Η Μεγάλη Άρκτος είναι ο γνωστότερος από όλους τους αστερισμούς, τόσο για το χαρακτηριστικό σχήμα του (το περίφημο «τηγάνι»), όσο και για το ότι διακρίνεται πολύ εύκολα, γεγονός που οφείλεται στη μεγάλη λαμπρότητα των αστεριών του.
Όπως και στη Μικρή Άρκτο, έτσι και στη «μεγάλη της αδερφή», όπως συνηθίζεται να λέγεται η Μεγάλη Άρκτος, είναι ευδιάκριτα σε μας μόνο τα επτά φωτεινότερα αστέρια.
Για να εντοπίσουμε την Μεγάλη Άρκτο, αλλά και την Μικρή Άρκτο με τον Πολικό Αστέρα, πρέπει να κοιτάζουμε προς το βορρά.
Ή, αλλιώς, όταν περιστρέφοντας το βλέμμα μας στον ουράνιο θόλο εντοπίσουμε τους αστερισμούς αυτούς, τότε είμαστε βέβαιοι πως κοιτάμε προς το βορρά.
Πού θα εντοπίσουμε τη Μεγάλη Άρκτο, ανάλογα με τις εποχές:
Το χειμώνα βρίσκεται ανατολικά (ή αν θέλετε δεξιά) του Πολικού Αστέρα, σε όρθια μάλιστα θέση, με το «χερούλι» προς τα κάτω.
Την άνοιξη βρίσκεται πάνω από τον Πολικό Αστέρα, με το «χερούλι» προς τα δεξιά της.
Το καλοκαίρι βρίσκεται δυτικά από τον Πολικό Αστέρα, με το «χερούλι» προς τα πάνω.
Το φθινόπωρο θα τη βρούμε χαμηλά στον ορίζοντα, κάτω από τον Πολικό Αστέρα, με το «χερούλι» προς τα αριστερά της.
Ουσιαστικά, δηλαδή, παρατηρούμε πως η Μεγάλη Άρκτος «περιστρέφεται» γύρω από τον Πολικό Αστέρα και βρίσκεται σε συγκεκριμένες -αλλά κάθε φορά ίδιες- θέσεις σε σχέση με αυτόν, ανάλογα με τις εποχές του χρόνου. Οπουδήποτε όμως κι αν βρίσκεται, αν προεκτείνουμε τη νοητή γραμμή που ενώνει τους «αστέρες- δείκτες» της μεταξύ τους, θα διασταυρωθούμε με τον Πολικό Αστέρα.
Να θυμόμαστε ότι…
Ο Πολικός Αστέρας είναι ορατός μόνο στο βόρειο ημισφαίριο.
Ο Πολικός Αστέρας, από οποιοδήποτε σημείο κι αν τον παρατηρούμε, δείχνει πάντοτε τον πραγματικό βορρά. Το σημείο όπου η νοητή κάθετη ευθεία, που ξεκινά από τον Πολικό Αστέρα, τέμνει τον ορίζοντά μας, αποτελεί και τον πραγματικό βορρά.
Η Μικρή Άρκτος και η Μεγάλη Άρκτος είναι οι αστερισμοί που μας βοηθούν να εντοπίσουμε τον Πολικό Αστέρα.
Ο Πολικός Αστέρας είναι το τελευταίο άστρο της ουράς της Μικρής Άρκτου.
Φέρνοντας τη νοητή γραμμή που ενώνει τους «αστέρες-δείκτες» της Μεγάλης Άρκτου και προεκτείνοντάς την (πενταπλασιάζοντάς την), θα διασταυρωθούμε με τον Πολικό Αστέρα.
Πλοηγώντας με τα άστρα – (μέρος 1ο) – e-ribbing.com