ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

1  Η ιστορία δείχνει ότι οι μετακινήσεις πληθυσμών δεν είναι σύγχρονο γεγονός αλλά διαχρονικό. Συγκεκριμένα, η ταχύτητα, ο ρυθμός και ο χρόνος των μετακινήσεων προσφύγων-μεταναστών οφείλονται σε διάφορους παράγοντες, όπως είναι οι άθλιες οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες, οι πόλεμοι, οι εισβολές, οι δικτατορίες, η έλλειψη της ασφάλειας και της ειρήνης, η επιστημονική και ακαδημαϊκή μετανάστευση κλπ.

2 Εξαιτίας της διεθνούς πολιτικής, το προσφυγικό έχει μετατραπεί σε ένα από τα μεγαλύτερα δράματα της ανθρώπινης ιστορίας. Από το 2001 το εύφλεκτο ζήτημα πήρε δραματικές διαστάσεις, καθώς οι δυτικές εισβολές στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ εκτόπισαν εκατομμύρια ανθρώπων και ο συνεχιζόμενος πόλεμος στις δύο χώρες κατευθύνει το ρεύμα των προσφύγων προς την Ευρώπη. Έτσι, κράτη με οικονομική κρίση, όπως η Ελλάδα, βρέθηκαν αντιμέτωπα με χιλιάδες πρόσφυγες, ενώ οι κυβερνήσεις που προκάλεσαν τις ανθρώπινες τραγωδίες δε στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων.

3 Η διάκριση της έννοιας του πρόσφυγα, που κινδυνεύει η ζωή του (π. χ. η περίπτωση των Σύριων) από την έννοια του μετανάστη, που επιδιώκει την καλυτέρευση της οικονομικής του κατάστασης, μετοικώντας σε άλλη πλούσια χώρα με προοπτικές, έχει ιδιαίτερη σημασία για την αντικειμενική μελέτη των λόγων και διαστάσεων του προσφυγικού ζητήματος. Για αυτό η ανάλυση της περίπτωσης της Συρίας θεωρείται ιδανική, για να διευκρινιστούν οι διαστάσεις του προσφυγικού ζητήματος.

4 Η Συρία, ιστορικά, ίσως είναι η μοναδική χώρα στον κόσμο που δέχτηκε τόσους πολλούς πρόσφυγες και μετανάστες. Για παράδειγμα, καλωσόρισε Τσερκέζους του Καύκασου από τον 19ο αιώνα, Τουρκεμένους, Αρμένιους εξαιτίας των σφαγών κατά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, Έλληνες της Μικράς Ασίας 1922, παλαιστίνιους του 1948 και του 1967, Κούρδους πρόσφυγες σε διάφορες περιόδους εξαιτίας των διωγμών από γειτονικές χώρες, Κουβεϊτιανούς λόγω εισβολής του Σαντάμ Χουσεΐν στη χώρα τους το 1990, Ιρακινούς πρόσφυγες το 2003, Λιβανέζους το 2006 εξαιτίας του πολέμου με το Ισραήλ.

5 Τα βίαια κυβερνητικά στρατιωτικά μέτρα του καθεστώτος Άσαντ προκάλεσαν τη φυγή περίπου 5 εκ. ανθρώπων εκτός χώρας και 6 εντός, λόγω των καθημερινών βομβαρδισμών των αστικών κέντρων που ξεφεύγουν από τον έλεγχο του καθεστώτος, με ισχυρούς πυραύλους και βαρέλια γεμάτα από εκρηκτικές επικίνδυνες ύλες. Οι πιθανότητες να μείνει ένας άνθρωπος ζωντανός στις βομβαρδισμένες περιοχές ανέρχονται στο μηδέν. Έτσι, η διάσχιση της θάλασσας προς την Ευρώπη τους εκθέτει σε κίνδυνο με μισές πιθανότητες να πνιγούν και μισές να επιβιώσουν. Οι πρόσφατες στατιστικές γερμανικές υπηρεσίες έδειξαν ότι το 70% των Σύριων προσφύγων εγκαταλείπει τη χώρα του εξαιτίας του καθεστώτος.

6 Σήμερα, το προσφυγικό, σε αντίθεση με το παρελθόν, επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες, όπως της θρησκείας, του χρώματος, της καταγωγής, του χρήματος, της προπαγάνδας και των εθνικιστικών τάσεων. Για παράδειγμα, τα ευρωπαϊκά εθνικιστικά κινήματα προσπαθούν να εκμεταλλευθούν το προσφυγικό για την αύξηση της επιρροής τους και των εδρών τους στα εθνικά κοινοβούλια, ενώ ταυτόχρονα ορισμένες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έχουν χάσει σημαντικά ποσοστά των ψηφοφόρων εξαιτίας των προσφύγων.

Επιπρόσθετα, τρομοκράτες και εγκληματίες πολέμου επιχειρούν να εισβάλουν στην Ευρώπη εκμεταλλευόμενοι το άσυλο σαν απλοί πρόσφυγες. Για αυτό η συνεργασία των κυβερνήσεων με τους πραγματικούς πρόσφυγες θα συντελούσε, εξαιρετικά, στην αποκάλυψη τέτοιων επικίνδυνων φαινομένων. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η βοήθεια Μαροκινών πολιτών και αρχών συνέβαλε σημαντικά στην εξιχνίαση των τρομοκρατών που χτύπησαν το Παρίσι.

7 Ο αριθμός των προσφύγων εντάσσεται και αυτός στο «προσφυγικό παζάρι»με αποτέλεσμα, ορισμένες κυβερνήσεις να μεγεθύνουν τον αριθμό των προσφύγων στη χώρα τους επιδιώκοντας περισσότερα οικονομικά οφέλη. Επίσης ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες εκφράζουν την αγανάκτησή τους για το μεγάλο αριθμό προσφύγων που δέχθηκε η χώρα τους και ξεχνάνε ότι αρκετοί από αυτούς είχαν ζήσει σε αδύναμες, οικονομικά, ευρωπαϊκές χώρες, όπως οι χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης.

8 H ανάληψη των ευθυνών εκ μέρους των Ευρωπαίων ηγετών είναι ένα σημαντικό βήμα για τη λύση του προβλήματος. Μία συλλογική θετική στάση της ΕΕ θα άλλαζε σημαντικά τις εξελίξεις και θα βοηθούσε, με τις πολιτικές πρωτοβουλίες, στην αντιμετώπιση του συριακού.

Άρθρο από το διαδίκτυο  http://www.huffingtonpost.gr/aref-alobeid/-_4748_b_9521404.html

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1. Να δώσετε την περίληψη του κειμένου σε 90-110 λέξεις 25 μονάδες

2.Να αναφέρετε τον τρόπο ανάπτυξης της πρώτης παραγράφου του κειμένου και να τον αιτιολογήσετε, με αναφορά στο κείμενο              10 μονάδες

3.Να αναφέρετε τον τρόπο και τα μέσα πειθούς της δεύτερης παραγράφου του κειμένου (με αναφορά στο κείμενο).

10 μονάδες

4.Να επιβεβαιώσετε ή να διαψεύσετε το περιεχόμενο των παρακάτω προτάσεων, με Σ ή Λ

Α.Ο πόλεμος είναι μια από τις αιτίες της προσφυγιάς

Β.Ο πρόσφυγας δεν έχει διαφορά από τον μετανάστη

Γ.   Σήμερα, το προσφυγικό, σε αντίθεση με το παρελθόν,  δεν επηρεάζεται από παράγοντες, όπως της θρησκείας, του χρώματος, της καταγωγής, του χρήματος, της προπαγάνδας και των εθνικιστικών τάσεων

Δ.    H ανάληψη των ευθυνών εκ μέρους των Ευρωπαίων ηγετών είναι ένα σημαντικό βήμα για τη λύση του προβλήματος της προσφυγιάς                10 μονάδες

5.Να δώσετε τα αντώνυμα των παρακάτω λέξεων του κειμένου

Πόλεμος,  αντικειμενική ,  αδύναμες,    οφέλη,   επικίνδυνων       5 μονάδες

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ

Είναι αλήθεια ότι το προσφυγικό πρόβλημα στην εποχή της παγκοσμιοποίησης που ζούμε είναι από τα πιο φλέγοντα στη σημερινή Ευρώπη. Σε ένα άρθρο που θα δημοσιευτεί στην ιστοσελίδα του σχολείου σας , να αναφερθείτε στις αιτίες του προβλήματος και να μιλήσετε για τις πρωτοβουλίες που πρέπει να πάρει η Ευρωπαϊκή ένωση για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα στο πλαίσιο της Δημοκρατίας και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων

(500-600 λέξεις)            40 μονάδες

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ:ΠΟΙΟΣ ΦΤΑΙΕΙ;

Γεώργιος Μπαμπινιώτης

Βιώνουμε τα τελευταία χρόνια μια συνεχή υποβάθμιση τής Δημόσιας Εκπαίδευσης σε όλες τις βαθμίδες της. Κύρια αιτία η οικονομική κρίση. Βασική αιτία βιαστικά, άστοχα και ανεπεξέργαστα νομοθετήματα. Καθοριστική αιτία στρεβλώσεις στη συμπεριφορά όλων των παραγόντων τής Παιδείας μας. Λανθάνουσα αιτία η απαιδευσία προσώπων στα κέντρα λήψεως αποφάσεων. Πρώτιστη αιτία η κομματική εκμετάλλευση τής Εκπαίδευσης με επικεφαλής μερικούς άμαθους μαθητές, ακάτεχους φοιτητές και άσοφους δασκάλους.

Κι όλα αυτά με θλιβερό και απροστάτευτο θύμα τη Δημόσια Εκπαίδευση όλων των βαθμίδων. Μια εκπαίδευση μονίμως υποχρηματοδοτούμενη, συχνά και με πολιτικής σκοπιμότητας αλόγιστες δαπάνες (πρβλ. την ίδρυση πλήθους αχρείαστων πανεπιστημιακών τμημάτων στη θέση ανάλογων μεταπτυχιακών προγραμμάτων). Μια εκπαίδευση αναξιολόγητη ή πρόχειρα έως βεβιασμένα αξιολογούμενη με «πρωτότυπες» διαδικασίες.

Μια εκπαίδευση με ελάχιστη έως ανύπαρκτη προβλεψιμότητα ως προς την επιτέλεση των καθοριστικών λειτουργιών της: διδασκαλία και άσκηση μαθητών/φοιτητών με κάλυψη τής προβλεπόμενης ύλης, αντικειμενική αξιολόγηση διδασκόντων και διδασκομένων σε σχέση με την επίτευξη των στόχων, συνεργασία για την αντιμετώπιση εκπαιδευτικών προβλημάτων, διορθωτικές παρεμβάσεις και βελτίωση τής ποιότητας τού εκπαιδευτικού έργου κ.λπ. Μια εκπαίδευση που είτε με την έλλειψη τού απαιτούμενου διδακτικού προσωπικού είτε με την έλλειψη υποδομών και ελέγχου ως προς το επιτελούμενο έργο είτε με επαναλαμβανόμενες χρονοβόρες, ψυχοφθόρες και αναποτελεσματικές καταλήψεις γεννά δυσθυμία, σύγχυση, απογοήτευση και αγανάκτηση σε διδάσκοντες, διδασκομένους, γονείς και πολίτες τής κοινωνίας.

Μια εκπαίδευση που η σύγκριση με το επίπεδο τής Δημόσιας Εκπαίδευσης των χωρών τής Ευρώπης –  και μεγάλου μέρους τής ιδιωτικής εκπαίδευσης στην ίδια τη χώρα μας – την αδικεί, την εκθέτει και την μειώνει στα μάτια τής κοινής γνώμης, που δεν γνωρίζει πάντοτε τα πραγματικά δεδομένα και τα αίτια τής κατάστασης. Ο Ελληνας πολίτης γνωρίζει ότι το σχολείο των παιδιών του έχει προβλήματα, ότι υποχρεώνεται να συμπληρώνει με δικά του χρήματα (ξένες γλώσσες, φροντιστήρια, ιδιαίτερα κ.ά.) αυτά που θα έπρεπε να προσφέρει το δημόσιο σχολείο, όπως γνωρίζει πικρά ότι ο μακρός αγώνας του να φοιτήσει το παιδί του σ’ ένα Πανεπιστήμιο δεν δικαιώνεται από την κατάσταση που τείνει να επικρατήσει στην Ανώτατη Εκπαίδευση.

Η απογοήτευση μάλιστα μαθητών/φοιτητών και γονέων, η πικρία και η αγανάκτησή τους μεγαλώνουν όταν διαπιστώνουν ότι σε όλες τις βαθμίδες τής Δημόσιας Εκπαίδευσης (σχολεία, πανεπιστήμια) υπάρχει και ένα εξαιρετικό δυναμικό διδασκόντων που καθόλου δεν υστερεί έναντι των συναδέλφων τους των προηγμένων χωρών (ο γράφων έχει προσωπική πείρα από τις χιλιάδες των φοιτητών και των συναδέλφων του στη μακρά εκπαιδευτική του σταδιοδρομία), στο οποίο άλλωστε οφείλεται ό,τι καλό, ποιοτικό και αισιόδοξο επιτελείται στη Δημόσια Εκπαίδευση, παρά την παθογένεια που αδρομερώς περιγράψαμε.

Αν έτσι έχουν τα πράγματα, γεννάται το ερώτημα «τίς πταίει;». Πού οφείλεται η κακοδαιμονία τής Δημόσιας Εκπαίδευσης και πώς αντιμετωπίζεται; Οφείλεται, κυρίως, σε μια συνολική αντίληψη των πολιτικών μας κομμάτων – ιδίως αυτών που έχουν κυβερνήσει τη χώρα – ότι ο πολιτισμός και η Παιδεία είναι ήσσονος σημασίας τομείς, γι’ αυτό και απουσιάζουν παντελώς από τις πολιτικές συζητήσεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα κονδύλια για τον πολιτισμό στην Ελλάδα είναι τα μικρότερα στον προϋπολογισμό, ενώ και η Εκπαίδευση εν σχέσει προς τις πραγματικές της ανάγκες μονίμως υποχρηματοδοτείται, με αποκορύφωμα την τραγική κατάσταση που επικρατεί σήμερα.

Αυτό σημαίνει ότι Πολιτισμός και Παιδεία, οι δύο κύριοι πόλοι στους οποίους μπορεί να στηριχθεί ουσιαστικά και μακροπρόθεσμα η ανάπτυξη αυτής τής χώρας, είναι υποβαθμισμένοι στη συνείδηση των κυβερνώντων αλλά και τού πολιτικού κόσμου γενικότερα. Αποτέλεσμα: το μόνο πεδίο στο οποίο θα έπρεπε να υπάρξει μια συμφωνία των κομμάτων για βασικά ζητήματα και κοινή υπερκομματική πολιτική έχει μεταβληθεί σε πεδίο συγκρούσεων για εντυπωσιασμό ή και αποπροσανατολισμό τής κοινής γνώμης και άγρας ψήφων.

Απουσιάζουν αισθητά από την Εκπαίδευση μια συνεχής, επίσημη, έγκυρη ενημέρωση και συναφής διάλογος για τα μεγάλα εκπαιδευτικά ζητήματα (μαθητές και γονείς λ.χ. είναι ανενημέρωτοι για το τι προσφέρει η «τράπεζα θεμάτων» και ποιους σημαντικούς σκοπούς εξυπηρετεί). Λείπουν πάνω απ’ όλα η απαραίτητη πνευματική ηρεμία, η ουσιαστική συνεργασία δασκάλων με μαθητές και η αγάπη των μαθητών για το σχολείο τους και των φοιτητών για το πανεπιστήμιό τους.

ΤΟ ΒΗΜΑ 14/12/2014

Ο κ. Γεώργιος Μπαμπινιώτης είναι καθηγητής της Γλωσσολογίας, τ. πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1.Να δώσετε την περίληψη του κειμένου (100-120 λέξεις)  Μονάδες  25

2. Να αναπτύξετε την άποψη του συγγραφέα σε 90-110 λέξεις

<<Πολιτισμός και Παιδεία, οι δύο κύριοι πόλοι στους οποίους μπορεί να στηριχθεί ουσιαστικά και μακροπρόθεσμα η ανάπτυξη αυτής τής χώρας, είναι υποβαθμισμένοι στη συνείδηση των κυβερνώντων αλλά και τού πολιτικού κόσμου γενικότερα>>.                      Μονάδες   15

3.Να βρείτε τα δομικά μέρη και τον τρόπο ανάπτυξης της πρώτης παραγράφου του κειμένου και να τον αιτιολογήσετε (τον τρόπο ανάπτυξης).    Μονάδες 15

4.Με ποιόν τρόπο (επαγωγικό, παραγωγικό)αναπτύσσεται η τρίτη παράγραφος του κειμένου;                                                                                             Μονάδες 05

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ

Το εκπαιδευτικό σύστημα είναι βασικός θεσμός σε μια ευνομούμενη πολιτεία.

Σε ένα άρθρο που θα δημοσιευτεί στην ιστοσελίδα του σχολείου, να αναφερθείτε στα προβλήματα που υπάρχουν στη δημόσια εκπαίδευση, σήμερα στην Ελλάδα και να προτείνετε τρόπους αντιμετώπισης από τους νέους και την πολιτεία, μέσω του ρόλου των θεσμών.              (500-600 λέξεις)      Μονάδες 40

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 

Πιερ-Αντρέ Ταγκιέφ

Η άνοδος του λαϊκισμού

Δεν είναι εύκολο να ορίσουμε τον λαϊκισμό. Η δυσκολία πηγάζει από το γεγονός ότι ο λαϊκισμός δεν είναι μια πολιτική ιδεολογία με προσδιορισμένα τα βασικά της γνωρίσματα, όπως είναι λ.χ. ο σοσιαλισμός ή ο φιλελευθερισμός. Είναι αντίθετα μια έννοια που παραπέμπει σε πολλαπλά και διαφορετικά φαινόμενα, τα οποία μπορεί να ανιχνευτούν τόσο στη Δεξιά όσο και στην Αριστερά. Υπάρχουν ωστόσο και ορισμένα κοινά γνωρίσματα στη θεωρία και την πράξη των λαϊκιστικών κομμάτων και κινημάτων.

Το βιβλίο του Γάλλου φιλοσόφου και ιστορικού των ιδεών Πιερ-Αντρέ Ταγκιέφ μάς βοηθάει να κατανοήσουμε τόσο την ενότητα όσο και την πολυμορφία του σύγχρονου λαϊκισμού.

Ο λαϊκισμός επικαλείται τον λαό και τάσσεται με το μέρος του και εναντίον των ελίτ. Και η δημοκρατία δίνει πρωταγωνιστικό ρόλο στον λαό, αφού στηρίζεται στην αρχή της λαϊκής κυριαρχίας. Στηρίζεται όμως ταυτόχρονα και σε ένα σύνολο κανόνων και θεσμικών διαδικασιών, τις οποίες ο λαϊκισμός αντιμετωπίζει με δυσπιστία ή θέλει να τις καταστρατηγεί. Ο λαός θεωρείται από τους λαϊκιστές ως η πηγή και ο κάτοχος όλων των θετικών αρετών και αξιών. Ο λαϊκισμός εξυψώνει τον λαό και τον αναγορεύει σε αντικείμενο λατρείας, σε μοναδικό θεμέλιο του πολιτικού ή ακόμη και σε σωτηριολογική αρχή. Ο λαϊκιστικός λόγος, που βασίζεται συνήθως σε μιαν απλοϊκή και μανιχαϊκή1 ερμηνεία της πραγματικότητας, αυξάνει τη δημαγωγία στον πολιτικό ανταγωνισμό και υποβαθμίζει την ανάγκη για σοβαρή προγραμματική επεξεργασία. Ο λαϊκισμός μετεωρίζεται μεταξύ της απόρριψης της πολιτικής, του υπερδημοκρατικού αιτήματος να αναθέσουμε απευθείας στον λαό τη διαχείριση των κοινών και του πειρασμού να εμπιστευτούμε την έκφραση της φωνής του λαού σε έναν αυταρχικό ηγέτη.

Οι λαϊκιστές ηγέτες υπόσχονται την κατάργηση της απόστασης ή ακόμη και κάθε διαφοράς μεταξύ κυβερνώντων και κυβερνωμένων. Και απορρίπτουν τις μεσολαβήσεις που παρεμποδίζουν τη σύμπτωση του ενιαίου λαού με τους ιθύνοντές του ή τον υπέρτατο ηγέτη του. Αυτή η απόρριψη μπορεί να γίνεται στο όνομα του ριζοσπαστικού αιτήματος της άμεσης δημοκρατίας, αλλά μπορεί να γίνεται και στο όνομα μιας ρητά αντιδημοκρατικής αντίληψης. Σε κάθε περίπτωση, ο λαϊκισμός υπόσχεται μαγικές λύσεις σε πολύπλοκα προβλήματα. Για να κατανοήσουμε καλύτερα το λαϊκιστικό φαινόμενο, πρέπει να πάρουμε υπόψη μας ότι ο λαϊκισμός δεν είναι μόνο η έκφραση μιας αυταπάτης, αλλά είναι ταυτόχρονα και έκφραση μιας μεγάλης δυσαρέσκειας, το σύμπτωμα μιας υπαρκτής κρίσης. Ο λαϊκισμός γεννιέται και διαδίδεται στο έδαφος του ιστορικού πεσιμισμού, της ανασφάλειας, της αβεβαιότητας και της απελπισίας που προκαλεί η παρακμή της ευρωπαϊκής ουτοπίας. Οταν στην Ευρώπη εφαρμόζονται κοινωνικά άδικες πολιτικές λιτότητας, με τις οποίες καλούνται οι λαοί να πληρώσουν για τα λάθη των κυρίαρχων ελίτ, τότε μοιραία στην κρίση της πολιτικής αντιπροσώπευσης έρχεται να προστεθεί μια βαθύτερη κρίση εμπιστοσύνης, που πλήττει τα προγράμματα, τις πολιτικές θέσεις και τις ηγετικές μορφές όλων σχεδόν των πολιτικών σχηματισμών.

Επισκοπώντας τις διάφορες κατηγορίες λαϊκισμών, ο Ταγκιέφ προτείνει να διακρίνουμε τους λαϊκισμούς διαμαρτυρίας από τους εθνικολαϊκισμούς ή ταυτοτικούς λαϊκισμούς. Στην πρώτη περίπτωση, η λαϊκιστική κινητοποίηση παίρνει τη μορφή καταγγελίας του συστήματος και εκφράζει πολιτικά την κοινωνική διαμαρτυρία. Στην περίπτωση του εθνικολαϊκισμού, αντίθετα, είναι κυρίαρχη η εθνοτική ή εθνικιστική διάσταση. Ο εθνικολαϊκισμός κινητοποιεί τις λαϊκές μάζες όχι μόνο εναντίον των ελίτ αλλά και εναντίον των ξένων και εκμεταλλεύεται πολιτικά την αντιμεταναστευτική ξενοφοβία. Επικαλείται ένα λαό που συμπεριλαμβάνει μόνο τους ομοεθνείς και ζητάει να «εκκαθαριστεί» η χώρα από τα υποτιθέμενα «μη αφομοιώσιμα» στοιχεία. Η απόρριψη της μετανάστευσης γίνεται στο όνομα της υπεράσπισης της εθνοτικο-πολιτισμικής ταυτότητας του έθνους, η οποία απειλείται από τον διπλό κίνδυνο του «εξισλαμισμού» και της πολυπολιτισμικής κοινωνίας.

Ο Ταγκιέφ μάς καλεί να μάθουμε να αναγνωρίζουμε τους υπαρκτούς και δικαιολογημένους φόβους και τις θεμιτές ανησυχίες και να τις διακρίνουμε από την αθέμιτη και καταδικαστέα πολιτική τους εκμετάλλευση από τους λαϊκιστές δημαγωγούς. Υποστηρίζει μάλιστα ότι, αν αναγνωριστούν πλήρως και τεθούν στην ορθή τους βάση ορισμένα «δύσκολα ή ενοχλητικά προβλήματα», η λαϊκιστική τακτική της δημαγωγικής τους εκμετάλλευσης θα αποδυναμωθεί δραστικά. Ποια είναι όμως η ενδεδειγμένη γενική στρατηγική για την αντιμετώπιση της ανόδου του νέου λαϊκισμού; Ο Ταγκιέφ απορρίπτει τη στρατηγική της δαιμονοποίησης και της υγειονομικής ζώνης και εισηγείται, αντίθετα, μια στρατηγική ενσωμάτωσης και εξημέρωσης της νεολαϊκιστικής αμφισβήτησης.

1 μανιχαϊσμός ο [manixaizmós] Ο17 : 1. θρησκεία που ιδρύθηκε τον 3ο αι. μ.X. και που δέχεται την ύπαρξη δύο ανταγωνιστικών στοιχείων, του φωτός και του σκότους, του καλού και του κακού: Ο ~ στηρίχτηκε στο Xριστιανισμό και σε ορισμένες θρησκείες ανατολικών λαών. 2. χαρακτηρισμός κάθε δυϊστικής θεωρίας ή διδασκαλίας ή και κάθε άποψης που δέχεται ότι υπάρχει μόνο το καλό ή το κακό, το δίκαιο ή το άδικο αποκλείοντας οτιδήποτε άλλο.

PIERRE-ANDRÉ TAGUIEFF: Ο νέος εθνικολαϊκισμός

Μετάφραση-επιμέλεια: Αναστασία Ηλιαδέλη, Ανδρέας Πανταζόπουλος,

Πρόλογος: Ανδρέας Πανταζόπουλος, «Επίκεντρο», 2013, σελ. 163

Θανάσης Γιαλκέτσης, Σημειωματάριο Ιδεών

Εφημερίδα των Συντακτών, 21.07.2013

http://archive.efsyn.gr/?p=78187

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1.Να δώσετε την περίληψη του κειμένου σε 90-110 λέξεις     25 μονάδες

2.Να αναλύσετε την φράση του κειμένου  (σε 80-100 λέξεις)<< Ο λαϊκισμός επικαλείται τον λαό και τάσσεται με το μέρος του και εναντίον των ελίτ>>.      15 μονάδες

3. Να δώσετε τα συνώνυμα και αντώνυμα των παρακάτω λέξεων που υπάρχουν στο κείμενο

Εύκολο, διαφορετικά, ο λαϊκισμός, απορρίπτουν, ουτοπίας.     10 μονάδες

4.Να αναφέρετε τον τρόπο ανάπτυξης της τέταρτης παραγράφου του κειμένου (5 μονάδες) και να τον αιτιολογήσετε με αναφορά στο κείμενο   (5 μονάδες)

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ

Σε μια ημερίδα για τον λαϊκισμό που διοργανώνει ο δήμος της περιοχής σας, καλείστε να αναφερθείτε στο μεγάλο πρόβλημα του λαϊκισμού στη σημερινή εποχή, αναφερόμενοι στις συνέπειές του στην κοινωνία και το άτομο. Επίσης, μέσα από την ομιλία σας, καλείστε να προτείνετε τρόπους αντιμετώπισης , μέσα από τη λειτουργία των θεσμών  (500-600 λέξεις)

40 μονάδες

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ  ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΚΕΙΜΕΝΟ

Ο​​ι Ελληνες φανατιζόμαστε εύκολα. Η ρομαντική εξήγηση γι’ αυτό είναι η βεβαιότητα, από τα αρχαία κιόλας χρόνια, ότι τη συναρπαστική ομορφιά του ελληνικού τοπίου, φωτός, κλίματος, την οφείλουμε στην παρουσία θεών – «πάντα πλήρη θεών είναι». Η αδιάκοπη συνύπαρξη με την ομορφιά, δηλαδή με τους θεούς, μας καθιστά ένθεους, θεόληπτους (στα λατινικά fanaticos, από το fanum: τόπος ιερός).

Η απομυθοποιημένη, ψυχολογική ερμηνεία σήμερα βεβαιώνει ότι φανατικούς μάς καθιστά η ανασφάλεια. Η επιβίωσή μας στην ελλαδική κοινωνία είναι αβέβαιη, όλα εκκρεμή, επισφαλή, ευπρόσβλητα, κινδυνώδη. Εχουμε ανάγκη, ασυνείδητη αλλά επιτακτική, κάπου να ασφαλιστούμε, να γαντζωθούμε από κάτι σίγουρο, ισχυρό, δυσμετάβλητο – να «ανήκουμε» σε μια συλλογικότητα, σε ένα άθροισμα πολλών, σε κάποια πίστη ή θαυμασμό ή επιδίωξη που συσπειρώνει ανθρώπους και τους συνεγείρει.

Αν η ανασφάλεια γεννιέται από ατομικά μειονεκτήματα φυσικά ή οικογενειακές καταβολές δύσκολες ή συγκυριακές ατυχίες και αντιξοότητες, τότε ο φανατισμός (η τυφλή προσκόλληση) θα επενδυθεί σε συσπειρώσεις μάλλον απλοϊκές, συχνά αφελείς ή και μικρονοϊκές: Προσκόλληση, μέχρι σημείου μονομανίας, σε ποδοσφαιρική ομάδα ή στη θρησκοληψία ή σε κομματικό ποιμνιοστάσιο ή σε ψυχαναγκαστική εξάρτηση από το Facebook ή στη λατρεία «λαϊκών» τραγουδιστών ή σε νυχθήμερη εξάρτηση από το τηλεοπτικό θέαμα κ.ά.α.

Αν η ανασφάλεια γεννιέται από ευρύτερα κοινωνικά συμπτώματα «κρίσης» χρεοκοπίας, διαφθοράς του πολιτικού συστήματος, παράλυσης του κρατικού μηχανισμού, εξευτελιστικής επιτρόπευσης της χώρας, τότε ο φανατισμός θα επενδυθεί στις ίδιες μάλλον καταφυγές, αλλά ψυχολογικά θωρακισμένες επιμελέστερα με αξιωματικές αποφάνσεις και εγωιστικό πείσμα. Θα τολμούσε κανείς τον ισχυρισμό  ότι όσο πιο «μορφωμένος» είναι ο Ελλαδίτης σήμερα τόσο πιο φανατικά προσκολλημένος σε «βεβαιότητες», «πεποιθήσεις» και «πληροφορίες» γεννήματα της ψυχολογικής του ανάγκης. Είναι απίστευτο πόσο «πρωτόγονα» ο Ελλαδίτης σήμερα ταυτίζει την υπεράσπιση των πολιτικών του επιλογών με την εγωιστική του αυτοάμυνα, τον ναρκισσισμό του.

Μοιάζει πρωτόγονος ο φανατισμός αυτής της αυτοάμυνας, γιατί είναι τυφλός και καταργεί τη μνήμη. Αν ήταν όμως να αποδώσουμε ευθύνες, θα λέγαμε ότι για τον πολιτικό πρωτογονισμό και την πολιτική αμνησία ένοχος δεν είναι τόσο ο πολίτης όσο οι θεσμοί, η μεθοδική αχρήστευση της λειτουργίας τους.

Αηδία, σιχασιά για τον πρωτογονισμό της πολιτικής μας πραγματικότητας, αλλά και πικρία, οδύνη ανυπόφορη. Σχεδόν κάθε μέρα και κάποιο γεγονός επιτείνει τη ρήξη του πολίτη με την πολιτική, τον φανατισμό της προσκόλλησης σε μια πολωτική αντίθεση, που μπορεί ίσως να παρηγορεί εφήμερα τον θυμό, αλλά καταστρέφει όλο και πιο ανεπανόρθωτα την κοινωνική συνοχή. Δεν υπάρχει ομαδικός βασανισμός που να συνθλίβει πιο εξουθενωτικά τον ψυχισμό των ανθρώπων, από το να παγιδεύονται, εκατοντάδες χιλιάδες κάτοικοι μιας πρωτεύουσας πολεοδομικής τερατουργίας, για ώρες ολόκληρες, μέσα σε λεωφορεία, υπόγειους σιδηρόδρομους ή στα ιδιωτικά τους αυτοκίνητα, επειδή η κυβέρνηση ξεναγεί στα αξιοθέατα τον πρόεδρο ή πρωθυπουργό ή αξιωματούχο της τάδε ή δείνα χώρας. Και να επαναλαμβάνεται αυτή η κόλαση, κάθε τρεις και λίγο, προκειμένου να ψηφοθηρήσει ποδηλατικούς «γύρους» της πόλης ή άλλη δημαρχιακή, σαδιστική έμπνευση.

Είμαστε φανατικοί οι Ελληνες: ή υπερασπιστές της μικρόνοιας και του πρωτογονισμού των κομμάτων ή καταγγέλτες, αλλά με τον φανατισμό του ανήμπορου, που μόνο πάσχει και οδυνάται μέχρι τρέλας, χωρίς να τελεσφορεί. Ωστόσο, ακόμα και με κόστος μη μετρήσιμης οδύνης, ο τραγωδικός αυτός φανατισμός θα μπορούσε να συνεχίσει να επιβιώνει σαν έμμεση παραπομπή στην ταυτότητα του Ελληνισμού: την «γιγαντομαχίαν περί της ουσίας». Θα μπορούσε, αν παράπλευρα σωζόταν η ελληνικότητα ως γλώσσα, η ελληνικότητα ως ιστορική συνείδηση, η ελληνικότητα ως λαϊκό σώμα ενορίας: συλλογικότητα με άξονα «νοήματος» της ύπαρξης. Αυτές οι τρεις προϋποθέσεις χάνονται ή έχουν πια χαθεί, νομοτελειακά θα έχουν αποσβεσθεί σε ελάχιστα χρόνια.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΙΑΝΝΑΡΑΣ 11.02.2018, ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ (ΔΙΑΣΚΕΥΗ)

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1. Να δώσετε την περίληψη του κειμένου (100-120 λέξεις)

25 μονάδες

2. Να εξηγήσετε σε 90-110 λέξεις την άποψη του συγγραφέα << Θα τολμούσε κανείς τον ισχυρισμό  ότι όσο πιο «μορφωμένος» είναι ο Ελλαδίτης σήμερα τόσο πιο φανατικά προσκολλημένος σε «βεβαιότητες», «πεποιθήσεις» και «πληροφορίες» γεννήματα της ψυχολογικής του ανάγκης>>.

10 μονάδες         

3.Το κείμενο , δημοσιευμένο σε εφημερίδα είναι επιφυλλίδα. Να βρείτε δύο σημεία στο κείμενο , που να επιβεβαιώνουν αυτή τη θέση

10 μονάδες (5+5)

4.Να γράψετε από ένα συνώνυμο και ένα αντώνυμο για τις παρακάτω λέξεις του κειμένου

βεβαιότητα,  φανατικούς, συσπειρώνει, ναρκισσισμό, αποσβεσθεί.

10 μονάδες

5.Με ποιόν τρόπο αναπτύσσεται η δεύτερη παράγραφος του κειμένου; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.

5 μονάδες

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ

Ο φανατισμός (θρησκευτικός , αθλητικός, πολιτικός), είναι ένα μεγάλο πρόβλημα για την κοινωνία κάθε χώρας. Σε άρθρο σας που θα δημοσιευτεί στη σχολική εφημερίδα , να αναφερθείτε στις συνέπειες του φανατισμού στο άτομο και την κοινωνία και να προτείνετε τρόπους αντιμετώπισής του μέσα από το ρόλο των θεσμών

                                                                                        40 μονάδες