ πάντως εδώ είμαι”
“Είναι κι αυτό το παιδί στο σχολείο…”
“Ναι;”
“Με τσαντίζει.Τα κορίτσια,λέει,δεν μπορούν να καταλάβουν τα μαθηματικά.Ακόμα κι αν τα καταφέρνουν στο σχολείο,είναι από το πολύ φυτούλιασμα,όχι γιατί καταλαβαίνουν την ουσία”.
“Εσύ θα ήθελες να καταλάβεις την ουσία;”
“Εεεε,ναι…”
“Γιατί;”
“Στο σχολείο τα καταφέρνω,λύνω όλες τις δύσκολες ασκήσεις,έχω μάθει όλα τα κόλπα,αλλά…”
“Αλλά;”
“Δεν πολυπιάνω τι νόημα έχουν όλα αυτά.Γιατί τα κάνουμε,πώς συνδέονται,πού εφαρμόζονται…Ο Δημήτρης λέει ότι τα καταλαβαίνει,εγώ όμως…”
“Ο Δημήτρης;”
Προσπάθησε να πάρει αδιάφορο ύφος.
“Αυτό το παιδί στο σχολείο”
Δίστασε,κοκκίνισε και τέλος το πήρε απόφαση.
“Εντάξει.Είναι ο φίλος μου και μου την ἐχει κατασπάσει με το ύφος του και τις παινεσιές του”.
“Ωραία λοιπόν.Για πες μου,εσύ τι νομίζεις πως είναι τα μαθηματικά;”
“Ξέρω κι εγώ;Αριθμοί,πράξεις,εξισώσεις,σχήματα…”
“Ας αρχίσουμε λοιπόν από τους αριθμούς”
Έψαξα λίγο στο ipad μου ώσπου βρήκα την εικόνα που ήθελα.
“Τι είναι αυτό;”
“Ειναι ένα κόκκαλο λύκου.Βρέθηκε σε έναν παλαιολιθικό οικισμό στο Βεστόνιτσε της Τσεχίας”.
“Και τι είναι αυτές οι χαρακιές που έχει;”
“Τούτες οι χαρακιές Αννούλα,είναι μια πρώτη απόπειρα αρίθμησης.Αυτός ο πρόγονός μας κάτι προσπαθούσε να μετρήσει.Πόσα ζώα είχε σκοτώσει στο κυνήγι;Πόσες μέρες είχαν περάσει από την τελευταία βροχή;Πόσα βήματα ήταν το πλάτος της σπηλιάς του;Δεν ξέρω τι μετρούσε.Για κάθε μία μονάδα έκανε σε τούτο το κόκκαλο κι από μία χαρακιά.Αυτή είναι η βάση της αρίθμησης.Η ένα προς ένα αντιστοιχία.Για κάθε μέρα που περνάει,μια χαρακιά στον τοίχο.Για κάθε αρνί μες στο μαντρί,ένα βότσαλο μέσα στο σακούλι.”
Γέλασε. “Οι πολλοί πλούσιοι βοσκοί θα πρέπει να ήταν μονίμως πιασμένοι,με όλες αυτές τις πέτρες που θα ἐπρεπε να κουβαλάνε”.
Τεύκρος Μιχαηλίδης, “Μιλώντας στην Άννα για τα μαθηματικά”,Εκδόσεις Πατάκη,2014.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
1.α.Να παρουσιάσετε τα στοιχεία της προσωπικότητας του αφηγητή έτσι όπως αυτά προκύπτουν από τη συναναστροφή του με την Άννα.Μ.4
ή β.Ο αφηγητής υιοθετεί μια θετική στάση απέναντι στην εκκεντρική εμφάνιση της Άννας.Πόσο σημαντική θεωρείτε την αίσθηση αποδοχής για τους νέους ανθρώπους;Καταγράψτε τις σκέψεις σας σε 100 λέξεις.Μ.4
ή γ.Σε τι πιστεύετε ότι αποσκοπεί η αναλυτική αναφορά στο κόκκαλο του λύκου και στις χαρακιές που αυτό είχε επάνω του;Μ.4
2.α.Ποιος αφηγηματικός τρόπος επικρατεί στο κείμενο και σε τι αποσκοπεί η χρήση του;Μ.4
ή β.Να εντοπίσετε λέξεις που αποδίδουν τον νεανικό τρόπο ομιλίας.Γιατί τις χρησιμοποιεί ο συγγραφέας;Μ.4
ή γ.Ποια λειτουργία επιτελεί η ένταξη ενός νέου προσώπου,του Δημήτρη,στην εξέλιξη της ιστορίας;Μ.4
ή δ.Θεωρείτε δικαιολογημένη τη συναισθηματική κατάσταση της Άννας όταν αναφέρεται στον τρόπο που μιλάει ο Δημήτρης για τα κορίτσια και τα μαθηματικά;Αναπτύξτε τις σκέψεις σας σε 100 λέξεις.Μ.4
3.Η Άννα μεγαλώνοντας θα ακολουθήσει σπουδές στα μαθηματικά επηρεασμένη από τον γείτονα και φίλο της στα εφηβικά της χρόνια.Πόσο σημαντική θεωρείτε την ύπαρξη θετικών προτύπων στη ζωή των νέων;Αναζητήσατε ή είχατε εσείς ποτέ ένα πρότυπο στη ζωή σας;Λέξεις 150.Μ.7
ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΝΥΧΤΑΣ (ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΥΣΤΟΠΙΑ)
ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΚΑΜΠΑΡΔΩΝΗ
Είναι η ώρα που οι περιπατητές στην παραλία έχουν πολλαπλασιαστεί.Χιλιάδες κόσμου,παρέες,οικογένειες,άντρες μόνοι,ποδηλάτες,κορίτσια με τα σκυλιά τους,έφηβοι,μαθητές,γέροντες,αφελείς φρεσκοπαντρεμένοι με καροτσάκια και μωρά,δρομείς που κάνουν τζόκινγκ,άλλοτε σωστοί,άλλοτε γραφικοί που ανακάλυψαν ξαφνικά στα γεράματα το τρέξιμο,πηγαινοέρχονται από τη μια άκρη στην άλλη.Κόσμος και κοσμάκης και κουραδόπλαση,σκέφτεται ο Πρίμο:λεβεντομόρτες,κενταυροζελέδες,πέρκες,σκαρπινόμαγκες,χοντροκώλες,
χλομοί δημόσιοι υπάλληλοι,ενθουσιώδεις νεαροί,μπουρούχες,καρδιοπαθείς,συκοφάγοι,ψυχόφατσες,πανέμορφα παιδάκια,καγκουροι,κομμουνιστόφατσες,τσινάρια,πρεζόνια,γκαραζοτεκνά,
ξενούρες,ευγενείς ηλικιωμένοι,,αλάνια,αξιοπρεπείς γραμματείς executive με ταγιέρ,τουρίστες,καρότσια με μωρά,διπλά καρότσια με δίδυμα,μεσήλικες ψυχωτικοί με το περπάτημα,καλοντυμένοι πωλητές,παπππούδες με μπαστούνια και τραγιάσκες,κομψευόμενοι,γυφταριά.Απ’ όλα τα είδη μπαχαρικά.Είναι εφτά το απόγευμα και φυσάει ελαφρύ αεράκι στην παραλία δροσίζοντας τους περιπατητές,όλον αυτόν τον πληθυσμό,κουνώντας ελαφρά τα δέντρα πίσω και δίνοντας μίαν αίσθηση ελευθερίας και ανάπαυσης στον Πρίμο,που κάθεται μόνος του στο παγκάκι στο ύψος της Μπότσαρη,περίπου απέναντι από τα θρυλικά “Κοτόπουλα Βάσος”,βλέπει τη θάλασσα ν’ αλλάζει χρώματα και προσέχει όλους αυτούς που περνάνε.Τους βλέπει και τους κάνει dislike.Τους παρατηρεί,για πρώτη φορά,με απέχθεια,γιατί πια ξέρει ότι έχει κάποια εξάρτηση από αυτούς,αφού αποφάσισε πριν λίγο καιρό να ζητήσει την ψήφο τους.Μέχρι τώρα ήταν μια χαρά,ανεξάρτητος,χελιδόνι,και πλέον αναγκαστικά θα πρέπει να κάνει αυτή τη θυσία.Να πέσει στο έλεός τους.Γι αυτό και τους παρατηρεί με προκαταβολική αποστροφή και συνειδητοποιεί τώρα,άλλη μια φορά,αυτό που άκουσε από κάποιον και τότε του φάνηκε εξωφρενικό,απαράδεκτο,αλλά με το πέρασμα του καιρού άρχισε να του δίνει δίκιο: “Ο άνθρωπος από τη φύση του μισεί τους άλλους ανθρώπους”.Τους παρατηρεί ,λοιπόν,ο Πρίμο,ενώ περιμένει τον Αρίστο,καπνίζει ενώ τους βλέπει έναν έναν να περνούν,τους ακτινογραφεί στιγμιαία,σαν να’ ναι αντίπαλοί του στην πόκα.Χαμογελάει μοχθηρά και σκέφτεται πόσοι τέτοιοι σαν κι αυτούς,αλλά και σαν τον ίδιο,κυκλοφορούν έξω.Άπειροι.Λερναία Ύδρα.Έναν θάβεις και δυο γεννιούνται.Κάθε μέρα βγαίνουν και μεγαλώνουν φρέσκοι άνθρωποι με παλιές αυταπάτες,με παλιά βαρετά κλισέ,με τις ίδιες μωροφιλοδοξίες, 
με τα ίδια ψέμματα,τους ίδιους φανατισμούς,την ίδια ξεροκεφαλιά,την ίδια παθητικότητα,την ίδια μιζέρια,τα ίδια λόγια.Με ροπή προς τα ίδια προαιώνια λάθη.Και με τις ίδιες δικαιολογίες.Παρατηρεί αυτόν τον άγνωστο-γνωστό,ατελείωτο κόσμο.Την ποταπότητά τους την έχει ζήσει σε πολλές κηδείες.Την ιδιοτέλεια,τον κυνισμό,την αρπαγή.Δεν προλαβαίνει να φύγει ο άλλος και πέφτουνε αμέσως σαν τα τσακάλια οι συγγενείς,τα παιδιά,οι πιο κοντινοί του να διαμοιράσουν τα πάντα-σπίτια,λεφτά,αυτοκίνητα,ρούχα,αντικείμενα.Πριν ακόμα κρυώσει ο άνθρωπος,τον έχουνε κιόλας διαμελίσει κι αυτόν και τη μνήμη του.Πίνουνε στην υγειά του κορόιδου που αγχωνότανε.Σφάζονται μεταξύ τους,χωρίς έλεος,χωρίς σεβασμό,χωρίς δισταγμό.Το έχει δει ένα σωρό φορές ο Πρίμο:εκεί,στην τράπουλα και στον θάνατο φαίνονται όλα.Η καρμιριά,η οπισθοβουλία,η αδικία,η δειλία,η κρυψίνοια,ο τυχοδιωκτισμός,η κτηνωδία των ζωντανών.Πολύ σπάνιες οι εξαιρέσεις.Οι πραγματικά λαμπρές εξαιρέσεις.Οι μεγάλοι,γενναιόδωροι και τρυφεροί άντρες.Οι έξοχες,ευγενείς γυναίκες.Οι σοφοί,αυτάρκεις γέροντες.Και βλέπει τώρα όλες τις ποικιλίες να περνούν,όλες εδώ,μπροστά του στο ίδιο προαύλιο,αναζητώντας τους λαμπρούς ανάμεσά τους.Εκείνους με το ξεχωριστό φως,τη δύναμη και τη γλυκύτητα.Και καταλαβαίνει ότι μια ζωή στην πόλη και δεν γνωρίζει σχεδόν κανέναν από όλους αυτούς που πάνε κι έρχονται στην προκυμαία χωρίς νόημα και σκοπό,τουλάχιστον οι περισσότεροι.Ζώντας χωρίς κανένα ρίσκο.Χωρίς οι πιο πολλοί να αγαπούν κάτι πραγματικά,να είναι κάπου εξολοκλήρου αφοσιωμένοι,δοσμένοι-όπως αυτός,αγαπάει το παιχνίδι,τον τζόγο,έστω την καταστροφή,τον εξευτελισμό και το μεγαλείο της ματαιότητάς του.Και θα περιμένει από αυτούς να τον ψηφίσουν,να τον εγκρίνουν για να τους σώσει.Αυτός που απεχθάνεται κάθε σωτηρία και η πιο βαθιά του επιθυμία είναι να κατέβει στο δεύτερο,στο απώτατο υπόγειο,μόνο και μόνο για να φιλήσει τον διάβολο.Για να δει πόσο ζεστό είναι το χάος.
ΘΕΜΑΤΑ
1.Το κειμενικό είδος της περιγραφής χαρακτηρίζει όλο το κείμενο.Γράφετε τα συστατικά αυτού του κειμενικού είδους και σχολιάζετε την επιλογή του συγγραφέα.Μ.6
2.Ερμηνεύετε,σύμφωνα με το κείμενο, τη φράση “ Ο άνθρωπος από τη φύση του μισεί τους άλλους ανθρώπους”.Ποια είναι η προσωπική σας θέση απέναντι
σ’αυτήν την αλήθεια ή την άποψη;Μ.6
3.Ποια είναι η ψυχοσύνθεση του Πρίμο και πόσο σας βρίσκει σύμφωνους η διάκριση των ανθρωπίνων ομάδων που αυτός κάνει όσο τους παρατηρεί στην παραλία; Γιατί τελικά τους περιφρονεί τόσο; Μ.3
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΓΙΑ ΤΟ ΓΕΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΧΙΟΥΜΟΡ
ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΑΣΚΑΡΑΤΟΣ – ΙΔΟΥ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ
Ο Αστείος
Ο χαρακτήρας του αστείου είναι ένας αξιοζούμενος χαρακτήρας. Στη συναναστροφή του ο νους μας, βαρεμένος από έγνοιες, λαβαίνει κάθε τόσο ένα δρόσισμα που μας κάνει να αναφυλλιάζωμε. […]
Ο αστείος απεικάζει το ενόν, ή δυνατόν αστείον σε κάθε πράγμα, και το εκφράζει με χάρη και με πνεύμα, ώστε να κεντά μ’ επιτηδειότητα, και χωρίς να βάνη στα λόγια του πικρίαν.
Ο αστείος είναι περιβόλι. Περιβόλι ανθοστόλιστο και χαρμόσυνο· με νόστιμες διασκέδασες· με αγαπητά ξεδόματα· με τόσα και με τόσα δια τα οποία μας γένετ’ επιθυμητός και ευπρόσδεχτος.
Συνηθάμε να τον θεωρούμεν ως ελαφρόν άνθρωπον, και απατώμεθα. Ο χρωματισμός του πνεύματος είναι ανεξάρτητος από την δύναμιν του νοός. Ώστε, και σοβαροί ανόητοι θα είναι τόσοι, και νουνεχείς αστείοι άλλοι τόσοι.
Δυστυχώς όμως ο αστείος κάποτε πιάνει αγάπη στον χρωματισμόν τούτον του πνεύματος του, εμψυχωνόμενος από την αρέσκεια των άλλων· και απλώνεται και παρέκει από το φυσικό και αυθόρμητο. Μα τούτο είναι ένα αληθινό γλύστρημα, μία πραγματική πτώση, την οποίαν ο αστείος πρέπει να προσέχη να αποφεύγη.
Ο αστείος είναι κάποτε τέτοιος και εις τα έργα του. Και τότε κάμνει χωρατά πολύ νόστιμα.
Είναι δε ως επί το πλείστον εύθυμος· και συνήθως γεννιέται και αναπτύσσεται εις τον κόλπον ευθύμων κοινωνιών, οι οποίες λαβαίνουν ίσως τον χαρακτήρα τους από τα άλατα της γης των, τα οποία θα έχουν επιρροήν απάνου στους χαρακτήρας, καθώς την έχουν και εις τα φαγώσιμα.
Είναι δε παρατηρημένο, και ειπώθηκε ότι, «η αστειότης δια να είναι κλασική, πρέπει να βγαίνη από νουν σοβαρόν».Τούτο μπορεί να πωθή και περισσότερο διά τη σάτυρα.
Οποίος ο σατυριστής
Ο σατυριστής, ποιητής ή πεζογράφος είναι ο ηθικός εισαγγελεύς της κοινωνίας του. Η δικαιοδοσία του αρχίζει εκείθεν όπου η δικαιοδοσία του νομικού εισαγγελέως παύει. Ο νομικός εισαγγελεύς καταδιώκει τις κακίες τις προβλεμμένες από τον νόμον. Ο σατυριστής καταδιώκει τις λοιπές κακίες όσες ο νομοθέτης δεν έθεσεν υπό την επαγρύπνησιν του εισαγγελέως του. Έτσι, και οι δύο τούτοι εισαγγελείς καταδιώκουν τα στραβά της κοινωνίας, καθένας εντός του κύκλου της δικαιοδοσίας του.
Και οι δύο τούτοι εισαγγελείς γίνουνται φοβεροί στην κοινωνίαν εκείνην εις την οποία εξασκούν το έργον τους. Και οι δύο εκθέτονται εις το μίσος των από αυτούς καταδιωκομένων· αλλά με τη διαφορά που ο ένας είναι ασφαλής υπό την σκέπην της εξουσίας, ενώ ο άλλος εκθέτεται εις την ευθύνην όπου ο νόμος του επιβάλλει. Έτσι ο νομικός εισαγγελεύς ημπορεί ελευθέρως και αφόβως να μετέρχεται το έργον του· ενώ ο ηθικός εισαγγελεύς πρέπει να το περιστέλλη σε τρόπον ώστε να μην προσκρούη εις τον νόμον. Το έργον ακολούθως του ηθικού εισαγγελέως είναι δυσχερέστερον από το του νομικού· αλλ’ είναι και υψηλότερον και αξιοτιμότερον, ως εξασκούμενον αυθορμήτως και αυταπαρνήτως προς όφελος της κοινωνίας, με κίνδυνόν του, και με παντοίες ζημίες του· επειδή καθένας, καίτοι κατακρίνων την κακίαν των άλλων, αγαπά όμως τη ιδικήν του κακίαν, και μισεί τον κατακριτήν του.
Βέβαια, –αν ο Χριστός ήθελε σατυρίσει την κακοήθειαν των Ελλήνων εις τας Αθήνας, καμμία αμφιβολία ότι οι Έλληνες ήθελε του δώσουν το κώνειον· και οι Εβραίοι στα Ιεροσόλυμα ήθελε τον αποθεώσουν. Αν ο Σωκράτης ήθελε σατυρίσει την υποκρισίαν των Φαρισαίων εις τα Ιεροσόλυμα, καμμία αμφιβολία ότι οι Εβραίοι ήθελε τον σταυρώσουν, και οι Έλληνες εις τας Αθήνας ήθελε τον τιμήσουν. Και δεν αμφιβάλλω ότι αν και οι δύο τούτοι ημπορούσανε να ξανάλθουνε στον κόσμο, να έλθουνε στην Κεφαλονιά, να κάμουνε σ’ εμάς το μέρος όπου εκάμανε τότε ο καθένας στον τόπο του, δεν αμφιβάλλω, ότι ο κύριος Κοσονάκος ήθελε διαταχθεί από την Γενική μας Κυβέρνηση, τη αιτήσει της Ιεράς Συνόδου, να συλλάβη Χριστόν και Σωκράτην, και να τους ενάξη στο Κακουργοδικείον· ενώ οι απ’ έξω μακράν ιστάμενοι ήθελε τους θαυμάζουν.
Τέτοια είναι η φύση των πραγμάτων. Καθένας θαυμάζει τον θαρραλέον εκείνον αυταπάρνητον οπού ρίπτεται απροφυλάκτως κατά της κακοηθείας των άλλων· αλλά τον σταυρώνει, ή του δίνει το κώνειον, όταν του προσβάλη την ιδικήν του κακοήθειαν. Έτσι, κανένας προφήτης, κανένας σατυριστής, δεν ετιμήθηκε ποτέ στον τόπο του, αλλά εμισήθηκε πάντα, εδιώχθηκε, εκαταστράφηκε.
Βέβαια –αν ήτο δεδομένον εις τους ανθρώπους να πλάθουν τον εαυτόν τους όπως θέλουνε, κανένας δεν έπλαθε τον εαυτόν του σατυριστήν· επειδή, σατυριστής θα πη ατυχής. Αλλά τούτο δεν αφέθηκε εις τον άνθρωπον· και είναι η φύση που μας πλάθει καθώς θέλει εκείνη. Μας πλάθει διαφορετικούς όλους, και με προορισμούς διαφέροντας. Εις τον Σαρίπολον, πλάθει δικηγόρον· εις τον Τρικούπη, πολιτικόν· εις τον Λασκαράτο, σατυριστήν κτλ. κτλ.· και καθένας μας πρέπει να χρησιμέψη στη ζωή σ’ εκείνο δια το οποίον τον έπλασε η φύση· και ο σατυριστής πρέπει του να τρέχη αιωνίως κατόπιν της κακοηθείας, να τη μαστιγώνη, κ’ εκείνη με τον όγκο της να πέφτη επάνω του να τόνε ζουπάη.
Τέτοιος είναι ο σατυριστής! Ο σατυριστής είναι κατ’ εξοχήν ηθικολόγος, είναι ευεργέτης της κοινωνίας, και είναι ως επί το πλείστον θύμα της καλής του προαιρέσεως, και της κακής του τύχης.
Ω φίλοι σύγχρονοι! Να ηξέρετε, το φυσικό μου τούτο μερτίκωμα πόσο μου στοιχίζει σε οικονομικές ζημίες, και πίκρες…
ΘΕΜΑΤΑ
1.Ποιες είναι οι διαφορές του σατυριστή και του αστείου σύμφωνα με το κείμενο; Μ.4
2.Να σχολιάσετε τους κειμενικούς δείκτες των γλωσσικών επιλογών και του ύφους του συγγραφέα.Μ.4
3.Ποια μηνύματα λαμβάνετε από το κείμενο για τον χαρακτήρα του αστείου και του σατυριστή;Μ.2
4.Πώς αντιμετωπίζετε εσείς στη ζωή σας τους τέτοιου είδους χαρακτήρες; Είναι πράγματι ευχάριστοι ή μήπως γίνονται ενοχλητικοί πολλές φορές;Μ.5
ΟΙ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΤΟΥ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟΥ 
ΔΙΑΦΟΡΕΣ (γενικότερα και όχι μόνο από τις εισαγωγές)
| ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ 19ΟΥ ΑΙΩΝΑ
1.Η χρονική περίοδος (Επανάσταση και 2ο μισό του 19ου αιώνα) 2.Οι τόποι προέλευσης (τα προσφυγικά ρεύματα προέρχονταν από διάφορα μέρη της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και κυρίως από περιοχές με πολυπληθή ελληνικό πληθυσμό,όπως Μικρά Ασία,ηπειρωτική Ελλάδα και νησιά του Αιγαίου) 3.Το μεταναστευτικό του 19ου αιώνα μπορεί να θεωρηθεί αφετηρία του προσφυγικού ζητήματος 4.Τα αίτια της μετανάστευσης: α.Κλίμα ανασφάλειας και φόβου στην περιοχή της Μικράς Ασίαςμετά τις τρομοκρατικές ενέργειες των Τούρκων,προκειμένου να προλάβουν εξεγέρσεις κατ’ επίδραση της Επανάστασης στην κυρίως Ελλάδα. β.Η αποτυχία των απελευθερωτικών κινημάτων στην ηπειρωτική Ελλάδα και στο Αιγαίο είχαν ως συνέπεια τη δημιουργία μεταναστευτικού ρεύματος. 5.Η ποσότητα των ιστορικών πηγών είναι μικρή,λόγω της ενασχόλησης των ιστορικών και των περιηγητών της εποχής με τα πολιτικά και στρατιωτικά γεγονότα του Αγώνα. 6.Η λειτουργία τους ως συντελεστών στη γνωριμία και την πνευματική αλληλεπίδραση των Ελλήνων μεταξύ τους 7.Η συμβολή τους στη διαμόρφωση του δημογραφικού χάρτη της χώρας 8.Η Η σημασία τους για τη συγκρότηση του νέου ελληνικού κράτους,αφού λειτούργησαν καταλυτικά στη συγκέντρωση και συγχώνευση των ελληνικών πληθυσμών σε αντίθεση με τον γεωγραφικό τους κατακερματισμό κατά τους χρόνους της Τουρκοκρατίας 9.Οι τόποι υποδοχής προσφύγων (επρόκειτο γαι περιοχές είτε της επαναστατημένης Ελλάδας είτε της τουρκοκρατούμενης) 10.Οι ενέργειες των ελληνικών κυβερνήσεων (τόσο των επαναστατικών όσο και του ελληνικού βασιλείου,άλλοτε λιγότερο και άλλοτε περισσότερο αποτελεσματικές) 11.Η αντιμετώπιση των προσφύγων από τους γηγενείς πληθυσμούς (συνήθως φιλική αλλά όχι πάντα,πρόβλημα αυτοχθόνων- ετεροχθόνων στο ελληνικό βασίλειο) |
ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ 20ΟΥ ΑΙΩΝΑ 1.Η χρονική περίοδος (αρχές 20ου αιώνα μέχρι και 2η δεκαετία του) 2.Οι τόποι προέλευσης (Μικρά Ασία,Ανατολική Θράκη,Βουλγαρία,Ρουμανία,Σερβία,Ρωσία) 3.Ο μεγάλυτερος σε σχέση με τον 19ο αιώνα αριθμός των προσφύγων.Το 1922 θεωρείται η κορύφωση και το τέλος του προσφυγικού ζητήματος. 4.Η συχνότερη μετανάστευση πληθυσμών, όχι μόνο ελληνόφωνων ή χριστιανών,αλλά και Βουλγάρων, Μουσουλμάνων, Αρμενίων. 5.Τα αίτια της μετανάστευσης: α.Οι πολεμικές συγκρούσεις και η εχθρότητα των κρατών της Βαλκανικής χερσονήσου, ως συνέπειας του γενικότερου ανταγωνισμού στην περιοχή(Μακεδονικός Αγώνας, ΚουτσοβλαχικόΖήτημα) β.Η ανάπτυξη των αλυτρωτικών κινημάτων σε πολλές βαλκανικές χώρες και οι διεκδικούμενες περιοχές (Μακεδονία) γ.Το γενικότερο σχέδιο εκρίζωσης του ελληνικού στοιχείου από τις περιοχές όπου ήταν εγκατεστημένο και δραστηριοποιούνταν οικονομικά,κοινωνικά και πολιτισμικά,μέσα στο πλαίσιο ενεργειών του τουρκικού εθνικισμού (για τις συγκεκριμένες περιοχές εγκατάστασης) ή των πολιτικοκοινωνικών ανακατατάξεων στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας (Ρωσία). 6.Ο οριστικός χαρακτήρας της εκδίωξης από τις πατρογονικές εστίες,η εμπλοκή της επίσημης ελληνικής πολιτείας σε μεταναστευτικά ζητήματα και η ύπαρξη διεθνών συμβάσεων με καθορισμένους όρους για κάθε ζήτημα). 7.Το διαφορετικό ευρωπαϊκό και διεθνές ιστορικό πλαίσιο 8.Η οργανωμένη αντιμετώπιση του προβλήματος από την ελληνική πολιτεία με τη συνδρομή του ξένου παράγοντα 9.Οι τόποι υποδοχής των προσφύγων (περιοχές ελληνικές) 10.Η αντιμετώπιση των προσφύγων από τους γηγενείς και η σταδιακή ενσωμάτωση των πρώτων στη νέα τους πατρίδα)[Υπάρχουν ομοιότητες εδώ] 11.Η προσφορά του προσφυγικού στοιχείου σε κάθε επίπεδο (οικονομικό,κοινωνικό, πολιτισμικό) [Ομοιότητες] 11.Η συγχώνευση των ελληνικών πληθυσμών στο διευρυμένο ελληνικό κράτος [Ομοιότητες] 12.Πληθώρα ιστορικών πηγών,σε κειμενική, φωτογραφική ή κινηματογραφική αποτύπωση. |
ΕΠΙΣΤΗΜΗ
ΚΕΙΜΕΝΟ 1
Stephen Hawking
(δημοσιεύματα – αποσπάσματα)
«Αν και είχα την ατυχία να έχω αυτή τη νόσο, υπήρξα πολύ τυχερός με οτιδήποτε άλλο καταπιάστηκα. Είμαι τυχερός που ασχολήθηκα με τη θεωρητική φυσική σε μια τόσο συναρπαστική εποχή. Είναι μια από τις λίγες ειδικότητες που η παράλυση δεν αποτελεί εμπόδιο. Είναι σημαντικό να μην εξοργίζεται κανείς, όσο δύσκολα κι αν γίνονται κάποιες φορές τα πράγματα, γιατί η ελπίδα χάνεται μόνο όταν χάνει κανείς την ικανότητα να γελάει με τον εαυτό του και με την ίδια τη ζωή.» […]
Πηγή: lifo.gr
«Πρώτον, να θυμάσαι να κοιτάζεις ψηλά στα αστέρια και όχι κάτω, στα πόδια σου. Δεύτερον, ποτέ μην σταματάς να εργάζεσαι. Η εργασία σου δίνει νόημα και σκοπό στη ζωή σου, χωρίς αυτή η ζωή σου είναι άδεια. Τρίτον, αν είσαι αρκετά τυχερός και βρεις την αγάπη, θυμήσου ότι είναι εκεί και μην την πετάξεις μακριά» […]
Πηγή: klik.gr
Σύμφωνα με τον πασίγνωστο φυσικό Στίβεν Χώκινγκ, η αύξηση των αυτοματοποιημένων μηχανών μπορεί να σημαίνει το τέλος των ανθρώπινων δικαιωμάτων, όχι μόνο των θέσεων εργασίας. Αλλά δεν αναφέρεται σε μηχανές με τεχνητή νοημοσύνη που θα καταλάβουν τον κόσμο, αναφέρεται στο παρόν καπιταλιστικό σύστημα. Στο Reddit,(προσωπικό blog του Hawking) ο Χώκινγκ δήλωσε ότι οικονομικό κενό μεταξύ πλουσίων και φτωχών θα αυξάνεται όσο θέσεις εργασίας αυτοματοποιούνται από τις μηχανές, και οι ιδιοκτήτες αυτών των μηχανών τις κρατούν μόνο για τους εαυτούς τους για να τους παράγουν περισσότερο πλούτο.
«Αν οι μηχανές παράγουν όλα όσα χρειαζόμαστε, το αποτέλεσμα θα εξαρτάται από το πώς θα διανέμονται αυτά. Καθένας μπορεί να απολαύσει μια ζωή πολυτέλειας εάν ο παραγόμενος πλούτος των μηχανών μοιράζεται, ή οι περισσότεροι άνθρωποι μπορεί να καταλήξουν μέσα στη φτώχεια αν οι ιδιοκτήτες των μηχανών συσπειρωθούν με επιτυχία κατά της αναδιανομής του πλούτου. Ως τώρα η τάση τείνει προς τη δεύτερη περίπτωση, με την τεχνολογία να αυξάνει ακόμη περισσότερο την αυξημένη ανισότητα».
ΚΕΙΜΕΝΟ 2
Stephen Hawking
Σύντομες απαντήσεις στα μεγάλα ερωτήματα (απόσπασμα)
Έζησα μια εκπληκτική ζωή πάνω σε τούτο τον πλανήτη και ταυτόχρονα ταξίδεψα σε ολόκληρο το σύμπαν χρησιμοποιώντας το μυαλό μου και τους νόμους της φυσικής. Έφτασα στα απώτατα άκρα του γαλαξία μας, μπήκα στο εσωτερικό μιας μαύρης τρύπας κι έφτασα μέχρι τις απαρχές του χρόνου.
Στη Γη βίωσα τα καλά και τα άσχημα, την ταραχή και τη γαλήνη, την επιτυχία και τον πόνο. Υπήρξα πλούσιος και φτωχός, αρτιμελής και ανάπηρος. Με επαίνεσαν και με κατέκριναν, όμως ποτέ δεν με αγνόησαν. Μέσα από τη δουλειά μου, είχα το τεράστιο προνόμιο να συμβάλω στην κατανόησή μας για το σύμπαν. Δίχως τους ανθρώπους που αγαπώ και με αγαπούν, όμως, θα ήταν πράγματι ένα σύμπαν κενό. Δίχως εκείνους, δε θα γνώριζα ποτέ πόσο θαυμαστό είναι.
Εν κατακλείδι, το γεγονός πως εμείς οι άνθρωποι, που είμαστε και οι ίδιοι απλά σύνολα από θεμελιώδη σωματίδια της φύσης, καταφέραμε να κατανοήσουμε τους νόμους που διέπουν τόσο εμάς όσο και το σύμπαν μας, είναι ένας αληθινός θρίαμβος. Θέλω να μοιραστώ τον ενθουσιασμό μου, τόσο για τα μεγάλα αυτά ερωτήματα όσο και για την αναζήτηση των απαντήσεών τους.
Ελπίζω πως μια μέρα οι προσπάθειές μας θα ευοδωθούν. Υπάρχουν όμως κι άλλες προκλήσεις, άλλα μεγάλα ερωτήματα στον πλανήτη μας που πρέπει να απαντηθούν-και εδώ θα χρειαστεί μια νέα γενιά που να ενδιαφέρεται, να ασχολείται και να κατανοεί την επιστήμη. Πώς θα καταφέρουμε να θρέψουμε τον συνεχώς αυξανόμενο πληθυσμό μας; Πώς θα παρέχουμε καθαρό νερό, πώς θα παράγουμε ανανεώσιμη ενέργεια, πώς θα προλαμβάνουμε και θα θεραπεύουμε ασθένειες και πως θα επιβραδύνουμε την κλιματική αλλαγή σε παγκόσμια κλίμακα; Ελπίζω πως η επιστήμη και η τεχνολογία θα παρέχουν απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα, όμως τις όποιες λύσεις θα πρέπει να χειριστούν ανθρώπινα όντα με γνώση και κατανόηση. Ας παλέψουμε ώστε κάθε γυναίκα και κάθε άντρας να έχουν μια υγιή, ασφαλή ζωή, γεμάτη ευκαιρίες και αγάπη. Είμαστε όλοι ταξιδιώτες του χρόνου και όλοι μαζί πορευόμαστε προς το μέλλον. Ας εργαστούμε λοιπόν όλοι μαζί ώστε το μέλλον αυτό να είναι άξιο επίσκεψης.
Να είστε θαρραλέοι, να είστε περίεργοι, να είστε αποφασισμένοι και να αψηφάτε τα εμπόδια. Είναι εφικτό.
Stephen Hawking,Σύντομες απαντήσεις στα μεγάλα ερωτήματα.
ΚΕΙΜΕΝΟ 3
Γιάννης Πανταζόπουλος
Κωνσταντίνος Δασκαλάκης: «Και να μας χάριζαν όλο το χρέος αύριο, η χώρα δεν θα σωζόταν»
Ένα πρωινό στο Κολωνάκι με τον διακεκριμένο καθηγητή και μια συζήτηση για τον κόσμο της τεχνητής νοημοσύνης, τα προβλήματα της ελληνικής παιδείας, τα πλεονεκτήματα και τους κινδύνους της τεχνολογίας, την απειλή κατά της ιδιωτικότητας και την οικονομική κρίση.
(αποσπάσματα)
Οι ομιλίες του γεμίζουν ολόκληρα αμφιθέατρα, οι απόψεις του απασχολούν τα πρωτοσέλιδα, όλοι θέλουν να φωτογραφηθούν μαζί του και οι διαλέξεις του είναι περιζήτητες. Μιλάμε για τον Κωνσταντίνο Δασκαλάκη, ένα από τα πιο λαμπρά μυαλά της παγκόσμιας ακαδημαϊκής κοινότητας.[…]
Οι εκδηλώσεις θαυμασμού στο πρόσωπό του για τις διεθνείς διακρίσεις του σε συνδυασμό με κάποια χαρακτηριστικά του, όπως τα επιμελώς ατημέλητα μαλλιά του, τον έχουν μετατρέψει σε σταρ της επιστημονικής κοινότητας. Ο ίδιος, βέβαια, αρνείται αυτόν τον χαρακτηρισμό και αρκείται να λέει: «Με γοητεύει όταν νέοι άνθρωποι έχουν συγκρατήσει πράγματα από κάποια ομιλία μου και έρχονται να μου πουν ότι με θεωρούν πρότυπο. Αυτό για μένα αποτελεί τεράστια ευθύνη». Ευγενής, οικείος, εκφραστικός, ευδιάθετος, μια προσωπικότητα στην οποία δεν διακρίνεις κανένα ίχνος εγωισμού ή έπαρσης. […]
Στη συνέντευξη που ακολουθεί ο διακεκριμένος καθηγητής μιλά για τον κόσμο της τεχνητής νοημοσύνης, τα προβλήματα της ελληνικής παιδείας, τα πλεονεκτήματα και τους κινδύνους της τεχνολογίας, την απειλή κατά της ιδιωτικότητας, την οικονομική κρίση, τον Τζον Νας και τι εκείνος θεωρεί σημαντικό στη ζωή.
— Τι θυμάστε πιο έντονα από την παιδική σας ηλικία;
Είχα πάθος για γνώση και ανακάλυψη. Με συνάρπαζε όλο το φάσμα της ανθρώπινης σκέψης και δημιουργίας, ο κόσμος των μαθηματικών, οι μηχανές, η γλώσσα και οι τέχνες. Με γοήτευε η αθέατη πλευρά των πραγμάτων. Έψαχνα να ξεσκεπάσω το επιφανειακό, να αναζητήσω την ουσία.Πρώτα ήθελα να γίνω πιλότος, μετά αεροναυπηγός, εν τέλει μαθηματικός, ενώ φλέρταρα με τη γλωσσολογία. Τελικά, έγινα «κομπιουτεράς» που ερευνά τα μαθηματικά θεμέλια του υπολογισμού.
— Από πού ξεκινά η επανάσταση σε μια χώρα;
Η επανάσταση ξεκινά από τα σχολεία και τα πανεπιστήμια. Στους χώρους τους διαμορφώνονται και εξελίσσονται οι πολίτες και δημιουργοί του μέλλοντος.Οποιαδήποτε θετική αλλαγή στην παιδεία αποτελεί επένδυση για το μέλλον μιας χώρας.Γι’ αυτό χρειάζεται σοβαρός σχεδιασμός. Στην Ελλάδα δεν πρόκειται να δούμε ανάπτυξη αν δεν φτιάξουμε τα σχολεία και τα πανεπιστήμια.
— Γιατί χάθηκε τόσος χρόνος σε αλλεπάλληλες εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις,οι οποίες τελικά δεν οδήγησαν σε κάποιο θετικό αποτέλεσμα;
Αν δεν προωθήσουμε την αριστεία, την ευρυθμία και την αξιοκρατία και στις τρεις εκπαιδευτικές βαθμίδες το παιχνίδι είναι χαμένο.. Οι άνθρωποι είναι πολυδιάστατες υπάρξεις. Δεν συγκρίνονται και δεν κατατάσσονται από το καλύτερο στο χειρότερο. Δεν μιλάμε γι’ αυτό. Μπορούμε όλοι να είμαστε άριστοι σε κάτι.Το εκπαιδευτικό σύστημα οφείλει να σου δίνει τη δυνατότητα να ανακαλύψεις αυτό που σε έλκει και να το καλλιεργήσεις.
— Τι μας επιφυλάσσει η τεχνητή νοημοσύνη;
Πολλά, αλλά δεν έχουμε ακόμα ξεκάθαρη εικόνα για το πότε θα προκύψουν. Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει αλματώδης πρόοδος σε συγκεκριμένους τομείς της τεχνητής νοημοσύνης.
Συγκεκριμένα, έχει πραγματοποιηθεί εκπληκτική πρόοδος στην αναγνώριση φωνής και εικόνας, εξού και οι πάμπολλες πρόσφατες εφαρμογές αυτής της τεχνολογίας, όπως η φωνητική αναζήτηση στο κινητό και στον υπολογιστή μας, οι κάμερες που αναγνωρίζουν αν π.χ. μπήκε κάποιος στο σπίτι μας και τα αυτο-οδηγούμενα αυτοκίνητα που χάρη στην αναγνώριση εικόνας είναι πλέον σε θέση να κατανοούν τις συνθήκες του δρόμου και το περιβάλλον τους.Επίσης, η τεχνητή νοημοσύνη έχει κάνει άλματα στην κατασκευή αλγορίθμων που κερδίζουν τον άνθρωπο σε περίπλοκα παιχνίδια όπως το σκάκι, το Go, το πόκερ και πολύ πρόσφατα το Starcraft.
Από την άλλη, η τεχνητή νοημοσύνη έχει δώσει μέτρια αποτελέσματα στην κατανόηση και σύνθεση κειμένου και στα διαλογικά συστήματα.Και φαίνεται να είμαστε ακόμα μακριά από τη λεγόμενη «γενική τεχνητή νοημοσύνη», δηλαδή τη δημιουργία μηχανών που θα έχουν την ικανότητα να μεταφέρουν γνώση από γνωστικές ικανότητες που έχουν αποκτήσει σε γνωστικές προκλήσεις που συναντούν για πρώτη φορά.Θεωρώ ότι χρειαζόμαστε ακόμα πολλά χρόνια και σημαντική επιστημονική πρόοδο για να φτάσουμε στη γενική τεχνητή νοημοσύνη.Ωστόσο, θα δούμε να αλλάζουν σημαντικά τον κόσμο γύρω μας ακόμα και οι εφαρμογές «ειδικής τεχνητής νοημοσύνης», αντικαθιστώντας ή συμπληρώνοντας τον άνθρωπο σε κάποια επαγγέλματα.
— Τα παραδοσιακά μοντέλα εργασίας θα καταργηθούν;
Ασφαλώς. Όπως συνέβη και στις άλλες βιομηχανικές επαναστάσεις, θα υπάρξει ένας σημαντικός μετασχηματισμός στην αγορά εργασίας.Μια γεύση μόνο για τον βαθμό και την ταχύτητα που οι καινούργιες τεχνολογίες μπορούν να φέρουν αλλαγές δίνουν τα πρόσφατα παραδείγματα εφαρμογών όπως οι Uber, Lyft και Taxibeat, που έχουν αλλάξει εντελώς τον τομέα των μεταφορών, και του Airbnb, που έχει αλλάξει την ενοικίαση ακινήτων και τον τουρισμό.Στο μέλλον, οι εξελίξεις θα είναι πιο ραγδαίες. Ελπίζουμε ότι ο άνθρωπος θα αντικατασταθεί σε μεγάλο βαθμό από μηχανές στις λιγότερο δημιουργικές εργασίες και θα αποδεσμευτεί έτσι προς δημιουργικότερες εργασίες που οι μηχανές δεν μπορούν να κάνουν.Η μετατόπιση του εργατικού δυναμικού που θα προκύψει θα επιβάλει προσαρμοστικότητα. Οφείλουμε να φροντίσουμε για την επανεκπαίδευση και την προστασία αυτών που θα χάσουν τη δουλειά τους.Τα οφέλη που θα προκύψουν από τη χρήση νέων τεχνολογιών πρέπει να μοιραστούν δίκαια και ορθολογικά, αντί να ωφεληθούν μόνο τα τεχνολογικά μονοπώλια. Χρειαζόμαστε ένα καινούργιο κοινωνικό συμβόλαιο.
Γιάννης Πανταζόπουλος,Κωνσταντίνος Δασκαλάκης: «Και να μας χάριζαν όλο το χρέος αύριο, η χώρα δεν θα σωζόταν»Lifo, 07/07/2019
ΚΕΙΜΕΝΟ 4
Τίνα Μανδηλαρά,Κωνσταντίνος Δασκαλάκης: Ένα υπέροχο μυαλό (αποσπάσματα)
Ο Έλληνας σταρ των Μαθηματικών και της Τεχνητής Νοημοσύνης – Ποιoς είναι ο πολυβραβευμένος επιστήμονας-φαινόμενο, ο χαμογελαστός Κρητικός που έφυγε για τις ΗΠΑ με πτυχίο Πολυτεχνείου και επιστρέφει ως καθηγητής του ΜΙΤ
Δύσκολο να πιστέψεις ότι το ψηλό νεαρό αγόρι με το πλούσιο μαλλί είναι ένας από τους εξυπνότερους ανθρώπους του κόσμου, ειδικός σε θέματα Τεχνητής Νοημοσύνης και Θεωρίας Παιγνίων – και αυτό γιατί είναι εξαιρετικά απλός και προσηνής. Μιλάει ελεύθερα σε όλους – ούτε ίχνος βεντετισμού που θα περίμενες εύλογα να έχει κάποιος τον οποίο αναζητούν κορυφαίοι θεσμοί σε όλο τον κόσμο για μια ακόμα διάλεξη και του οποίου τα βραβεία φτάνουν πια για να γεμίσουν έναν ολόκληρο τοίχο.[…]
Αφού τελείωσε το Πολυτεχνείο στην Αθήνα -το Τμήμα Ηλεκτρολόγων του ΕΜΠ-, ο Δασκαλάκης θα βρεθεί στο Μπέρκλεϊ και θα ταιριάξει απόλυτα με το κλίμα του πανεπιστημίου. Μπορεί ως γνήσιος Κρητικός που αγαπάει τον ήλιο και τη θάλασσα να νοσταλγεί τον ωραίο καιρό της Ελλάδας, αλλά δεν θα τον πειράξει που δεν θα μπορεί να πηγαίνει στα αγαπημένα του στέκια στο Κέντρο ή στο Ψυχικό όπου μεγάλωσε. Την Ιεράπετρα, απ’ όπου κατάγεται, τη λατρεύει, το ίδιο και τις παραλίες ή το φαγητό της Κρήτης – την οποία επισκέπτεται σχεδόν κάθε καλοκαίρι – ωστόσο ποτέ δεν υπήρξε το παιδί που έκανε τρέλες. Ούτε καν σαν έφηβος. Έχει μάθει άλλωστε από μικρός να διασκεδάζει λύνοντας γρίφους και ακούγοντας επί ώρες μουσική στο δωμάτιό του – από Ντέιβιντ Μπόουι, τον οποίο αγαπάει υπερβολικά, έως τζαζ και Τζον Κολτρέιν, αλλά και κάποια δυνατά ροκ κομμάτια όταν το προστάζουν οι στιγμές και οι συνθήκες.
Ο καλύτερος του σχολείου είχε πάντα μεγάλη αγάπη για την ποίηση, και συγκεκριμένα τον Κωνσταντίνο Καβάφη, τον οποίο αναφέρει και επικαλείται σε κάθε περίπτωση. Λατρεύει τη σοφία των λόγων του, τη λεπτή ειρωνεία, στην οποία καταφεύγει και ο ίδιος αφού δεν χάνει ποτέ το χιούμορ του. Η μεγάλη αγάπη του για τη λογοτεχνία προφανώς έχει να κάνει με τη φιλόλογο μητέρα του, μια δυναμική και επιβλητική φιγούρα και πηγή έμπνευσης στη ζωή του. Από τον πατέρα του ήταν ευνόητο ότι θα κληρονομούσε την εμμονή για τα Μαθηματικά -είναι και ο ίδιος μαθηματικός – για τα δύσκολα προβλήματα και τους άλυτους γρίφους. Είναι χαρακτηριστικό ότι στον ελεύθερο χρόνο του ο μικρός Κωνσταντίνος δεν έψαχνε για απαγορευμένα αναγνώσματα στη βιβλιοθήκη του πατέρα του, αλλά δανειζόταν πανεπιστημιακά συγγράμματα τα οποία διάβαζε με τη μανία που οι συνομήλικοί του απολάμβαναν τα ανάλαφρα κόμικς και περιοδικά.
Κατά τα άλλα, στο σχολείο έμοιαζε με τα υπόλοιπα παιδιά: έπαιζε με μανία μπάσκετ, δεν κάπνιζε, αλλά δεν φοβόταν το αλκοόλ και αγαπούσε τις εκδρομές στη φύση. Με άλλα λόγια, ήταν ένα καλό παιδί στην άβυσσο ενός άγριου κόσμου γεμάτου νούμερα και πολύπλοκα φαινόμενα που δύσκολα μπορεί να εξηγήσει η δυναμική ενός απλού εγκεφάλου. Κι όμως, αυτό το παιδί με το ωραίο στυλ και το κουλ ύφος μπορεί. Θα τον έλεγες και ποπ σταρ των Μαθηματικών, χωρίς το ύφος του καταραμένου, ένα δεκτικό αγόρι που δέχεται να μιλήσει αμισθί όπου τον καλούν στην Ελλάδα προκειμένου να πείσει ότι το παράδειγμά του δεν είναι μοναδικό και ότι ένας άλλος πιο θετικός -ενδεχομένως μαθηματικός- κόσμος είναι εφικτός.
Και πάλι δεν κρατάει καμία κακία στη χώρα του: επιμένει να τονίζει πως τα πολύ αρνητικά, με τα πανεπιστήμια που δεν λειτουργούν, τους καταληψίες μαθητές, το κακό σύστημα εκπαίδευσης, μπορούν να σου δώσουν κάποια εφόδια μόνο και μόνο επειδή πρέπει να ανακαλύψεις μόνος σου τη γνώση.
Προφανώς δεν αρνείται ότι τον στεναχωρεί το γεγονός ότι δεν υπάρχουν χρήματα για έρευνα, παρότι υπάρχουν ικανά μυαλά, και ότι όλοι αναγκάζονται να φύγουν στο εξωτερικό, το λεγόμενο brain drain. Και ο ίδιος δεν το έκανε για τα χρήματα, αφού είχε μάθει από τους γονείς του να μπορεί να ζει με τα ελάχιστα και να έχει άλλες αξίες συμβάλλοντας στο κοινωνικό καλό. Αρνήθηκε μάλιστα μια πολύ σημαντική θέση με τεράστια οικονομικά ανταλλάγματα στη Microsoft, απ’ όπου πέρασε και έφυγε σχετικά γρήγορα – προτού καν προλάβει να δεθεί με τη λεγόμενη «χρυσή αλυσίδα». Προτεραιότητά του ήταν το πανεπιστήμιο και η έρευνα την οποία δεν έχει εγκαταλείψει ούτε στιγμή, αφού ομολογεί πως έχει την τάση να αναζητά λύσεις σε προβλήματα ακόμα και στον ύπνο του. Το γεγονός ότι δεν μπορεί να ξεφύγει ούτε λεπτό του έχει στοιχίσει στην προσωπική του ζωή, αλλά προσπαθεί να βρίσκει την ισορροπία με τα ταξίδια. Φεύγει όποτε είναι εφικτό – όποτε προλαβαίνει κάνει σύντομες αποδράσεις στη φύση, ενώ παλιότερα όταν ήταν έντονα φορτισμένος έπαιζε πιάνο.
Τίνα Μανδηλαρά,Κωνσταντίνος Δασκαλάκης: Ένα υπέροχο μυαλό,Πρώτο Θέμα, 26/01/2018
ΘΕΜΑΤΑ
Α.Να συνοψίσετε σε 70 λέξεις τις απόψεις του Χώκινκ και του Δασκαλάκη στα δύο πρώτα κείμενα.Μ.15
Β1. Παίρνοντας μέρος σε μια σχολική εργασία για την προσωπικότητα και το έργο του Δασκαλάκη να περιγράψετε σύντομα τον έφηβο Δασκαλάκη αντλώντας σχετικές πληροφορίες από το κείμενο που διαβάσατε (70 λέξεις).Μ.10
Β2.«Ευθύνη απέναντι στην επιστήμη, ευθύνη απέναντι στους νέους». Να σχολιάσετε αυτήν την αναφορά του Δασκαλάκη,σε μία παράγραφο 120 λέξεων.Μ.10
Β3.Πώς οργανώνεται το επιχείρημα στην τελευταία παράγραφο του κειμένου 3;Μ.5
Β4.Με βάση τα παραπάνω κείμενα να εντοπίσετε σε καθέναν από τους δυο επιστήμονες τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που τους καθιέρωσαν στην παγκόσμια επιστημονική κοινότητα.Μ.5
Γ.1. Κ.Π. Καβάφης, Τα Παράθυρα
Σ’ αυτές τες σκοτεινές κάμαρες, που περνώ
μέρες βαρυές, επάνω κάτω τριγυρνώ
για νάβρω τα παράθυρα. –Όταν ανοίξει
ένα παράθυρο θάναι παρηγορία.–
Μα τα παράθυρα δεν βρίσκονται, ή δεν μπορώ
να τάβρω. Και καλλίτερα ίσως να μην τα βρω.
Ίσως το φως θάναι μια νέα τυραννία.
Ποιος ξέρει τι καινούρια πράγματα θα δείξει.[Καβάφης 2015: 195]
Γ.2. Mίροσλαβ Χόλουμπ, Η πόρτα
Πήγαινε κι άνοιξε την πόρτα.
Μπορεί απ’ έξω εκεί να στέκει
ένα δέντρο, ένα δάσος,
ένας κήπος
ή μια πόλη μαγική.
Πήγαινε κι άνοιξε την πόρτα.
Μπορεί να είναι το σκυλί που ψαχουλεύει.
Μπορεί να δεις κάποια μορφή,
ή ένα μάτι,
ή την εικόνα
μιας εικόνας.
Πήγαινε κι άνοιξε την πόρτα.
Αν είναι η καταχνιά
θα καθαρίσει.
Πήγαινε κι άνοιξε την πόρτα.
Κι αν είναι μόνο η σκοτεινιά
που θορυβεί
κι αν είναι μόνο
κούφιος άνεμος
κι αν
τίποτα
δεν είναι
έξω εκεί,
πήγαινε κι άνοιξε την πόρτα.
Ερώτηση:ποιο είναι το θέμα των δυο ποιημάτων και πώς σχετίζεται με τη διαδικασία και τη διάθεση της αναζήτησης, έτσι όπως τη θέτουν οι δύο επιστήμονες των κειμένων αναφοράς;Ποια είναι η δική σας θέση για την ανάγκη του ανθρώπου να μαθαίνει και να αναζητά διαρκώς νέες γνώσεις; Μ.15
Δ.«Πρώτον, να θυμάσαι να κοιτάζεις ψηλά στα … την πετάξεις μακριά». Να σχολιάσετε αυτές τις επισημάνσεις του Hawking αναπτύσσοντας τις δικές σας σκέψεις με τα ανάλογα επιχειρήματα σε ένα κείμενο που θα αποτελέσει την ομιλία σας σε μια ημερίδα με θέμα την προετοιμασία των νέων επιστημόνων για τη μελλοντική ζωή τους,την επαγγελματική τους προσφορά και την διαχείριση της επιστημονικής γνώσης για το καλό του ανθρώπου.Φροντίστε το κείμενό σας να έχει προφορικότητα και το κατάλληλο ύφος για την περίσταση. (350-400 λέξεις).Μ.30
“Έγκλημα και τιμωρία”(για τον φανατισμό και τη βία)
(Ο νεαρός φοιτητής Ρασκόλνικωφ στην προσπάθειά του να ληστέψει μια ηλικιωμένη τοκογλύφο θα καταλήξει-χωρίς να το έχει σχεδιάσει-στο να δολοφονήσει κι εκείνη και την αδελφή της.Παρἀ το γεγονός ότι η αστυνομία δεν έχει επαρκή στοιχεία για να προχωρήσει στη σύλληψή του,εκείνος βασανιζόμενος από τις τύψεις του και με την παρότρυνση της ερωτικής του συντρόφου,της Σόνιας,θα παραδοθεί στις αρχές.Το δικαστήριο,αναγνωρίζοντας την ειλικρινή μεταμέλειά του,θα τον καταδικάσει σε επτά χρόνια φυλάκισης στη Σιβηρία.Εκεί θα μεταβεί και η Σόνια ,περιμένοντας την αποφυλάκισή του,προκειμένου να κάνουν μαζί ένα νέο ξεκίνημα).
“Ένα άλλο ζήτημα παρέμενε γι αυτόν άλυτο.Γιατί όλοι τους αγαπούσαν τόσο πολύ τη Σόνια;Δεν είχε κάνει καμιά προσπάθεια για να κερδίσει τη συμπάθειά τους και την έβλεπαν πολύ σπάνια,στον τόπο της δουλειάς μονάχα,όπου ερχόταν μερικές φορές να τον ιδεί για λίγα λεπτά.Κι ωστόσο τη γνώριζαν όλοι και το ‘ξεραν ότι τον είχε ακολουθήσει.Ήξεραν πού ζούσε και πώς ζούσε.Δεν τους έδινε λεφτά,δεν τους έκανε τίποτα ιδιαίτερες εξυπηρετήσεις.Μονάχα μια φορά,τα Χριστούγεννα,έφερε ένα δωράκι για όλους:κρεατόπιττες και χριστόψωμα.Σιγά σιγά όμως αναπτύχθηκαν ανάμεσα στους κατάδικους και στη Σόνια πιο στενές σχέσεις.Τούς έγραφε γράμματα στους δικούς τους και τα ταχυδρομούσε.Όταν έρχονταν οι δικοί τους στην πόλη,τους έλεγαν να αφήσουν διάφορα πράγματα,ακόμα και λεφτά,στη Σόνια για να τους τα φυλάξει.Την γνώριζαν όλες οι γυναίκες και οι αγαπητικιές των καταδίκων και πήγαιναν και την έβλεπαν.Όταν ερχότανε στα εργαστήρια να ιδεί τον Ρασκόλνικωφ ή όταν συναντούσε καμιά ομάδα καταδίκων που πήγαιναν στη δουλειά,έβγαζαν όλοι τον σκούφο τους και υποκλίνονταν μπροστά της. “Μάτουσκα,Σοφία Σεμιόνοβνα,είσαι η τρυφερή και στοργική μανούλα μας”,έλεγαν στο καχεκτικό και αδύναμο πλασματάκι όλοι αυτοί οι μαντραχαλάδες,που ήτανε σημαδεμένοι με τη σφραγίδα της ατιμίας.Η Σόνια χαμογελούσε απαντώντας στον χαιρετισμό τους και ήθελαν όλοι να τη βλέπουν να χαμογελάει.Αγαπούσανε ακόμα και το περπάτημά της και γύριζαν και την έβλεπαν όταν προσπερνούσε.Μονάχα επαινετικά λόγια έλεγαν γι αυτήν-παίνευαν ακόμα και το λεπτοκαμωμένο της κορμάκι και δεν ήξεραν για τι να την πρωτοπαινέψουνε.Έφταναν ακόμα να τη συμβουλεύονται για τις αρρώστιες τους.
Ο Ρασκόλνικωφ έμεινε στο νοσοκομείο ως το τέλος της Σαρακοστής και όλη την εβδομάδα του Πάσχα.Όταν έγινε καλά, θυμήθηκε το όνειρο που είχε δει στον πυρετό και στο παραλήρημά του,ξαπλωμένος στο κρεβάτι.Είχε ονειρευτεί τότε ότι όλος ο κόσμος ήτανε καταδικασμένος να καταστραφεί από μια μάστιγα ανήκουστη και δίχως προηγούμενο που ήρθε από τα βάθη της Ασίας κι έπεσε πάνω στην Ευρώπη.Θα πέθαιναν όλοι εκτός από μερικούς εκλεκτούς.Είχανε παρουσιαστεί κάτι καινούργια παράσιτα,κάτι μικροοργανισμοί που φώλιαζαν στο κορμί των ανθρώπων.Αυτά τα ζωύφια είχανε μυαλό και θέληση κι όποιος άνθρωπος μολυνόταν από δαύτα γινότανε αμέσως τρελός.Ωστόσο ποτέ,μα ποτέ άλλοτε οι άνθρωποι δεν ήτανε τόσο σίγουροι ότι κατέχουν την αλήθεια,όσο αυτά τα αξιολύπητα πλάσματα.Ποτέ άλλοτε δεν πίστεψαν τόσο πολύ ότι ήτανε αλάνθαστη η κρίση τους,οι ηθικές και θρησκευτικές τους πεποιθήσεις,τα επιστημονικά τους συμπεράσματα.Χωριά,πόλεις και έθνη ολόκληρα μολύνονταν και έχαναν το λογικό τους.Όλοι τους βρίσκονταν σε έξαψη και δεν καταλάβαινε πια ο ένας τον άλλον.Καθένας πίστευε πως μονάχα αυτός ξέρει την αλήθεια και βασανιζότανε βλέποντας τους άλλους,χτυπόυσε τα στήθια του,έκλαιγε,έτριβε με απόγνωση τα δάχτυλά του.Δεν ήξεραν ποιον να κρίνουν και πώς να τον κρίνουν,δεν μπορούσανε να συμφωνήσουν στο τι είναι καλό και τι κακό,δεν ήξεραν τι να καταδικάσουν,τι να δεχθούν.Σκοτώνονταν μεταξύ τους με μίσος παράλογο.Συγκεντρώνονταν στρατιές ολόκληρες και έπεφταν η μία πάνω στην άλλη,αλλά και μεταξύ τους ακόμα,οι στρατιώτες στην κάθε παράταξη πετσοκόβονταν άγρια.Χάλαγαν τις γραμμές τους,σφάζονταν με τις λόγχες,μαχαιρώνονταν,δαγκώνονταν,έτρωγε ο ένας τον άλλον.Στις πόλεις χτυπούσαν οι καμπάνες όλη μέρα,καλούσαν τον λαό αλλά κανείς δεν ήξερε ποιος τους καλεί και για ποιον λόγο και ήτανε όλοι τους ανήσυχοι.Εἰχανε παρατήσει τα πιο συνηθισμένα τους επαγγέλματα,γιατί ο καθένας είχε τις δικές του ιδέες,δικά του μεταρρυθμιστικά προγράμματα και δεν μπορούσαν να συμφωνήσουν.Τη γεωργία την παράτησαν.Που και που μαζεύονταν κάποιοι,συμφωνούσαν να κάνουν κάτι μαζί,ορκίζονταν να μη χωριστούν πια,αλλά αμέσως ύστερα καταπιάνονταν με κάτι ολότελα διαφορετικό,άρχιζαν να αλληλοκατηγορούνται,να χτυπιούνται,να σκοτώνονται.Άρχισαν οι πυρκαγιές,ήρθε η πείνα,οι πάντες και τα πάντα καταστράφηκαν.Σε ολόκληρο τον κόσμο μονάχα μερικά πλάσματα μπορούσαν να σωθούν:οι εκλεκτοί και οι αγνοί που ήταν προορισμένοι να θεμελιώσουν την καινούργια ζωή,να ανανεώσουν και να καθαρίσουν τη γη.Αλλά κανένας δεν τους έδινε προσοχή,κανείς δεν άκουγε τα λόγια τους και τη φωνή τους.Ο Ρασκόλνικωφ βασανιζότανε από αυτόν τον παράλογο εφιάλτη που ξαναρχότανε τυραννικά στη μνήμη του και δεν έλεγαν να σβήσουν οι εντυπώσεις που του είχανε αφήσει τα πυρετικά του όνειρα”.
Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, “Έγκλημα και τιμωρία”,Εκδόσεις Γράμματα,2006,Μετάφραση:Σωτήρης Πατατζής
ΘΕΜΑΤΑ
1.Β1.Σε κάθε μια από τις προτάσεις που ακολουθούν να δώσετε τον χαρακτηρισμό Σ/Λ ανάλογα με το νόημα του κειμένου.
Β2.Να παρουσιάσετε με δικά σας λόγια (50-60 λέξεις)το βασικό θέμα που αναπτύσσεται στο ακόλουθο χωρίο: “Καθένας πίστευε πως μονάχα αυτός ξέρει την αλήθεια και βασανιζότανε βλέποντας τους άλλους,χτυπούσε τα στήθια του,έκλαιγε,έτριβε με απόγνωση τα δάχτυλά του”Μ.5
ή Β3. Στο κείμενο που σας δόθηκε να χαρακτηρίσετε το είδος του αφηγητή,να εντοπίσετε μια αναδρομή και να καταγράψετε ένα χωρίο με θαμιστική αφήγηση.Μ.5
ή Β4.Να αιτιολογήσετε τη χρήση του ασύνδετου σχήματος στο τονισμένο χωρία του κειμένου.Μ.5
ή Β5.Να χαρακτηρίσετε τα ακόλουθα σχήματα λόγου και να ερμηνεύσετε τη λειτουργία τους ως προς το νόημα του κειμένου (τα πλάγια γράμματα)Μ.5
2.Ο κόσμος,όπως παρουσιάζεται στο εφιαλτικό όνειρο του Ρασκόλνικωφ,παρασυρμένος από έναν ιδεοληπτικό δογματισμό οδηγείται στην πλήρη καταστροφή.Υπάρχουν κατά τη γνώμη σας, ανάλογα φαινόμενα δογματισμού στην εποχή μας;Τι πιστεύετε πως οδηγεί τους ανθρώπους στον δογματισμό;Να αναπτύξετε την απάντησή σας σε ένα κείμενο 100–150 λέξεων.Μ.5
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
ΚΛΕΜΜΕΝΗ ΖΩΗ (ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ)
( Ο Ανέστης και η Διονυσία μαζί με μια ομάδα ανταρτών ανεβαίνουν ψηλά στο βουνό,ψάχνοντας μια σπηλιά για να κρύψουν αρχαία ευρήματα που τα αναζητούν οι Γερμανοί.Βρισκόμαστε στα 1943 στην περίοδο της γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα).
Η συνοδεία έκανε στάση σε μια μικρή πλατωσιά.Μετέωροι ανάμεσα σε γη και ουρανό,στριμωγμένοι σαν τα πρόβατα που περιμένουν στη στάνη να τους ανοίξει ο βοσκός την πόρτα,κοιτούσαν όλοι γύρω τους αμίλητοι,με την καρδιά σφιγμένη.Κρώζοντας άγρια,σμάρια ολάκερα,τα όρνια έκοβαν από πάνω τους κύκλους καραδοκώντας μήπως κανείς γλιστρούσε και γκρεμοτσακιζόταν για να ριχτούν στο κουφάρι του και να γευτούν φρέσκια,ζεστή ακόμα σάρκα.Τρία χρόνια στο βουνό ο Ανέστης,αλλά ποτέ του δεν είχε ξαναδεί τόσο απειλητικό και κακοτράχαλο μέρος.Ποιος Γερμανός θα ανέβαινε εδώ πάνω για να αναζητήσει τη σπηλιά με τα αρχαία;είπε σε μια στιγμή στη Διονυσία.
-Πολλοί,του αποκρίθηκε.Μάθε ότι έχουν έρθει από τη Γερμανία δεκάδες συνεργεία που κάνουν ανασκαφές σε όλη την Ελλάδα,σε πόλεις,σε χωριά,σε ορεινές περιοχές,στα νησιά.Και σαν να μην τους αρκούσε η ξηρά,άρχισαν τώρα τελευταία να κάνουν έρευνες και στη θάλασσα,τα ευρήματα φορτώνονται αμέσως σε τρένα και φεύγουν για τη Γερμανία.
-Άκουσα ότι μετά τον πόλεμο θα μας τα γυρίσουν πίσω,παρατήρησε ο Ανέστης.
Η Διονυσία γέλασε:
-Ποιος σου τα’πε αυτά τα παραμύθια;
-Κάτι Εγγλέζοι αξιωματικοί που ήρθαν από το Λονδίνο για σύνδεσμοι.
-Εγγλέζοι….Αυτοί είναι που’χουν αρπάξει από την Ελλάδα τα περισσότερα.Ποιος καταλήστεψε την Ακρόπολη;Ποιος ξήλωσε και πήρε τις μετόπες του Παρθενώνα;Όλα τα μουσεία της Ευρώπης είναι γεμάτα ελληνικά έργα.Άλλα κλεμμένα,άλλα παρμένα με τη βία.Είδες να μας επιστρέψει κανείς ποτέ τίποτα;
Αυτοί που κάνουν τις μεγαλύτερες καταστροφές δεν είναι οι απολίτιστοι αλλά αυτοί που φαντάζονται πως είναι πολιτισμένοι,πρόσθεσε.
Μπήκαν στη σπηλιά.Η Διονυσία έμεινε εκεί μόνη με τα αρχαία.Ο Ανέστης την επισκεπτόταν για να της φέρνει εφόδια,φαγητό και πυρομαχικά.Πού και πού άνοιγαν τα κιβώτια κι έκαναν συντήρηση στα αρχαία,τα εξέταζαν για να δουν μήπως τα είχε πειράξει η υγρασία.Όταν είχαν καιρό,η Διονυσία εξηγούσε στον Ανέστη την ιστορία τους,του μιλούσε για τους μεγάλους τεχνίτες που τα δημιούργησαν,του περιέγραφε τον κόσμο τους,την εποχή τους.Αυτά τα έργα,έλεγε,είχαν ζήσει επί αιώνες κι αιώνες βαθιά μέσα στη γη,θαμμένα μέσα σε χωράφια,σκεπασμένα με τόνους χώματα.Όποιος ήξερε τη γλώσσα τους μπορούσε να πιάσει μαζί τους κουβέντα,να τα ακούσει να του ξεκκουκίζουν τις αναμνήσεις τους,να του διηγούνται την πολυχιλιόχρονη ζωή τους.Κανείς άνθρωπος δεν θα αποκτούσε ποτέ τη δική τους σοφία,κανείς δεν θα γνώριζε τόσους πολιτισμούς και κόσμους,μεγάλους κι ένδοξους αιώνες αλλά και εποχές παρακατιανές,τιποτένιες.Πόσες πανίσχυρες αυτοκρατορίες δεν είχαν καταρρεύσει γύρω τους,πόσους ξεσηκωμούς κι επαναστάσεις δεν είχαν παρακολουθήσει,πόσες θεομηνίες και καταστροφές δεν είχαν έρθει να ταράξουν τη μοναξιά και τη γαλήνη τους….Είχαν δει χιλιάδες,αμέτρητες φορές τους ανθρώπους ν’αγωνίζονται,να χύνουν το αίμα τους και να θυσιάζονται για μια ελπίδα,για μια ιδέα,να ελπίζουν σε καλύτερα χρόνια,αλλά στο τέλος να εγκαταλείπουν τον αγώνα,να υποκύπτουν στη μαύρη τους μοίρα και να μην πιστεύουν πια σε τίποτα,να μην κάνουν όνειρα.Πόση θλίψη κι απόγνωση,θα ‘χαν νιώσει εκείνες τις στιγμές ,έλεγε η Διονυσία,πόσο θα’χαν θελήσει να χωθούν ακόμα πιο βαθιά μέσα στη γη,να σκεπαστούν και μ’άλλο χώμα,για να πάψουν να βλέπουν των ανθρώπων το κατάντημα….
Άρης Φακίνος,Κλεμμένη ζωή,Εκδόσεις Καστανιώτη,Αθήνα 1995.
ΘΕΜΑΤΑ
1.Α.Στις ακόλουθες φράσεις να γράψετε δίπλα την ένδειξη Σ/Λ ανάλογα με το αν αποδίδουν το νόημα του κειμένου ή όχι.
α.Η Διονυσία και ο Ανέστης βρίσκονται μόνοι στο απάτητο βουνό.
β.Στα μέρη που βρίσκονται οι πρωταγωνιστές πιθανόν να γίνονται μάχες με τους κατακτητές.
γ.Ανάμεσα στους κατακτητές υπήρχαν Γερμανοί που ήρθαν στην Ελλάδα για αρχαιοκαπηλία.
δ.Μόνο οι Γερμανοί επιδίδονταν στην αρχαιοκαπηλία στην Ελλάδα
ε.Η αρχαιοκαπηλία είναι παλιό φαινόμενο στη χώρα μας και δεν συνέβη μόνο κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής.Μ.5
Β.α.Ποιος είναι ο βασικός προβληματισμός των προσώπων του έργου και ποια αξία προβάλλεται μέσα από τα λόγια τους;Να καταγράψετε τις ιδέες σας σε ένα κείμενο 60 λέξεων.Μ.5
ή β.Σε τι αποσκοπεί η εκτενής προσωποποίηση των αγαλμάτων που επιχειρεί η Διονυσία;Τι θέλει να αποδείξει στον Ανέστη με αυτό;Μ.5
ή γ.Να παρουσιάσετε με συντομία τρία στοιχεία της προσωπικότητας της Διονυσίας έτσι όπως προκύπτουν από το κείμενο.Μ.5
2.α.Στο κείμενο υπάρχει περιγραφή και διάλογος.Σε τι αποσκοπεί ο κάθε αφηγηματικός τρόπος;Μ.2
ή β.Να εντοπίσετε πέντε λέξεις του κειμένου που αφορούν τις ιστορικές περιπέτειες των ανθρώπων και να σχολιάσετε το ύφος του αφηγητή σε αυτά τα σημεία.Μ.2
ή γ.Να εντοπίσετε το είδος του αφηγητή σύμφωνα με τη συμμετοχή του στην ιστορία και να δηλώσετε την εστίασή του.Μ.2
3.α.Η Διονυσία προβάλλει μέσα από τα λόγια της τον σεβασμό στην παράδοση και την αξία της γνώσης του αρχαίου πολιτισμού.Για εσάς που φεύγετε από το σχολείο και ανοίγεστε σε μια καινούργια ζωή,έχει κάποια σημασία η στάση αυτή;Έχει κάποια αξία,πιστεύετε,η απόδοση τιμής στον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό για έναν νέο της τεχνολογικής εποχής και της παγκοσμιοποίησης;Να καταγράψετε τις απόψεις σας σε ένα κείμενο περίπου 150 λέξεων.Μ.3
