Περί το 1725 ο Βιβάλντι εξέδωσε τις Τέσσερις εποχές (Άνοιξη, Καλοκαίρι, Φθινόπωρο, Χειμώνας), που είχε συνθέσει λίγα χρόνια νωρίτερα, και είναι τα πρώτα τέσσερα από μια σειρά κοντσέρτων με τον γενικό τίτλο Il cimento dell’ armonia e dell’ inventione (Oανταγωνισμός ανάμεσα στην Αρμονία «Λογική» και στην Επινόηση «Φαντασία»). Τα τέσσερα κοντσέρτα είναι γραμμένα για βιολί και ορχήστρα εγχόρδων, αποτελούνται από τρία μέρη και περιέχουν ονοματοποιητικά ευρήματα, όπως «Το κελάηδισμα των πουλιών» (Άνοιξη), «Ο κούκος», «Οι άνεμοι» (Καλοκαίρι), «Το ζώο που ξεφεύγει» (Φθινόπωρο), «Τα δόντια που χτυπούν» (Χειμώνας). Συγκαταλέγονται σήμερα ανάμεσα στα δημοφιλέστερα έργα που γράφτηκαν ποτέ, ένα από τα πιο υπέροχα της μουσικής μπαρόκ. Η επίκληση της φύσης μέσα από τη μουσική με τη χρήση μουσικών οργάνων για τη μίμηση των ήχων της στο πιο διάσημο δείγμα.
ΑΝΟΙΞΗ
Μάρτιος: «Η άνοιξη έφτασε και τα πουλιά την καλωσορίζουν τραγουδώντας», γράφει ο ίδιος ο Βιβάλντι. Το εναρκτήριο γρήγορο 1ο μέρος, διαθέτει μια δροσερή και χαρούμενη μελωδία. Τα βιολιά, μιμούνται το κελάηδισμα των πουλιών. Κάποιες φράσεις φέρνουν στο νου ένα ρυάκι και μια απαλή, ανοιξιάτικη αύρα, ενώ τρεμουλιαστές νότες και γρήγορες κλίμακες απ’ τα έγχορδα υποδηλώνουν μια καταιγίδα. Όπως κι εμείς λέμε «μάρτης γδάρτης και κακός παλουκοκάφτης».
Απρίλιος: Το 2ο αργό μέρος, είναι μια μακριά, τρυφερή μελωδία για σόλο βιολί με συνοδεία εγχόρδων. Ζωγραφίζει κυριολεκτικά την ειρηνική σκηνή ενός βοσκού με το σκύλο του, που μισοκοιμούνται κάτω από δέντρα.
Μάιος: το γρήγορο 3ο μέρος, είναι ένας «Χωριάτικος χορός».
ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ
Ιούνιος: Το καλοκαίρι για τον Βιβάλντι, είναι μια εποχή πνιγηρής, τυραννικής ζέστης, με διαλείμματα καταιγίδας. Το 1ο μέρος υποβάλλει μια οκνηρή διάθεση κάτω απ’ τον καυτό ήλιο. Αυτό ακολουθείται από υπομνήσεις κελαηδίσματος πουλιών και από πιο ανήσυχα σημεία καθώς σηκώνεται αέρας.
Ιούλιος: Στο 2ο μέρος, ο ύπνος ενός νεαρού βοσκού στη φύση ταράζεται από αστραπή, αλλά
κι από σμήνη κουνουπιών και μυγών.
Αύγουστος: Η καταιγίδα τελικά, ξεσπάει στο πολύ γρήγορο 3ο μέρος. Καταρρακτώδης βροχή και χαλάζι μαστιγώνουν τα χωράφια και λυγίζουν το καλαμπόκι.
ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ
Σεπτέμβριος: Οι χωρικοί γιορτάζουν το θερισμό με πιοτό και χορούς, όπως φαίνεται κι απ’ τη χαρούμενη μελωδία του εναρκτήριου 1ου μέρους. Ένα αργό μέρος υποβάλλει την εικόνα των χωρικών που αποκοιμιούνται και το όλο μέρος τελειώνει και πάλι με το χορό.
Οκτώβριος: Το αργό 2ο μέρος, βρίσκει όλους να παραδίδονται σ’ έναν γλυκό ύπνο μετά το ξέφρενο πανηγύρι, συνοδευόμενο απ’ το τσέμπαλο.
Νοέμβριος: Στο 3ο μέρος, η μουσική απεικονίζει έναν κυνηγό και το περήφανο χαρακτηριστικό βήμα του ελαφιού. Οι γρήγορες φράσεις στο βιολί, περιγράφουν τον πανικό του φοβισμένου θηράματος μέχρι την επιστροφή στη μελωδία του κυνηγού.
ΧΕΙΜΩΝΑΣ
Δεκέμβριος: Η αρχή του 1ου μέρους, μας υποβάλλει το παγωμένο χιόνι και το παγερό κρύο. Όταν αρχίζει το σόλο βιολί, ακούγεται σαν τον παγερό άνεμο ενώ το τρέμολο των εγχόρδων απεικονίζει ανθρώπους που τρέμουν απ’ το κρύο και χτυπούν τα πόδια στη γη για να ζεσταθούν.
Ιανουάριος: Η μελωδία του 2ου μέρους, υπονοεί τη ζεστασιά και τη θαλπωρή δίπλα στο τζάκι.
Φεβρουάριος: Στο τελικό 3ο μέρος, οι άνθρωποι προσπαθούν να βαδίσουν και μερικές φορές γλιστρούν στον πάγο. Τα γρήγορα σημεία θυμίζουν τον παγωμένο άνεμο μαζί με το τρέμολο που δίνει κι ένα δραματικό τέλος.
