Αρχείο για "Απρίλιος, 2019"

ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ (ΑΠΟ ΤΙΣ ΨΗΦΙΔΕΣ ΤΗΣ ΠΥΛΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ)- ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ-Β ΛΥΚΕΙΟΥ

ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ Β ΛΥΚΕΙΟΥ –ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Η δυστυχία του τυράννου

 

Στο σύντομο σχετικά έργο του Ἱέρων ο Ξενοφών παρουσιάζει μια συνομιλία μεταξύ του ποιητή Σιμωνίδη του Κείου και του τυράννου των Συρακουσών (478-466 π.Χ.) Ιέρωνα, στην αυλή του οποίου ο ποιητής είχε περάσει τα τελευταία χρόνια της ζωής του. Στο πρώτο μέρος ο Ιέρων εκθέτει την άποψη ότι ο τύραννος ζει ζωή δυστυχισμένη. Στο δεύτερο μέρος (κεφ. 8-11) ο Σιμωνίδης υποστηρίζει ότι η άδικη τυραννίς μπορεί να μετατραπεί σε δίκαιο σύστημα διακυβέρνησης, προσφέροντας έτσι και στον τύραννο ζωή ευτυχισμένη. Στο απόσπασμα που ακολουθεί ο Ιέρων περιγράφει την κατάσταση του τυράννου, ο οποίος, ενώ γνωρίζει τους γενναίους, τους σοφούς και τους δίκαιους ανθρώπους, αναγκάζεται από φόβο να τους παραμερίζει, αφού αυτοί τάσσονται υπέρ της ελευθερίας.

[5.1] χαλεπὸν δ᾽ ἐρῶ σοι καὶ ἄλλο πάθημα, ὦ Σιμωνίδη, τῶν τυράννων. γιγνώσκουσι μὲν γὰρ οὐδὲν ἧττον τῶν ἰδιωτῶν τοὺς ἀλκίμους τε καὶ σοφοὺς καὶ δικαίους. τούτους δ᾽ ἀντὶ τοῦ ἄγασθαι φοβοῦνται, τοὺς μὲν ἀνδρείους, μή τι τολμήσωσι τῆς ἐλευθερίας ἕνεκεν, τοὺς δὲ σοφούς, μή τι μηχανήσωνται, τοὺς δὲ δικαίους, μὴ ἐπιθυμήσῃ τὸ πλῆθος ὑπ᾽ αὐτῶν προστατεῖσθαι. [5.2] ὅταν δὲ τοὺς τοιούτους διὰ τὸν φόβον ὑπεξαιρῶνται, τίνες ἄλλοι αὐτοῖς καταλείπονται χρῆσθαι ἀλλ᾽ ἢ οἱ ἄδικοί τε καὶ ἀκρατεῖς καὶ ἀνδραποδώδεις; οἱ μὲν ἄδικοι πιστευόμενοι, διότι φοβοῦνται ὥσπερ οἱ τύραννοι τὰς πόλεις μήποτε ἐλεύθεραι γενόμεναι ἐγκρατεῖς αὐτῶν γένωνται, οἱ δ᾽ ἀκρατεῖς τῆς εἰς τὸ παρὸν ἐξουσίας ἕνεκα, οἱ δ᾽ ἀνδραποδώδεις, διότι οὐδ᾽ αὐτοὶ ἀξιοῦσιν ἐλεύθεροι εἶναι. χαλεπὸν οὖν καὶ τοῦτο τὸ πάθημα ἔμοιγε δοκεῖ εἶναι, τὸ ἄλλους μὲν ἡγεῖσθαι ἀγαθοὺς ἄνδρας, ἄλλοις δὲ χρῆσθαι ἀναγκάζεσθαι. [5.3] ἔτι δὲ φιλόπολιν μὲν ἀνάγκη καὶ τὸν τύραννον εἶναι· ἄνευ γὰρ τῆς πόλεως οὔτ᾽ ἂν σῴζεσθαι δύναιτο οὔτ᾽ εὐδαιμονεῖν· ἡ δὲ τυραννὶς ἀναγκάζει καὶ ταῖς ἑαυτῶν πατρίσιν ἐνοχλεῖν. οὔτε γὰρ ἀλκίμους οὔτ᾽ εὐόπλους χαίρουσι τοὺς πολίτας παρασκευάζοντες, ἀλλὰ τοὺς ξένους δεινοτέρους τῶν πολιτῶν ποιοῦντες ἥδονται μᾶλλον καὶ τούτοις χρῶνται δορυφόροις.

 

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

  1. Να μεταφράσετε το απόσπασμα <<· ἄνευ γὰρ τῆς πόλεως οὔτ᾽ ἂν σῴζεσθαι δύναιτο οὔτ᾽ εὐδαιμονεῖν· ἡ δὲ τυραννὶς ἀναγκάζει καὶ ταῖς ἑαυτῶν πατρίσιν ἐνοχλεῖν. οὔτε γὰρ ἀλκίμους οὔτ᾽ εὐόπλους χαίρουσι τοὺς πολίτας παρασκευάζοντες, ἀλλὰ τοὺς ξένους δεινοτέρους τῶν πολιτῶν ποιοῦντες ἥδονται μᾶλλον καὶ τούτοις χρῶνται δορυφόροις>>. Μονάδες 10
  2. Ποιο είναι το φοβερό πάθημα των τυράννων που αναφέρεται στο απόσπασμα;

Μονάδες 10

 

3α.<< χαλεπὸν δ᾽ ἐρῶ σοι καὶ ἄλλο πάθημα, ὦ Σιμωνίδη, τῶν τυράννων>>.Να μεταφέρετε στον άλλο αριθμό, όλους τους κλιτούς τύπους της ενότητας, εκτός του τύπου ὦ Σιμωνίδη.   Μονάδες 6

 

 

3β.Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους: Μονάδες 4

 

ὑπεξαιρῶνται: το απαρέμφατο του ενεστώτα

 

τὰς πόλεις: κλητική ενικού

 

τολμήσωσι: α ενικό οριστικής παρατατικού, στην ίδια φωνή

 

ἡγεῖσθαι: απαρέμφατο αορίστου στη φωνή που βρίσκεται

 

4α. <<ἡ δὲ τυραννὶς ἀναγκάζει καὶ ταῖς ἑαυτῶν πατρίσιν ἐνοχλεῖν>>.

Να το μεταφέρετε στον πλάγιο λόγο με εξάρτηση από τη φράση  <<ουτος ειπεν…>>   Μονάδες 3

 

4β.Να γράψετε τη συντακτική θέση των παρακάτω λέξεων Μονάδες 7

τοὺς τοιούτους, χρῆσθαι, ἀνδραποδώδεις, ἐλεύθεραι, ἔμοιγε, ἑαυτῶν, δορυφόροις (όλα είναι υπογραμμισμένα στο κείμενο).

 

 

 

 

ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ (ΓΙΑ ΤΗ Β ΛΥΚΕΙΟΥ)-ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΥΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ –ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ-ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

 

Στο πρώτο βιβλίο ο Διόδωρος, αφού αναφέρεται πρώτα στη χρησιμότητα της ιστορίας, πραγματεύεται την αρχή του κόσμου, της ζωής και του πολιτισμού. Στο απόσπασμα που ακολουθεί εκτίθενται τα σχετικά με τη μετάβαση από τον θηριώδη στον πολιτισμένο βίο και τη δημιουργία του πολιτισμού, ένα θέμα που είχε συζητηθεί αρκετά στην αρχαιότητα. Απέναντι στη νοσταλγική αντίληψη των ομηρικών επών και του Ησιόδου για μια “χρυσή εποχή” του παρελθόντος, την οποία ακολουθούν εποχές αυξανόμενης παρακμής, είχε διατυπωθεί ήδη από την εποχή των Προσωκρατικών (Ξενοφάνης) η αντίθετη άποψη, ότι δηλαδή ο πολιτισμός αναπτύχθηκε σταδιακά μέσα από τεχνολογικές, πολιτικές και άλλες ανακαλύψεις.

ΔΙΟΔΩΡΟΣ Ο ΣΙΚΕΛΙΩΤΗΣ: 212. – Βιβλιοθήκη 1, 8, 1-9

[1.8.1] καὶ περὶ μὲν τῆς πρώτης τῶν ὅλων γενέσεως τοιαῦτα παρειλήφαμεν, τοὺς δὲ ἐξ ἀρχῆς γεννηθέντας τῶν ἀνθρώπων φασὶν ἐν ἀτάκτῳ καὶ θηριώδει βίῳ καθεστῶτας σποράδην ἐπὶ τὰς νομὰς ἐξιέναι, καὶ προσφέρεσθαι τῆς τε βοτάνης τὴν προσηνεστάτην καὶ τοὺς αὐτομάτους ἀπὸ τῶν δένδρων καρπούς. [1.8.2] καὶ πολεμουμένους μὲν ὑπὸ τῶν θηρίων ἀλλήλοις βοηθεῖν ὑπὸ τοῦ συμφέροντος διδασκομένους, ἀθροιζομένους δὲ διὰ τὸν φόβον ἐπιγινώσκειν ἐκ τοῦ κατὰ μικρὸν τοὺς ἀλλήλων τύπους. [1.8.3] τῆς φωνῆς δ᾽ ἀσήμου καὶ συγκεχυμένης οὔσης ἐκ τοῦ κατ᾽ ὀλίγον διαρθροῦν τὰς λέξεις, καὶ πρὸς ἀλλήλους τιθέντας σύμβολα περὶ ἑκάστου τῶν ὑποκειμένων γνώριμον σφίσιν αὐτοῖς ποιῆσαι τὴν περὶ ἁπάντων ἑρμηνείαν. [1.8.4] τοιούτων δὲ συστημάτων γινομένων καθ᾽ ἅπασαν τὴν οἰκουμένην, οὐχ ὁμόφωνον πάντας ἔχειν τὴν διάλεκτον, ἑκάστων ὡς ἔτυχε συνταξάντων τὰς λέξεις· διὸ καὶ παντοίους τε ὑπάρξαι χαρακτῆρας διαλέκτων καὶ τὰ πρῶτα γενόμενα συστήματα τῶν ἁπάντων ἐθνῶν ἀρχέγονα γενέσθαι. [1.8.5] τοὺς οὖν πρώτους τῶν ἀνθρώπων μηδενὸς τῶν πρὸς βίον χρησίμων εὑρημένου ἐπιπόνως διάγειν, γυμνοὺς μὲν ἐσθῆτος ὄντας, οἰκήσεως δὲ καὶ πυρὸς ἀήθεις, τροφῆς δ᾽ ἡμέρου παντελῶς ἀνεννοήτους. [1.8.6] καὶ γὰρ τὴν συγκομιδὴν τῆς ἀγρίας τροφῆς ἀγνοοῦντας μηδεμίαν τῶν καρπῶν εἰς τὰς ἐνδείας ποιεῖσθαι παράθεσιν· διὸ καὶ πολλοὺς αὐτῶν ἀπόλλυσθαι κατὰ τοὺς χειμῶνας διά τε τὸ ψῦχος καὶ τὴν σπάνιν τῆς τροφῆς.

 

 

 

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1.Να μεταφράσετε το απόσπασμα << τοὺς οὖν πρώτους τῶν ἀνθρώπων μηδενὸς… καὶ τὴν σπάνιν τῆς τροφῆς>>.     Μονάδες 10

2.Τι  μας λέει ο συγγραφέας ότι πιστεύουν οι άνθρωποι σχετικά με την αρχή και τη γένεση των πάντων;              Μονάδες 10

3α. τοιαῦτα, ἀλλήλοις: Να γράψετε το είδος της κάθε αντωνυμίας (2 μονάδες),και να κλίνετε το θηλυκό της πρώτης αντωνυμίας στον ενικό αριθμό, χωρίς την κλιτική (2 μονάδες)

 

3β.Να γραφούν οι τύποι που ζητούνται:   μονάδες 6

Πάντας: γενική πληθυντικού του θηλυκού γένους

Γενέσθαι: το απαρέμφατο του παρακειμένου

φασὶν: β ενικό προστακτικής του ενεστώτα

προσφέρεσθαι: το απαρέμφατο του αορίστου β στην ενεργητική φωνή

ἔχειν: τα απαρέμφατα του αορίστου β και του παρακειμένου, στη φωνή που βρίσκεται

 

4.Να δώσετε το συντακτικό ρόλο των ακόλουθων λέξεων του κειμένου(όλες οι λέξεις με πλάγια γράμματα στο κείμενο).  μονάδες 10

τῶν ὅλων, καρπούς, τὴν διάλεκτον, τῶν ἁπάντων, ἀσήμου, τὴν συγκομιδὴν, διὰ τὸν φόβον, γινομένων, ὑπὸ τοῦ συμφέροντος, σποράδην

 

 

 

 

 

ΑΔΙΔΑΚΤΟ-ΞΕΝΟΦΩΝΤΑΣ (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΥΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ)

 

ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ)

 Ξενοφώντος, Κύρου Ἀνάβασις (2.1.1-2.1.4)

 

Το δεύτερο βιβλίο του έργου  <<Κύρου ανάβασις>>, του Ξενοφώντα, ξεκινάει με το θάνατο του Κύρου και με το αδιέξοδο στο οποίο περιέρχεται το Ελληνικό εκστρατευτικό σώμα

[2.1.1] [Ὡς μέν οὖν ἡθροίσθη Κύρῳ τὸ Ἑλληνικόν ὅτε ἐπὶ τόν ἀδελφόν Ἀρταξέρξην ἐστρατεύετο, καὶ ὅσα ἐν τῇ ἀνόδῳ ἐπράχθη καὶ ὡς ἡ μάχη ἐγένετο καὶ ὡς Κῦρος ἐτελεύτησε καὶ ὡς ἐπὶ τὸ στρατόπεδον ἐλθόντες οἱ Ἕλληνες ἐκοιμήθησαν οἰόμενοι τὰ πάντα νικᾶν καὶ Κῦρον ζῆν, ἐν τῷ πρόσθεν λόγῳ δεδήλωται.]
[2.1.2] Ἅμα δὲ τῇ ἡμέρᾳ συνελθόντες οἱ στρατηγοὶ ἐθαύμαζον ὅτι Κῦρος οὔτε ἄλλον πέμπει σημανοῦντα ὅ τι χρὴ ποιεῖν οὔτε αὐτός φαίνοιτο. ἔδοξεν οὖν αὐτοῖς συσκευασαμένοις ἃ εἶχον καὶ ἐξοπλισαμένοις προϊέναι εἰς τὸ πρόσθεν, ἕως Κύρῳ συμμείξειαν. [2.1.3] ἤδη δὲ ἐν ὁρμῇ ὄντων ἅμα ἡλίῳ ἀνέχοντι ἦλθε Προκλῆς ὁ Τευθρανίας ἄρχων, γεγονὼς ἀπὸ Δαμαράτου τοῦ Λάκωνος, καὶ Γλοῦς ὁ Ταμώ. οὗτοι ἔλεγον ὅτι Κῦρος μέν τέθνηκεν, Ἀριαῖος δὲ πεφευγώς ἐν τῷ σταθμῷ εἴη μετὰ τῶν ἄλλων βαρβάρων ὅθεν τῇ προτεραίᾳ ὡρμῶντο, καὶ λέγει ὅτι ταύτην μὲν τὴν ἡμέραν περιμένοιεν αὐτούς, εἰ μέλλοιεν ἥκειν, τῇ δὲ ἄλλῃ ἀπιέναι φαίη ἐπὶ Ἰωνίας, ὅθενπερ ἦλθε. [2.1.4] ταῦτα ἀκούσαντες οἱ στρατηγοὶ καὶ οἱ ἄλλοι Ἕλληνες πυνθανόμενοι βαρέως ἔφερον.

 

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1.Να μεταφράσετε το απόσπασμα <<Ὡς μὲν οὖν ἡθροίσθη… δεδήλωται>>.

10 μονάδες

 

2.Τι πληροφορήθηκαν οι στρατηγοί και οι άλλοι Έλληνες και φαίνεται να είναι προβληματισμένοι;       10 μονάδες

 

3α. Να βρείτε τα ουσιαστικά της α παραγράφου του κειμένου (εκτός από τα κύρια ονόματα), της α,β και γ κλίσης (αν υπάρχουν) και να τα μεταφέρετε στον άλλο αριθμό, στην ίδια πτώση      6 μονάδες

 

β.Να απαντήσετε με ένα Σ ή ένα Λ ανάλογα με το αν οι προτάσεις που ακολουθούν είναι σωστές ή λανθασμένες    4 μονάδες

 

 

 

 

ἡθροίσθη: Παρακείμενος του αθροίζομαι

 

τέθνηκεν:  ενεστώτας του τέθνημαι

 

ἀκούσαντες: μεταχή αορίστου του ακούω

 

πυνθανόμενοι: μετοχή ενεστώτα του ρήματος πυνθάνομαι

 

4α πεφευγώς: (με μαύρα έντονα γράμματα στο κείμενο). Τι μετοχή είναι (είδος)  (1 μονάδα), και να αναλυθεί στην αντίστοιχη δευτερεύουσα πρόταση (2 μονάδες)

 

β.  Ἅμα δὲ τῇ ἡμέρᾳ συνελθόντες οἱ στρατηγοὶ ἐθαύμαζον ὅτι Κῦρος οὔτε ἄλλον πέμπει Να γίνει πλήρης συντακτική ανάλυση στην περίοδο.  7 μονάδες

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ- ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ (κείμενο από την πύλη για τήν Ελληνική γλώσσα)

 

ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ)

 (ΘΟΥΚ 2.59.1–2.65.13: Το “κύκνειο άσμα” του Περικλή – Η προσωπικότητά του) Αποτίμηση της πολιτικής του Περικλή – Σκιαγράφηση της προσωπικότητάς του

    [2.65.1] Τοιαῦτα ὁ Περικλῆς λέγων ἐπειρᾶτο τούς Ἀθηναίους τῆς
τε ἐς αὑτόν ὀργῆς παραλύειν καὶ ἀπὸ τῶν παρόντων δεινῶν
ἀπάγειν τὴν γνώμην. [2.65.2] οἱ δὲ δημοσίᾳ μέν τοῖς λόγοις ἀνε-
πείθοντο καὶ οὔτε πρός τούς Λακεδαιμονίους ἔτι ἔπεμπον ἔς
τε τόν πόλεμον μᾶλλον ὥρμηντο,
ἰδίᾳ δὲ τοῖς παθήμασιν
ἐλυποῦντο, ὁ μὲν δῆμος ὅτι ἀπ’ ἐλασσόνων ὁρμώμενος
ἐστέρητο καὶ τούτων,
οἱ δὲ δυνατοὶ καλὰ κτήματα κατὰ
τὴν χώραν οἰκοδομίαις τε καὶ πολυτελέσι κατασκευαῖς ἀπο-
λωλεκότες, τὸ δὲ μέγιστον, πόλεμον ἀντ’ εἰρήνης ἔχοντες.
[2.65.3] οὐ μέντοι πρότερόν γε οἱ ξύμπαντες ἐπαύσαντο ἐν ὀργῇ
ἔχοντες αὐτὸν πρὶν ἐζημίωσαν χρήμασιν. [2.65.4] ὕστερον δ’ αὖθις
οὐ πολλῷ, ὅπερ φιλεῖ ὅμιλος ποιεῖν, στρατηγόν εἵλοντο καὶ
πάντα τὰ πράγματα ἐπέτρεψαν, ὧν μέν περὶ τὰ οἰκεῖα
ἕκαστος ἤλγει ἀμβλύτεροι ἤδη ὄντες, ὧν δὲ ἡ ξύμπασα
πόλις προσεδεῖτο πλείστου ἄξιον νομίζοντες εἶναι. [2.65.5] ὅσον
τε γὰρ χρόνον προὔστη τῆς πόλεως ἐν τῇ εἰρήνῃ, μετρίως
ἐξηγεῖτο καὶ ἀσφαλῶς διεφύλαξεν αὐτήν, καὶ ἐγένετο ἐπ’
ἐκείνου μεγίστη, ἐπειδή τε ὁ πόλεμος κατέστη, ὁ δὲ
φαίνεται καὶ ἐν τούτῳ προγνοὺς τὴν δύναμιν.
[2.65.6] ἐπεβίω δὲ
δύο ἔτη καὶ ἓξ μῆνας· καὶ ἐπειδὴ ἀπέθανεν, ἐπὶ πλέον ἔτι
ἐγνώσθη ἡ πρόνοια αὐτοῦ ἡ ἐς τόν πόλεμον.

 

 

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1.Να μεταφράσετε το απόσπασμα με μαύρα έντονα γράμματα ( ὅσον
τε γὰρ χρόνον…… προγνοὺς τὴν δύναμιν.) 
 μονάδες 10

2.Ποιά ήταν η κατάσταση στην Αθήνα, όπως περιγράφεται από τον Θουκυδίδη, μετά τα καθησυχαστικά λόγια του Περικλή, προς τους Αθηναίους;    μονάδες 10

3.α.Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται πιο κάτω: μονάδες 5

Περικλῆς: κλητική ενικού
ἀνεπείθοντο: β ενικό πρόσωπο προστακτικής αορ. β της μέσης φωνής

ἐπεβίω: το απαρέμφατο του ενεστώτα

προὔστη: β ενικό πρόσωπο προστακτικής ενεστώτα , ενεργητικής φωνής

μέγιστον: η γενική του ενικού του θηλυκού, του συγκριτικού βαθμού του επιθέτου.

β.<< οἱ δὲ δημοσίᾳ μέν τοῖς λόγοις ἀνε-
πείθοντο καὶ οὔτε πρός τούς Λακεδαιμονίους ἔτι ἔπεμπον ἔς
τε τόν πόλεμον μᾶλλον ὥρμηντο>>,
 Να γραφούν στον άλλο αριθμό, οι πέντε πρώτοι κλιτοί τύποι του αποσπάσματος (στο κείμενο με πλάγια γράμματα και υπογραμμισμένο)

μονάδες 5

4.α.Να δώσετε τη συντακτική θέση των λέξεων:(όλα με μαύρα έντονα γράμματα, πριν το κείμενο που δόθηκε για μετάφραση).   μονάδες 5

Παραλύειν, τοῖς παθήμασιν, κατασκευαῖς, ἡ ξύμπασα, τὸ δὲ μέγιστον

β. ὅτι ἀπ’ ἐλασσόνων ὁρμώμενος
ἐστέρητο καὶ τούτων,
Να βρεθεί το είδος της δευτερεύουσας πρότασης  (1 μονάδα), να δικαιολογηθεί η εκφορά της (1 μονάδα), να βρεθεί το είδος της μετοχής που υπάρχει στην πρόταση (1 μονάδα) και τέλος να αναλυθεί η μετοχή σε δευτερεύουσα πρόταση (2 μονάδες)            μονάδες 5

 

 

 

 

 

ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ(ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ)

 

ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ (ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ) 

ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΙ ΤΟ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΑΝΤΛΗΘΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΥΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

ΔΗΜ 60.1–5

Προοίμιον: το επαχθές καθήκον της εκφώνησης ενός επιτάφιου λόγου – Η αυτοχθονία των Αθηναίων

Ο λόγος εκφωνήθηκε προς τιμήν των Αθηναίων που σκοτώθηκαν στη μάχη της Χαιρώνειας (338 π.Χ.), όπου οι συνασπισμένες εναντίον των Μακεδόνων πόλεις της νότιας Ελλάδας ηττήθηκαν από τον Φίλιππο.

    [1] Ἐπειδὴ τούς ἐν τῷδε τῷ τάφῳ κειμένους, ἄνδρας ἀγα-
θοὺς ἐν τῷ πολέμῳ γεγονότας, ἔδοξεν τῇ πόλει δημοσίᾳ
θάπτειν καὶ προσέταξεν ἐμοὶ τόν νομιζόμενον λόγον εἰπεῖν
ἐπ’ αὐτοῖς, ἐσκόπουν μὲν εὐθὺς ὅπως τοῦ προσήκοντος
ἐπαίνου τεύξονται, ἐξετάζων δὲ καὶ σκοπῶν ἀξίως εἰπεῖν τῶν
τετελευτηκότων ἕν τι τῶν ἀδυνάτων ηὕρισκον ὄν. οἳ γάρ
τήν ὑπάρχουσαν πᾶσιν ἔμφυτον τοῦ ζῆν ὑπερεῖδον ἐπι-
θυμίαν, καὶ τελευτῆσαι καλῶς μᾶλλον ἠβουλήθησαν ἢ
ζῶντες τὴν Ἑλλάδ’ ἰδεῖν ἀτυχοῦσαν, πῶς οὐκ ἀνυπέρβλητον
παντὶ λόγῳ τήν αὑτῶν ἀρετήν καταλελοίπασιν; ὁμοίως
μέντοι διαλεχθῆναι τοῖς πρότερόν ποτ’ εἰρηκόσιν ἐνθάδ’ εἶναι
μοι δοκεῖ. [2] ὡς μὲν οὖν ἡ πόλις σπουδάζει περὶ τούς ἐν τῷ
πολέμῳ τελευτῶντας, ἔκ τε τῶν ἄλλων ἔστιν ἰδεῖν καὶ
μάλιστ’ ἐκ τοῦδε τοῦ νόμου, καθ’ ὃν αἱρεῖται τόν ἐροῦντ’ ἐπὶ
ταῖς δημοσίαις ταφαῖς· εἰδυῖα γάρ παρὰ τοῖς ἀγαθοῖς ἀν-
δράσιν τὰς μὲν τῶν χρημάτων κτήσεις καὶ τῶν κατὰ τόν
βίον ἡδονῶν ἀπολαύσεις ὑπερεωραμένας, τῆς δ’ ἀρετῆς καὶ
τῶν ἐπαίνων πᾶσαν τήν ἐπιθυμίαν οὖσαν, ἐξ ὧν ταῦτ’ ἂν
αὐτοῖς μάλιστα γένοιτο λόγων, τούτοις ᾠήθησαν δεῖν αὐτούς
τιμᾶν, ἵν’ ἣν ζῶντες ἐκτήσαντ’ εὐδοξίαν, αὕτη καὶ τετελευτη-
κόσιν αὐτοῖς ἀποδοθείη. [3] εἰ μὲν οὖν τὴν ἀνδρείαν μόνον
αὐτοῖς τῶν εἰς ἀρετὴν ἀνηκόντων ὑπάρχουσαν ἑώρων,
ταύτην ἂν ἐπαινέσας ἀπηλλαττόμην τῶν λοιπῶν· ἐπειδὴ δὲ
καὶ γεγενῆσθαι καλῶς καὶ πεπαιδεῦσθαι σωφρόνως καὶ
βεβιωκέναι φιλοτίμως συμβέβηκεν αὐτοῖς, ἐξ ὧν εἰκότως
ἦσαν σπουδαῖοι, αἰσχυνοίμην ἂν εἴ τι τούτων φανείην
παραλιπών. ἄρξομαι δ’ ἀπὸ τῆς τοῦ γένους αὐτῶν ἀρχῆς.

 

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

  1. Να μεταφράσετε την τρίτη παράγραφο του κειμένου <<ει μεν ουν…..αρχής>>(με μαύρα έντονα γράμματα στο κείμενο). Μονάδες 10
  2. Ποια δυσκολία αντιμετωπίζει στο να εκφωνήσει τον επικήδειο λόγο ο Δημοσθένης; Μονάδες 10
  3. Α.Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται  Μονάδες 5

Άνδρας: κλητική ενικού

Προσέταξεν: γ πληθυντικό πρόσωπο οριστικής παρακειμένου ενεργητικής φωνής

Πόλις: κλητική ενικού

Τεύξονται: γ πληθυντικο οριστικής ενεστώτα στη φωνή που βρίσκεται το ρήμα

Βεβιωκέναι: το απαρέμφατο του ενεστώτα, στην ίδια φωνή

Β.Να γράψετε τον άλλο αριθμό των 10 πρώτων κλιτών τύπων της πρώτης παραγράφου του κειμένου.    Μονάδες 5

 

  1. Α. Ἐπειδὴ τούς ἐν τῷδε τῷ τάφῳ κειμένους, ἄνδρας ἀγα-
    θούς ἐν τῷ πολέμῳ γεγονότας
    . Να γραφεί το είδος της πρότασης (1 μονάδα) η εκφορά (1 μονάδα) και να δικαιολογηθεί η εκφορά (1 μονάδα)

Β. εἰ μέν οὖν τὴν ἀνδρείαν μόνον
αὐτοῖς τῶν εἰς ἀρετὴν ἀνηκόντων ὑπάρχουσαν ἑώρων,
ταύτην ἂν ἐπαινέσας ἀπηλλαττόμην τῶν λοιπῶν.
Να γραφεί το είδος του υποθετικού λόγου (1 μονάδα) και να το μετατρέψετε στο είδος που δηλώνει το προσδοκώμενο (3 μονάδες)

Γ. Να δώσετε τη συντακτική θέση των τύπων που ζητούνται

Τη πόλει, πασιν, ομοίως,(όλες στην πρώτη παράγραφο του κειμένου, με πλάγια γράμματα            μονάδες 3

 

 

 

 

ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ (ΑΔΙΔΑΚΤΟ-ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ)

ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ (ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ)

ΛΥΣΙΑΣ, ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΟΥΣ ΧΡΗΜΑΤΩΝ ΠΡΟΣ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟΝ

ΛΥΣ 19.1–6 (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΥΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ)

Ο Αριστοφάνης έπεισε τους Αθηναίους να εκστρατεύσουν προς βοήθεια του βασιλιά της Κύπρου Ευαγόρα, που πολεμούσε εναντίον των Περσών (390 π.Χ.). Ύστερα από την αποτυχία του εγχειρήματος, θανατώθηκε χωρίς δίκη και προτάθηκε η δήμευση της περιουσίας του. Ωστόσο, μετά την απογραφή της, κάποιοι τη θεώρησαν μικρή, κατηγορώντας τους συγγενείς του και κυρίως αυτόν που είχε πλέον την ευθύνη για τη διαχείρισή της, τον πατέρα του ομιλητή και πεθερό του Αριστοφάνη, για υπεξαίρεση μέρους της. Ο ομιλητής θα προσπαθήσει να υπερασπιστεί την τιμή της οικογένειας και κυρίως να τιμήσει τη μνήμη του πατέρα του, που είχε στο μεταξύ πεθάνει, και να αποδείξει ότι, όταν πέθανε ο Αριστοφάνης, η περιουσία του δεν ξεπερνούσε τα τέσσερα τάλαντα.

    [1] Πολλήν μοι ἀπορίαν παρέχει ὁ ἀγών οὑτοσί, ὦ ἄν-
δρες δικασταί, ὅταν ἐνθυμηθῶ ὅτι, ἐάν ἐγὼ μέν μὴ νῦν
εὖ εἴπω, οὐ μόνον ἐγὼ ἀλλὰ καὶ ὁ πατήρ δόξει ἄδικος
εἶναι καὶ τῶν ὄντων ἁπάντων στερήσομαι. ἀνάγκη οὖν,
εἰ καὶ μὴ δεινός πρός ταῦτα πέφυκα, βοηθεῖν τῷ πατρὶ
καὶ ἐμαυτῷ οὕτως ὅπως ἂν δύνωμαι. [2] τήν μέν οὖν παρα-
σκευήν καὶ <τήν> προθυμίαν τῶν ἐχθρῶν ὁρᾶτε, καὶ οὐ-
δέν δεῖ περὶ τούτων λέγειν· τήν δ’ ἐμήν ἀπειρίαν πάντες
ἴσασιν, ὅσοι ἐμὲ γιγνώσκουσιν. αἰτήσομαι οὖν ὑμᾶς δί-
καια καὶ ῥᾴδια χαρίσασθαι, ἄνευ ὀργῆς καὶ ἡμῶν ἀκοῦ-
σαι, ὥσπερ <καὶ> τῶν κατηγόρων. [3] ἀνάγκη γάρ τόν ἀπο-
λογούμενον, κἂν ἐξ ἴσου ἀκροᾶσθε, ἔλαττον ἔχειν. οἱ μέν
γάρ ἐκ πολλοῦ χρόνου ἐπιβουλεύοντες, αὐτοὶ ἄνευ κινδύ-
νων ὄντες, τὴν κατηγορίαν ἐποιήσαντο, ἡμεῖς δὲ ἀγωνιζό-
μεθα μετὰ δέους καὶ διαβολῆς καὶ κινδύνου <τοῦ> μεγί-
στου. εἰκός οὖν ὑμᾶς εὔνοιαν πλείω ἔχειν τοῖς ἀπολογου-
μένοις.
[4] οἶμαι γάρ πάντας ὑμᾶς εἰδέναι ὅτι πολλοὶ ἤδη
πολλὰ καὶ δεινὰ κατηγορήσαντες παραχρῆμα ἐξηλέγχθη-
σαν ψευδόμενοι οὕτω φανερῶς, ὥστε ὑπὸ πάντων τῶν
παραγενομένων μισηθέντες ἀπελθεῖν· οἱ δ’ αὖ μαρτυρή-
σαντες τὰ ψευδῆ καὶ ἀδίκως ἀπολέσαντες ἀνθρώπους ἑάλω-
σαν, ἡνίκα οὐδέν ἦν ἔτι πλέον τοῖς πεπονθόσιν.

 

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1.Να μεταφράσετε την τρίτη παράγραφο του κειμένου <<ανάγκη γαρ…απολογουμένοις>>

Μονάδες 10

2.Γιατί θεωρεί δύσκολη τη θέση που βρίσκεται ο ομιλητής και τι θεωρεί ότι είναι ανάγκη να κάνει;                                                                        Μονάδες 10

 

3.Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται: (5 μονάδες)

Διαβολής: ονομαστική πληθυντικού

Εγώ:  δοτική πληθυντικού του τρίτου προσώπου της αντωνυμίας

Αιτήσομαι: α ενικό πρόσωπο του υπερσυντέλικου της οριστικής της ίδιας φωνής

Πατήρ: κλητική ενικού

Εποιήσαντο: β πρόσωπο  ενικού ,προστακτικής ενεστώτα μέσης φωνής

 

4.Να απαντήσετε με ένα Σ ή Λ, ανάλογα με το αν είναι σωστή ή λανθασμένη η πρόταση που ακολουθεί   (5 μονάδες)

Πέφυκα (α παράγραφος): είναι παρακείμενος του ρήματος φύω

Γιγνώσκουσιν: (β παράγραφος): είναι μέλλοντας του ρήματος γνωρίζω

Ενθυμηθώ (α παράγραφος): ενεστώτας του ενθυμούμαι

Πλείω (γ παράγραφος): συγκριτικός βαθμός του επιθέτου πολύς

Βοηθείν (α παράγραφος): απαρέμφατο ενεστώτα του βοηθώ

 

5.Να δώσετε τη συντακτική θέση των παρακάτω λέξεων του κειμένου (με πλάγια γράμματα στο κείμενο) (5 μονάδες)

Ο αγών, άδικος, των εχθρών, μισηθέντες, απελθείν

 

  1. απολέσαντες: α.(δ παράγραφος) . Να γράψετε το είδος της μετοχής (1 μονάδα) και να τη μετατρέψετε σε πρόταση (2 μονάδες)

β.<< ἐάν ἐγὼ μέν μὴ νῦν
εὖ εἴπω, οὐ μόνον ἐγὼ ἀλλὰ καὶ ὁ πατήρ δόξει ἄδικος
εἶναι καὶ τῶν ὄντων ἁπάντων στερήσομαι
.>>.Να μετατρέψετε τον υποθετικό λόγο στο είδος που δηλώνει το πραγματικό  (2 μονάδες)

 

 

 

ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ (ΑΔΙΔΑΚΤΟ-ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ)

 

ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ (ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ) Γ ΛΥΚΕΙΟΥ-ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

ΛΥΣΙΑ ΛΟΓΟΣ <<ΥΠΕΡ ΑΔΥΝΑΤΟΥ>> ,ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΙ 1-4 (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΥΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ)

 

 

Ο ομιλητής, άνθρωπος με φυσική αναπηρία, μιλώντας στη Βουλή των Πεντακοσίων, προσπαθεί να διατηρήσει το δικαίωμα να λαμβάνει το ετήσιο χρηματικό επίδομα που χορηγούσε το δημόσιο ταμείο στους ανάπηρους και τους φτωχούς.Στο προοίμιο του λόγου, αναφέρεται αναλυτικά στην κατηγορία εναντίον του και στο πόσο-κατ’ αυτόν- άδικη είναι.

    [1] Οὐ πολλοῦ δέω χάριν ἔχειν, ὦ βουλή, τῷ κατηγόρῳ,
ὅτι μοι παρεσκεύασε τόν ἀγῶνα τουτονί.
πρότερον γαρ
οὐκ ἔχων πρόφασιν ἐφ’ ἧς τοῦ βίου λόγον δοίην, νυνὶ διὰ
τοῦτον εἴληφα. καὶ πειράσομαι τῷ λόγῳ τοῦτον μέν ἐπι-
δεῖξαι ψευδόμενον, ἐμαυτόν δὲ βεβιωκότα μέχρι τῆσδε τῆς
ἡμέρας ἐπαίνου μᾶλλον ἄξιον ἢ φθόνου· διὰ γαρ οὐδέν
ἄλλο μοι δοκεῖ παρασκευάσαι τόνδε μοι τόν κίνδυνον
οὗτος ἢ διὰ φθόνον. [2] καίτοι ὅστις τούτοις φθονεῖ οὓς οἱ ἄλ-
λοι ἐλεοῦσι, τίνος ἂν ὑμῖν ὁ τοιοῦτος ἀποσχέσθαι δοκεῖ
πονηρίας; εἰ μέν γαρ ἕνεκα χρημάτων με συκοφαντεῖ ―·
εἰ δ’ ὡς ἐχθρόν ἑαυτοῦ με τιμωρεῖται, ψεύδεται· διὰ γαρ τήν
πονηρίαν αὐτοῦ οὔτε φίλῳ οὔτε ἐχθρῷ πώποτε ἐχρησάμην
αὐτῷ. [3] ἤδη τοίνυν, ὦ βουλή, δῆλός ἐστι φθονῶν, ὅτι τοιαύτῃ
κεχρημένος συμφορᾷ τούτου βελτίων εἰμὶ πολίτης. καὶ γαρ
οἶμαι δεῖν, ὦ βουλή, τὰ τοῦ σώματος δυστυχήματα τοῖς τῆς
ψυχῆς ἐπιτηδεύμασιν ἰᾶσθαι, [καλῶς]. εἰ γαρ ἐξ ἴσου τῇ
συμφορᾷ καὶ τήν διάνοιαν ἕξω καὶ τόν ἄλλον βίον διάξω,
τί τούτου διοίσω;

[4] Περὶ μὲν οὖν τούτων τοσαῦτά μοι εἰρήσθω· ὑπέρ ὧν
δέ μοι προσήκει λέγειν, ὡς ἂν οἷόν τε διὰ βραχυτάτων
ἐρῶ. φησὶ γαρ ὁ κατήγορος οὐ δικαίως με λαμβάνειν τὸ
παρὰ τῆς πόλεως ἀργύριον· καὶ γαρ τῷ σώματι δύνασθαι
καὶ οὐκ εἶναι τῶν ἀδυνάτων, καὶ τέχνην ἐπίστασθαι τοιαύ-
την ὥστε καὶ ἄνευ τοῦ διδομένου τούτου ζῆν
.

 

 

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

  1. Να μεταφράσετε την τέταρτη παράγραφο του κειμένου (περί μεν….ζήν)

Μονάδες 10

 

2.Ποιά είναι η στάση του αδύνατου απέναντι στον κατήγορο; (5 μονάδες) και τι- κατά τη γνώμη σας –θα προσπαθήσει να αποδείξει με το λόγο αυτό;(5 μονάδες)

 

3.Να δώσετε τη συντακτική θέση των παρακάτω λέξεων του κειμένου (με πλάγια γράμματα). Οι λέξεις είναι οι εξής: χάριν, έχων, φθόνου, πονηρίας, πολίτης (5 μονάδες)

4α.Να βρείτε το είδος του υποθετικού λόγου του κειμένου εἰ μεν γαρ ἕνεκα χρημάτων με συκοφαντεῖ ―·
εἰ δ’ ὡς ἐχθρόν ἑαυτοῦ με τιμωρεῖται, ψεύδεται
(1 μονάδα)και να το μετατρέψετε στο είδος που δηλώνει το προσδοκώμενο (2 μονάδες)

β. Να μεταφέρετε στον πλάγιο λόγο την πρώτη περίοδο του κειμένου(υπογραμμισμένο κείμενο), με εξάρτηση από τη φράση <<ούτος έλεγεν…>>  .Αυτό να γίνει με όλους τους δυνατούς τρόπους (3 μονάδες)

5.Να γράψετε τους τύπους: (5 μονάδες)

Έχων: β πρόσωπο του ενικού  προστακτικής αορίστου β , ενεργητικής φωνής

Τιμωρείται: γ πληθυντικό πρόσωπο παρατατικού, μέσης φωνής

Βελτίων: να γραφεί η γενική του πληθυντικού του αρσενικού γένους

Διοίσω: το β πρόσωπο του ενικού της οριστικής του αορίστου β στη φωνή που βρίσκεται

Είληφα: το β πρόσωπο του πληθυντικού , της προστακτικής του αορίστου β , στη φωνή που βρίσκεται

6.Να μεταφέρετε στον άλλο αριθμό όλους τους κλιτούς  τύπους της δεύτερης παραγράφου του κειμένου, που σας δίνονται πιο κάτω. Να αφήσετε αμετάβλητο τον τύπο<< φθονεί>>.

(5 μονάδες)

καίτοι ὅστις τούτοις φθονεῖ οὓς οἱ ἄλ-
λοι ἐλεοῦσι, τίνος ἂν ὑμῖν ὁ τοιοῦτος ἀποσχέσθαι δοκεῖ
πονηρίας;

ΠΑΡΑΛΛΗΛΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΓΙΑ ΕΞΕΤΑΣΗ -ΑΡΧΑΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΑΡΑΛΛΗΛΟ ΚΕΙΜΕΝΟ-ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

Πολιτικά Ενότητα 20

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

 

Ότι πρέπει, λοιπόν, να θεσπίσουμε νόμους για την παιδεία και ότι αυτήν πρέπει να (την) κάνουμε ίδια για όλους (ή: να έχει δημόσιο χαρακτήρα), είναι φανερό· ποιος λοιπόν θα πρέπει να είναι ο χαρακτήρας αυτής της παιδείας και με ποιον τρόπο πρέπει αυτή να παρέχεται, (αυτά) είναι ανάγκη να μη διαφύγουν της προσοχής μας. Γιατί σήμερα υπάρχουν διαφορετικές απόψεις ως προς το εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Πράγματι, δεν έχουν όλοι τη γνώμη ότι πρέπει να μαθαίνουν οι νέοι τα ίδια, ούτε με στόχο την αρετή ούτε με στόχο την άριστη ζωή ούτε είναι φανερό αν (η παιδεία) πρέπει να έχει στόχο της περισσότερο την άσκηση και την καλλιέργεια του νου ή τη διαμόρφωση ηθικού χαρακτήρα· αν ξεκινήσουμε από την εκπαίδευση που παρέχεται σήμερα, η έρευνά μας θα βρεθεί αντιμέτωπη με μεγάλη σύγχυση και δεν είναι καθόλου φανερό αν (η παιδεία) οφείλει να επιδιώκει αυτά που είναι χρήσιμα για τη ζωή ή αυτά που οδηγούν στην αρετή ή αυτά που απλώς προάγουν τη γνώση (γιατί όλες αυτές οι απόψεις έχουν βρει κάποιους υποστηρικτές)· και σχετικά με αυτά που οδηγούν στην αρετή δεν υπάρχει καμιά απολύτως συμφωνία (εξάλλου καταρχήν δεν έχουν όλοι την ίδια ιδέα για την αρετή που τιμούν· επομένως, είναι φυσικό να υποστηρίζουν διαφορετικές γνώμες και ως προς την άσκησή της). Είναι λοιπόν φανερό ότι (οι νέοι) πρέπει να διδάσκονται από τα χρήσιμα τα πιο απαραίτητα· όμως είναι φανερό ότι όχι όλα, δεδομένου ότι οι ασχολίες διακρίνονται σε αυτές που ταιριάζουν σε ελεύθερους ανθρώπους και σε αυτές που δεν ταιριάζουν σε ελεύθερους ανθρώπους και ότι από τα χρήσιμα πράγματα πρέπει να μαθαίνουν όσα δεν θα κάνουν αυτόν που τα μαθαίνει βάναυσο. Και πρέπει να θεωρούμε ότι είναι βάναυση αυτή η ασχολία και αυτή η τέχνη και η μάθηση, που κάνει το σώμα ή το μυαλό των ελεύθερων ανθρώπων ακατάλληλο για την άσκηση και τα έργα της αρετής.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

.

 

 

 

Με οδηγό μας την ενότητα 20 των Πολιτικών και την άποψη του Αριστοτέλη για τους στόχους που πρέπει να έχει η παιδεία, να βρείτε ομοιότητες και διαφορές με την άποψη του Ευάγγελου Παπανούτσου,που παρατίθεται πιο κάτω , για την αξία της μάθησης.(Να επικεντρωθείτε στα χωρία με μαύρα έντονα γράμματα).

 

ΜΕ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ, Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΠΡΟΣΑΡΜΟΖΕΤΑΙ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΤΟ ΑΛΛΑΖΕΙ: όπως μετατρέπουμε την έρημο σε περιβόλι, έτσι με τη μάθηση γινόμαστε ικανοί να αλλάξουμε το ρεύμα της ιστορίας.

Με τη μάθηση που είναι φαινόμενο καθολικό μέσα στο σύμπαν της ζωής, κάθε ζωντανό ον επιδιώκει και πραγματοποιεί δυο σκοπούς: α] δραστηριοποιεί και κατευθύνει τις δυνάμεις του για να προσαρμοστεί όσο γίνεται καλύτερα, στο φυσικό και (αν είναι άνθρωπος) στο ιστορικό περιβάλλον β] αποκτά την ικανότητα και τα μέσα ν’ αλλάζει τούτο το περιβάλλον, να το τροποποιεί, να το αναμορφώνει, για να επιτύχει την ικανοποίηση των αναγκών και (αν είναι άνθρωπος) των φιλοδοξιών του.

ΜΕ ΤΗΝ ΜΑΘΗΣΗ ΑΛΛΑΖΟΥΜΕ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΜΑΣ ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ
Κατά βάθος, οι δυο αυτές διαδικασίες είναι αλληλένδετες και αλληλέγγυες, η μία συμπληρώνει και εξασφαλίζει την άλλη. Για τούτο μπορούμε να τις συμπλέξουμε μέσα σ’ ένα και τον ίδιο ορισμό. Με τη μάθηση λοιπόν, κατά την πλατύτερη έννοια της, όπως μπορούμε να μετατρέψουμε την έρημο σε περιβόλι, έτσι γινόμαστε ικανοί να αλλάξουμε και το ρεύμα της Ιστορίας, να εγκαινιάσουμε μιαν άλλη αντίληψη των πραγμάτων, μιαν άλλη ευαισθησία, άλλα ηθικά μέτρα, άλλες κοσμολογικές ιδέες. Τότε η μάθηση φτάνει στο πλήρωμά της. Όταν είναι μεταβολή όχι μόνο του εαυτού μας στη σχέση του με το φυσικό και ιστορικό κόσμο, αλλά και του φυσικού και του ιστορικού κόσμου σε σχέση με μας.

 

Μία βόλτα…

Μία βόλτα

Βγήκα μια βόλτα στην πόλη,

Μια βόλτα στο άχαρο,

το τυχαίο

το αλαφροΐσκιωτο μέλλον

Οι άνθρωποι γύρω μου

ζούσαν την κανονικότητα

ένα μηχανάκι πιο κει πεσμένο κάτω

από τον αέρα

τίποτα δεν άλλαξε.

Ο πελεκάνος θα συνεχίσει να γεννά

τα αυγά του

και απ’αυτά να βγαίνουν ίδια πουλιά μ’αυτόν.

Δεν υπάρχει κανείς να σπάσει τ’αυγά

Να τα κάνει ομελέτα..

Ίσως ποτέ δεν υπήρξε…

 

Αλλαγή μεγέθους γραμματοσειράς
Αντίθεση