Terra Computerata

Στην Ιστορία της Σεξουαλικότητας ο Mισέλ Φουκώ λέει ότι η δύναμη δεν είναι θεσμός, κατασκεύασμα ή φυσική ιδιότητα, αλλά μια περίπλοκη στρατηγική κατάσταση που διαμορφώνεται μέσα σε μία συγκεκριμένη κοινωνία. Σ’ αυτήν τη στρατηγική κατάσταση έχουν σημαντικό συμβολικό ρόλο τα αντικείμενα που εξυπηρετούν την επίδειξη και την εμπέδωση της δύναμης: στέμματα, θρόνοι, σκήπτρα, πλούσια κοσμήματα, περίτεχνα σκεύη και ακριβά ενδύματα μεταδίδουν ένα σαφές μήνυμα οικονομικής και κοινωνικής διαφοροποίησης. Τέτοια δείγματα επίδειξης ισχύος περιλαμβάνονται στην έκθεση ‘Πριγκίπισσες’ του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, στην οποία παρουσιάζονται 24 σύνολα κτερισμάτων από γυναικείες ταφές κύρους, που χρονολογούνται από τον 10ο ως τον 6ο αιώνα π.Χ. και προέρχονται από την Ελλάδα, την Κύπρο, τη Νότια και την Κεντρική Ιταλία (Ετρουρία).

Η ιδέα αυτής της παρουσίασης είναι ευφυής και αντικατοπτρίζει το βάθος των γνώσεων που έχει για την εποχή αυτή ο διευθυντής του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, καθηγητής Ν. Σταμπολίδης, που επιμελήθηκε την έκθεση με την αρχαιολόγο Μ. Γιαννοπούλου. Ξεφεύγοντας από την κατεστημένη παρατήρηση της ζωής των κυρίαρχων ανδρών, οι ‘Πριγκίπισσες’ μιλούν για τον κόσμο των ισχυρών γυναικών και τη δική τους συνεισφορά στην κοινωνία και στον πολιτισμό της εποχής τους. Εδώ παρουσιάζονται οι γυναίκες που έλκουν την κοινωνική τους ισχύ από την καταγωγή, τους γάμους τους, τον ρόλο τους στη θρησκευτική ζωή. Είναι οι σεβάσμιες δέσποινες, οι ώριμες κυρίες, οι αρχοντοπούλες, οι μάγισσες, οι ιέρειες, οι βασίλισσες της εποχής τους. Ο τίτλος της έκθεσης δεν είναι ακριβής και η αμηχανία της επιλογής φαίνεται τόσο στα μονά εισαγωγικά που τον συνοδεύουν όσο και στην ανάγκη επεξήγησης στα φυλλάδια και στον κατάλογο ότι η λέξη «πριγκίπισσες» προέρχεται από τη λατινική princeps που σημαίνει τον πρώτο σε μία κοινωνία. Ίσως «αρχόντισσες» να ήταν καλύτερη επιλογή, από το ελληνικό ρήμα «άρχω»: εξουσιάζω, ηγούμαι.

Ορθότατα η παρουσίαση γίνεται χρονολογικά κι έτσι διακρίνει κανείς εύκολα τις διατοπικές σχέσεις και τη διαχρονική εξέλιξη των ταφικών εθίμων. Ο επισκέπτης εντυπωσιάζεται αναπόφευκτα από τον πλούτο των κοσμημάτων που κυριαρχούν σε αυτή την έκθεση. Προίκα και δώρα, οικογενειακά κειμήλια, ακριβές αγορές, τα ζηλευτά κοσμήματα, δεν στολίζουν απλώς την ισχυρή γυναίκα αλλά την ξεχωρίζουν από τις άλλες, επιδεικνύουν την ισχύ της. Διαδήματα, ενώτια, ψέλια (βραχιόλια), δαχτυλίδια, επιστήθια κοσμήματα, ζώνες, πόρπες και επιρράματα για τα φορέματα, από χρυσό, ασήμι, κεχριμπάρι, ελεφαντόδοντο, ημιπολύτιμους λίθους, κατασκευασμένα με περίτεχνες τεχνικές και μεράκι, ένα πλήθος υπέροχων κοσμημάτων γεμίζει τις προθήκες αυτής της έκθεσης.

Συνέχεια στη www.lifo.gr

Το άρθρο δημοσιεύτηκε Σάββατο 23 Φεβρουαρίου 2013 στις 16:38 στην κατηγορία μουσείο, πολιτιστικά. Μπορείς να παρακολουθείς τα σχόλια χρησιμοποιώντας το RSS 2.0 feed. Μπορείς να πας στο τέλος του άθρου και να αφήσεις σχόλιο. Τα pings προσωρινά δεν επιτρέπονται.