Έφυγε τώρα το ζεστό, γλυκό καλοκαιράκι κι η θάλασσα η γαλανή έμεινε πια μονάχη.
Και το βουνό κι η εξοχή, ο κάμπος και το κτήμα από τα γέλια των παιδιών κι αυτά μονάχα μείναν.
Τελείωσαν οι διακοπές, οι άνθρωποι στην πόλη. Δουλειά πολλή για … προκοπή, καλύτεροι να γίνουν όλοι.
Έφυγαν τόσο βιαστικά που λες τους κυνηγούσαν κι η θάλασσα και το βουνό ένα μικρό «ευχαριστώ» ποτέ τους δεν ακούσαν.
Τι πράγμα είν’ αλήθεια αυτό; Ντροπή, ντροπή πολύ μεγάλη. Αν και του χρόνου θα ‘ναι κει, όλοι μαζί, νέοι και γέροι και μικροί στο ραντεβού της φύσης ακριβείς, λίγη δροσιά, γαλήνη μαγική να νιώσουνε και πάλι.
Μα στάσου, πως βιάστηκα θαρρώ! Μπροστά μου κάτι βλέπω. Είν’ αντικείμενα πολλά στους θάμνους στα κλαδάκια, ωραία και χρωματιστά. Στη φύση είναι «ΔΩΡΑΚΙΑ; »
Σακούλες νάιλον, πολλές, κουτιά και μπουκαλάκια, ξυλάκια από παγωτά, μοντέρνα αντηλιακά, κονσέρβες, ντενεκάκια, λάστιχα, ξύλα, πλαστικά, χαρτιά, πανιά, πιατάκια, σίδερα σκούρια, μυτερά και κοφτερά γυαλάκια.
Μα τι είν’ αυτά καλέ,
πώς να τα πω; Τα λέω με μια λέξη: «ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ»,
αμέτρητα, πολλά, κάθε λογής, απ’ όλα τα υλικά σ’ ακρούλες, τρύπες και γωνιές, ακόμα και στη μέση. Παρατημένα θα ‘ναι εκεί για χρόνια πολλά! Αλήθεια, ποιος θα τα μαζέψει;
Ίσως κανένας χριστιανός της φύσης λάτρης ταπεινός Ψαράς, Βοσκός, Φυσιοδίφης πάρει κανένα απ’ αυτά τα βρώμικα, σιχαμερά, πολύχρονα σκουπίδια.
Μες στους πολλούς… ένας αυτός, στους δέκα ο Σαμαρείτης.
Έτσι δε φεύγει το κακό κι ούτε είν’ αυτό «ευχαριστώ» στην έμορφη, ευλογημένη φύση.
Γιατί όπως πάμε βρε παιδιά σε κάμποσα χρόνια, όχι πολλά, των σκουπιδιών η «ευωδιά» τη γη θα πλημμυρίζει.
Πρέπει επειγόντως στους δέκα κι οι εννιά που γεύονται της φύσης τη χαρά με πράξεις κι όχι με λόγια ανούσια, κούφια, βαρετά, «ευχαριστώ» να πούνε.
Πριν έρθουν απ’ τις διακοπές, απ’ τα βουνά, τους κάμπους, τις ακτές, να πάρουν ό,τι πέταξαν μα κι ό,τι σκουπίδι βρούνε.
Κι αν γίνει φίλοι μου αυτό – επιτρέψτε να τ’ ονειρευτώ – όλα της Πλάσης τα καλά ζώα, ζουζούνια και φυτά τραγούδι θε ν’ αρχίσουν.
Σαν συναυλία μαγική! Σπάροι, σαρδέλες, κοκοβιοί, γαρίδες, φύκια, χταποδάκια, βότσαλα κι αμμουδιά χρυσή κι απότομα βραχάκια,
Ο βράχος της ακρόπολης των Αθηνών αρχίζει να κατοικείται από τη νεολιθική εποχή (4.000 – 3.000 π.Χ.). Τον 6ο π.Χ. αι. χτίζεται ο 1ος Παρθενώνας. Το 490 π.Χ. αρχίζει η οικοδόμηση του 2ου Παρθενώνα. Το 447 π.Χ. με εισήγηση του Περικλή οι Αθηναίοι αποφασίζουν να ανοικοδομήσουν λαμπρότερα τα καμένα ιερά (εξ’ αιτίας των περσικών πολέμων) πάνω στο βράχο της ακρόπολης και αρχίζει η οικοδόμηση του 3ου Παρθενώνα και των υπολοίπων κτισμάτων που σώζονται μέχρι και σήμερα.
Η ακρόπολη των Αθηνών είναι ο σπουδαιότερος από τους θρησκευτικούς χώρους των Αθηναίων στην αρχαία Ελλάδα. Τα διάφορα κτήρια πάνω στον ιερό βράχο χτίστηκαν σε μια εποχή που η Αθήνα γνώρισε τις μεγαλύτερες δόξες της. Μιλάμε για τον 5ο αι. π.Χ. που είναι ο χρυσός αιώνας της Αθήνας ή χρυσός αιώνας του Περικλή, όπως λέγεται, από το μεγάλο πολιτικό άνδρα που σφράγισε την εποχή αυτή με την παρουσία του.
Ύστερα από τις μεγάλες νίκες των Ελλήνων κατά των Περσών, η Αθήνα φθάνει στο μεγαλύτερο σημείο της δόξας της. Γίνεται η σπουδαιότερη και πιο δοξασμένη απ’ όλες τις ελληνικές πόλεις. Ο Περικλής, που υπήρξε, όπως ειπώθηκε σωστά, « η ψυχή της πόλης του σε μια εποχή που η πόλη του στάθηκε η ψυχή της Ελλάδας », φρόντισε για την ανοικοδόμηση των περισσοτέρων κτισμάτων πάνω στο βράχο της ακρόπολης.
Τα μνημεία που σώζονται σήμερα πάνω στο βράχο είναι τα εξής:
Ο ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ : Μεγάλος ναός αφιερωμένος στη θεά Αθηνά που έδωσε και το όνομά της στην πόλη.
ΤΟ ΕΡΕΧΘΕΙΟ : Έχει χτιστεί στο σημείο που έγινε ο αγώνας της Αθηνάς με τον Ποσειδώνα για την ονοματοθεσία της πόλης. Είναι αφιερωμένο σ’ αυτούς τους δυο θεούς.
Ο ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ ΝΙΚΗΣ (άπτερης Νίκης) : Αφιερωμένος στην Αθηνά Νίκη που χάρισε στους Αθηναίους τις νίκες κατά των Περσών.
ΤΑ ΠΡΟΠΥΛΑΙΑ : Είναι η πύλη, δηλαδή η είσοδος στον ιερό χώρο της ακρόπολης.
ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΚΤΙΣΜΑΤΩΝ
ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ : Μνημείο ασύγκριτο σε μεγαλοπρέπεια και τελειότητα. Φτιάχτηκε την εποχή του Περικλή Το χτίσιμό του κράτησε περίπου δέκα χρόνια (447 – 438 π.Χ.). Είναι καμωμένο από λευκό μάρμαρο Πεντέλης. Αρχιτέκτονες του Παρθενώνα είναι ο Ικτίνος κι ο Καλλικράτης. Ο γλύπτης Φειδίας τον στόλισε με ωραίες ανάγλυφες παραστάσεις και αγάλματα. Ο ναός αφιερώθηκε από τους Αθηναίους στη θεά Αθηνά. Έχει 46 κίονες και χωρίζεται σε δυο μέρη. Στο ανατολικό μέρος ήταν ο ναός της Αθηνάς και είχε μέσα το μεγάλο χρυσελεφάντινό άγαλμά της. Στο δυτικό μέρος ήταν το θησαυροφυλάκιο της πόλης που φυλάγονταν τα χρήματα και διάφορα πολύτιμα αφιερώματα από πολέμους. Ο Παρθενώνας πήρε τ’ όνομά του από τις παρθένες κόρες που έμεναν στο δυτικό μέρος του ναού και ήταν αφιερωμένες στη θεά. Έχει χτιστεί σε δωρικό ρυθμό ( λιτός , χονδροειδής ).
Στον τοίχο του κεντρικού οικοδομήματος υπήρχε μια μαρμάρινη λωρίδα, η Ζωφόρος, διακοσμημένη με ανάγλυφες παραστάσεις από την πομπή των Παναθηναίων (Φειδίας). Εξωτερικά, πάνω από το περιστύλιο, υπήρχε το διάζωμα που ήταν διακοσμημένο με τρίγλυφα και μετόπες, στολισμένες με παραστάσεις από γιγαντομαχίες, κενταυρομαχίες κ.α. Πάνω από το διάζωμα εξείχε χαριτωμένα το γείσωμα της σαμαρωτής στέγης και τα τρίγωνα των δυο στενών πλευρών της, τα αετώματα, που στολίζονταν με παραστάσεις από αγάλματα. Στο ανατολικό αέτωμα παρουσιαζόταν η γέννηση της Αθηνάς από το κεφάλι του Δία και στο δυτικό αέτωμα ο αγώνας της με τον Ποσειδώνα για την ονοματοθεσία της πόλης.
Καλλιτεχνικές γραμμές στην αρχιτεκτονική του Παρθενώνα: Εκείνο που κάνει τον Παρθενώνα καλλιτεχνικό αριστούργημα και σαν σύνολο, είναι οι γραμμές που καθορίζουν το σχέδιό του. Τούτες, κάθετες (κιόνων) και οριζόντιες (κρηπιδώματος, περιστυλίου, διαζώματος και στέγης) φαίνονται να είναι ευθείες, όμως καμιά τους δεν είναι ευθεία. Το κρηπίδωμα έχει ελαφρό καμπύλωμα 8 πόντων σε κάθε μακριά πλευρά. Το ίδιο παρουσιάζουν και οι άλλες οριζόντιες γραμμές του Παρθενώνα, κάνοντας το τεράστιο οικοδόμημά του ελαφρό σαν πουλί που φτερουγίζει. Οι κίονές του, ενώ δίνουν την εντύπωση πως όσο πλησιάζουν προς την οροφή τόσο λεπταίνουν και πως είναι κατακόρυφοι, στην πραγματικότητα πριν από τη μέση τους παρουσιάζουν μια μικρή εξόγκωση που δημιουργεί καμπυλότητα και γέρνουν ελαφρά προς τα μέσα σχηματίζοντας με τις προεκτάσεις τους στο άπειρο, τεράστια πυραμίδα. Το αριστουργηματικό αυτό αρχιτεκτονικό σχέδιο και τα όμορφα χρώματα με τα αγάλματα και τα όμορφα στολίδια έκαναν τον Παρθενώνα να είναι ένα ανεπανάληπτο έργο τέχνης.
ΕΡΕΧΘΕΙΟ : Σώζεται σε καλή κατάσταση. Είναι σχεδόν τετράγωνο και χωρίζεται σε δυο μέρη. Το ανατολικό είναι αφιερωμένο στην Αθηνά και το δυτικό στον Ποσειδώνα. Είναι χτισμένο σε Ιωνικό ρυθμό και στο νότιο μέρος έχει τις περίφημες Καρυάτιδες (κοπέλες που λάμβαναν μέρος στην πομπή των Παναθηναίων κρατώντας στο κεφάλι καλάθια με δώρα και λουλούδια για την Αθηνά).
ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΑΠΤΕΡΗΣ ΝΙΚΗΣ : Είναι κομψός και μικρός, έργο του αρχιτέκτονα Καλλικράτη. Μέσα του υπήρχε το άγαλμα της Αθηνάς Νίκης που χάρισε στους Έλληνες τις νίκες κατά των Περσών και που την ονόμασαν «άπτερη» για να μη φύγει ποτέ από την πόλη. Είναι χτισμένος σε ιωνικό ρυθμό.
ΠΡΟΠΥΛΑΙΑ: Είναι κατασκευασμένα σε κορινθιακό ρυθμό (συνδυασμός δωρικού και ιωνικού). Στην πρόσοψη του κτηρίου υπάρχουν έξι κίονες δωρικού ρυθμού που βαστάνε το αέτωμα και άλλοι έξι ιωνικού ρυθμού που βαστάνε τη στέγη. Κι εδώ έχει χρησιμοποιηθεί το πεντελικό μάρμαρο. Τα προπύλαια είναι έργο του Μνησικλή. Είναι η είσοδος στον ιερό χώρο της ακρόπολης.
ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Τα μνημεία της ακρόπολης των Αθηνών πέρασαν πολλές κακουχίες από τότε που χτίστηκαν. Πολλά μάρμαρα καταστράφηκαν ή κλάπηκαν και οι χρήσεις των κτισμάτων κατά καιρούς ποικίλει. Τις μεγαλύτερες καταστροφές τις έπαθε επί τουρκοκρατίας από τον Άγγλο πρεσβευτή Elgin που κατάκλεψε ό,τι είχε απομείνει, βάζοντας ένα συνεργείο από ζωγράφους, ιχνογράφους και ειδικούς τεχνίτες να αφαιρέσουν συνολικά 253 κομμάτια και μια Καρυάτιδα και να τα μεταφέρουν στην Αγγλία. Η χώρα μας έχει διαμαρτυρηθεί πολλές φορές για να επιστρέψουν τα ελγείνια μάρμαρα στην ακρόπολη αλλά το αίτημά μας δεν έχει γίνει ακόμα δεκτό.
Φύλλο Εργασίας
Ποιον αιώνα χτίστηκε ο Παρθενώνας και πώς ονομάζεται ο αιώνας αυτός; Απ.: ………
Ποια σπουδαίες πολεμικές νίκες των Ελλήνων είχαν προηγηθεί λίγο πριν από το χτίσιμο των μνημείων της Ακρόπολης; Απ.: ………..
ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ
Χτίστηκε: ………….
Αρχιτέκτονες: ………….
Γλύπτης: ……………
Ο ναός ήταν αφιερωμένος: …………….
Κίονες (αριθμός): ………
Μέρη του ναού :…………
Στο ανατολικό μέρος ήταν: ……………….
Στο δυτικό μέρος ήταν: ……………………..
Πήρε το όνομα: …………………..
Ο ρυθμός είναι: ………………
Χαρακτηριστικά αυτού του ρυθμού: ………………..
Η διακόσμηση της Ζωφόρου: …………………
Η διακόσμηση του διαζώματος: ………………….
Το ανατολικό αέτωμα: ……………………
Το δυτικό αέτωμα: …………………
Τι πήρε από την Ακρόπολη ο Λόρδος Elgin; ………………….
Γράψε παρακάτω δυο λόγους για τους οποίους νομίζεις ότι πρέπει να επιστραφούν στην Ελλάδα τα ελγίνεια μάρμαρα: 1)………………………………….. 2)…………………………………..
ΕΡΕΧΘΕΙΟ
Κατάσταση: ……………
Σχήμα: …………..
Μέρη: …………
Το ανατολικό μέρος είναι αφιερωμένο: ………………
Το δυτικό μέρος είναι αφιερωμένο: …………………….
Ρυθμός: …………………….
Γράψε λίγα λόγια για τις Καρυάτιδες: ………… Πώς πήρε το όνομά της η Αθήνα; ……………..
ΝΑΟΣ ΑΠΤΕΡΗΣ ΝΙΚΗΣ
Ο ρυθμός του ναού: ………………
Αρχιτέκτονας:……………..
Τι υπήρχε μέσα στο ναό; ………………
«Άπτερη Νίκη» σήμαινε για τους Αθηναίους: ………….
ΠΡΟΠΥΛΑΙΑ
Ρυθμός: ………………
Ο ρυθμός αυτός είναι συνδυασμός: ……………..
Αρχιτέκτονας:……………….
Κίονες: ……………….
Τα προπύλαια είναι: ……………………………….
2ο Φύλλο Εργασίας
Γράψε λίγα λόγια για τον Περικλή: ……….
Γράψε με λίγα λόγια τις διαφορές μεταξύ δωρικού και ιωνικού ρυθμού:…………..
Η ΑΚΡΟΣΤΙΧΙΔΑ ΤΟΥ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑ
Μεγάλος Αθηναίος πολιτικός που έδωσε το όνομά του στον αιώνα που έζησε. ——–
Η θεά που έδωσε το όνομά της στην Αθήνα. —–
Οι πιο γνωστοί είναι ο δωρικός και ο Ιωνικός. ——
Ήταν ο Ποσειδώνας.—-
Ένα από τα κτίσματα της Ακρόπολης που σώζεται σήμερα.——–
Ήταν ο Παρθενώνας.—-
Αυτό το φωνήεν υπάρχει μέσα στη Ζωφόρο του Παρθενώνα.—–
Οι Αθηναίοι δεν ήθελαν να φύγει ποτέ από την πόλη τους.—-
Ήταν χρυσελεφάντινο και παρίστανε τη θεά Αθηνά.——
Ο γλύπτης που στόλισε με παραστάσεις και αγάλματα τον Παρθενώνα. (αντίστροφα)——-
Τα μνημεία της Ακρόπολης των Αθηνών κινδυνεύουν
Γράψε παρακάτω τους κινδύνους που απειλούν να καταστρέψουν σήμερα τα μνημεία της Ακρόπολης των Αθηνών και πρότεινε τρόπους αντιμετώπισής τους
Αν θέλεις να ’σαι αθλητής, μετάλλια να παίρνεις, παγκόσμια να δοξαστείς, θα πρέπει να προσέχεις.
Θα τρως με μέτρο φαγητό, προπόνηση μη χάνεις, ποτά, ξενύχτια, κάπνισμα, ποτέ σου να μην κάνεις.
Σέβεσαι τον αντίπαλο, προσέχεις τους κανόνες, κερδίζεις πάντα τίμια σε όλους τους αγώνες.
Με βία, εσύ, φανατισμό, χρηματισμό και ντόπινγκ σχέση ποτέ μην αποκτάς να μη χαθούν οι κόποι.
Μάθατε τώρα, φίλαθλοι! Αγαπήστε και φροντίστε με τον σωστό αθλητισμό για πάντα να αθλείστε.
Το άγχος θ’ αποβάλλετε, με φίλους γυμναστείτε, κοινωνικοί θα γίνετε θα εκπολιτιστείτε.
Δρομπόνης Σωτήριος
Ιούνιος 2016
Το παραπάνω ποίημα αφιερώνεται σε «φίλαθλο» συμπολίτη μας με την ολοκάρδια ευχή σύντομα να γνωρίσει τι είναι σωστός αθλητισμός, τι σημαίνει αληθινός φίλαθλος που αγαπάει πραγματικά την ομάδα του, που σέβεται τους κανόνες και τους αντιπάλους του, που δε φανατίζεται εναντίον τους, δε βρίζει και δε λερώνει τοίχους σπιτιών, πινακίδες της Τροχαίας, ιστορικά μνημεία, αγάλματα και δημόσια κτήρια (Λύκεια, Γυμνάσια, Δημοτικά Σχολεία) της πόλης μας με συνθήματα υπέρ της δικής του ομάδας και βρισιές για τους οπαδούς των άλλων ομάδων προσπαθώντας με βία και φανατισμό να μας δείξει την αξία της. Δυστυχώς, το μόνο που καταφέρνει είναι να κάνει όλους τους συμπολίτες του να αντιπαθούν την ομάδα του, να φανατίζει εναντίον της τους οπαδούς των άλλων ομάδων και να βρομίζει την όμορφη πόλη μας. Επίσης μόνος του προσβάλλει την ωραία και μεγάλη ομάδα του κι όλους τους φιλάθλους της που την αγαπούν και την υποστηρίζουν, γιατί μ’ αυτά που κάνει είναι σαν να μας λέει ότι αυτή η ομάδα δεν έχει πραγματική αξία και προσπαθεί να την αποκτήσει με την επιβολή βίας (υβριστικά συνθήματα) εναντίον των αντιπάλων της. Εύχομαι να μετανιώσει και ν’ αρχίσει να σβήνει ένα ένα όλα αυτά τα ανόητα συνθήματα που έχει γράψει. Αυτή θα είναι μια καλή αρχή για να γίνει γνήσιος, αληθινός φίλαθλος και να γνωρίσει την έννοια του σωστού αθλητισμού και τα πολλά οφέλη της για τον ίδιο προσωπικά και για όλη την κοινωνία.
Ο αθλητισμός είναι η συστηματική σωματική καλλιέργεια και δράση με συγκεκριμένο τρόπο, ειδική μεθοδολογία και παιδαγωγική με σκοπό την ύψιστη σωματική απόδοση, ως επίδοση σε αθλητικούς αγώνες, στο αθλητικό και κοινωνικό γίγνεσθαι. Παράλληλα ο αθλητισμός είναι ένας κοινωνικός θεσμός ο οποίος αντικατοπτρίζει τη δεδομένη κοινωνία και τον πολιτισμό της. Για παράδειγμα στην Αρχαία Ελλάδα, ο αθλητισμός στην Αθήνα θεωρούταν κοινωνικό και πολιτισμικό αγαθό και είχε παιδαγωγικό χαρακτήρα, ενώ αντίθετα στην Σπάρτη ο αθλητισμός χρησιμοποιούταν για την στρατιωτική εκπαίδευση. Ωστόσο σημαντική είναι η στρωματική διάσταση του αθλητισμού στο πέρασμα του χρόνου. Η γενική τάση ήταν ιδίως τον 18ο και 19ο αιώνα τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα να ασχολούνται με τα «λαϊκά παιχνίδια» όπως το ποδόσφαιρο, ενώ τα ανώτερα κοινωνικά στρώματα με τα «ευγενή αθλήματα» όπως ήταν η ιππασία και η ξιφασκία.
Ο πόθος του Πιερ ντε Κουμπερτέν ήταν να εντάξει τον Αθλητισμό σε μια σφαιρική, παιδαγωγική και ανθρωπιστική προοπτική. Ο αθλητισμός δεν ήταν, κατά την άποψη του, αυτοσκοπός, αλλά ένα μέσο στην υπηρεσία του πολίτη”.
Ωστόσο, πρέπει να διαχωριστεί η έννοια της άθλησης από την έννοια της άσκησης. Η άσκηση γίνεται άθληση όταν αποκτά ανταγωνιστικό χαρακτήρα. Για παράδειγμα ένας που τρέχει στο δρόμο ασκείται, ωστόσο αν έχει κάποιον αντίπαλο ώστε για το ποιος θα τερματίσει πρώτος ή ακόμα κι αν ανταγωνίζεται τον ίδιο του τον εαυτό, με το χρονόμετρο, αθλείται. Επίσης πρέπει να προστεθεί και η έννοια, της κίνησης.
Ο αθλητισμός μπορεί να πάρει πέντε μορφές, είτε ως ερασιτεχνικός, είτε ως επαγγελματικός, είτε ως μαζικός αθλητισμός, είτε ως φυσικές δραστηριότητες, είτε με την μορφή των παιχνιδιών.
Η λέξη αθλητισμός ως έννοια διαμορφώθηκε στους μετά-ομηρικούς χρόνους, καθώς η λέξη αυτή δεν συναντάται ούτε στην Οδύσσεια ούτε στην Ιλιάδα. Πιθανότατα, η έννοια διαμορφώθηκε με την καθιέρωση των ιερών αγώνων (Ολυμπιακοί αγώνες στην αρχαιότητα Ολύμπια εν Δίω, Πύθι, Νέμεα, Ίσθμια κατά τον 8ο αιώνα π.Χ. Ο αθλητισμός υπό αυτήν την μορφή είναι καθαρά αγωνιστικός κάτι βέβαια που αλλάζει με την πάροδο του χρόνου και την κατάργηση των Ολυμπιακών Αγώνων το 392/93 μ.Χ. από τον Θεοδόσιο Α’. Ο αθλητισμός θα επανεμφανιστεί αργότερα στις αρχές του 19ου αιώνα στη Μεγάλη Βρετανία ως σπορ (sport). Εντούτοις, η λέξη σπορ είναι γαλλική και χρονολογείται από την εποχή του Μεσαίωνα. Ήταν ταυτόσημη με το παιχνίδι και τη διασκέδαση.
Οι Αρχαίοι Αιγύπτιοι καθιέρωσαν πρώτοι τους αγώνες δρόμου, βάδην και την πάλη, περίπου την 3η χιλιετία π.Χ. Η Ελλάδα όμως στάθηκε η αληθινή κοιτίδα του αθλητισμού, γιατί εκεί ο αθλητισμός πήρε τη μορφή του ελεύθερου ανταγωνισμού και της ευγενούς άμιλλας. Στην Αρχαιότητα, ιεροί αγώνες θεωρούνταν μόνο οι στεφανίτες, οι αγώνες δηλαδή που είχαν ως έπαθλο τον κότινο.
Χαρακτηριστική είναι η φράση του γιου του Πέρση πολέμαρχου Αρτάβανου, Τριταντέχμη που παρατήρησε ότι ακόμα και αν οι Έλληνες είχαν ηττηθεί από τους Πέρσες, δεν παρέλειπαν να μην διοργανώσουν τους Ζ’ Ολυμπιακούς Αγώνες.
“Παπαί, Μαρδόνιε, κοίους επ’ άνδρας ήγαγες μαχησομένους ημέας, οι ου περί χρημάτων τον αγώνα ποιούνται, αλλά περί αρετής”
Οι πρώτοι Ολυμπιακοί Αγώνες έγιναν το 776 π.Χ., για να κατευνάσουν οι Έλληνες την οργή των θεών και να τους ευχαριστήσουν για τις ευεργεσίες τους. Για τη λαϊκή αντίληψη, με τους αγώνες αυτούς θα κέρδιζαν την εύνοια των θεών. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες ετελούντο κάθε τέσσερα χρόνια στον ιερό χώρο της Ολυμπίας. Ο αθλητής που κέρδιζε στους Ολυμπιακούς Αγώνες στεφανώνονταν με το στεφάνι της αγριελιάς, γύριζε θριαμβευτής στην πατρίδα του και οι συμπατριώτες του γκρέμιζαν σ’ ένα σημείο τα τείχη της πόλης, για να περάσει από κει ο νικητής -ενέργεια καθαρά συμβολική, που σήμαινε πως η πόλη που αναδείκνυε Ολυμπιονίκες δεν είχε ανάγκη από τείχη για να προασπίσει την ασφάλειά της.
Από τον 4ο αιώνα π.Χ., και κατά την περίοδο της Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, οι αθλητικοί αγώνες εκφυλίστηκαν και μεταβλήθηκαν σε αιματηρούς αγώνες του Ρωμαϊκού Ιπποδρόμου. Οι αγώνες αυτοί ήταν αιματηρές συγκρούσεις μονομάχων, που τους έφερναν αντιμέτωπους μέσα σε τεράστια στάδια.
Ακολουθεί μία εποχή, μετά τον 8ο αι. μ.Χ., όπου ο αθλητισμός ήταν μόνο για τους ευγενείς. Το πιο σημαντικό άθλημα ήταν οι έφιπποι ιπποτικοί αγώνες μέχρι θανάτου. Οι αντίπαλοι, χωρισμένοι σε δύο ομάδες, ρίχνονταν καταπάνω ο ένας στον άλλον, χωρίς να τηρούν κανένα αγωνιστικό νόμο ή κανόνα.
Τον 12ο αιώνα, οι άνθρωποι άρχισαν να αγωνίζονται μεταξύ τους με πιο ειρηνικό τρόπο. Πετούσαν μεγάλες σφαίρες, όπως ρίχνουν σήμερα βάρη. Οι σφαίρες που πετούσαν ήταν από στουπί, τυλιγμένες με δέρμα προβάτου, και τις έριχναν πάνω στον τοίχο. Στην αρχή τις πετούσαν με γυμνό χέρι, σιγά-σιγά όμως η σφαίρα αυτή άλλαξε μορφή. Από τον 16ο αιώνα, όταν πρωτοεμφανίστηκαν οι ρακέτες, οι πρωτόγονες εκείνες σφαίρες αποτέλεσαν τις σύγχρονες μπάλες της αντισφαίρισης.
Από το 1896 με την θέσπιση των Σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων, ο αθλητισμός πήρε διαστάσεις οικονομικές, πολιτικές και πολιτιστικές. Δημιουργήθηκαν κανόνες και κανονισμοί για τα αθλήματα, οι φάσεις των αγωνισμάτων, καθώς και οι εξειδικεύσεις στον τομέα του αθλητισμού. Τα ΜΜΕ είναι σαφώς ο μοχλός για την παγκοσμιοποίηση του αθλητισμού, ενός προϊόντος μοναδικού καθώς μπορεί να ενώσει τους ανθρώπους ανεξαρτήτως διακρίσεων. Με την σύσφιξη των διεθνών σχέσεων, αυξάνεται ο αριθμός των αθλητών και των αθλουμένων, δημιουργούνται νέοι κυβερνητικοί και μη οργανισμοί, ενώ βελτιώνονται και οι αθλητικοί αγώνες. Οι αθλητικοί οργανισμοί μπορούν να διακριθούν στα Σωματεία, στις Αθλητικές Ανώνυμες Εταιρείες, στις ομοσπονδίες, στα τμήματα αμειβομένων αθλητών, στη Εθνική Ολυμπιακή Επιτροπή, η Γενική Γραμματεία Αθλητισμού, καθώς και στους συνδέσμους προπονητών, διαιτητών και κριτών.
Είναι αλήθεια ότι το κάπνισμα βλάπτει σοβαρά την υγεία. Πολλοί άνθρωποι όταν είναι μικροί και ακούνε πως το κάπνισμα βλάπτει σοβαρά την υγεία και όταν οι γονείς τους τους συμβουλεύουν να μην πιάσουν στα χέρια τους ποτέ τσιγάρο, καταλαβαίνουν και λένε «όχι ποτέ δεν θα καπνίσω». Καθώς όμως μεγαλώνουν και βλέπουν πως οι φίλοι έχουν τσιγάρα και τα καπνίζουν τους φαίνεται λογικό να καπνίσουν κι αυτοί. Το θεωρούν σαν μόδα κι ότι αν δεν καπνίσουν, οι φίλοι τους θα τους κοροϊδεύουν. Άλλα παιδιά από μικρά θέλουν να κάνουν πως καπνίζουν και παίρνουν μικρά τσιγαράκια τσίχλες και ποζάρουν στον καθρέφτη. Αυτή είναι η κακή αρχή αυτού του φαινομένου. Αυτά τα παιδιά, μπορεί όταν μεγαλώσουν να αλλάξουν γνώμη βλέποντας τα συμπτώματα και καταλαβαίνοντας τη σοβαρότητα του καπνίσματος. Αντιλαμβάνονται τον κίνδυνο που απειλεί τη ζωή τους και τι πρόκειται να τους συμβεί. Οι περισσότεροι άνθρωποι στη δουλειά τους είναι υποχρεωμένοι να δέχονται τον καπνό του τσιγάρου από τους συναδέλφους τους. Αυτό τους προκαλεί μεγάλη καταπίεση και στεναχώρια γιατί μ’ αυτόν τον τρόπο οι συνάδελφοι τους τους δείχνουν ότι δεν τους σέβονται ούτε τους υπολογίζουν. Το παθητικό κάπνισμα λοιπόν είναι ο μεγαλύτερος εχθρός πολλών ανθρώπων. Ένας καπνιστής δύσκολα δε θα καπνίσει σε φιλικό σπίτι και αυτό προκαλεί δυσαρέσκεια στους γύρω του. Πολλοί λένε πως το κάπνισμα τους βοηθάει να ξεχνούν τα προβλήματα τους, τους σώζει από την νευρικότητα και το άγχος και πολλά άλλα. Μου κάνει εντύπωση το πώς μπορούν και συνεχίζουν να καπνίζουν ακούγοντας τις διάφορες ανακοινώσεις ότι το κάπνισμα προκαλεί καρκίνο. Στη χώρα μας αλλά και σε πολλές άλλες χώρες υπάρχει νόμος με τον οποίο απαγορεύεται το κάπνισμα στο δικαστήριο, στην εκκλησία, στους δημόσιους χώρους, στα νοσοκομεία κ.ά. Όμως καλό θα ήταν να μην απαγορεύεται μόνο εκεί αλλά σε όλο τον κόσμο. Μετά από όλα αυτά υπάρχουν μερικοί που παραπονούνται στις πτήσεις εσωτερικού ή στα θέατρα γιατί δεν τους επιτρέπεται να καπνίζουν σε όλους τους χώρους. Κάποιοι για να το κόψουν καταφεύγουν στις ειδικές τσίχλες που αντικαθιστούν τη νικοτίνη, λύσεις βέβαια προσωρινές. Πρέπει, λοιπόν, όλοι εμείς, η νέα γενιά, να φροντίσουμε ώστε μα μην γίνουμε σκλάβοι του τσιγάρου κάνοντας έτσι κακό όχι μόνο στον εαυτό μας αλλά και σε όλους όσους βρίσκονται γύρω μας. Πηγή: 8dim-thess.thess.sch.gr/ Ηλιάδου Νατάσα μαθήτρια της ΣΤ΄2 Τάξης.
ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ Στις μέρες μας συμβαίνουν παράξενα πράγματα. Ενώ όλοι ξέρουν και συμφωνούν ότι το κάπνισμα είναι πολύ βλαβερό για την υγεία μας, παρ’ όλα αυτά πάρα πολύς κόσμος καπνίζει. Γιατί πιστεύετε συμβαίνει αυτό; Ο Χριστόφορος Κολόμβος επιστρέφοντας από το ταξίδι του και την ανακάλυψη της Αμερικής, έφερε μαζί του ένα παράξενο έθιμο των ντόπιων φυλών. Τότε πολλοί Ευρωπαίοι άρχισαν να καπνίζουν, θεωρώντας ότι οι ουσίες του τσιγάρου είναι ωφέλιμες για την υγεία. Σήμερα όλοι ξέρουν για τις βλαβερές (φονικές είναι η πιο σωστή λέξη) επιδράσεις του καπνίσματος. Παρ’ όλα αυτά, πολλοί άνθρωποι εξακολουθούν να καπνίζουν, αν και αναγνωρίζουν το πόσο επικίνδυνο είναι. Όλοι πιστεύουν ότι το κακό δεν θα συμβεί σε αυτούς. Πολλοί αναφέρουν μάλιστα απλοϊκά και αφελή παραδείγματα του τύπου, “…έχω ένα θείο που καπνίζει σαν φουγάρο και είναι δυνατός σαν ταύρος”. Κάθε χρόνο πάνω από τρία εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν από ασθένειες που συνδέονται με τις επιπτώσεις του τσιγάρου στο ανθρώπινο σώμα. Το τσιγάρου επηρεάζει σχεδόν όλο το σώμα. Οι περισσότεροι όταν αναφέρονται στα βλαβερά συστατικά του καπνού αναφέρονται στην πίσσα και την νικοτίνη. Δυστυχώς, ο καπνός του τσιγάρου περιέχει περίπου 4.000 συστατικά που επηρεάζουν αρνητικά την υγεία μας. Μερικά από αυτά είναι: Η νικοτίνη
Η νικοτίνη κάνει την καρδιά του ανθρώπου να χτυπά γρηγορότερα και αυξάνει την πίεση του αίματος από την πρώτη στιγμή που κάποιος την εισπνεύσει. Αυτό είναι η αιτία για τις καρδιακές παθήσεις που παρουσιάζουν συχνά οι καπνιστές. Η νικοτίνη προκαλεί εθισμό, δηλαδή το άτομο συνηθίζει και χρειάζεται την ουσία αυτή. Γι΄ αυτό και πολλοί καπνιστές δυσκολεύονται να σταματήσουν το κάπνισμα. Η πίσσα Το πιο σημαντικό συστατικό είναι η σκουρόχρωμη πίσσα του καπνού. Αυτή ακριβώς η ουσία περιέχει και το άρωμα. Η πίσσα είναι το υλικό με το οποίο φτιάχνουμε τους δρόμους. Κάθεται στις πνευμονικές κυψελίδες και τις φράζει. Έτσι η λειτουργία της αναπνοής δυσκολεύει, με αποτέλεσμα να μην προσλαμβάνεται επαρκής ποσότητα οξυγόνου. Μονοξείδιο του άνθρακα Είναι ένα δηλητηριώδες αέριο που συνδέεται με μεγαλύτερη ευκολία με την αιμοσφαιρίνη του αίματος, απ’ ότι με το οξυγόνο. Αυτό σημαίνει ότι εάν βρεθούμε σε ένα χώρο με μεγάλη συγκέντρωση αυτού του αερίου, τότε δεν προσλαμβάνουμε οξυγόνο παρά μόνο μονοξείδιο του άνθρακα, με αποτέλεσμα να νεκρώσουν τα κύτταρα του σώματός μας και τελικά να πεθάνουμε. Φορμαλδεΰδη Είναι το υλικό που βάζουμε τους νεκρούς ιστούς (τα πτώματα δηλαδή) για να διατηρηθούν και να μην αποσυντεθούν. Αρσενικό Είναι δηλητήριο. Υπάρχει στα περισσότερα ζιζανιοκτόνα. Βενζόλιο Υλικό που περιέχεται στο πετρέλαιο. Δημιουργεί καρκινογόνα κύτταρα. Ραδόνιο, πολώνιο Ραδιενεργά υλικά.
Γιατί το τσιγάρο προκαλεί εθισμό Όταν εισπνέουμε τον καπνό, η νικοτίνη απορροφάται ταχύτατα και μεταφέρεται στην καρδιά και στον εγκέφαλο. Η ουσία αυτή οδηγεί τον οργανισμό να εκκρίνει δύο ουσίες την αδρεναλίνη και την ντοπαμίνη που αυξάνουν τον μεταβολισμό του σώματος δημιουργώντας ένα αίσθημα ευχαρίστησης και διέγερσης. Σιγά-σιγά ο εγκέφαλος προσαρμόζεται στην παρουσία της νικοτίνης και εάν σταματήσει να υπάρχει στο αίμα, τότε δημιουργείται αίσθηση κόπωσης, εκνευρισμού και μελαγχολίας, μειωμένης συγκέντρωσης κ.ά. Έτσι αναζητούμε συνεχώς να καπνίσουμε τσιγάρο. Η κατάσταση δεν σταματάει εκεί. Ο οργανισμός προσαρμόζεται σιγά-σιγά στα επίπεδα της νικοτίνης και αναζητάει όλο και μεγαλύτερες ποσότητες…
Παθητικό κάπνισμα Δυστυχώς δεν κινδυνεύουν μόνο οι καπνιστές από τον καπνό του τσιγάρου. Έχει αποδειχθεί ότι ο καπνός που βγαίνει από το στόμα των καπνιστών και ο καπνός που βγαίνει από το καμένο τσιγάρο επηρεάζει την υγεία όλων όσων τον εισπνέουν. Η εισπνοή του καπνού από το τσιγάρο του διπλανού μας ονομάζεται παθητικό κάπνισμα. Μερικοί υποστηρίζουν ότι το παθητικό κάπνισμα είναι ακόμα πιο επικίνδυνο από το άμεσο κάπνισμα. Κι αυτό επειδή η συγκέντρωση πίσσας, νικοτίνης και άλλων βλαβερών ουσιών είναι μεγαλύτερη στον καπνό που βγαίνει από το τσιγάρο που καίγεται σε χαμηλή θερμοκρασία. Το παθητικό κάπνισμα μπαίνει στην κατηγορία του άφιλτρου καπνίσματος. Όσο το τσιγάρο καίει στο τασάκι, ο καπνός εισέρχεται στον οργανισμό μας σαν να μην υπήρχε καθόλου φίλτρο. Έτσι «τα ξεχασμένα» τσιγάρα είναι αυτά τα τσιγάρα που καπνίζουμε και μάλιστα διπλά, γιατί η περιεκτικότητα σε πίσσα και νικοτίνη που αναφέρονται πάνω σε κάθε πακέτο αφορά την εισπνοή με το φίλτρο. Ο καπνός που βγαίνει από το καμένο τσιγάρο περιέχει δύο φορές περισσότερο πίσσα και νικοτίνη από τον καπνό που εισπνέουν οι καπνιστές και πέντε φορές περισσότερο μονοξείδιο του άνθρακα. Γι’ αυτό και η αναπνοή γίνεται δυσκολότερα σε ένα δωμάτιο γεμάτο από καπνό τσιγάρου.
Είναι αργά για να κοπεί η βλαβερή αυτή συνήθεια; Πολλοί πιστεύουν ότι είναι πλέον αργά να κόψουν το τσιγάρο επειδή ό,τι και να γίνει η υγεία τους έχει ήδη επιβαρυνθεί. Κι όμως τα οφέλη από την διακοπή του καπνίσματος μπορεί να είναι τόσο γρήγορα όσο δεν το φαντάζονται. Συγκεκριμένα μετά από : 20 λεπτά Η αρτηριακή πίεση επανέρχεται στα κανονικά επίπεδα. Ο καρδιακός ρυθμός επανέρχεται σε φυσιολογικά επίπεδα 8 ώρες Το επίπεδο του μονοξειδίου του άνθρακα στο αίμα φυσιολογικό, το επίπεδο του οξυγόνου αυξάνει και φτάνει στα φυσιολογικά επίπεδα. 12 ώρες Σχεδόν όλη η νικοτίνη έχει αποβληθεί από τον οργανισμό. 24 ώρες Η πιθανότητα καρδιακών επεισοδίων αρχίζει ήδη να μειώνεται. 48 ώρες Βελτιώνονται η αίσθηση της γεύσης και της όσφρησης. 72 ώρες Η αναπνοή γίνεται ευκολότερη. Η αναπνευστική χωρητικότητα των πνευμόνων αυξάνεται. 5 ημέρες Έχουν αποβληθεί από το σώμα οι περισσότερες βλαβερές ουσίες που δημιουργήθηκαν ως αποτέλεσμα της νικοτίνης. 2 εβδομάδες έως 3 μήνες Η κυκλοφορία του αίματος συνεχώς βελτιώνεται. Το περπάτημα γίνεται ευκολότερο. Η λειτουργία των πνευμόνων αυξάνει μέχρι 30%. 1 έως 9 μήνες Λιγότερο λαχάνιασμα. Αύξηση της ενεργητικότητας του σώματος. Καλύτερη κατάσταση των πνευμόνων τα οποία μπορούν να αντισταθούν σε μολύνσεις. 1 έτος Μειώνεται σημαντικά ο κίνδυνος καρδιακού επεισοδίου. 5 έτη Έχει ήδη μειωθεί σημαντικά ο κίνδυνος θανάτου από καρκίνο του στόματος και του τραχήλου. 10 έτη Μειώνεται ο κίνδυνος θανάτου από καρκίνο πνευμόνων και από άλλες μορφές καρκίνου. 15 έτη Ο κίνδυνος καρδιακών επεισοδίων είναι ο ίδιος με των ανθρώπων που δεν κάπνισαν ποτέ. Προσπαθήστε, λοιπόν, να πείσετε τους ανθρώπους που καπνίζουν ότι δεν είναι αργά. Η ζωή τους περιμένει!
Ερωτήσεις – σπαζοκεφαλιές 1. Ποιος ήταν ο σύντροφος του Ηρακλή στους άθλους του; 2. Τι σημαίνει «Ποσειδώνας;» 3. Ποιο πουλί φημίζεται για το σεβασμό στους γονείς του; 4. Ποιο πουλί δεν κλωσσά το ίδιο τα αυγά του; 5. Ποιος ποταμός έχει το μεγαλύτερο βάθος; 6. Ποιο είναι το μεγαλύτερο νησί της Αφρικής; 7. Ποιο λουλούδι ανοίγει το σούρουπο; 8. Ποιο λουλούδι βλέπει πάντα τον ήλιο; 9. Στην επιφάνεια ή στο κέντρο της γης τα σώματα είναι βαρύτερα; 10. Η Αφροδίτη ή ο Αυγερινός είναι μεγαλύτερο αστέρι; 11. Πότε άρχισε να παίζεται το ποδόσφαιρο στη Ελλάδα;
Λεξιλογικές ασκήσεις (συμπλήρωσε με την κατάλληλη λέξη) 1. Άσπρος σαν … 2. Μαύρος σαν … 3. Χοντρός σαν … 4. Πονηρός σαν … 5. Ψηλός σαν … 6. Βαρύς σαν … 7. Κρύος σαν …
Χαρακτήρισε τον άνθρωπο με μια λέξη: 1. Εκείνος που θέλει να τρώει πάντοτε και πολύ λέγεται: ……………………….. 2. Εκείνος που έχει καλή συμπεριφορά λέγεται: ……………………… 3. Εκείνος που φοβάται πολύ λέγεται: …………………….. 4. Εκείνος που ξοδεύει ασυλλόγιστα τα χρήματά του λέγεται: …………………….. 5. Αυτός που έχει εργοστάσιο λέγεται: ………………………. 6. Αυτός που οδηγεί το πλοίο λέγεται: ……………………..
Δύσκολα test
1. Ποιος σκότωσε ακριβώς το 1/4 του πληθυσμού του κόσμου;
(λέξη με 4 γράμματα)
2. Ποιο γράμμα πηγαίνει πρώτο στο ταχυδρομείο;
3. Όταν ο λαγός κλείσει τα δυο του χρόνια μετά τι κάνει;
4. Πώς λέγεται αυτός που έχει μόνο μια τρίχα στο κεφάλι του;
5. Με τι μοιάζει το μισό φεγγάρι;
6. Ποιος είναι εκείνος ο άνθρωπος στον οποίο ακόμη και ο βασιλιάς βγάζει το καπέλο του;
7. Ποιο ζώο κοιμάται χωρίς να κλείνει τα μάτια του;
8. Ποιο είναι εκείνο που μπαίνει παντού;
9. Τοποθετούμε τρία σπίρτα το ένα δίπλα στο άλλο.
Πώς μπορούμε να βγάλουμε το μεσαίο σπίρτο από τη μέση χωρίς να το ακουμπήσουμε;
10. Μπορείτε με έξι σπίρτα (χωρίς να τα σπάσετε) να φτιάξετε τέσσερα ισόπλευρα τρίγωνα;
ΨΕΜΑ – ΑΛΗΘΕΙΑ Ο ψεύτης και ο κλέφτης τον πρώτο χρόνο χαίρεται. Εξήγηση:Όσοι προσπαθούν να εξαπατήσουν τους συνανθρώπους τους ή να ζουν σε βάρος τους, γρήγορα θα αποκαλυφθούν και θα τιμωρηθούν, όπως εξάλλου και οι κλέφτες.
Είπα την αλήθεια στο φίλο μου κι έγινε εχθρός μου. Εξήγηση:Η αλήθεια είναι σκληρή και πικρή όταν αποκαλύπτει άσχημα πράγματα που έχουν γίνει. Όταν τη λέμε ωμά στους άλλους κινδυνεύουμε να γίνουμε ενοχλητικοί και ίσως αντιπαθητικοί.
Το ψέμα δε ζει για να γεράσει. Εξήγηση:Η αλήθεια βγαίνει πάντα στην επιφάνεια, αργά ή γρήγορα, γι’ αυτό κανείς δεν πρέπει να βασίζεται στα ψέματα.
ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ – ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ
Άκουγέ τα όλα κι όσα θέλεις πίστευε. Εξήγηση:Ο άνθρωπος πρέπει να ακούει όλες τις γνώμες κι όλες τις απόψεις και μετά να κρίνει ποιες και πόσες θα πιστέψει.
Μεγάλος ανήφορος σημαίνει και μεγάλος κατήφορος. Εξήγηση:Αξίζει να κοπιάσουμε και να προσπαθούμε για να πετύχουμε κάτι στη ζωή μας γνωρίζοντας ότι η ανταμοιβή μας θα είναι μεγάλη και θα αποζημιωθούμε.
Μη ρίχνεις πέτρες στο πηγάδι που σε δρόσισε. Εξήγηση:Η αχαριστία και η αγνωμοσύνη απέναντι σε αυτούς που με οποιονδήποτε τρόπο σε έχουν βοηθήσει είναι μεγάλο λάθος.
Μόλις φύγει ο εχθρός, όλοι γενναίοι γίνονται. Εξήγηση:Οι δειλοί και φοβητσιάρηδες κάνουν τους ήρωες μόλις απομακρυνθεί ο κίνδυνος.
Ο χορτασμένος το νηστικό δεν τον πιστεύει. Εξήγηση:Οι άνθρωποι που τα έχουν όλα στη ζωή τους και δεν τους λείπει τίποτε, δυσκολεύονται να καταλάβουν τις δυσκολίες και την ταλαιπωρία των φτωχών και αδύναμων.
Βρείτε κι εσείς το νόημα στις παρακάτω σοφές παροιμίες (Αν δυσκολεύεστε, ρωτήστε και τους μεγαλύτερους.)
1. Όποιον ανακατεύεται με τα πίτουρα τον τρώνε οι κότες.
2. Όταν χτυπιούνται δυο σταμνιά ένα απ’ τα δυο θε να σπάσει.
3. Ο λύκος κι αν εγέρασε κι άλλαξε το μαλλί του μήτε τη γνώμη άλλαξε μήτε την όρεξή του.
4. Στου κουφού την πόρτα όσο θέλεις βρόντα.
Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία στη σελίδα μας. Εάν συνεχίσετε να χρησιμοποιείτε τη σελίδα, θα υποθέσουμε πως είστε ικανοποιημένοι με αυτό.ΕντάξειΔιαβάστε περισσότεραΜη αποδοχή
