Με ιδιαίτερη συγκίνηση παρακολουθήσαμε πρόσφατα στην τηλεοπτική μας οθόνη την προσπάθεια ενός ιερωμένου, του πατέρα Ελπίδιου να προσφέρει σε κοινότητες της Αφρικής, πέρα από την πνευματική – χριστιανική καθοδήγηση και βοήθεια πρακτική, υλική – τροφή, νερό είδη ρουχισμού αλλά και βιβλία.
Σίγουρα τέτοιες προσπάθειες συγκινούν και ευαισθητοποιούν ανθρώπους οι οποίοι συντρέχουν ο καθένας ανάλογα με τις δυνατότητες του για τη βελτίωση των συνθηκών ζωής των ανθρώπων του λεγόμενου Τρίτου Κόσμου.
Ο χαρακτηρισμός, Τρίτος Κόσμος, δυστυχώς προσδιορίζει και τη δυνατότητα συμμετοχής και απόλαυσης των αγαθών. Ενδεικτικά, αρκεί να αναφερθεί ότι οι κάτοικοι των Η.Π.Α., που αντιπροσωπεύουν το 5% του παγκόσμιου πληθυσμού καταναλώνουν το 25% της παγκόσμιας ενέργειας. Αν σ’ αυτό το ποσοστό προσθέσουμε και εκείνο που αντιστοιχεί για τον υπόλοιπο δυτικό κόσμο και για τον ανατολικό, θα διαπιστώσουμε ότι ελάχιστα «ψυχία» απομένουν για τον τρίτο κόσμο ο οποίος είναι καταδικασμένος στην έσχατη πενία.
Η εικόνα είναι τραγική: λοιμοί, λιμοί, φυσικές καταστροφές λειτουργούν ισοπεδωτικά. Τότε κάποιες μορφές σαν τον πατέρα Ελπίδιο ή πιο οργανωμένα, όπως οι Γιατροί χωρίς Σύνορα, οι Γιατροί του Κόσμου, ο Ερυθρός Σταυρός, οι Ιεραποστολές και οι διάφορες ανθρωπιστικές οργανώσεις, η Unisef, η Action Aid εμφανίζονται και με ειλικρίνεια, ανυστεροβουλία και ανιδιοτέλεια προσπαθούν να βοηθήσουν αποκαλύπτοντας το ανθρώπινο πρόσωπο, την ευαίσθητη πλευρά του δυτικού, του Ευρωπαϊκού πολιτισμένου κόσμου. Βέβαια, κανείς δε μπορεί να αμφισβητήσει αυτήν την ειλικρινή διάθεση προσφοράς, όπως επίσης δε μπορεί να αγνοήσει ότι τις περισσότερες φορές είναι περιστασιακή και όχι μόνιμη, σταθερή και με διάρκεια. Η Ευρώπη αν και μητέρα και δασκάλα του Ανθρωπισμού, δείχνει να μην ακολουθεί τον εαυτό της.
Το ερώτημα που τίθεται – και είναι λογικό να τεθεί σε μια εποχή υλιστική – είναι ωμότατο. Γιατί οι χώρες και οι λαοί που αγωνίστηκαν και προόδευσαν να διαθέτουν το προϊόν του αγώνα τους, τα αγαθά που απόκτησαν στους άλλους; Η απάντηση που μπορούμε να δώσουμε σ’ αυτό το ερώτημα μπορεί να έχει δυο διαστάσεις: η μια αφορά στην πραγματικότητα, ότι δηλαδή ο Ευρωπαϊκός κόσμος εκμεταλλεύεται σ’ όλα τα επίπεδα τον υπανάπτυκτο Τρίτο Κόσμο για να εξασφαλίσει για τον εαυτό του τις ανέσεις και την πολυτέλεια. Είναι γνωστό ότι χώρες που λιμοκτονούν την ίδια ώρα στέλνουν την παραγωγή τους σε τρόφιμα σε χώρες του δυτικού κόσμου. Είναι γνωστό ότι χώρες πλούσιες σε ορυκτό πλούτο (πετρέλαιο-μεταλλεύματα-πολύτιμοι λίθοι) κατοικούνται από λαούς που στερούνται τα βασικά αγαθά της ζωής. Οφείλει λοιπόν, ο δυτικός κόσμος στον Τρίτο και θα πρέπει να του επιστρέψει το αντίτιμο.
Η άλλη διάσταση έχει ηθικό περιεχόμενο και πηγάζει όχι μόνο από το ελληνορωμαϊκό υπόβαθρο του Ευρωπαϊκού πολιτισμού αλλά και από τη χριστιανική ταυτότητα της Ευρώπης. Ο άνθρωπος οφείλει να σέβεται και να τιμά το συνάνθρωπο του, να του συμπαραστέκεται, να του τείνει χείρα βοήθειας, όχι από οίκτο ή την υστερόβουλη διάθεση εξασφάλισης μιας θέσης στον Παράδεισο, αλλά γιατί ξεχειλίζει από αγάπη. Αγάπη προς ένα λαό που υποφέρει, προς ένα παιδί που πεθαίνει από….δυσεντερία, από μια μητέρα που με μάτια κενά κρατά στην αγκαλιά της το ξεψυχισμένο παιδί της.
Μονάχα, τότε εμείς οι Ευρωπαίοι θα μπορούμε να καυχόμαστε για τον πολιτισμό μας και την ιδιότητα μας ως ανθρώπων. Η κάθε μας προσπάθεια όμως θα πρέπει να γίνεται οργανωμένα και να έχει στόχο την ανάπτυξη και την πρόοδο των υπανάπτυκτων περιοχών ώστε κάποια μέρα και αυτοί να μπορέσουν να ορθοποδήσουν και να αγωνιστούν μόνοι τους για τη ζωή. Εξάλλου, και οι ίδιοι αυτό ζητούν. Δε ζητούν ελεημοσύνη ζητούν βοήθεια για να βρουν το δρόμο τους, να ζήσουν στη δική τους πατρίδα που θα μπορεί να τους θρέψει χωρίς να παίρνουν τους δρόμους της ξενιτιάς, αναζητώντας την ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο, που συνήθως δεν έρχεται ποτέ.
Αναρωτιέμαι πως αυτά που γράφω θα μπορέσουν να ευαισθητοποιήσουν, να συγκινήσουν και να παροτρύνουν κάποιους και ίσως περισσότερο θα ήθελα να κινήσω το ενδιαφέρον και να προβληματίσω παιδιά της ηλικίας μου, εφήβους. Κάπου διάβασα, ότι θα μπορούσαμε να «υιοθετήσουμε» ο καθένας μας ένα παιδί από κάποια χώρα της Αφρικής, στέλνοντας κάθε μήνα ένα ποσό-περίπου 20 ευρώ – στην οικογένεια του, συμβάλλοντας έτσι και εμείς στην βελτίωση των συνθηκών ζωής τους. Αρκεί άραγε αυτό; Ίσως να μην είναι πανάκεια. Όμως αν ο καθένας μας από τη θέση του βρει τέτοιους μικρούς – ουσιαστικούς τρόπους για να προσφέρει τον οβολό του, ίσως μια μέρα οι λαοί να μπορέσουν να χαμογελάσουν.
Αν δε μας γίνει συνείδηση, αν δεν είναι αυτός ο στόχος μας τότε ενέργειες όπως αυτές του πατέρα Ελπίδιου να υπάρχουν και θα προβάλλονται μονάχα ως απόδειξη της χαμένης μας ανθρωπιάς.
Καπετανάκη Γεωργιάννα
Αυτή η εργασία έχει άδεια χρήσης Creative Commons -Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή4.0.