Κύριος σκοπός του προγράμματος με τίτλο «Τα δικαιώματα των παιδιών» είναι η δημιουργία των προϋποθέσεων για μια πρώτη επαφή και γνωριμία των μικρών μαθητών του Νηπιαγωγείου, με το περιεχόμενο κειμένων που αφορούν στην προώθηση και προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων και ειδικότερα των παιδιών. Η κατανόηση της σημασίας τους, η αναγνώριση της ύπαρξης στη ζωή  των ίδιων και η εφαρμογή τους σε προσωπικό και κοινωνικό επίπεδο αποτελεί άλλωστε το βασικό στόχο της εκμάκθησης  των δικαιωμάτων, η διάκριση ανάμεσα στις ανάγκες και τις επιθυμίες, ο σεβασμός της διαφορετικής ταξινόμησης ορισμένων δικαιωμάτων έναντι άλλων και η ταυτόχρονη αποδοχή της οικουμενικότητας των δικαιωμάτων προϋποθέτει μια μακροπρόθεσμη μαθησιακή διαδικασία. Ωστόσο η οικοδόμηση των σχετικών εννοιών, μπορεί να ξεκινήσει με το ξεκίνημα της τυπικής εκπαίδευσης  και να βασιστεί στις ήδη κατακτημένες γνώσεις των παιδιών γύρω από τον κόσμο. Αυτή είναι και η πρόταση του προγράμματος «Τα δικαιώματα των παιδιών». Εντάσσεται στην Καλλιέργεια των Δεξιοτήτων Ζωής στην ενότητα των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων με τίτλο: Ενδιαφέρομαι και Ενεργώ – Κοινωνική Συναίσθηση και Ευθύνη

Δεξιότητες στόχευσης του εργαστηρίου:

Β1. Δεξιότητες κοινωνικής ζωής ενσυναίσθησης και ευαισθησία, ανθεκτικότητα,υπευθυνότητα)

Β3. Δεξιότητες διαμεσολάβησης και κοινωνικής  ενσυναίσθησης  (ενσυναίσθηση και ευαισθησία, επίλυση συγκρούσεων)

Στήσαμε τη θεματική βιβλιοθήκη.

 

1^ο Εργαστήριο

Στον «κύκλο» της τάξης κάθε μαθητής/τρια παίρνει στα χέρια του το μαγικό «κουτί» και μαζί το «δικαίωμα» λόγου. Με τη βοήθεια ενός καθρέπτη που βρίσκεται στη βάση του, ανακαλύπτει ένα μοναδικό και ξεχωριστό πρόσωπο, που καλείται να παρουσιάσει. Παρακινείται να αναφέρει πληροφορίες για το όνομά, στοιχεία της οικογενειακής κατάστασης  αλλά και κάποια επιτεύγματα του/της («τι καταφέρνω σήμερα που δεν μπορούσα την προηγούμενη σχολική χρονιά»

Γίνεται μια πρώτη επαφή με μια βασική ανθρώπινη ελευθερία, αυτή της ίδιας της ύπαρξης αλλά και της κατοχύρωσης ενός ονόματος.  Όλοι/όλες συνεισφέρουν για τη δημιουργία ενός συννεφόλεξου με τα ονόματα των παιδιών της τάξης

Κλείσιμο συνάντησης: ένα «πολύτιμο» αντικείμενο μεταφέρεται από χέρι σε χέρι, ψιθυρίζοντάς του ένα «μυστικό». Όλοι μαζί σηκώνονται στον κύκλο και το απελευθερώνουν.

2^ο Εργαστήριο

1. Μια θύελλα από ιδέες. Ομαδική Εργασία («Τι χρειάζεται ο άνθρωπος για να ζήσει»).

2.Καρτέλες αναγκών και επιθυμιών. Οι μαθητές εργάζονται σε δυάδες συμφωνώντας ποιες από τις κάρτες που τους δίνονται , με εικόνες «αναγκών» «επιθυμιών»  ανήκουν σε αντίστοιχες κατηγορίες.

3. Κλείσιμο συνάντησης: «Δίνοντας το μπαλάκι». Οι μαθητές/τριες της τάξης, καλούνται να αναφέρουν μια βασική ανάγκη ή μια επιθυμία τους.

3^ο Εργαστήριο

1.Σαλπάροντας σε μια νέα χώρα Compasito (ανθρώπινα δικαιώματα , ανάγκες, επιθυμίες)

Τα παιδιά χωρίζονται σε δύο ομάδες φαντάζονται πως σαλπάρουν προς μια νέα ήπειρο, όμως για να φτάσουν εκεί θα πρέπει να ετοιμάσουν τις βαλίτσες τους . Η κάθε ομάδα έχει την  βαλίτσα της με τα ίδια εφόδια.

Tο καράβι σαλπάρει  και η αφήγηση ξεκινά:

Στην αρχή το ταξίδι είναι πολύ ευχάριστο. Ο ήλιος λάμπει και η θάλασσα είναι γαλήνια. Ωστόσο, μια μεγάλη καταιγίδα εμφανίζεται ξαφνικά και το καράβι κουνιέται επικίνδυνα. Ως γεγονός, από στιγμή σε στιγμή θα βυθιστεί! Πρέπει να πετάξετε τρεις από τις κάρτες σας στη θάλασσα για να συνεχίσει να επιπλέει το καράβι.

Ζητάμε από την κάθε ομάδα να αποφασίσει τι θα ρίξει στη θάλασσα. Εξηγούμε πως δεν θα μπορέσουν να πάρουν πίσω αυτά τα πράγματα αργότερα. Μαζεύουμε τις κάρτες που έχουν «πεταχτεί στη θάλασσα» και τις τοποθετούμε  σε μια στοίβα.

Επιτέλους η καταιγίδα κόπασε. Όλοι είναι ανακουφισμένοι. Ωστόσο, μια μετεωρολογική πρόβλεψη αναφέρει πως ένας τυφώνας Κατηγορίας 5 κατευθύνεται προς το καράβι. Αν θα επιβιώσετε από τον τυφώνα, πρέπει να πετάξετε στη θάλασσα τρεις ακόμη κάρτες! Να θυμάστε: μην πετάξετε αυτά που πιθανότατα θα χρειαστείτε για να επιβιώσετε στη νέα σας χώρα. Όπως και πριν, συλλέγουμε τις κάρτες  σε μια ξεχωριστή στοίβα.

Η  αφήγηση συνεχίζεται:

Παραλίγο να μην γλιτώσουμε! Ωστόσο, σχεδόν φτάσαμε στη νέα ήπειρο. Όλοι είναι πολύ ενθουσιασμένοι. Όμως, τη στιγμή που βλέπουμε γη στον ορίζοντα, μια τεράστια φάλαινα χτυπά το καράβι, δημιουργώντας μια τρύπα στο πλευρό. Πρέπει να κάνετε το καράβι ακόμη πιο ελαφρύ! Πετάξτε ακόμη τρεις κάρτες.

Προσαρμοσμένο από την άσκηση Wants and Needs, που αναπτύχθηκε από το Κέντρο Παγκόσμιας Εκπαίδευσης, York St John University, δημοσιεύθηκε στο Our World ofRights, Διεθνής Αμνηστία, Λονδίνο, 1995. Πηγή: Pam Pointon, Homerton College,Cambridge

Συλλέγουμε και αυτές τις κάρτες σε μια στοίβα.

Ανακοινώνουμε πως επιτέλους έφτασαν στη νέα ήπειρο ασφαλείς και έτοιμοι να χτίσουν μια νέα χώρα. Ζητάμε από την κάθε ομάδα να παρουσιάσει τι φέρνει στη νέα ήπειρο. Έχετε όλα όσα χρειάζεστε για να επιβιώσετε για να μεγαλώσετε και να αναπτυχθείτε σωστά; Υπάρχει κάτι που λείπει που θα χρειαστείτε για να επιβιώσετε; Συγκρίνουμε τι πέταξε και τι κράτησε η κάθε ομάδα.

Απολογισμός και αξιολόγηση

1. Κάνουμε απολογισμό της δραστηριότητας θέτοντας ερωτήσεις όπως:

α. Τι σας άρεσε σε αυτή τη δραστηριότητα;

β. Πώς αποφασίσατε τι είναι αυτό που δε χρειάζεστε; Τι ήταν απαραίτητο;

γ. Ήταν δύσκολη η λήψη κάποιων αποφάσεων; Ποιων;

δ. Υπήρξαν οποιεσδήποτε διαφωνίες στην ομάδα ως προς το τι να κρατήσετε και τι να πετάξετε στη θάλασσα; Πώς επιλύσατε αυτές τις διαφωνίες;

ε. Έχουν όλοι οι άνθρωποι τις ίδιες ανάγκες; Ποιοι μπορεί να έχουν διαφορετικές ανάγκες;

ζ. Τι πιστεύετε για τις τελικές σας επιλογές; Θα μπορέσετε να επιβιώσετε σε αυτή

την ξένη χώρα; Θα μπορέσετε να μεγαλώσετε και να αναπτυχθείτε σωστά;

η. Πώς αποφάσισε η ομάδα τι θα ρίξει στη θάλασσα;

θ. Μήπως σας ξάφνιασε το τελικό αποτέλεσμα;

ι. Αν έπρεπε να επαναλάβετε αυτή τη δραστηριότητα για δεύτερη φορά, θα πετούσατε διαφορετικά πράγματα;

2. Τονίζουμε πως τα ανθρώπινα δικαιώματα βασίζονται στις ανθρώπινες ανάγκες: τα πράγματα που χρειάζεται ο κάθε άνθρωπος για να επιβιώσει, να μεγαλώσει και να αναπτυχθεί σωστά και να ζήσει μια ζωή με αξιοπρέπεια. Θέτουμε ερωτήσεις όπως:

α. Είχατε ό,τι χρειάζεστε για να επιβιώσετε;

β. Είχατε ό,τι χρειάζεστε για να μεγαλώσετε και να αναπτυχθείτε;

γ. Ποια πράγματα θέλατε να έχετε, όμως αποφασίσατε πως δεν είναι απαραίτητα;

3. Τονίστε πως όλοι χρειάζονται όλα τα ανθρώπινα δικαιώματα τους. Μερικά είναι απαραίτητα για να επιβιώσουμε, όπως το φαγητό, η ιατρική φροντίδα, το καθαρό νερό και ένα καταφύγιο. Όμως άλλα, είναι απαραίτητα για τους ανθρώπους, ούτως ώστε να ζήσουν μια καλή ζωή και να αναπτυχθούν. Δεν είναι αρκετό απλά να επιβιώνουμε.

Ρωτάμε:

α. Ποιες κάρτες αντιπροσωπεύουν πράγματα που πιθανότατα θέλουμε, όμως δεν χρειαζόμαστε για να επιβιώσουμε;

β. Ποιες κάρτες αντιπροσωπεύουν πράγματα που χρειαζόμαστε για τη σωματική μας επιβίωση;

γ. Ποιες κάρτες αντιπροσωπεύουν πράγματα που πιθανότατα να χρειαζόμαστε για να μεγαλώσουμε και να αναπτυχθούμε σωστά;

δ. Τι θα συνέβαινε σε αυτή τη νέα χώρα εάν δεν είχατε __________;

4^ο Εργαστήριο

1.Η Μάχη του πορτοκαλιού (ειρήνη)

Τα παιδιά χωρίζονται σε δύο ομάδες/χώρες. Εξηγούμε στους πολίτες της μίας χώρας κρυφά ότι στόχος τους σε αυτή τη δραστηριότητα είναι να πάρουν το πορτοκάλι επειδή χρειάζονται τη φλούδα του πορτοκαλιού για να φτιάξουν κέικ πορτοκαλιού. Ομοίως στόχος της άλλης χώρας είναι να πάρουν το πορτοκάλι, καθώς χρειάζονται το χυμό του για να φτιάξουν χυμό πορτοκαλιού.

Οι  δυο ομάδες κάθονται σε μια γραμμή, πρόσωπο με πρόσωπο, έχουν τρία λεπτά για να πάρουν αυτό που χρειάζονται. Τονίζουμε πως δεν πρέπει να χρησιμοποιήσουν βία για να πάρουν αυτό που θέλουν. Μετά, τοποθετούμε ένα πορτοκάλι ανάμεσα στις δυο ομάδες και λέμε, «Πάμε».

Η συνέχεια της εξέλιξης της δράσης ήταν συγκινητική: η κάθε χώρα συνεδρίασε, αποφάσισε να είναι ευγενική, φιλική, να ζητήσει το πορτοκάλι και να εξηγήσει το λόγο που το χρειάζεται. Η άλλη σκέφτηκε να διαπραγματευτεί και να μοιραστεί το πορτοκάλι στη μέση. Συμφώνησαν τελικά η κάθε χώρα να πάρει ό,τι χρειάζεται και να κεράσουν η μία χυμό και η άλλη κέικ!

Κάνουμε απολογισμό της δραστηριότητας θέτοντας ερωτήσεις όπως:

α. Η ομάδα σας πήρε αυτό που ήθελε πριν την ολοκλήρωση των τριών λεπτών;

β. Ποιος ήταν ο στόχος της ομάδας σας;

γ. Τι κάνατε για να πετύχετε αυτό το αποτέλεσμα;

δ. Γιατί είναι σημαντικό οι άνθρωποι να επικοινωνούν για την επίλυση διαμαχών;

ε. Οι άνθρωποι επικοινωνούν πάντα όταν βρίσκονται σε διαμάχη; Γιατί ή γιατί όχι;

ζ. Οι άνθρωποι θέλουν πάντα το ίδιο πράγμα σε μια διαμάχη;

θ. Έχετε ποτέ βιώσει παρόμοιες καταστάσεις; Ποιο ήταν το αποτέλεσμα;

Η κάθε ψήφος μετρά! (πολιτότητα, δημοκρατία, ελευθερία έκφρασης). Ποιος πίνακας θα εκπροσωπήσει την τάξη μας; Ψηφίζουμε δημοκρατικά τοποθετώντας ένα τουβλάκι στον πίνακα προτίμησής μας. Καταγράφουμε , μετράμε… ποιος νίκησε; Η δημοκρατία φυσικά!

5^ο Εργαστήριο

1.Το Τερατάκι των Μπισκότων (Ειρήνη και ανθρώπινη ασφάλεια, Φτώχεια και κοινωνικός αποκλεισμός, ίσα δικαιώματα)

Εξηγούμε στα παιδιά τις οδηγίες του παιχνιδιού, χωρίζονται σε δύο ομάδες, η μία έχει 10 και η άλλη 9 παιδιά, τα μπισκότα είναι 20 . Η μοιρασιά που έκαναν τα παιδιά κατευθείαν ήταν να προτείνει η πρώτη ομάδα να πάρουν όλοι από ένα μπισκότο. Όταν ρωτήθηκαν τι θα κάνουν αυτό που περισσεύει, συμφώνησαν πως θα το προσφέρουν στην κυρία!

 

α. Τα παιδιά μπορούν να φάνε τα σνακ που πήραν κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας, μετά από τον απολογισμό.

β. Τα σνακ δεν μπορούν να κόβονται σε κομμάτια.

γ. Τα σνακ που φαγώθηκαν από τα μέλη μιας ομάδας κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας, δεν αντικαθιστούνται.

δ. Δίνουμε ξανά έμφαση ότι αν μια ομάδα δεν μπορεί να συμφωνήσει στο μοίρασμα των σνακ, όλα τα σνακ επιστρέφουν μονίμως στο συντονιστή.

Απολογισμός και αξιολόγηση

1. Συζητάμε τη δραστηριότητα χρησιμοποιώντας ερωτήσεις όπως αυτές:

α. Τι συνέβηκε κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας;

β. Πώς νιώσατε κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας; Τι σας ενθουσίασε περισσότερο; Τι ήταν πιο εκνευριστικό;

γ. Είχατε κάποια στρατηγική; Πώς αναπτύξατε τη στρατηγική σας;

δ. Διαπραγματεύτηκε κανείς; Είχε επιτυχία;

ε. Αν παίζατε το παιχνίδι ξανά, θα συμπεριφερόσασταν διαφορετικά;

ζ. Πιστεύετε ότι το τελικό αποτέλεσμα ήταν δίκαιο;

2. Συζητάμε τις επιπλοκές αυτής της δραστηριότητας, κάνοντας ερωτήσεις όπως αυτές:

α. Εμπιστευτήκατε την άλλη ομάδα ότι θα μοίραζε τα σνακ με δίκαιο τρόπο; Γιατί ή γιατί όχι;

β. Τι εννοείτε όταν λέτε «δίκαια»; ‘Η όταν λέτε τη λέξη «μοιράζομαι»;

γ. Τι σχέση έχει η εμπιστοσύνη με τη μοιρασιά;

δ. Μπορείτε να σκεφτείτε καταστάσεις της ζωής όπου τα παιδιά πρέπει να μοιράζονται πράγματα; Είναι σημαντικό να μοιραζόμαστε πράγματα με δίκαιο τρόπο; Τισυμβαίνει όταν η μοιρασιά είναι άδικη;

ε. Μπορείτε να σκεφτείτε καταστάσεις της ζωής όπου οι ενήλικες πρέπει να μοιραστούν πράγματα; Τι συμβαίνει όταν οι ενήλικες δεν μοιράζονται πράγματαδίκαια;

ζ. Μπορείτε να σκεφτείτε παραδείγματα από τη ζωή όπου μερικοί άνθρωποι δε λαμβάνουν «δίκαιη μοιρασιά» των πραγμάτων που χρειάζονται;

η. Τι μπορούμε να κάνουμε στην καθημερινή μας ζωή για να βεβαιωθούμε ότι όλοι παίρνουν ένα δίκαιο μερίδιο;

3. Συσχετίζουμε τη δραστηριότητα και τη συζήτηση με τα ανθρώπινα δικαιώματα, κάνοντας ερωτήσεις όπως αυτές:

α. Τα ανθρώπινα δικαιώματα βασίζονται πάνω σε αυτά που χρειάζεται ο καθένας, όχι μόνο για την επιβίωση αλλά επίσης για να ζει με αξιοπρέπεια και ικανοποιητικό επίπεδο διαβίωσης. Ποια είναι μερικά από τα πράγματα που χρειάζεται κάθε ανθρώπινο ον;

β. Τι συμβαίνει όταν οι άνθρωποι δεν έχουν αυτά τα πράγματα (π.χ αρκετό φαγητό,στέγη, εκπαίδευση, οικογένεια);

γ. Μπορείτε να βρείτε τη σύνδεση μεταξύ της «δίκαιης μοιρασιάς» και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων;

Τέλος,  συνδυάσαμε τη δράση με το μάθημα των Αγγλικών πίνοντας τσάι!

6^ο Εργαστήριο (δικαιώματα, διαφορετικότητα, διακρίσεις, οικογένεια, φύλο)

1. Μελετάμε την αφίσα

2.Είμαστε οικογένεια! Διαβάζουμε το βιβλίο………

ζωγραφίζουμε τις οικογένειές μας.

Συσχετίζουμε τη δραστηριότητα με τα ανθρώπινα δικαιώματα θέτοντας ερωτήσεις όπως:

α. Έχουν όλα τα παιδιά το δικαίωμα να ζουν με μια οικογένεια;

β. Είναι η ζωή εντός μιας οικογένειας σημαντική; Γατί ή γιατί όχι;

γ. Ποια παιδιά πιθανότατα να μη ζουν εντός μιας οικογένειας; Πού ζουν;

δ. Ποιος διασφαλίζει πως όλα τα δικαιώματα αυτών των παιδιών τυγχάνουν σεβασμού;

ε. Γνωρίζετε οποιοδήποτε παιδί σαν κι αυτά; Πώς μπορείτε να στηρίξετε αυτά τα

παιδιά;

3. Διαβάζουμε τις «διαφορετικές μαμάδες» από την open eclass ζωγραφίζουμε τις δικές μας μαμάδες
4. Χρησιμοποιώντας την εφαρμογή τροχός των δικαιωμάτων οι μαθητές/τριες παρακινούνται να ονομάζουν το δικαίωμα που επιλέγεται στον τροχό
5. Παίζουμε το πάζλ των δικαιωμάτων και αντιστοιχούμε εικόνες και λέξεις: τα παιδιά κινούνται στο χώρο και όταν σταματάει η μουσική βρίσκουν το συμπληρωματικό τους κομμάτι.

 

 

7^ο Εργαστήριο

1. «Zητάμε δικαιώματα για όλα τα παιδιά». Παρακολουθούμε ολιγόλεπτο βίντεο κινουμένων σχεδίων της Unicef.

2.Ζωγραφίζουμε τα δικαιώματα .

                  

 3.Δημιουργούμε άλλο ένα συννεφόλεξο με τα δικαιώματα των παιδιών με τη βοήθεια του υπολογιστή.

4.Παίζουμε κουκλοθέατρο: «Ζαμπντερφίλιο» (διαφορετικότητα, φιλία)

                                 

  5.Ζωγραφίζουμε : «Σε τι κόσμο θέλω να ζήσω;» (διακρίσεις, περιβάλλον, φτώχεια, κοινωνικός αποκλεισμός)

 

 

Φύλλο εργασίας από :

“Το νέο νηπιαγωγείο που ονειρεύομαι”

Δικαίωμα στην αγάπη!