ΕΝΤΟΠΙΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΑΥΞΗΜΕΝΟ ΚΙΝΔΥΝΟ ΓΙΑ ΠΤΩΣΕΙΣ

Η σελίδα  μας έχει τη χαρά και την ιδιαίτερη τιμή να ξεκινάει απο σήμερα  τη συνεργασία σε επίπεδο δημοσιεύσεων  με μια εξαίρετη επιστήμονα, την κ.Μαρία Πυργελή, Φυσίατρος MSc, PhD, SFEBPRM.

1η Δημοσίευση: ΕΝΤΟΠΙΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΑΥΞΗΜΕΝΟ ΚΙΝΔΥΝΟ ΓΙΑ ΠΤΩΣΕΙΣ

                     Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων πτώση ίσον κάταγμα, με κυρίαρχο το κάταγμα ισχίου και όλες τις συνέπειες του. Ο αποτελεσματικότερος τρόπος αποφυγής των πτώσεων και κατ’επεκταση ο κυριότερος τρόπος αντιμετώπισης του κατάγματος είναι η πρόληψη τους : Η πρωτογενής πρόληψη των πτώσεων και η πρόληψη των συνεπειών τους.

          Στόχος του θεραπευτικού σχεδιασμού πρέπει να είναι η μείωση του κίνδυνου της πτώσης και η διευκόλυνση των δραστηριοτήτων της καθημερινότητας. Θα πρέπει να αναγνωριστούν, να ταυτοποιηθουν και να αντιμετωπισθούν τα αίτια της πτώσης.

               Μετά την ηλικία των 65 ετών η συχνότητα των πτώσεων βρίσκεται στο 25-35% κυρίως λόγω των βασικών συνεπειών της γήρανσης. Αυτές συνιστούν τους ενδογενείς παράγοντες πρόκλησης των πτώσεων (1):

                    -Αλλαγή πρότυπου βάδισης

                    -Μείωση ισορροπίας

                    -Τα προβλήματα της όρασης

                    -Η μείωση της ακουστικής οξύτητας

                    -Η έκπτωση της μυϊκής ισχύος

                    -Η διαταραχή συντονισμού κίνησης

                    -Η παράταση του χρόνου αντανακλαστικής αντίδρασης

                    -Οι ανεπιθύμητες ενέργειες της φαρμακευτικής αγωγής

                    -Η γεροντική άνοια με την απώλεια της μνήμης και τη σύγχυση που τη συνοδεύουν

                    -Η ψυχολογική επιβάρυνση

                    -Ο πόνος

Ταυτόχρονα σ’αυτους τους ασθενείς πολλές άλλες καταστάσεις μπορεί να συνυπάρχουν όπως: Αρτηριακή υπέρταση, παροδικά ισχαιμικά επεισόδια, ελλιπής ενυδάτωση, σακχαρώδης διαβήτης, αγγειακές διαταραχές κάτω άκρων και διαταραχές αισθητικότητας.

          Κάτι που μπορεί εύκολα να εντοπιστεί και να αναπροσαρμοστεί είναι η λήψη φάρμακων που προδιαθέτουν για πτώσεις π.χ.

Αυτά με συχνότερη ανεπιθύμητη ενέργεια την ορθοστατικη υπόταση ή την σύγχυση.

          Ισορροπία ορίζεται ως η ικανότητα της διατήρησης του κέντρου μάζας του σώματος στη βάση στήριξης της (2).

Η ισορροπία στην όρθια θέση ρυθμίζεται μέσα από τις ιδιοδεκτικές πληροφορίες, τον προσανατολισμό στο χώρο, την επεξεργασία της περιφερικής πληροφόρησης και την απόδοση του μυοσκελετικου συστήματος. Ορισμένα είδη ασκήσεων όπως η γιόγκα και το τάι-τσι βελτιώνουν την ισορροπία των ηλικιωμένων. Η άσκηση γενικότερα ενδυναμώνει το μυϊκό σύστημα και περιορίζει τη μείωση της οστικής πυκνότητας που κρύβεται πίσω από τα κατάγματα.

          Όμως υπάρχει και μια δεύτερη κατηγόρια παραγόντων που συντείνουν στην πτώση των ηλικιωμένων και αυτοί είναι οι εξωτερικοί παράγοντες του περιβάλλοντος μέσα στο οποίο ζουν. Αυτοί είναι (1):

                     -Ο αδύνατος φωτισμός στους χώρους που κινείται το ηλικιωμένο άτομο

                    -Η ύπαρξη ακαταστασίας στους χώρους που ζει και κινείται

                    -Χαλιά που δεν είναι καλά σταθεροποιημένα

                    -Πολλά έπιπλα πυκνά τοποθετημένα σε στενούς χώρους

                    -Κλιμακοστάσια χωρίς κουπαστή

                    -Αποχωρητήρια ή κρεβάτια χωρίς λαβες στήριξης και

                              ασφάλεια.

Η αποτελεσματική πρόληψη των πτώσεων πρέπει να λαμβάνει υπ’οψιν  όλους τους ενδογενείς και εξωγενείς παράγοντες. Για να δημιουργηθεί ένα ασφαλές περιβάλλον για τις ADL’s θα πρέπει να υπάρξει κατάλληλη διαρρύθμιση και τροποποίηση των αντικειμένων και άνεση χώρου με εύκολη πρόσβαση.

          Επειδή η πιθανότητα πτώσης συνοδεύεται από τεράστιες  επιπτώσεις, αναπτύχθηκαν γι αυτό το λόγο συστήματα μέτρησης και αντικειμενικής αξιολόγησης αυτής της πιθανότητας για τον καθορισμό ομάδων υψηλού κινδύνου. Κυριότερες κλίμακες είναι οι:

                    -Medication Rate

                    -Ray-Osterreith Complex figure Drawing

                    -Digit Span

                    -Bilateral Scanning Task (BST)

                    -Full Assessment Questionnaire (FAQ)

                    -Time Up and Go (TUG)

                    -Activity specific confidence

                    -Berg Balance Scale (BBS) (3)

Έτσι στον αυξημένο κίνδυνο για πτώσεις συνυπολογίζονται οι διαταραχές κινητικότητας, όρασης, ακοης,η ύπαρξη ή όχι πόνου, διαταραχές λειτουργικότητας και η ψυχολογική επιβάρυνση.

Βιβλιογραφία:

(1)Fall and Injury Prevention in Older People living in Residential Care Facilities.

     A Cluster Randomized Trial, Annals of Internal Medicine, 2002

(2)Crutchfield CA, Shumway-Cook A, Horak FB (1989). Balance and coordination

      Training. In R Scully R and M Barnes (Eds.).

      Physical Therapy (pp825-43). Philadelphia: Lippincott.

(3)Shumway-Cook a, Woollacott MH, (2001). Motor Control: Theory and Practice

     Applications. Philadelphia: Lippincott, Williams and Wilkins.