Ο Ιανουάριος είναι ο πρώτος μήνας του ημερολογίου μας. Πήρε το όνομά του από τον ρωμαϊκό θεό Janus – Ιανό. Ο Ιανός  ήταν ο θεός της αρχής και του τέλους, της μετάβασης από μία κατάσταση σε άλλη. Τον Ιανό οι Ρωμαίοι τον παρίσταναν διπρόσωπο. Στις πύλες της Ρώμης το άγαλμά του κοίταζε με το ένα πρόσωπο την έξοδο και με το άλλο την είσοδο της πόλης. Κοίταζε, δηλαδή ταυτόχρονα προς τα πίσω και προς τα μπρος. Ο προσδιορισμός αυτός ισχύει τόσο για τον χώρο, όσο και για τον χρόνο. Επομένως ο Ιανός αντίκριζε, επίσης, ταυτόχρονα το παρελθόν και το μέλλον.-Η καθιέρωση του ως πρώτου μήνα του έτους έγινε το 450 π.Χ. από τους Ρωμαίους. Για τους αρχαίους Έλληνες η πρώτη του έτους ήταν η  21η Ιουνίου. Οι Βυζαντινοί ακολούθησαν τους Ρωμαίους στο ζήτημα του ημερολογίου και έτσι καθιέρωσαν τον Ιανουάριο ως πρώτο μήνα, πράγμα που διατηρήθηκε και στο Ιουλιανό ημερολόγιο και εξακολουθεί να ισχύει μέχρι σήμερα.Ο λαός μας έχει διάφορες ονομασίες για τον Ιανουάριο. Τον λένε Καλαντάρη (γιατί τραγουδούν τα κάλαντα), Μεγάλο και Τρανό και Μεγαλομηνά (γιατί έχει 31 ημέρες και οι νύχτες του είναι μεγάλες, όπως λέει και το τραγούδι «Νάταν οι μέρες του Μαγιού κι οι νύχτες του Γενάρη»), Κλαδευτή (επειδή αρχίζουν τα κλαδέματα στα αμπέλια), Μεσοχείμωνα (επειδή βρίσκεται στη μέση του χειμώνα), Παγωνιά (επειδή παγώνουν τα νερά), Γατόμηνα (για τους νυχτερινούς έρωτες των γάτων) και Γελαστό (για τις Αλκυονίδες ημέρες του). Οι κτηνοτρόφοι τον λένε παρετυμολογικά  Γεννάρη, επειδή στις ημέρες του γεννούσαν τα γιδοπρόβατα.

Πηγή:https://opaliouriotis.blogspot.com/2018/01/Ianoyarios-laografia.html

Παροιμία Ιανουαρίου