Δεκ 08
20
Τα πνευματικά δικαιώματα στην εποχή του Ιντερνετ
ΣΤΑΜΑΤΙΟΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ | 20 Δεκεμβρίου, 2008 | Γράψτε σχόλιο
Πριν από λίγο καιρό, ο «γίγαντας» της πληροφορικής Google συνήψε μια ιστορικής σημασίας συμφωνία -αποτέλεσμα μακράς δικαστικής διαμάχης- με τον Σύλλογο Αμερικανών Εκδοτών και την Εταιρεία Αμερικανών Συγγραφέων.
|
|
Σύμφωνα με αυτήν, η Google αποκτά το δικαίωμα, έναντι ανταλλάγματος, να διακινεί ηλεκτρονικά, ολόκληρα βιβλία που έχουν συγγραφικά δικαιώματα, μόνον όμως κατόπιν εγκρίσεως των κατόχων των δικαιωμάτων και καταβολής της σχετικής αμοιβής. Παράλληλα, δημιουργείται ένα ειδικό ταμείο που θα διανέμει τα σχετικά ποσά ανάμεσα σε Google, εκδότες και συγγραφείς, θεμελιώνοντας έτσι το δικαίωμα της Google στην εμπορική εκμετάλλευση -έστω υπό συμμετοχική μορφή- του βιβλίου.
Η σημαντική αυτή εξέλιξη δεν είναι το τυχαίο αποτέλεσμα μιας τυχαίας διαδικασίας, αλλά παρακολουθεί τις θεμελιώδεις αλλαγές που έγιναν, μέσα σε ελάχιστα χρόνια, στον σύγχρονο τρόπο συγκρότησης του εαυτού. Το πραγματικό προηγείται ή έπεται του συμβολικού, ανάλογα με τον ρυθμό και την ένταση των μεταμορφώσεων του τελευταίου.
Οι αλλαγές που μια τέτοια συμφωνία μπορεί να επιφέρει στο σώμα της λογοτεχνίας, θα ήταν το θέμα ενός ξεχωριστού άρθρου. Εδώ, ας περιοριστούμε, άκριτα μελλοντολογώντας, να εκτιμήσουμε ότι αυτές ενδέχεται να είναι ακόμα και θετικές για την πραγματική λογοτεχνία: η γραφή ως πράξη κατ’ εξοχήν αξιακή (αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο στη λογοτεχνία, σε αντίθεση με άλλες τέχνες, η κριτική παίζει, ακόμη, βαρύνοντα ρόλο) θα διατηρήσει, για ένα μεγάλο διάστημα, τους μηχανισμούς ελέγχου που διαθέτει και οι οποίοι, καθώς βρίσκονται ακόμη εκτός ηλεκτρονικής διακινήσεως, θα ορίζουν την ιεράρχηση στο εσωτερικό του λογοτεχνικού συστήματος. Μάλιστα, εκτιμούμε ότι θα σημειωθεί ελαφριά αύξηση των πωλήσεων της πραγματικής λογοτεχνίας, καθώς η τελευταία, διατηρώντας την έντυπη αίγλη της, θα έχει και μία, έστω μικρή, πρόσβαση στη διαδικτυακή διακίνηση. Παράλληλα, θα αυξηθούν υπέρμετρα τα ψευτομυθιστορήματα -που και σήμερα υπάρχουν στο έντυπο βιβλίο- με εκατομμύρια φυσικά επισκέψεις, «κλικαρίσματα» και πωλήσεις, παραμένοντας ωστόσο, λίγο-πολύ, εκεί όπου ανήκουν: στο περιθώριο του λογοτεχνικού συστήματος και της σοβαρής γραφής. Βεβαίως, θα αυξηθούν και οι, πολλές ήδη, μεταιχμιακές περιπτώσεις ανάμεσα στην πραγματική λογοτεχνία και το λαϊφστάιλ – αλλά και αυτό θα ήταν το αντικείμενο ενός άλλου άρθρου.
Την άκριτη, όμως, μελλοντολογία ας τη διαδεχτεί η κριτική πραγματολογία: το σίγουρο είναι ότι αλλάζει ριζικά ο χάρτης της δημόσιας διακίνησης του -έντυπου, όσο και ηλεκτρονικού πια- βιβλίου: σε ό,τι αφορά την ελληνική εκδοχή του μοντέλου Google, ο δραστήριος και αποτελεσματικός ΟΣΔΕΛ ανακοίνωσε τη λειτουργία, μέσα στο 2009, της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του, που είναι το πρώτο μέτρο υποδοχής αυτής της -ιστορικής σημασίας-ρύθμισης.
Η εποχή μας, την οποία χαρακτηρίζουν οι βαθιές, ραγδαίες αλλαγές σε όλα τα πεδία, απαιτεί διαρκή αναπροσαρμογή στα νέα δεδομένα. Θυμίζοντας ότι η σχετική σύμβαση που συνήψε η Google ήταν με τον Σύλλογο Αμερικανών Εκδοτών και την Εταιρεία Αμερικανών Συγγραφέων, θα προσθέσουμε ότι η εταιρεία συγγραφέων είναι ένας από τους απαραίτητους «κρίκους» από τους οποίους θα περάσει η ελληνική εφαρμογή των νέων δεδομένων. Καμία πολιτική βιβλίου που χαράσσεται από την Πολιτεία δεν μπορεί να είναι αποτελεσματική, αν απουσιάζουν από αυτήν οι συγγραφείς. Η Εταιρεία Συγγραφέων θα είναι όμως παρούσα και στον σχετικό δημόσιο διάλογο των ιδιωτικών και δημόσιων φορέων -και στις τυχόν διαπραγματεύσεις- προκειμένου η υποδοχή της βαρυσήμαντης αυτής συμφωνίας να αποβεί προς όφελος τόσο της ελληνικής λογοτεχνικής κοινότητας όσο και του βιβλίου συνολικά.
Ανακτήθηκε από τον ιστότοπο: http://www.enet.gr
Σχετικός δεσμός:http://www.enet.gr/online/online_text/c=113,dt=19.12.2008,id=17560948
Θα πρέπει να είστε συνδεδεμένος για να υποβάλλετε σχόλιο.
Αφήστε μια απάντηση
Για να σχολιάσετε πρέπει να συνδεθείτε.