12ο Νηπιαγωγείο Χίου

Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε την κα Καστανά Όλγα, δασκάλα της β΄τάξης  του 4ου δημοτικού σχολείου, για την πρόσκληση που λάβαμε για παρακολούθηση της χριστουγεννιάτικης γιορτής που διοργάνωσε το τμήμα της. Θα θέλαμε, επίσης,  να ευχαριστήσουμε για τη θερμή υποδοχή τις εκπαιδευτικούς και τους μαθητές των τμημάτων του συστεγαζόμενου δημοτικού που επισκεφθήκαμε για τα καθιερωμένα κάλαντα.

Όπως αναφέρθηκε σε προηγούμενο άρθρο, το θέμα “Χριστούγεννα” δουλεύεται καθ’ όλη τη διάρκεια του Δεκεμβρίου, σε όλες τις χρονικές περιόδους του ημερήσιου προγράμματος (πρωινή ρουτίνα, οργανωμένες δραστηριότητες, ελεύθερες δραστηριότητες).

Την 1η ημέρα του Δεκεμβρίου, η ομάδα παρακολούθησε βίντεο που έστειλε ο Αϊ-Βασίλης. Μέσω εκείνου, η ομάδα ενημερώθηκε πως κάθε ημέρα θα έχει μία αποστολή, την οποία θα μαθαίνει μέσω σημειώματος τοποθετημένου στο πουγκί της ημέρας στο ημερολόγιο αντίστροφης μέτρησης.

Ακολουθούν μερικές από τις οργανωμένες δραστηριότητες που υλοποιήθηκαν:

• προετοιμασία ατομικής μπάλας με το αρχικό του ονόματος κάθε  παιδιού
• παρουσίαση της ιστορίας της Γέννησης του Ιησού, συνοδευτικές ερωτήσεις και σειροθέτηση των γεγονότων με χρήση πλαστικοποιημένων εικόνων
• δημιουργία χειροτεχνιών & στολιδιών με διάφορα υλικά
• δημιουργία ευχετήριων καρτών
• εξάσκηση στη ρομποτική (Ο Αϊ-Βασίλης πηγαίνει στο εργαστήρι με τα δώρα)
• παρακολούθηση παραμυθιών σε έντυπη ή ηλεκτρονική μορφή (μέσω διαδραστικού πίνακα)
• συμμετοχή σε παιχνίδια στον διαδραστικό πίνακα
• γνωριμία με έθιμα Χριστουγέννων & Πρωτοχρονιάς
• σύνδεση 5 αισθήσεων με έθιμα ή συνήθειες Χριστουγέννων-Πρωτοχρονιάς
• παραμύθι: “Η μπουγάδα του Αϊ-Βασίλη” (αφήγηση, “άπλωμα” μπουγάδας με ανάκληση της σειράς που αναφέρθηκε στο παραμύθι, ντύσιμο Αϊ-Βασίλη βάσει σειράς που δείχνουν σχετικές κάρτες)
• παραμύθι “Φρικαντέλα” (αφήγηση, εξάσκηση στην αντικατάσταση συλλαβής λέξεων για δημιουργία νέων, δραστηριότητα διάκρισης ρούχων Φρικαντέλας από ρούχα Αϊ-Βασίλη)
• παραμύθι: “Το μικρότερο χριστουγεννιάτικο δώρο” (αφήγηση, συζήτηση για τα δώρα που έχουν αξία αλλά και για την πιθανότητα το καλύτερο δώρο να το έχουμε ήδη)
• διάκριση επιθυμιών & αναγκών (Τι θέλω -Τι χρειάζομαι) –> περιορισμός υπερκαταναλωτισμού & ανάδειξη σημασίας εννοιών όπως οικογένεια, φιλία, αγάπη, ασφάλεια)
• τοποθέτηση μύτης στον Ρούντολφ με κλειστά μάτια

Το θέμα “Χριστούγεννα” είναι ένα θέμα που επεξεργαζόμαστε καθ’ όλη τη διάρκεια του Δεκεμβρίου, τόσο κατά τη διάρκεια των οργανωμένων δραστηριοτήτων όσο και κατά τις ελεύθερες δραστηριότητες  και την πρωινή ρουτίνα!

Κατά τις ελεύθερες δραστηριότητες τα παιδιά έχουν τη δυνατότητα να ασχοληθούν με το παρακάτω χριστουγεννιάτικο υλικό (πέραν του μόνιμου εκπαιδευτικού υλικού):

Την Πέμπτη 12 Δεκεμβρίου πραγματοποιήθηκε η δεύτερη προγραμματισμένη άσκηση σεισμού σε συνεργασία με το συστεγαζόμενο δημοτικό σχολείο.

Στα πλαίσια συμμετοχής του σχολείου μας στη δράση «Ευχές για τα Χριστούγεννα σε ανθρώπους της Τρίτης Ηλικίας», την Τρίτη 10 Δεκεμβρίου, πραγματοποιήθηκε η δεύτερη προγραμματισμένη επίσκεψη από μέλη του προσωπικού του τοπικού προγράμματος «Βοήθεια στο Σπίτι». Κατά τη σύντομη επίσκεψη το προσωπικό παρέλαβε ευχετήριες κάρτες και στολίδια που ετοίμασαν τα παιδιά με τη βοήθεια των εκπαιδευτικών, δώρα που προορίζονται για κάποιους από τους ηλικιωμένους του προγράμματος.

Το 1992 καθιερώθηκε να εορτάζεται κάθε 3η Δεκεμβρίου η Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία καθώς τότε υιοθετήθηκε από τον Ο.Η.Ε. το πρόγραμμα δράσης για τα ΑμεΑ (Άτομα με Αναπηρία). Αυτή η ημέρα δίνει την ευκαιρία για εστίαση της προσοχής στα δικαιώματα και τις δυνατότητες των ατόμων με αναπηρία. Υπολογίζεται πως το 10% περίπου του πληθυσμού έχει κάποια αναπηρία.

Εξαιρετικά σημαντικό εκτός των έργων υποδομής είναι να αποκτήσουμε όλοι συνείδηση των καθημερινών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν τα ΑμεΑ κατά τη μετακίνηση τους σε μια πόλη (δρόμοι, πεζοδρόμια, υπαίθριοι δημόσιοι χώροι, κτήρια), σεβασμό στη διαφορετικότητα και ιδιαιτερότητα και να συμβάλλουμε έμπρακτα με απλές καθημερινές πράξεις καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου.

• Όσον αφορά στην επεξεργασία του θέματος, τα παιδιά με καθοδήγηση απλών παραδειγμάτων αντιλήφθηκαν τι σημαίνει ΑΝΑΠΗΡΙΑ, έμαθαν πως η αναπηρία μπορεί να συνοδεύει ένα άτομο από τη γέννησή του ή να προκύψει αργότερα στη ζωή του και γνώρισαν κάποια είδη αναπηρίας (όρασης, ακοής, κίνησης).
• Αξιοποιώντας το οικείο στην ομάδα παραμύθι “Τελεία” ζητήθηκε από τα παιδιά να βρουν τρόπο με τον οποίο θα μπορούσε να παρακολουθήσει το παραμύθι ένα παιδί που ακούει ελάχιστα ή καθόλου (κώφωση ή βαρηκοϊα), δεδομένου πως σε όλα τα παιδιά αρέσουν τα παραμύθια. Με βιωματικό τρόπο (η νηπιαγωγός τους ψιθύριζε ενώ εκείνα είχαν κλειστά τα αυτιά τους), τα παιδιά αντιλήφθηκαν πως ένα παιδί με αναπηρία ακοής δεν μπορεί να καταλάβει ένα παραμύθι με προφορική αφήγηση αλλά μπορεί να το καταλάβει με νοήματα. Ακολούθησε  βίντεο όπου δάσκαλος αφηγείται στην ελληνική νοηματική γλώσσα (ΕΝΓ) το παραμύθι “Τελεία”. Κατά τη διάρκεια παρακολούθησης του βίντεο η νηπιαγωγός έκανε προφορική αφήγηση, κάτι που αύξησε το ενδιαφέρον των παιδιών. Αρκετά δεν έκρυψαν τον ενθουσιασμό τους όταν αντιλαμβάνονταν την έννοια νοημάτων ενώ κάποια προσπάθησαν να επαναλάβουν νοήματα.
• Για την περίπτωση παιδιού με τύφλωση – το οποίο επιθυμεί να διαβάσει παραμύθι- η νηπιαγωγός παρουσίασε το παραμύθι “Πινόκιο” τυπωμένο στη γραφή ή αλλιώς κώδικα braille. Τα παιδιά παρατήρησαν και άγγιξαν τις ανάγλυφες κουκίδες, οι οποίες δημιουργούν τα γράμματα. Συζητήθηκε το γεγονός ότι η γραφή για τους τυφλούς είναι ανάγλυφη καθώς και γιατί στο βιβλίο δεν υπήρχαν εικόνες καθώς και για τον τρόπο που μπορούμε να ετοιμάσουμε μια ανάγλυφη εικόνα για να την καταλάβει ένας τυφλός (ειδική συσκευή PIAF). Για την κατανόηση της αποτύπωσης των γραμμάτων στη γραφή braille χρησιμοποιήθηκαν αβγοθήκες 6άδας στις οποίες τοποθετήθηκαν μανταρίνια αντί για αβγά (για αποφυγή ατυχήματος) με διάφορους συνδυασμούς. Κάθε παιδί, φορώντας κορδέλα στα μάτια, κλήθηκε να ανακαλύψει βασιζόμενο στην αφή του πόσα μανταρίνια είχε η αβγοθήκη που του δόθηκε και σε ποιες θέσεις. Έτσι, με βιωματικό τρόπο, τα παιδιά προσέγγισαν τον τρόπο ανάγνωσης ενός γράμματος της braille. Η τοποθέτηση αβγοθηκών στη σειρά έδειξε τον τρόπο που δημιουργείται μία λέξη στη braille. Ακολούθως, τα παιδιά έκαναν μεταγραφή του ονόματός τους στη braille, κολλώντας φακή στα μαυρισμένα κυκλάκια κάθε εξάστιγμου (ορθογώνιο κελί με 6 θέσεις για κουκίδες).
• Το θέμα έκλεισε με παρακολούθηση και σχολιασμό τμήματος (αρχή έως χορό παιδιών) του βίντεο “Cuerdas”, Σχοινιά (https://www.youtube.com/watch?v=4INwx_tmTKw&t=1s ). Έγινε αναφορά στην κινητική αναπηρία, στο βαθμό που μπορεί να διαφέρει ένα άτομο από ένα άλλο με την ίδια αναπηρία (παραδείγματα για σύγκριση σοβαρότητας και έκτασης κινητικής αναπηρίας π.χ. παιδάκι που δεν μπορεί να κινήσει το ένα χέρι και παιδάκι που δεν μπορεί να κινήσει ούτε το κεφάλι όπως στο βίντεο). Σχολιάστηκαν τα συναισθήματα και οι συμπεριφορές όλων των παιδιών του βίντεο και έτσι καταλήξαμε στο συμπέρασμα πως ένα άτομο με αναπηρία είναι ένα άτομο με τον δικό του χαρακτήρα, με ανάγκες, ενδιαφέροντα, συναισθήματα, όνειρα, δυνατότητες και όχι μόνο αναπηρία ενώ ο τρόπος που του συμπεριφέρονται οι άλλοι άνθρωποι επηρεάζει τη ζωή του.

Το θέμα της ελιάς, θέμα στενά συνδεδεμένο με τον Νοέμβριο και το νησί της Χίου, ήρθε  να κλείσει την ευρύτερη θεματική του φθινοπώρου.

Ακολουθούν μερικές δραστηριότητες που υλοποιήθηκαν:

• εξοικείωση με ελιά μέσω 4 αισθήσεων (όραση, όσφρηση, αφή, γεύση)
• παρακολούθηση βίντεο στον διαδραστικό πίνακα
• παρατήρηση φωτογραφιών (καρπός, δέντρο, χωράφι, ράβδισμα, ελαιοτριβείο, προϊόντα)
• ράβδισμα αυτοσχέδιου δέντρου (φύλλωμα από χαρτόνι, κορμός από μπαστουνάκι και τουβλάκι ψυχοκινητικής, στερεωμένα με σιλικόνη κλαδάκια από πραγματικό δέντρο με καρπούς)  και συλλογή των πεσμένων καρπών από τους μαθητές
• αξιοποίηση διαδραστικών παιχνιδιών για καλύτερη εμπέδωση και εξάσκηση οπτικής & ακουστικής μνήμης
• αξιοποίηση beebot
• παραγωγή σύνθετων λέξεων με α’ συνθετικό τη λέξη “ελιά” (αξιοποίηση καρτών)
• εξάσκηση σε μαθηματικές έννοιες (αντιστοίχιση αριθμού με πλήθος καρπών, συγκρίσεις, σειροθέτηση βάσει χρονικής ακολουθίας)
• εξοικείωση με γράμμα Ε,ε
• εξάσκηση στην εύρεση λέξεων με αρχικό φώνημα /Ε/
• εκμάθηση τραγουδιού “Ελιά” (Δεντράκι ευλογημένο)
• παρακολούθηση βίντεο “Η μάχη για την Αθήνα”, σχολιασμός σχετικού μύθου και εικαστική έκφραση
• παρασκευή ελιόψωμων με τη συμβολή των μητέρων δύο μαθητών και την υλική συμμετοχή όλων των οικογενειών
• εκδρομή σε ελαιοτριβείο για επιτόπια παρατήρηση της διαδικασίας επεξεργασίας των καρπών για παραγωγή ελαιόλαδου
• παρατήρηση ελαιώνων κατά τη διαδρομή στο ελαιοτριβείο
• ατομική & ομαδική εργασία “λιομάζωμα”

Το μήλο αποτελεί έναν από τους πιο δημοφιλείς καρπούς του φθινοπώρου. Έτσι, αποφασίσαμε να του αφιερώσουμε περισσότερο χρόνο από ό,τι στους υπόλοιπους…

Ακολουθούν μερικές από τις δραστηριότητες που υλοποιήθηκαν:

• παρατήρηση μήλων διαφορετικών ειδών (εξωτερικά & εσωτερικά)
• δοκιμή μήλων διαφορετικών ειδών, σύγκριση γεύσης και έκφραση προτίμησης
• εκμάθηση στίχων και κινήσεων τραγουδιού “Στη μηλιά τη φορτωμένη”
• χορός “Μήλο μου κόκκινο”
• εκμάθηση ποιήματος “Μέσα σ’ ένα μηλαράκι” & εικαστική απόδοσή του
• εικαστική έκφραση με τύπωμα μήλου
• παρακολούθηση βίντεο με κύκλο ζωής μηλιάς
• εξοικείωση με κύκλο ζωής μήλου
• εύρεση λέξεων με αρχικό φώνημα /Μ/
• ακρόαση και επεξεργασία παραμυθιού “Το δέντρο που έδινε”
• εικαστική απόδοση παραμυθιού “Το δέντρο που έδινε” με χρήση μαρκαδόρων, τέμπερας και σφουγγαριού
• παρασκευή μηλόπιτας

Παρατηρώντας πως μετά τη βροχή εμφανίζονται σαλιγκάρια, θίξαμε και αυτό το θέμα.

Ακολουθούν μερικές από τις δραστηριότητες που υλοποιήθηκαν:

• παρατήρηση ζωντανού σαλιγκαριού που έφερε στο σχολείο μαθητής και δημιουργία προσωρινού καταφυγίου για παραμονή του στην αίθουσα για 24 ώρες
• παρακολούθηση σχετικών βίντεο
• παρατήρηση εικόνων με διάφορα είδη σαλιγκαριού
• παρατήρηση μορφολογίας σαλιγκαριού
• γνωριμία με κύκλο ζωής σαλιγκαριού
• γραφή βάσει φωνολογίας ή αντιγραφή λέξης “ΣΑΛΙΓΚΑΡΙ”
• εύρεση λέξεων με αρχικό φώνημα /Σ/
• σειροθέτηση σαλιγκαριών με τυπωμένο αριθμό (εντός πρώτης δεκάδας)
• αναπαραγωγή μοτίβου κέλυφους με ομόκεντρους κύκλους διαφορετικού χρώματος
• παρακολούθηση παραμυθιού “Τομ το σαλιγκάρι” και δραματοποίησή του
• σχεδιασμός σαλιγκαριών σε ασπροπίνακα
• σχηματισμός σαλιγκαριών με πλαστελίνη
• χειροτεχνία
• δημιουργία κελύφους σαλιγκαριού με πλαστελίνη ή βρεγμένο πινέλο

Την εποχή του φθινοπώρου δεν θα μπορούσε να λείπει η αναφορά στη βροχή!

Μερικές από τις δραστηριότητες που υλοποιήθηκαν σε σχέση με αυτό το θέμα ήταν:

• μουσικοκινητικά παιχνίδια όπου τα παιδιά αυξομείωναν -ανάλογα με την ένταση του ήχου ή των λεγομένων του βίντεο- τη συχνότητα και ένταση των χτυπημάτων χεριών, ποδιών ή δαχτύλων για παραγωγή  αντίστοιχων ήχων (αξιοποιήθηκαν τα εξής βίντεο: Η βροχή τίκι τίκι στάζει, Way on clouds, Βροχή 10 ώρες, four seasons-Vivaldi)
• παρακολούθηση και σχολιασμός παραμυθιού “πινεζοβροχή” του Τριβιζά
• εκμάθηση στίχων και κινήσεων τραγουδιού “Βροχούλα, βροχούλα”
• με αφορμή την πινεζοβροχή, παραγωγή μη υπαρκτών σύνθετων λέξεων με β’ συνθετικό τη λέξη “βροχή” (π.χ. αγκαθοβροχή, γλυκοβροχή, καραμελοβροχή, παπουτσοβροχή)
• διάκριση ρούχων και αξεσουάρ απαραίτητων για τη βροχή
• με αφορμή την ομπρέλα, εύρεση λέξεων που αρχίζουν με το φώνημα /Ο/
• σχηματισμός του γράμματος Οο με τα δάχτυλα, εντοπισμός του σε πλήθος γραμμάτων, γραφή του
• ακρόαση παραμυθιού “Ρίτσα, η σταγονίτσα”

Το θέμα “Φθινόπωρο” είναι ένα θέμα που απλώνεται σ’ όλο το α’ τρίμηνο και βρίσκεται υπό επεξεργασία τόσο κατά τη διάρκεια των οργανωμένων δραστηριοτήτων όσο κατά τις ελεύθερες δραστηριότητες αλλά και κατά την πρωινή ρουτίνα με σχετικά τραγούδια!

Ελεύθερες δραστηριότητες:

• Τα παιδιά που επιλέγουν ζωγραφική – χειροτεχνία έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν υλικό που υπάρχει στη ραφιέρα των μαρκαδόρων (χρωμοσελίδες, κομμάτια χαρτονιού που παραπέμπουν στα χρώματα των φύλλων του φθινοπώρου) αλλά και να δημιουργήσουν στο καβαλέτο τον δικό τους πίνακα. Σε κάθε περίπτωση υπάρχει σχετικό υλικό καθοδήγησης για παροχή ιδεών σε περίπτωση που ζητηθεί από τα παιδιά.
• Στη “γωνιά” της κουζίνας μπορούν να ετοιμάσουν φθινοπωρινές φρουτοσαλάτες, φρουτόκρεμες και χυμούς.
• Με την πλαστελίνη έχουν τη δυνατότητα να πλάσουν μορφές όπως σαλιγκάρια και φθινοπωρινά φρούτα.
• Με την επιλογή επιτραπέζιων ή παζλ τους δίνεται η ευκαιρία να ασχοληθούν και με φθινοπωρινού θέματος πίνακες διπλής εισόδου, λαβύρινθους, παζλ, ντόμινο, φύλλα προγραφής, παιχνίδι με ζάρι και άλλα.

Οργανωμένες δραστηριότητες:

Στα πλαίσια της α’ φάσης επεξεργασίας του θέματος “φθινόπωρο”:

• τα παιδιά γνώρισαν τα χαρακτηριστικά της εποχής μέσω σχετικού εκπαιδευτικού βίντεο στον διαδραστικό πίνακα και πλούσιου πλαστικοποιημένου εποπτικού υλικού
• διέκριναν εικόνες σχετικές με την εποχή του φθινοπώρου σε πλήθος εικόνων που σχετίζονται με τις 4 εποχές
• συμμετείχαν σε φθινοπωρινό παιχνίδι θησαυρού στη σχολική αυλή
• ταξίδεψαν στον κόσμο του φθινοπώρου με σχετικά παραμύθια όπως το “Άουτς” (Στο συγκεκριμένο , πέραν των συνοδευτικών ερωτήσεων, ακολούθησε αναδιήγηση με χρήση πλαστικοποιημένων εικόνων και σειροθέτηση -βάσει χρονικής ακολουθίας – εικόνων με καρπούς φθινοπώρου και άλλα αντικείμενα που βρέθηκαν στα αγκάθια του σκαντζόχοιρου.)
• έμαθαν φθινοπωρινά τραγούδια
• εμπνευσμένα από φθινοπωρινό τραγούδι εκφράστηκαν εικαστικά
• εξασκήθηκαν στον εντοπισμό του γράμματος Φφ σε πλήθος γραμμάτων ή λέξεων
• εξασκήθηκαν στον σχηματισμό του γράμματος Φφ: σχηματισμός Φ με πλαστελίνη/ με στεφάνι και μπαστουνάκι/ με τα δάχτυλα/ στον αέρα, αποτύπωση του γράμματος σε φύλλο εργασίας
• εξασκήθηκαν στην εύρεση λέξεων που αρχίζουν από το φώνημα Φ με αφορμή το φθινόπωρο και τα φύλλα (παρακολούθηση βίντεο “Μαθαίνω την αλφαβήτα με εικόνες”, παρατήρηση ευρετηρίου τάξης, αναζήτηση από τα παιδιά λέξεων και καταγραφή στον ασπροπίνακα)
• γνώρισαν καρπούς φθινοπώρου μέσω βίντεο, διαδραστικών παιχνιδιών, τραγουδιών και φρουτοσαλάτας
• εξασκήθηκαν σε μαθηματικές έννοιες: καταμέτρηση και εντοπισμό γραπτής απεικόνισης αριθμών, αντιστοίχιση πλήθους στοιχείων με αριθμό, ομαδοποίηση βάσει χρώματος, αναπαραγωγή μοτίβου
• συμμετείχαν σε διαδραστικά παιχνίδια
• συμμετείχαν σε κινητικά παιχνίδια (ελληνικά & αγγλικά)

Όπως αναφέρθηκε σε προηγούμενο άρθρο, η δανειστική μας βιβλιοθήκη φέτος ξεκινά με τα “βιβλία σε ρόδες” και συγκεκριμένα με βιβλία που σχετίζονται με συναισθήματα. Την Παρασκευή 22 Νοεμβρίου, λοιπόν, τα παιδιά δανείστηκαν το πρώτο τους βιβλίο! Η επιλογή βιβλίου έγινε με παιγνιώδη τρόπο σε στυλ “μουσικών καρεκλών” (στην παύση της μουσικής κάθε παιδί έπρεπε να καθίσει στο πιο κοντινό καρεκλάκι αφού πρώτα έπαιρνε στα χέρια το βιβλίο ήταν τοποθετημένο σε εκείνο). Φυσικά, από την προηγούμενη ημέρα είχε ξεκινήσει η προετοιμασία των παιδιών με παρακολούθηση και σχολιασμό σχετικού παραμυθιού “Η βιβλιοθηκάριος της Βασόρας” ( https://anyflip.com/iwwr/tunq ) και βίντεο ” Πέππα το γουρουνάκι – Βιβλιοθήκη” ώστε να αναδειχθούν οι κανόνες δανεισμού.  Η γνωριμία τους με τα βιβλία σε ρόδες έγινε με αξιοποίηση του στοιχείου του μυστηρίου και όχι απλή παρουσίαση (Η κλειστή βαλίτσα έβαλε τα παιδιά σε διαδικασία προβληματισμού για το τι θα μπορούσε να περιέχει. Έχοντας σηκώσει τη βαλίτσα συνειδητοποίησαν πως πρόκειται για βαρύ φορτίο και τότε ακούστηκαν πολλές ιδέες όπως ρούχα, κατσαρόλες …και τέλος με ανάγνωση της ετικέτας βιβλία!)