Η ιστορία του νησιού:
Τα πρώτα σημάδια ζωής στη Σύρα ανάγονται στο τέλος της νεολιθικής εποχής και στις αρχές της εποχής του χαλκού (4000-3000 π.Χ). Διαφαίνεται μεγάλη επίδραση από τους Φοίνικες. Το ίδιο το όνομα του νησιού είναι φοινικικό: Ουσύρα= ευτυχής ή Συρ= βράχος .
Ανάμεσα στο 3200-2000 π.χ αναπτύσσεται ο κυκλαδικός πολιτισμός, με ευρήματα ευρείας κλίμακας στη Χαλανδριανή, στο Καστρί και σε άλλα σημεία του νησιού. Κατά την αρχαΪκή εποχή ανθούν δύο πόλεις. Μία στην περιοχή της σημερινής Ερμούπολης και η δεύτερη στο Γαλησσά, οι οποίες διατηρούνται και στην κλασική και στην ελληνιστική εποχή. Η πολιτειακή οργάνωση της αρχαίας Σύρας ακολουθούσε τα πρότυπα της Αθήνας.
Από το 1207 τα Κυκλαδονήσια καταλαμβάνονται από τους Ενετούς και συναποτελούν το Δουκάτο του Αιγαίου. Το 1537 η Σύρα καταλαμβάνεται από τους Τούρκους, αλλά η τουρκική διοίκηση περιοριζόταν στην είσπραξη φόρων και το νησί διατηρεί ένα είδος αυτονομίας.
Η χρυσή εποχή του 19ου αιώνα και αρχών του 20ου αιώνα για τη Σύρο:
Με την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης από το 1821 μέχρι το 1824 καταφθάνουν στο νησί πρόσφυγες από την κατεστραμμένη Χίο, την Κάσο και τα Ψαρά, στους οποίους εκχωρείται η τοποθεσία της σημερινής Ερμούπολης. Με πολύ γοργούς ρυθμούς αναπτύσσεται μια νέα πόλη. Ήδη το 1826 ο άναρχος προσφυγικός οικισμός έχει μετατραπεί σε πλήρες αστικό και εμπορικό κέντρο, αποτέλεσμα του σκληρού μόχθου, αλλά και του επιχειρηματικού δαιμόνιου ντόπιων και προσφύγων. Η Ερμούπολη (=πόλη του Ερμή) εξελίσσεται σε ισχυρό οικονομικό , εμπορικό, ναυτιλιακό, διοικητικό και πολιτιστικό κέντρο της Μεσογείου. Το λιμάνι και το νεώριό της (ναυπηγείο) έχει τεράστια εμβέλεια εντός και εκτός της Μεσογείου, από το Λίβερπουλ μέχρι τον Καναδά.
Η Σύρος αποτελούσε ένα κοσμοπολίτικο κέντρο της Μεσογείου, ενώ ακόμα η Αθήνα και άλλες πόλεις της Ελλάδας δεν είχαν εκσυχρονιστεί.
Το νησί κατόρθωσε να διατηρήσει ως σήμερα υψηλό βιοτικό και πολιτιστικό επίπεδο, αλλά και έντονες μνήμες του τόσο σημαντικού παρελθόντος, κυρίως μέσα από την ξεχωριστή, ιδιότυπη αρχιτεκτονική του φυσιογνωμία.
H Άνω Σύρα: Είναι φυσικό οχυρό κτισμένο σε απότομα βράχια. Ο οικισμός ιδρύθηκε το 1207 από τους Ενετούς και συνέχισε να κατοικείται σε όλη την πορεία της ιστορίας του, διατηρώντας την καθολική ταυτότητα και τον μεσαιωνικό του χαρακτήρα. Γύρω από τον οικισμό υπάρχουν 7 πύλες-είσοδοι. Ίχνη από το φραγκικό κάστρο και τα τείχη του είναι ορατά και σήμερα. Χαρακτηριστικά στοιχεία της μεσαιωνικής αρχιτεκτονικής οι πετρόκτιστες κατοικίες με μικρά παράθυρα και μικρές κοντές πορτούλες, τις ‘’κουτσομπόλες‘’. Οι τοίχοι δεν είναι ποτέ επίπεδοι, αλλά “σαρδελωτοί” με χαρακιές για να απορροφούν το ηλιακό φως.
Σκοπός της εκδρομής:
Η εκδρομή του σχολείου μας στη Σύρο είχε ως σκοπό να επισκεφθούμε χώρους – μνημεία και αξιοθέατα της Σύρου, με απώτερο στόχο να γνωρίσουμε την ιστορία και τον πολιτισμό του νησιού και να συνδέσουμε την μακραίωνη παρουσία του με την Ιστορία των μεσαιωνικών χρόνων, αλλά και συνολικά με την ελληνική ιστορία.
Επισκεφθήκαμε:
- Το Πολιτιστικό Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (Πειραιάς)
- Το Δημαρχείο της Ερμούπολης , έργο του Ε.Τσίλερ (1848)
- Το Αρχαιολογικό Μουσείο Σύρου
- το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
- Το Θέατρο “Απόλλων”,(1848), απομίμηση της Σκάλας του Μιλάνου, το πρώτο θέατρο της σύγχρονης Ελλάδας
- Τον ναό της Κοίμησης της Θεοτόκου με την ομώνυμη εικόνα του Δομίνικου Θεοτοκόπουλου, έργο των νεανικών του χρόνου
- Τη Συνοικία “Βαπόρια”, με τις επαύλεις των Συριανών καπεταναίων του 19ου αιώνα
- Τον ναό του Αγίου Νικολάου του Πλούσιου
- Τον μεσαιωνικό οικισμό της Άνω Σύρας με τα γραφικά πλακόστρωτα σοκάκια
- Τον καθεδρικό ναό “Σαν Τζώρτζη” των Καθολικών, στο ψηλότερο σημείο της Ερμούπολης
- Το βιομηχανικό μουσείο
- Το Ενυδρείο στο Κίνι
- Το Παραδοσιακό εργαστήριο λουκουμοποιίας
- Την Ποσειδωνία (ή Ντελαγράτσια),θέρετρο του νησιού, και την έπαυλη Τσιροπινά
- Τον Γαλησσά, με τον αρχαίο οικισμό και σύγχρονο θέρετρο ντόπιων και ξένων
Τα συμπεράσματά μας :
- “Όπου και να ταξιδέψω η Ελλάδα με μαγεύει”.
- Η Σύρος είναι ένας ιδιαίτερα αξιόλογος προορισμός , γιατί συμπυκνώνει την αδιάλειπτη ιστορική πορεία της Ελλάδας από την αρχαιότητα, στους ελληνιστικούς χρόνους, στο μεσαίωνα, στην ενετοκρατία, στην Τουρκοκρατία, στην Ελληνική Επανάσταση , στην μετεπαναστατική Ελλάδα και μέχρι σήμερα.
- Η οικονομική και πολιτιστική ακμή του νησιού κατά τον 19ο αιώνα αποτελεί έμπρακτη απόδειξη ότι το ελληνικό στοιχείο με τη συνεργασία, την τόλμη, τη φαντασία και την αλληλεγγύη είναι σε θέση ικανή να κάνει θαύματα.
- Συνειδητοποιήσαμε τον ιδιαίτερο τρόπος ζωής των κατοίκων της νησιωτικής Ελλάδας , οι οποίοι έχουν αφ’ ενός μεν το προνόμιο να ζούνε σε τόπους εξαιρετικού κάλλους, αλλά και αφ΄ ετέρου βιώνουν δυσχέρειες στην καθημερινότητά τους, λόγω της δύσκολης σύνδεσης με την ηπειρωτική Ελλάδα και κυρίως, όταν οι καιρικές συνθήκες είναι δυσμενείς.
- Μάθημα ζωής: το ταξίδι μας στη Σύρο έγινε κάτω από σχετικά δύσκολες καιρικές συνθήκες, αλλά…
“Οι καλοί καπεταναίοι στη φουρτούνα φαίνονται”. Στο Κάβο Ντόρα αντιμετωπίσαμε τα 7-8 Μποφόρ χορεύοντας νησιώτικα στο … “φτερό του καρχαρία”. Διδαχθήκαμε να μη φοβόμαστε το άγνωστο και ότι η άγνοια μας κάνει δειλούς και ανασφαλείς, ενώ η πληροφορία και η γνώση δίνoυν στον άνθρωπο δύναμη.
Οι εμπειρίες μας και τα αξιοθέατα της Σύρου μέσα από το φωτογραφικό μας φακό: