Οι κοσμικές ακτίνες ή κοσμική ακτινοβολία είναι μία κατηγορία ακτινοβολίας που αποτελείται από σωματίδια υψηλών ενεργειών που παράγονται σε κάποιο μέρος του Σύμπαντος μακριά από τη Γη. Προσκρούουν στην ατμόσφαιρα της Γης κι έτσι μπορούμε να τα ανιχνεύσουμε.

Μία από τις κύριες πηγές, ίσως και μοναδική, των κοσμικών ακτίνων είναι οι υπερκαινοφανείς αστέρες (supernova), εκρήξεις που δημιουργούνται στο τέλος της ζωής ενός αστεριού, οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα την έκλυση τεραστίων ποσοτήτων ενέργειας.

Οι κοσμικές ακτίνες αποτελούνται κυρίως από ατομικούς πυρήνες, δηλαδή θετικά ηλεκτρικώς φορτισμένα σωματίδια, με αναλογία 87% πρωτόνια, 12% σωμάτια άλφα (πυρήνες ηλίου) και λίγους βαρύτερους πυρήνες.
Ένα μικρό ποσοστό των κοσμικών ακτίνων είναι ακτίνες γ (φωτόνια) πολύ υψηλών ενεργειών, ηλεκτρόνια (e-) και νετρίνα (ν) (σωματίδια με απειροελάχιστη μάζα που παράγονται σε μεγάλες ποσότητες στον ήλιο μας και διαπερνούν τη γη αλλά και το σώμα μας)

Στην παραπάνω εικόνα βλέπουμε την πρωταρχική κοσμική ακτινοβολία (αρχικό σωμάτιο) κατά την είσοδό της στην ατμόσφαιρα να προκαλεί δευτερεύουσα ακτινοβολία δηλαδή δημιουργία νέων υποατομικών σωματιδίων μετά τη σύγκρουσή της με ατομικούς πυρήνες (π.χ. αζώτου, οξυγόνου).

Για τα νετρίνα: https://blogs.sch.gr/quark/archives/491

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BF%CF%83%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CE%AD%CF%82_%CE%B1%CE%BA%CF%84%CE%AF%CE%BD%CE%B5%CF%82
https://i.pinimg.com/originals/db/23/f7/db23f7f61219440bd79cab7a90993e0a.jpg