Στα τέλη της δεκαετίας του ΄60, ο Matthew Lipman,καθηγητής φιλοσοφίας στο Columbia University, της Νέας Υόρκης, εμπνεύστηκε κι εφάρμοσε στην σχολική τάξη το πρόγραμμα «Φιλοσοφία για Παιδιά (Φ. γ. Π)». Ο Lipman παρατήρησε ότι οι φοιτητές του είχαν αδυναμία ν΄ αναπτύξουν επιχειρήματα και να ασκήσουν ορθή κριτική σκέψη. Ο καθηγητής θεωρούσε ότι σε αυτή την ηλικία έχει παρέλθει η δυνατότητα να εκπαιδευτούν, ώστε ν΄ αναπτύξουν τις εν λόγω νοητικές ικανότητες, αντίθετα πίστευε ότι η παιδική ηλικία είναι καταλληλότερη για ν΄ αναπτυχθούν δεξιότητες σκέψης. Η ιδέα του, δε βρήκε άμεσα πολλούς αποδέκτες, αργότερα όμως εξαπλώθηκε στην Ευρώπη και μάλιστα αρκετές χώρες ενέταξαν τη «Φιλοσοφία» στα αναλυτικά τους προγράμματα. Σήμερα το πρόγραμμα αυτό έχει ήδη εφαρμοστεί σε 35 χώρες:(Καρέλου Μ.Α και Σταματοπούλου Α. «Σχεδιασμός και εφαρμογή ενός προγράμματος Φιλοσοφίας για παιδιά στο Νηπιαγωγείο» (2012).)
Στην πρακτική του εφαρμογή το πρόγραμμα έχει την εξής διάταξη: Με αφορμή την ακρόαση, ενός παραμυθιού ή γεγονότος, την παρατήρηση ενός πίνακα ζωγραφικής ή οποιουδήποτε ερεθίσματος, ικανού να κεντρίσει το ενδιαφέρον των παιδιών, δημιουργείται μία «κοινότητα διερεύνησης», από την ολομέλεια της τάξης, η οποία εκφράζει τις σκέψεις της, «πατώντας» σε συγκεκριμένες ερωτήσεις, που θέτουν τα παιδιά και ο/η εκπαιδευτικός . Μ. Lipman(2013) «Η σκέψη στην εκπαίδευση». Αθήνα : Πατάκης.
Η μέθοδος απευθύνεται σε παιδιά και νέους από τεσσάρων έως 17 ετών. (Σοφία Χατηστεφανίδου «Η κίνηση φιλοσοφία για παιδιά ως μελέτη περίπτωσης» Κρήτη 2011).
Ο Lipman έχει επηρεαστεί από τους πλατωνικούς διαλόγους , όπως ο ίδιος αναφέρει: «Η ρήση του πλατωνικού Σωκράτη ότι στο διάλογο πρέπει να ακολουθούμε το συλλογισμό, όπου οδηγεί, θα πρέπει να είναι το μότο του συγγραφέα σχολικών εγχειριδίων. Επίσης αναφέρει: «Σε μια κοινότητα διερεύνησης, οι μαθητές και οι δάσκαλοι είναι συν-διερευνητές οι οποίοι μελετούν μαζί τα ζητήματα ή τα προβλήματα …» (Μ. Lipman(2013) «Η σκέψη στην εκπαίδευση». Αθήνα Πατάκης).
Επίσης έχει επηρεαστεί από τους Ντιούη, Πιαζέ και Βιγκότσκι. Ένας από τους βασικούς στόχους της παιδαγωγικής του προσέγγισης είναι η ελευθερία στην σκέψη. Μ. Lipman(2013) «Η σκέψη στην εκπαίδευση». Αθήνα : Πατάκης.
Στην τάξη μας φέτος εφαρμόζουμε το πρόγραμμα και τα πρώτα αποτελέσματα είναι ικανοποιητικά.
Βιβλιογραφία:
Εργασία Εξαδάκτυλου Νίκης-Αθηνάς. Επιβλέπων καθηγητής Ιωάννης Τζαβάρας. «Φιλοσοφία για παιδιά».(Ρέθυμνο 2012) <http://sdes.espivblogs.net/files/2013/03/%CE%A6%CE%B9%CE%BB%CE%BF%CF%83%CE%BF%CF%86%CE%B9%CE%B1-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%80%CE%B1%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%B1_-%CE%95%CE%BE%CE%B1%CE%B4%CE%B1%CE%BA%CF%84%CF%8D%CE%BB%CE%BF%CF%85.pdf > Τελευταία επίσκεψη:7/1/2016.
2.Εργασία: Καρέλου Μ.Α και Σταματοπούλου Α. Επιβλέπουσα καθηγήτρια: Καμπέζα Μαρία «Σχεδιασμός και εφαρμογή ενός προγράμματος Φιλοσοφίας για παιδιά στο Νηπιαγωγείο» (Πάτρα 2012). < http://nemertes.lis.upatras.gr/jspui/handle/10889/5682 > τελευταία επίσκεψη:7/1/2016.
3 . Μ. Lipman(2013) «Η σκέψη στην εκπαίδευση». Μετάφραση Γ. Σαλαμάς. Αθήνα : Πατάκης.
- Σοφία Χατηστεφανίδου «Η κίνηση φιλοσοφία για παιδιά ως μελέτη περίπτωσης» (Κρήτη 2011). <http://www.philosophicalbibliography.com/attachments/140_Xatjistefanidou-Eisigisi-2011.pdf> Τελευταία επίσκεψη:7/1/2016.
- Διπλωματική Εργασία Σοφία Νικολιδάκη «Φιλοσοφία για παιδιά.Κριτική Προσέγγιση του προγράμματος του Matthew Lipman Ρέθυμνο 2005 <http://elocus.lib.uoc.gr/dlib/3/4/c/attached-metadata-dlib-2005nikolidaki/2005nikolidaki.pdf> Τελευταία επίσκεψη:7/1/2016.
Επιμέλεια άρθρου: Στογιάννη Παναγιώτα.