Νίκος Δημητρίου

επιλογή εικόνας : Νίκος Δημητρίου

Η μαθηματικοφοβία είναι ένα σύνθετο και πολυδιάστατο φαινόμενο που μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ψυχολογία και την ανάπτυξη των εφήβων.

Ο όρος αναφέρεται σε έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις, όπως άγχος, φόβος και αποφυγή, που συνδέονται με την αντιμετώπιση μαθηματικών θεμάτων.

Αυτές οι αντιδράσεις μπορεί να εμποδίζουν την ακαδημαϊκή και κοινωνική πρόοδο του ατόμου, επηρεάζοντας την αυτοεκτίμησή του και την αίσθηση επάρκειας.

Ορισμός και Χαρακτηριστικά της Μαθηματικοφοβίας

Η μαθηματικοφοβία χαρακτηρίζεται από έντονο άγχος και φόβο όταν οι έφηβοι έρχονται αντιμέτωποι με μαθηματικές καταστάσεις, είτε πρόκειται για μαθηματικά προβλήματα, εξετάσεις ή ακόμα και καθημερινές καταστάσεις που απαιτούν μαθηματική σκέψη (Ashcraft & Kirk, 2001).

Έρευνες δείχνουν πως, περίπου, ένα 20% των μαθητών φοβάται τα μαθηματικά, ένα 18% των μαθητών δεν έχει την ικανότητα να οργανώσει τις σκέψεις του κατά τη διάρκεια της μαθηματικής διαδικασίας και μόνο ένα 7% αποφεύγει τελείως τα μαθηματικά (Tobias, S., 2001).

Επιπλέον, σύμφωνα με τους Dowker et al. (2016), η μαθηματικοφοβία μπορεί να εκδηλώνεται με σωματικά συμπτώματα, όπως ταχυκαρδία, ιδρώτα και κεφαλαλγία, αλλά και με ψυχολογικές αντιδράσεις, όπως η αίσθηση ανικανότητας και η αποφυγή της συμμετοχής σε μαθηματικά καθήκοντα.

Αιτίες Μαθηματικοφοβίας

Η μαθηματικοφοβία μπορεί να έχει διάφορες αιτίες που σχετίζονται με την παιδική και εφηβική ανάπτυξη. Ένας σημαντικός παράγοντας είναι η οικογενειακή ή σχολική ατμόσφαιρα, καθώς οι αρνητικές εμπειρίες με μαθηματικά, όπως η έλλειψη στήριξης από εκπαιδευτικούς ή γονείς, ή η επίκριση των προσπαθειών του παιδιού, μπορεί να προκαλέσουν ανασφάλεια και άγχος. Ορίστηκε ότι οι αρνητικές εμπειρίες από νωρίς μπορούν να δημιουργήσουν ενδείξεις φοβίας που παραμένουν καθ’ όλη την εφηβεία (Hembree, 1990).

Μια άλλη αιτία είναι η αντιληπτή κοινωνική πίεση. Σύμφωνα με μελέτες, οι έφηβοι που εντάσσονται σε κοινωνικές ομάδες όπου η μαθηματική ικανότητα θεωρείται κριτήριο για την ακαδημαϊκή αξία, είναι πιο επιρρεπείς στην ανάπτυξη μαθηματικής φοβίας (Beilock & Maloney, 2015). Αυτή η κοινωνική πίεση μπορεί να ενισχυθεί από στερεότυπα φύλου, όπως οι διαφορές στις μαθηματικές ικανότητες μεταξύ αγοριών και κοριτσιών.

Ψυχολογικές Επιπτώσεις της Μαθηματικοφοβίας στον Έφηβο

Η μαθηματικοφοβία μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες στην ψυχολογία του εφήβου με κυριότερη την χαμηλή αυτοεκτίμηση. Οι έφηβοι που παλεύουν με τη μαθηματικοφοβία συχνά αισθάνονται ανεπαρκείς, κάτι που μπορεί να επηρεάσει τη γενικότερη εικόνα που έχουν για τον εαυτό τους (Chinn, 2009). Η αίσθηση της αποτυχίας μπορεί να προκαλέσει αισθήματα απογοήτευσης και μειωμένης αυτοεκτίμησης, που συχνά οδηγούν σε αποφυγή της μάθησης και περιορισμένη προσπάθεια.

Ακόμα, η μαθηματικοφοβία μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη γενικευμένου άγχους και κατάθλιψης. Έφηβοι που βιώνουν συνεχώς άγχη σχετικά με τα μαθηματικά είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν συναισθηματικά προβλήματα, όπως γενικότερη ανησυχία, αίσθημα απελπισίας και καταθλιπτικά συμπτώματα (Beilock et al., 2010). Οι φόβοι αυτοί δεν περιορίζονται μόνο στο σχολικό περιβάλλον, αλλά επηρεάζουν και άλλους τομείς της ζωής τους, όπως η κοινωνική αλληλεπίδραση και η συναισθηματική ευημερία.

Αντιμετώπιση της Μαθηματικοφοβίας

Η αντιμετώπιση της μαθηματικοφοβίας απαιτεί μια συνδυασμένη προσέγγιση που περιλαμβάνει στρατηγικές για την καταπολέμηση του άγχους και την ενίσχυση της αυτοεκτίμησης των εφήβων. Σύμφωνα με έρευνες, η ψυχολογική υποστήριξη και η στήριξη από τους εκπαιδευτικούς είναι ζωτικής σημασίας για την αντιμετώπιση αυτής της φοβίας (Bohon & Ashcraft, 2009). Προγράμματα που ενσωματώνουν θεραπευτικές τεχνικές, όπως η γνωστική-συμπεριφορική θεραπεία (CBT), έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικά στη μείωση του μαθηματικού άγχους (Schellings & Mol, 2011).

Μια συγκεκριμένη τεχνική της CBT που χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της μαθηματικής φοβίας είναι η γνωστική αναδιάρθρωση.

Αυτή η τεχνική στοχεύει στο να βοηθήσει τον έφηβο να αναγνωρίσει και να αμφισβητήσει τις αρνητικές σκέψεις που συνδέονται με τα μαθηματικά. Για παράδειγμα, ένας έφηβος μπορεί να σκέφτεται «Δεν θα καταφέρω ποτέ να λύσω αυτό το πρόβλημα» ή «Είμαι πολύ κακός στα μαθηματικά». Με την καθοδήγηση του θεραπευτή, ο έφηβος μαθαίνει να αναγνωρίζει αυτές τις σκέψεις και να τις αντικαθιστά με πιο ρεαλιστικές και θετικές σκέψεις, όπως «Μπορώ να καταλάβω τα μαθηματικά με τον καιρό αν κάνω προσπάθεια» ή «Ακόμα κι αν κάνω λάθος, είναι μέρος της διαδικασίας μάθησης» (Beilock & Maloney, 2015).

Επιπλέον, η έκθεση σε αγχώδεις καταστάσεις αποτελεί μια άλλη τεχνική CBT. Εδώ, ο έφηβος εκτίθεται σταδιακά σε μαθηματικά προβλήματα ή καταστάσεις που προκαλούν άγχος, ξεκινώντας από απλά και προοδευτικά πιο δύσκολα ζητήματα. Αυτή η διαδικασία βοηθά στη μείωση του άγχους και στην ενίσχυση της αυτοπεποίθησης του ατόμου όταν αντιμετωπίζει μαθηματικά ζητήματα.

Η διδασκαλία μέσω θετικών ενισχύσεων, η ενθάρρυνση της προσπάθειας και η δημιουργία ενός θετικού μαθησιακού περιβάλλοντος μπορεί επίσης να βοηθήσουν τους εφήβους να ξεπεράσουν τη φοβία τους (Siegler, 2016).

Ορισμένες στρατηγικές περιλαμβάνουν την εφαρμογή παιχνιδιών που αναπτύσσουν μαθηματικές ικανότητες, χωρίς να προκαλούν άγχος, καθώς και τη χρήση τεχνικών χαλάρωσης για τη μείωση του φυσιολογικού άγχους που σχετίζεται με τη μαθηματική σκέψη.

Συμπεράσματα

Η μαθηματικοφοβία είναι ένα σημαντικό ζήτημα που επηρεάζει την ψυχολογία των εφήβων, με συνέπειες που εκτείνονται πέρα από τα όρια της μαθηματικής επίδοσης.

Η κατανόηση των αιτίων και της φύσης της μαθηματικοφοβίας, καθώς και η εφαρμογή κατάλληλων στρατηγικών παρέμβασης, είναι ουσιώδης για την ψυχική υγεία και την ακαδημαϊκή επιτυχία των εφήβων. Η συνεργασία γονέων, δασκάλων και ψυχολόγων είναι απαραίτητη για την υποστήριξη των νέων που αντιμετωπίζουν αυτή την πρόκληση.
Βιβλιογραφία
Ashcraft, M. H., & Kirk, E. P. (2001). The relationships among working memory, arithmetic performance, and mathematical anxiety. Memory & cognition, 29(6), 898-909.
Beilock, S. L., & Maloney, E. A. (2015). Math anxiety: A factor in math achievement. Current Directions in Psychological Science, 24(3), 217-222.
Bohon, C., & Ashcraft, M. H. (2009). Cognitive interventions for math anxiety. Psychological Science Agenda, 23(3), 51-58.
Chinn, S. (2009). The fear of mathematics. Routledge.
Tobias, S. (2001). Overcoming Math Anxiety. New York: W.W. Norton & CO. 
Greenwood, J. (1984). My anxiety about math anxiety. Mathematics Teacher, 77, 662-663
Dowker, A., Sarkar, A., & Looi, C. Y. (2016). Mathematics anxiety: What have we learned in 60 years? Frontiers in Psychology, 7, 508.
Hembree, R. (1990). The nature, effects, and relief of mathematics anxiety. Journal for Research in Mathematics Education, 21(1), 33-46.
Schellings, G., & Mol, E. (2011). Reducing mathematics anxiety in students. Mathematics Education Research Journal, 23(3), 283-298.
Siegler, R. S. (2016). How children develop. Pearson.

ΠΗΓΗ: https://www.psychology.gr/psychologia-efivou/8615-mathimatikofovia-kai-o-efivikos-psyxismos-epiptoseis-kai-stratigikes-antimetopisis.html

επιλογή εικόνας : Νίκος Δημητρίου

Ο σύγχρονος άνθρωπος, πνιγμένος στους ραγδαίους ρυθμούς της ζωής και τις επιφανειακές διαπροσωπικές σχέσεις, ελάχιστα πλέον γνωρίζει ποιος πραγματικά είναι. Γνωρίζει, όμως, πολύ καλά πώς θα ήθελε να φαίνεται.

Επιθυμεί τη βιτρίνα της τελειότητας ή, έστω, της κοινωνικά αποδεκτής επιτυχίας· μιας εικόνας άρρηκτα δεμένης με την υποταγή σε πρότυπα που συμβαδίζουν με τις κοινωνικές επιταγές. Πρότυπα που αλλάζουν κάθε χρόνο, κάθε δεκαετία, κάθε εποχή.

Βάσει αυτών των προτύπων, επιλέγει –συχνά μηχανικά, χωρίς βαθύτερη σκέψη– τις θέσεις και τους ανθρώπους που τον περιβάλλουν: στις σχέσεις, στους γάμους, στην εργασία, στην οικογένεια. Είναι ελεύθερος να κάνει επιλογές. Και τις κάνει. Όμως, αυτές είναι εναρμονισμένες και θυσιασμένες στον βωμό της κοινωνικής αποδοχής. Της αποδοχής και της αναγνώρισης που, ήδη από τη βρεφική ηλικία, επιζητούμε.

Όταν αυτή η αποδοχή δεν προσφέρεται από τη μητρική και πατρική φιγούρα, τότε, ως αμυντικός μηχανισμός, αναπτύσσεται ο Ψευδής Εαυτός (Le Faux Self).

Το βρέφος συμμορφώνεται και υιοθετεί τη στάση που θα του εξασφαλίσει ένα αίσθημα ασφάλειας και αποδοχής από τον κηδεμόνα. Ο Ψευδής Εαυτός γίνεται σταδιακά ο κεντρικός άξονας της ταυτότητάς του. Η τάση για στείρα υπακοή και συμμόρφωση, καθώς και η αποκοπή από τις πραγματικές του ανάγκες και επιθυμίες, καθορίζουν την ψυχοσεξουαλική του εξέλιξη.

Παρά την εμφανή κοινωνική του επιτυχία και καταξίωση, παρά τη φαινομενικά ομαλή και λειτουργική πορεία της ζωής του, δυσκολεύεται να αισθανθεί ικανοποίηση για όσα έχει καταφέρει. Διότι, ουσιαστικά, δεν τα έχει επιλέξει ο ίδιος ως προσωπική στάση ζωής. Ο αληθινός εαυτός του εγκλωβίζεται, φτωχοποιείται, συρρικνώνεται, ξεχνιέται και τελικά μετατρέπεται σε μια απλή βιτρίνα κοινωνικών επιταγών.

Για να εναρμονίσει το «φαίνεσθαι» με το «είναι» του, ο άνθρωπος συχνά υποκύπτει στις προσδοκίες των άλλων, παραβλέποντας την προσωπική του ακεραιότητα. Το επουσιώδες αντικαθιστά το ουσιώδες. Το πνεύμα ατονεί, οδηγώντας το άτομο σε ψυχοσωματική εξάντληση και, μακροπρόθεσμα, σε κατάρρευση.

Η πνοή δημιουργίας, το πάθος για ζωή, η ενεργητικότητα και ο ερωτισμός απονεκρώνονται από τον φόβο της απόρριψης και της αποτυχίας. Η εσωτερική πραγματικότητα έρχεται σε άνιση αναμέτρηση με έναν υψηλό πήχη εξωτερικών προσδοκιών. Η τελειοθηρία εξαντλεί.

Μέσα από τη διαδικασία της ψυχοθεραπείας, η συνειδητοποίηση του μηχανισμού του Ψευδούς Εαυτού απελευθερώνει το άτομο, δίνοντάς του απαντήσεις και ανακούφιση απέναντι στα –μέχρι πρότινος ανεξήγητα– αρνητικά συναισθήματα θλίψης, κενού και θυμού. Πρόκειται για μια μακρόχρονη διαδικασία που απαιτεί επιμονή και μια αυθεντική, ειλικρινή σχέση με τον θεραπευτή. Ο ψυχοθεραπευτής, συμβολικά, αναλαμβάνει τον ρόλο του κηδεμόνα, προσφέροντας την απαραίτητη στήριξη για την αναβίωση του Αληθινού Εαυτού.

Η ανακάλυψη και η ενδυνάμωση του Αληθινού Εαυτού μειώνουν τα συμπτώματα και τα αρνητικά συναισθήματα, ενεργοποιώντας τις εσωτερικές δυνάμεις εξέλιξης και αυτοπραγμάτωσης του ατόμου.

Ο Έριχ Φρομ διατύπωσε την άποψη ότι ο σύγχρονος άνθρωπος φοβάται να αντικρίσει τον εαυτό του κατάματα. Φοβάται τις εσωτερικές του αντιφάσεις και την πιθανή οδύνη που θα του προκαλέσει η διαπίστωση ότι, από τον εσωτερικό του κόσμο, δεν απομένουν και πολλά για να υπερασπιστεί. Φοβάται την περισυλλογή και την αυτογνωσία.

Όμως, χωρίς αυτές τις ασφαλιστικές δικλείδες, δεν είναι δυνατή η κατάκτηση της εσωτερικής ζωής· της ζωής που αποτελεί την ταυτότητα και την απόδειξη της αυθεντικότητάς μας. Μιας αυθεντικότητας όμορφης και πολύτιμης, μέσα στην ατέλειά της.

Βιβλιογραφία:

• Zucker, Danielle (2012). Pour introduire le faux self.
• Winnicott, D. (1960). The False Self Sets Up as Real.
• Fromm, Erich. Να έχεις ή να είσαι.

ΠΗΓΗ:https://www.psychologynow.gr/arthra-psyxologias/prosopikotita/aftognosia/sklavoi-tou-fainesthai/

επιλογή φωτογραφίας : Νίκος Δημητρίου

Θες να μεγαλώσεις ένα ψυχικά ανθεκτικό παιδί; Δώσε του την ευκαιρία να γράψει, λέει  η φιλόλογος, συγγραφέας και σεναριογράφος Χαρά Κουρλέση.

Σε μια πρόσφατη ανασκαφή σε κάτι παλιές κούτες ανακαλύψαμε με τις κόρες μου τα ημερολόγια που έγραφα ως παιδί, τότε που τα smartphones δεν αποτελούσαν ούτε σενάριο επιστημονικής φαντασίας και οι παιδικές εκπομπές ήταν μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού. Τότε, δηλαδή, που είχαμε απεριόριστο ελεύθερο χρόνο και έντονη την ανάγκη να εκφραστούμε, να δημιουργήσουμε, να αφήσουμε τη φαντασία μας να οργιάσει.

Για κάποια παιδιά αυτό σήμαινε να παίζουν ατελείωτες ώρες με G. I. Joe, για άλλα να χάνονται με τα ποδήλατα στις γειτονιές, για εμένα συχνά να ξαπλώνω μπρούμυτα στο κρεβάτι μου και να γράφω, όχι μόνο ημερολόγιο, οτιδήποτε: ιστορίες, διαλόγους, γράμματα…

Για ένα παιδί Δημοτικού που μόλις ανακάλυπτε τον πραγματικό κόσμο – και όχι την ωραιοποιημένη εκδοχή που προσπαθούν συνήθως να προβάλλουν οι γονείς – και όλα τα στραβά που περιλαμβάνονται σε αυτόν, για ένα παιδί που βίωνε τα άγχη της ηλικίας (επειδή η μαμά και ο μπαμπάς χώριζαν, τα Μαθηματικά ήταν υπερβολικά δύσκολα, οι συμμαθητές δεν το έπαιζαν στα διαλείμματα), το γράψιμο έγινε εντελώς αυθόρμητα και ασυνείδητα σανίδα σωτηρίας. Ένα εργαλείο ψυχικής ανθεκτικότητας που θα αποδείκνυε την αξία του στα χρόνια που θα ακολουθούσαν και που, δυστυχώς, μοιάζει να εκλείπει σημαντικά στις μέρες μας.

Στις μέρες μας, η δραστηριότητα αυτή ονομάζεται «journaling» και υπάρχουν αμέτρητες μαρτυρίες που επισημαίνουν τα οφέλη του, πολύ συχνά με τη σφραγίδα της επιστήμης. Όπως έχουμε αναφέρει  το να καταγράφεις ελεύθερα τις σκέψεις σου στο χαρτί, μπορεί να έχει ψυχοθεραπευτικά οφέλη:

• Μπορεί να κάνει μια τραυματική μαρτυρία λιγότερο έντονη.
• Σε βοηθά να επεξεργάζεσαι τασυναισθήματά σου με τον πλέον ασφαλή τρόπο, να τα κατονομάζεις και τελικά να μειώνεις την επιρροή που σου ασκούν.
• Καταγράφοντας τις βαθύτερες σκέψεις σου μειώνεις το άγχος και την αρτηριακή πίεση και βελτιώνεις τη διάθεσή σου.
• Καταπραΰνεις τον εγκέφαλό σου, αν βρίσκεται σε κατάσταση ανησυχίας.

Δημιουργική γραφή: Από το σχολείο στην… παιδική ψυχή

Τα πολύτιμα οφέλη της ελεύθερης, δημιουργικής γραφής φιλοδοξεί να εμφυσήσει στους μαθητές της η Χαρά Κουρλέση, καθηγήτρια Αγγλικής Φιλολογίας στη δημόσια εκπαίδευση, συγγραφέας των εκδόσεων «Διάνοια» και βραβευμένη σεναριογράφος, με το πρόγραμμα αγγλόφωνου κινηματογραφικού σεναρίου που έχει εμπνευστεί και σχεδιάσει. Μέσα από αυτό τα παιδιά μαθαίνουν τις βασικές αρχές των τεχνικών συγγραφής σεναρίου, βελτιώνουν τις γνώσεις τους στα Αγγλικά, ενώ ταυτόχρονα αναπτύσσουν την ελεύθερη δημιουργική και συνθετική σκέψη τους, κάτι που στις μέρες μας σπάνια έχουν την ευκαιρία να κάνουν.

Όπως λέει κ. Κουρλέση , στους μαθητές της δίνεται μια καθοδήγηση, υπάρχει ένα συγκεκριμένο κείμενο που καλούνται να διασκευάσουν (το τελευταίο προέρχεται από το βιβλίο της με τίτλο «Ο Αφεντούλης και το δώρο της φιλίας»). Όμως, είναι ελεύθερα στην ανάπτυξη της ιδέας και έτσι μέσα από τα γραπτά τους ανακαλύπτουν την εσωτερική τους φωνή. Εκφράζονται δημιουργικά επηρεασμένα από τις εμπειρίες, τα βιώματα, τις υπάρχουσες γνώσεις και τα ενδιαφέροντά τους. Μέσα από όλη αυτή τη διαδικασία ίσως ορισμένα από αυτά ανακαλύψουν πως το γράψιμο μπορεί πραγματικά να τα κάνει να νιώσουν καλά, τώρα και στο μέλλον.

Η ίδια, όπως μου λέει, έχει εντυπωσιαστεί από όσα έχει να τους προσφέρει αυτή η εμπειρία της ελεύθερης, δημιουργικής γραφής.

 Στους ενήλικες συνιστάται το journaling ως ένας τρόπος να έρθουν πιο κοντά στον εαυτό τους, στα συναισθήματά τους, να μειώσουν το στρες. Πώς συμβάλλει η δημιουργική γραφή στην ψυχική ανθεκτικότητα των παιδιών;

Αναμφίβολα η δημιουργική γραφή είναι μια σπουδαία μορφή ψυχοθεραπείας που προκύπτει μέσα από τον εσωτερικό διάλογο, οπότε λειτουργεί ως ένα πολύτιμο εργαλείο ενδοσκόπησης για ανθρώπους όλων των ηλικιών και ιδιαίτερα για τα παιδιά. Η γραπτή κατάθεση εμπειριών και βιωμάτων εμπλουτισμένων μέσα από το πρίσμα της φαντασίας και της μυθοπλασίας βοηθά το παιδί να καλλιεργήσει την αυτογνωσία του, να καταπολεμήσει αρνητικά συναισθήματα όπως το άγχος, και φυσικά να αναπτύξει τη συναισθηματική του νοημοσύνη.

Μέσα από τον τρόπο που επιλέγουν να διαχειριστούν μια υποθετικά δύσκολη κατάσταση ή τα εμπόδια που εμφανίζονται στο πλαίσιο της μυθοπλαστικής αφήγησης, τα παιδιά ενισχύουν τις δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων και την αυτοεκτίμησή τους, καλλιεργώντας παράλληλα μια πιο υγιή και ανθεκτική στάση απέναντι στη ζωή.

Ο Χέμινγουεϊ έλεγε ότι «πρέπει να γράφουμε σκληρά και ξεκάθαρα για αυτό που πονάει», καθώς η καταγραφή τραυματικών γεγονότων ανακουφίζει και συμβάλλει θετικά στη βελτίωση της ψυχικής μας υγείας.

Για παράδειγμα, μια οδυνηρή εμπειρία μπορεί κάλλιστα να μετασχηματιστεί σε μια πρωτότυπη και ευφάνταστη ιστορία που αποφορτίζει συναισθηματικά τον συγγραφέα της και λειτουργεί διδακτικά προς τον αναγνώστη. Επιπλέον, το γραπτό εξ ορισμού δημιουργεί γέφυρες επικοινωνίας και σύνδεσης με τους πιθανούς αποδέκτες.

Επομένως, ένα παιδί που γράφει γνωρίζοντας ότι θα μοιραστεί τις σκέψεις και τα συναισθήματα του με τρίτους αναπτύσσει την αυτοπεποίθηση και τις κοινωνικές του δεξιότητες, οι οποίες είναι πολύτιμες για την ψυχική του ανθεκτικότητα.

 Στην εποχή των οθονών και των πληκτρολογίων, πώς να πείσεις ένα παιδί να πάρει μολύβι και χαρτί;

Η χρήση της τεχνολογίας από τα παιδιά ασφαλώς προϋποθέτει μέτρο και σαφή όρια. Ωστόσο, οι οθόνες και τα πληκτρολόγια μπορούν κάλλιστα να μας προσφέρουν πρώτη ύλη για την εμπλοκή των παιδιών στη δημιουργική δραστηριότητα. Ξέρεις πόσες ενδιαφέρουσες και ελκυστικές ασκήσεις δημιουργικής γραφής μπορώ να συνθέσω μετά την παρακολούθηση μιας ταινίας κατάλληλης για παιδιά ή μέσα από την επεξεργασία του σεναρίου ενός βιντεοπαιχνιδιού; Το έναυσμα δηλαδή για την ενασχόληση με τη γραφή μπορεί άνετα να προέλθει από το πλούσιο υλικό του ψηφιακού κόσμου και τις νέες τεχνολογίες που ενδιαφέρουν τα περισσότερα παιδιά της γενιάς του διαδικτύου.

Βέβαια, αυτό που κατ’ εμέ έχει τεράστια σημασία είναι να εμπνεύσεις το παιδί να σε ακολουθήσει σε αυτό το δημιουργικό ταξίδι έχοντας αντιληφθεί τα οφέλη που μπορεί να αποκομίσει μέσα από την ενασχόληση με τη γραφή. Με εμπιστοσύνη στον εαυτό τους και στη φαντασία τους, αλλά και με διάθεση να πειραματιστούν και να δημιουργήσουν, τα παιδιά μπορούν να παράγουν αυθεντικά και πρωτότυπα κείμενα που λειτουργούν ως αντανάκλαση της ψυχοσύνθεσής τους.

– Ως εκπαιδευτικός, τι θα πρότεινες στους γονείς να κάνουν για να ενισχύσουν την ψυχική ανθεκτικότητα των παιδιών τους;

Η ανάπτυξη της ψυχικής ανθεκτικότητας του παιδιού σαφέστατα απαιτεί χρόνο, ωριμότητα και δέσμευση εκ μέρους των γονέων. Καταρχάς, όλα τα παιδιά πρέπει να μεγαλώνουν σε ένα ασφαλές και υποστηρικτικό περιβάλλον που τους επιτρέπει να αναπτυχθούν ισορροπημένα και χαρούμενα.

Κύριο μέλημα των γονιών είναι να αφουγκράζονται τις πραγματικές ανάγκες των παιδιών τους και να τους παρέχουν τον χώρο και τον χρόνο που χρειάζονται για να εκδηλώσουν ανοιχτά τα συναισθήματα τους. Αν δεν υπάρχει κατανόηση, διαρκής ενθάρρυνση και ανοιχτή επικοινωνία, τα παιδιά δεν μπορούν να αναπτύξουν στρατηγικές διαχείρισης κρίσεων και αντιμετώπισης δύσκολων καταστάσεων.

Τα παιδιά δεν έχουν τόση ανάγκη τα παιχνίδια και τα ρούχα, όσο τη βαθιά συναισθηματική και ψυχική σύνδεση με την οικογένεια, τον δάσκαλο και τον φίλο.

Επίσης, οι γονείς χρειάζεται να συμβουλεύουν και να παρακινούν τα παιδιά τους να ασχολούνται με δραστηριότητες που εξάπτουν τη φαντασία και αναπτύσσουν τη δημιουργικότητα, ώστε να καλλιεργήσουν τις κλίσεις και τα ταλέντα τους, ενισχύοντας παράλληλα την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμηση τους. Βέβαια, αυτό που πρέπει σίγουρα να συνειδητοποιήσουν τόσο οι γονείς όσο και τα ίδια τα παιδιά είναι πως μπορεί οι προκλήσεις στη ζωή να είναι πολλές, αλλά εμείς είμαστε πάντα πιο δυνατοί από αυτές!

ΠΗΓΗ:https://www.ow.gr/empnefsi/i-simasia-tis-dimiourgikis-grafis-stin-psixiki-anthektikotita-tou-paidiou/

επιλογή εικόνας : Νίκος Δημητρίου

Το ακούμε και το επαναλαμβάνουμε κι εμείς. Και εννοείται ότι η επιθυμία για αλλαγή βοηθά πολύ. Είναι όμως, απαραίτητη; Μήπως ο άνθρωπος αλλάζει ακόμα και όταν δεν θέλει να αλλάξει;

Πριν προσπαθήσουμε να καταρρίψουμε αυτό το αυτονόητο, ας αναρωτηθούμε πρώτα αν αλλάζει γενικά ο άνθρωπος. Σύμφωνα με τον Αμερικανό ψυχολόγο και φιλόσοφο Ουίλιαμ Τζέιμς, η προσωπικότητα διαμορφώνεται μέχρι ενός σημείου, αλλά παραμένει σταθερή από την ηλικία των 30 ετών και μετά.

Ο Σίγκμουντ Φρόιντ έλεγε ότι η προσωπικότητα έχει ήδη διαμορφωθεί μέχρι την ηλικία των 5 ετών. Ο Έρικ Έρικσον, Αμερικανός ψυχολόγος και ψυχαναλυτής, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η προσωπικότητα αναπτύσσεται και αλλάζει διαρκώς.

Οι απόψεις διίστανται, όπως βλέπεις. Εσύ, αλήθεια, τι λες; Αν ρωτάς εμένα, είναι ξεκάθαρο πως ο άνθρωπος αλλάζει. Λιγότερο ή περισσότερο, ανάλογα με την προσωπικότητα, τα γονίδια, την ηλικία, το περιβάλλον, τυχαία γεγονότα, τα εξωτερικά κίνητρα, πάντως αλλάζει.

Σύμφωνα με τους νευροεπιστήμονες, μπορούμε να εκπαιδεύσουμε τα εκατό δισεκατομμύρια νευρικά μας κύτταρα (νευρώνες) να κάνουν σχεδόν τα πάντα. Όσο περισσότερο και όσο καλύτερα τα εκπαιδεύουμε τόσο πιο πολύ μεταμορφωνόμαστε.

Μισό λεπτό, όμως. Όταν μιλάμε για αλλαγή, τι ακριβώς εννοούμε;

Μεταμορφώνεται εκ βάθρων η προσωπικότητα; Από απόλυτα εσωστρεφής γίνεται κάποιος απόλυτα εξωστρεφής; Από ιδιαίτερα αναλυτικός και οργανωτικός γίνεται χαλαρός και αφήνεται στη ροή; Από ακόλουθος γίνεται ηγετική φυσιογνωμία; Από απίστευτα σκληρός γίνεται εξαιρετικά ευαίσθητος;

Προφανώς και δεν μιλάμε για κάτι τόσο ριζικό.
«Αλλάζω» δεν σημαίνει ότι παθαίνω διασχιστική διαταραχή προσωπικότητας. Ακόμα και μικρές αλλαγές, όμως, στην καθη- μερινότητα μπορεί να επηρεάσουν σημαντικά τα δεδομένα μεσοπρόθεσμα.
Δεν χρειάζεται να αλλάξει η ρίζα στο δέντρο της ζωής για να γευτείς πιο εύγευστους καρπούς.

Μια όχι και τόσο ποιοτική ποικιλία μηλιάς ποτέ δεν θα προσφέρει πεντανόστιμα μήλα, μα αν αναδιαμορφώσεις τη φροντίδα του φυτού, θα λάβεις πιο ζουμερά φρούτα, χωρίς σαπίσματα ή σημάδια. Μια βελτίωση στο πότισμα, στο κλάδεμα και στη λίπανση προκύπτει από την αλλαγή στη φιλοσοφία καλλιέργειας του φυτού.

Στην ίδια λογική, οι πράξεις σου στην καθημερινότητά σου επηρεάζονται από τη φιλοσοφία ζωής σου, δηλαδή τον τρόπο που βλέπεις τα πράγματα.

• Αν βλέπεις τη ζωή σαν μάχη, θα ψάχνεις για εχθρούς.
• Αν τη βλέπεις σαν παιχνίδι, θα ψάχνεις για συμπαίκτες.
• Αν τη θεωρείς βόλτα με τρενάκι, θα ψάχνεις για δυνατές εμπειρίες.
• Αν νομίζεις ότι είναι άδικη, θα ψάχνεις για αδικίες.
• Αν πιστεύεις ότι σου επιστρέφει ό,τι σου αξίζει, θα ψάχνεις τρόπους να προσφέρεις, για να λάβεις πίσω αυτό που σου αξίζει. Και ό,τι ψάχνεις βρίσκεις.

Ναι μεν η φιλοσοφία ζωής οδηγεί σε συγκεκριμένες πράξεις, μόνο που δεν χρειάζεται να περιμένεις να αλλάξεις φιλοσοφία ζωής για να διαφοροποιήσεις τις πράξεις σου. Μπορείς να διαφοροποιήσεις τις πράξεις σου, και μέσα από το αποτέλεσμα που θα προκύψει να παρακινηθείς ώστε να δημιουργήσεις μια άλλη φιλοσοφία ζωής.

Ας υποθέσουμε ότι δεν είσαι «διαβαστερός τύπος», αλλά ότι αποφασίζεις να διαβάζεις (και ας μη θέλεις) κάθε μέρα πέντε σελίδες από ένα βιβλίο, έστω στο μπάνιο σου κατά τη διάρκεια εκείνης της ανάγκης από την οποία δεν ξεφεύγουν ούτε οι νεραϊδένιες πριγκίπισσες. Αν είκοσι σελίδες μετά σε έχει συνεπάρει το βιβλίο, θα συνεχίσεις την ανάγνωση (και εκτός μπάνιου). Μη σου πω ότι κάποια στιγμή θα αγαπήσεις τα βιβλία και θα αναρωτιέσαι πώς δεν διάβαζες τόσο καιρό.

Αν δεν είσαι του ρίσκου, μα ρισκάρεις πότε πότε ακόμα και αν σου είναι δύσκολο ή ιδιαίτερα άβολο, και τελικά βγαίνει κάτι καλό, γίνεσαι περισσότερο τολμηρός.

Έστω ότι λατρεύεις τη χώρα σου και δεν διανοείσαι να ζήσεις μακριά της. Αλλά δεν τα πας καλά επαγγελματικά. Αποφασίζεις να μεταναστεύσεις (αναγκάζεσαι να αλλάξεις πράξεις), βρίσκεις μια καταπληκτική δουλειά και τελικά δημιουργείς έναν νέο τρόπο σκέψης. Το αποτέλεσμα άλλαξε την άποψή σου για τη ζωή. Οι άνθρωποι που ζουν σε εμπόλεμες περιοχές δεν επιθυμούν να βιώνουν συνθήκες τρόμου, να χάνουν τον ύπνο τους και να υποφέρουν από μετατραυματικό στρες. Η αλλαγή μέσα τους, όμως, προκύπτει λόγω των γεγονότων που βιώνουν. Επηρεάζονται βασικά στοιχεία της προσωπικότητάς τους.

Όσοι έζησαν την εμπειρία ενός στρατοπέδου συγκέντρωσης στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο αναγκάστηκαν να φάνε ποντίκια, αράχνες και κατσαρίδες. Ξύπνησε το ένστικτο Επιβίωσης και το έκαναν, ενώ δεν ήθελαν. Κι αυτό άλλαξε τον χαρακτήρα τους. Ήθελαν να ζήσουν, όχι να αλλάξουν. Και τελικά άλλαξαν για να ζήσουν.

Χωρίς να το καταλάβουμε, έχουμε ήδη απαντήσει στο αρχικό μας ερώτημα. Τελικά, ο άνθρωπος όντως αλλάζει, ακόμα και όταν δεν θέλει να αλλάξει.
Και τι δεν κάνει ο άνθρωπος για να μην πεθάνει. Έλα, όμως, που εκτός από τον βιολογικό θάνατο υπάρχει και ο ψυχοπνευματικός. Οι άνθρωποι πεθαίνουν μία φορά βιολογικά, χωρίς να το επιλέγουν, και αφήνονται να πεθάνουν άπειρες φορές συναισθηματικά. «Αφήνονται» σημαίνει, ως έναν βαθμό, «επιλέγουν».

Έχω βαρεθεί να το λέω και να το γράφω: οτιδήποτε μένει στάσιμο για πολύ καιρό, ή βουρκιάζει ή σκουριάζει ή μουχλιάζει. Δηλαδή, πεθαίνει. Η σταθερότητα προσφέρει μια αίσθηση ασφάλειας. Εκείνος που έχει συνηθίσει να λειτουργούν τα πράγματα σε μια ευθεία, φοβάται οποιαδήποτε παρέκκλιση.

Ο ψυχοπνευματικά νεκρός δεν θέλει να σηκωθεί από το κρεβάτι, να βγει από το σπίτι, να φροντίσει τον εαυτό του, να μελετήσει, να ρισκάρει, να δοκιμάσει. Δεν προσπαθεί γι’ αυτά που αγαπά, δεν διεκδικεί τους ανθρώπους που θέλει κοντά του, την εργασία που επιθυμεί, δεν λέει την αλήθεια στον εαυτό του, δεν την εκφράζει στους άλλους, φοβάται και τον ίσκιο του ακόμα. Βρίσκεται μέσα σε έναν συναισθηματικό βούρκο.

* Το απόσπασμα είναι από το βιβλίο Ψέματα που μας έμαθαν για αλήθειες του Νικόλα Σμυρνάκη που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα.

ΠΗΓΗ: https://www.psychology.gr/personality/8459-o-anthropos-allazei-mono-an-thelei-na-allaksei.html

επιλογή εικόνας : Νίκος Δημητρίου

Τα παιδιά που διδάσκονται την ενσυναίσθηση παίζουν το ρόλο τους στο να κάνουν τον κόσμο καλύτερο….

Κύρια Σημεία που θα μας απασχολήσουν στο άρθρο:

• Η ενσυναίσθηση είναι συνδεδεμένη με τη νευροβιολογία μας.

• Μπορούμε να διδάξουμε στα παιδιά να είναι πιο συμπονετικά μέσω του παραδείγματος και της ευαισθησίας των γονέων.

• Η εκμάθηση της ενσυναίσθησης μπορεί να είναι μια ηθελημένη διαδικασία συντονισμού με τα συναισθήματα των άλλων.

Η ενσυναίσθηση είναι συνδεδεμένη με τον εγκέφαλό μας

Στην πραγματικότητα έχουμε κύτταρα στον εγκέφαλό μας που ονομάζονται κατοπτρικοί νευρώνες, οι οποίοι λειτουργούν σαν να κάνουμε την ίδια εργασία με ένα άλλο άτομο ή σαν να νιώθουμε αυτό που νιώθει.

Ανατριχιάζετε ποτέ όταν βλέπετε κάποιον στην τηλεόραση να πληγώνεται; Αυτό συμβαίνει επειδή οι κατοπτρικοί νευρώνες τρελαίνονται. Αισθάνεστε τον πόνο τους σε νευρολογικό επίπεδο. Οι κατοπτρικοί νευρώνες είναι επίσης ο λόγος που το χασμουρητό είναι μεταδοτικό. Οι κατοπτρικοί νευρώνες μας πυροδοτούνται όταν παρακολουθούμε κάποιον άλλο να χασμουριέται και κάνουμε το ίδιο με τη σειρά μας.

Χρειαζόμαστε ενσυναίσθηση για να συνειδητοποιήσουμε την πραγματικότητα ότι είμαστε όλοι άνθρωποι και όλοι έχουμε πολλά περισσότερα κοινά από ό,τι νομίζουμε. Η ενσυναίσθηση όχι μόνο μας κάνει πιο ευτυχισμένους ως ανθρώπινα όντα, αλλά δημιουργεί επίσης μια κουλτούρα φροντίδας και συμπόνοιας που χρειαζόμαστε για να αναπτύξουμε τον καλύτερο εαυτό μας.

Η ενσυναίσθηση είναι ο πυρήνας του να είσαι άνθρωπος.

Τα παιδιά γεννιούνται με ένα ορισμένο επίπεδο ενσυναίσθησης. Έχουν μια έμφυτη επιθυμία να βοηθήσουν τους άλλους και γενικά να «είναι καλά». Ωστόσο, η αληθινή ενσυναίσθηση περιλαμβάνει την ικανότητα να βλέπεις την οπτική γωνία των άλλων.

Πριν από την ηλικία των επτά ετών περίπου, τα παιδιά δεν είναι σε θέση να δουν τον κόσμο από την οπτική γωνία των άλλων, αλλά αυτός ο εγωκεντρισμός μειώνεται καθ ‘όλη τη διάρκεια της ζωής.

Εάν ένα παιδί ενεργεί συνεχώς με τρόπους που βλάπτουν τους άλλους (π.χ. σωματική επιθετικότητα, λεκτικά ξεσπάσματα), αυτό είναι ένα ενδεικτικό σημάδι ότι δεν αναπτύσσει την ικανότητα να κατανοεί πώς οι ενέργειές του επηρεάζουν τους άλλους.

Μπορεί ακόμη και να είστε σε θέση να παρατηρήσετε ανάπτυξη της ενσυναίσθησης από την παρακολούθηση ταινιών με το παιδί. Εάν το παιδί δεν είναι σε θέση να βιώσει την ιστορία μέσα από τα μάτια του χαρακτήρα (π.χ. να βιώνει πόνο όταν ο χαρακτήρας πληγώνεται ή φόβο όταν ο χαρακτήρας φοβάται κ.λπ.), μπορεί να σημαίνει ότι το παιδί δυσκολεύεται να αναπτύξει ενσυναίσθηση.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι δεν μπορούμε, κατευθείαν, να αισθανόμαστε ενσυναίσθηση εξίσου για όλους στο είδος μας (και πρέπει να επισημάνω ότι και για τα πρωτεύοντα θηλαστικά ισχύει το ίδιο). Έχουμε ενσυναίσθηση για εκείνους που βλέπουμε ως μέρος της “ομάδας” μας, ενώ μπορεί να τείνουμε να αποδίδουμε αρνητικές προθέσεις σε εκείνους που ανήκουν στην “εκτός ομάδας” μας.

Καθώς οι άνθρωποι αναπτύσσουν ισχυρές συμμαχίες με την «πλευρά τους», είναι σημαντικό να καταπολεμήσουμε την τάση να έχουμε ενσυναίσθηση μόνο για εκείνους που θεωρούμε ότι μοιάζουν με εμάς και να το δίνουμε σαν παράδειγμα αυτό για τα παιδιά μας.

Πώς να διδάξετε στα παιδιά την ενσυναίσθηση

Η ενσυναίσθηση μπορεί να διδαχθεί και να βελτιωθεί. Η εκμάθηση της ενσυναίσθησης μπορεί να είναι μια σκόπιμη διαδικασία συντονισμού με τα συναισθήματα των άλλων (π.χ. να αντιλαμβάνεται μη λεκτικά σήματα), θέτοντας τον εαυτό του γνωστικά στη θέση του άλλου (π.χ. ρωτώντας, «Τι θα σκεφτόμουν σε αυτή την περίπτωση;») και κάνοντας ένα βήμα πίσω για να επιλέξει συμπεριφορές που επικοινωνούν καλοσύνη αντί για θυμό.

Μακράν, η πιο αποτελεσματική μέθοδος για τη διδασκαλία της ενσυναίσθησης στα παιδιά είναι να τους δείξουμε ενσυναίσθηση.

Τους δίνετε το παράδειγμα για το πώς είναι να καταλαβαίνεις κάποιον άλλο κάνοντας ανοιχτές ερωτήσεις. Τους βοηθάτε να περιγράψουν τα συναισθήματά τους και τους λέτε ότι είναι εντάξει να αισθάνονται όπως αισθάνονται.

Αυτό δείχνει ότι μπορείτε να τα δείτε και να τα αποδεχτείτε. Χρησιμοποιείτε ευγενικά λόγια (ακόμα και όταν θα προτιμούσατε να μην το κάνετε!) γιατί τότε ξέρουν ότι μπορούν να κάνουν το ίδιο. Τους δείχνετε αγάπη επειδή αυτό βάζει αγάπη στις καρδιές τους, που μπορούν να δώσουν στους άλλους για το υπόλοιπο της ζωής τους.

Η ενσυναίσθηση μπορεί πραγματικά να αλλάξει τον κόσμο.

Όταν νοιαζόμαστε για τους άλλους, όλοι είναι πιο ευτυχισμένοι. Αυτό ξεκινά στη σχέση γονέα-παιδιού. Δείξτε στο παιδί σας ενσυναίσθηση και θα αλλάξει τον τρόπο λειτουργίας του εγκεφάλου του, θα είναι πιο συμπονετικό για το υπόλοιπο της ζωής του. Θα κάνουν τον κόσμο ένα καλύτερο μέρος.

ΠΗΓΗ: https://www.psychology.gr/symvouleutiki-goneon/7623-didaskontas-sta-paidia-tin-ensynaisthisi.html

επιλογή εικόνας : Νίκος Δημητρίου

Οι έφηβοι είναι πολύ εύκολο να «κολλήσουν» με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για πολλούς λόγους. Ίσως νιώθουν καταπιεσμένοι, μοναξιά, ότι βαριούνται, καταθλιπτικοί, αγχωμένοι, ανήσυχοι, απομονωμένοι, ντροπαλοί κ.α. Ο ψηφιακός κόσμος δίνει την εντύπωση στον έφηβο ότι ξεφεύγει από τα προβλήματα του πραγματικού κόσμου.

Εθισμός είναι μια συμπεριφορά που χαρακτηρίζεται από εξάρτηση σε μια συγκεκριμένη δραστηριότητα ή/και σε ουσίες. Στην ουσία σήμερα ως εθισμός αντιμετωπίζεται κάθε συνήθεια που ακολουθείται εκτός μέτρου από ένα άτομο το οποίο γνωρίζει ότι δυσκολεύεται ή αδυνατεί να την κατευνάσει και να της δώσει ένα τέλος. Ο όρος μέσα κοινωνικής δικτύωσης αναφέρεται στα μέσα αλληλεπίδρασης και επικοινωνίας ομάδων ανθρώπων μέσω διαδικτυακών κοινοτήτων. Τα κοινωνικά δίκτυα σήμερα θεωρείται ότι αποτελούν κυρίαρχο κομμάτι της καθημερινότητας των σύγχρονων ανθρώπων.

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πέρα από τα θετικά χαρακτηριστικά που προσφέρουν, είναι πολύ πιθανό να αποτελέσουν αντικείμενο εθισμού για πολλούς εφήβους. O εθισμός στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στους εφήβους εμφανίζεται σαν μια συνεχής ενασχόληση, ένα «κόλλημα» με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Οι έφηβοι που είναι εθισμένοι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δυσανασχετούν με τη πραγματικότητα και τις πραγματικές φιλίες, σχέσεις και υποχρεώσεις, εξιδανικεύοντας το κόσμο του διαδικτύου.

Ο εθισμός στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχει δυο βασικά χαρακτηριστικά: τον υπερβολικό χρόνο ενασχόλησης με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τους λόγους που υποβόσκουν και θρέφουν την δέσμευση στα μέσα αυτά. Ο έφηβος που κάνει υπερβολική χρήση έχει μια ακατανίκητη ανάγκη να υπάρχει στον ψηφιακό κόσμο. Νιώθει όλο και περισσότερο τη ανάγκη να τσεκάρει το προφίλ του συνεχώς, να το ενημερώνει και να βλέπει τις αντιδράσεις των άλλων χρηστών σε κάθε δική του ενέργεια. Ένα άλλο χαρακτηριστικό των εφήβων αυτών είναι η επιθυμία να δημιουργήσουν μια εικόνα για τον εαυτό τους πιο ελκυστική, που θα άρεσε στους άλλους.

Πολλές από τις συμπεριφορές και τις ανησυχίες των σημερινών εφήβων είναι παρόμοιες με εκείνες των προηγούμενων γενεών. Ο τρόπος όμως με τον οποίον εκφράζονται και επικοινωνούν οι σημερινοί έφηβοι όμως διαφέρει. Η νεολαία πάντα είχε την ανάγκη να δημιουργεί παρέες και κλίκες. Αυτό που γινόταν στο παρελθόν στη γειτονία, τώρα γίνεται διαδικτυακά στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης. Οι συγκρούσεις μεταξύ συνομήλικων και οι προβληματικές συμπεριφορές έχουν μετατοπισθεί στο διαδίκτυο. Το διαδίκτυο έχει επανακαθορίσει τους τρόπους και τα μέσα με τα οποία οι έφηβοι εκφράζουν τις αναπτυξιακές ανησυχίες τους.Τα κοινωνικά δίκτυα έγιναν η νέα πραγματικότητα κοινωνικής αλληλεπίδρασης και το νέο πλαίσιο για την εφηβική ανάπτυξη.

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σε αριθμούς:

• • Το 92% των εφήβων συνδέονται στο διαδίκτυο καθημερινά

• • Το 24% των εφήβων είναι συνδεδεμένοι στο διαδίκτυο «σχεδόν συνέχεια»

• • Το 76% των εφήβων έχουν λογαριασμό σε κάποιο μέσο κοινωνικής δικτύωσης

• • 77% των γονέων εφήβων αναφέρουν ότι τα παιδιά τους χρησιμοποιούν τα κινητά τους όταν είναι μαζί

• • 59% των γονέων θεωρούν ότι τα παιδιά τους είναι εθισμένα στο  κινητό τους τηλέφωνο

• • 50% των εφήβων θεωρούν ότι είναι εθισμένοι στα κινητά τους τηλέφωνα

Οι έφηβοι είναι πολύ εύκολο να «κολλήσουν» με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για πολλούς λόγους. Ίσως νιώθουν καταπιεσμένοι, μοναξιά, ότι βαριούνται, καταθλιπτικοί, αγχωμένοι, ανήσυχοι, απομονωμένοι, ντροπαλοί κ.α. Ο ψηφιακός κόσμος δίνει την εντύπωση στον έφηβο ότι ξεφεύγει από τα προβλήματα του πραγματικού κόσμου.

Σημάδια ότι ένας έφηβος είναι εθισμένος:

• • Θέλει να έχει μόνιμα πρόσβαση στο αγαπημένο του μέσο κοινωνικής δικτύωσης.

• • Μοιράζεται υπερβολικά πολλές προσωπικές πληροφορίες.

• • Περνά περισσότερες ώρες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης παρά στον πραγματικό κόσμο.

• • Αγχώνεται ή αναστατώνεται και θυμώνει όταν οι άλλοι δεν ανταποκρίνονται όπως θα ήθελε σε αυτά που ανεβάζει.

• • Παρακολουθεί τους άλλους μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

• • Περνά τουλάχιστον 6 ώρες την ημέρα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποφεύγοντας ή αγνοώντας τον έξω κόσμο.

• • Γίνεται εμμονικός με τη εικόνα του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

• • Δεν κατανοεί τους πιθανούς κινδύνους και επιπτώσεις που μπορεί να έχουν οι ψηφιακές του πράξεις στον πραγματικό κόσμο.

• • Έχει συμπεριλάβει την ενασχόληση με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στην καθημερινή του ρουτίνα.

• • Ξυπνά μέσα στη νύχτα για να τσεκάρει το προφίλ του.

• • Ο έφηβος δυσκολεύεται ή δε νιώθει άνετα να κάνει κάποια συζήτηση εκτός πλατφόρμας.

• • Εμφανίζει συμπτώματα στέρησης όταν δε χρησιμοποιεί τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

• • Έχει προσπαθήσει να μειώσει τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης αλλά δε τα έχει καταφέρει.

Ο εθισμός στα social media είναι πιθανό να κρύβει από κάτω εφηβική κατάθλιψη, κάποια αγχώδη διαταραχή, εναντιωματική διαταραχή  ή διαταραχή ελλειμματικής προσοχής (ΔΕΠ-Υ).

Γραμμές υποστήριξης: Ασφαλές διαδίκτυο για όλους

• • Ευρωπαϊκή Γραμμή Υποστήριξης Παιδιών 116111.

• • Η εφαρμογή Chat 1056 αποτελεί την επέκταση της Εθνικής Τηλεφωνικής Γραμμής για τα Παιδιά SOS 1056.

Τα κοινωνικά δίκτυα είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής των σημερινών εφήβων και έχει επαναπροσδιορίσει τις κοινωνικές πρακτικές, τον τρόπο επικοινωνίας και τη δημιουργία σχέσεων. Υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι τα κοινωνικά δίκτυα παρέχουν πρόσφορο έδαφος για την ανάπτυξη της προσωπικής ταυτότητας των εφήβων αλλά και πεδίο εξάσκησης των κοινωνικών δεξιοτήτων. Η επικοινωνία μέσω διαδικτύου προσφέρει ευκαιρίες, ενώ συγχρόνως επιφέρει και κάποιους κινδύνους. Στόχος είναι να ελαχιστοποιήσουμε τους κινδύνους, μεγιστοποιώντας τα οφέλη.

ΠΗΓΗ:https://www.psychologynow.gr/arthra-psyxologias/texnologia/social-media/mesa-koinonikis-diktyosis-kai-efiveia/

επιλογή εικόνας : Νίκος Δημητρίου

Δεν εκπαιδεύουμε τα παιδιά μας με στόχο, ώστε να αναπτύξουν την συναισθηματική τους ευφυΐα.

Οι λόγοι είναι σίγουρα πολλοί και το συγκεκριμένο ερώτημα μπορεί να είναι μια αιτία να γραφτούν εκατοντάδες δοκίμια που προσπαθούν να φωτίσουν την πλευρά του ζητήματος αυτού. Στο συγκεκριμένο άρθρο, θα προσπαθήσω να δείξω την βαθύτερη ρίζα που είναι συνδεδεμένη με την ανατροφή των νέων παιδιών στην Ελλάδα και πως τα ωθεί προς την βία.

Ο τρόπος ανατροφής των παιδιών στην Ελλάδα, έχει στα δικά μου μάτια ένα κοινό μοτίβο που ονομάζεται «κλειστός ορίζοντας». Δεν εκπαιδεύουμε τα παιδιά μας με στόχο, ώστε να αναπτύξουν την συναισθηματική τους ευφυΐα.

Θεωρώ πως οι νεοέλληνες εμποτίζονται με μια βαθιά πεποίθηση που αναφέρει ρητά πως για να πετύχεις σε αυτή την χώρα, οφείλεις να έχεις μέσον και γνωριμίες. Αν δεν έχεις, απαγορεύεται να ονειρεύεσαι και να προσπαθείς. Δεν είναι τυχαίο πως εκατοντάδες γενιές Ελλήνων γαλουχήθηκαν με το όνειρο διορισμού στο δημόσιο.

Σε αυτό το αφήγημα, οφείλει να προσθέσει κανείς και την κατωτερότητα που νιώθουμε ως Έλληνες σε σχέση με άλλους λαούς της Ευρώπης. Νιώθουμε ανίκανοι να δημιουργήσουμε κάτι μεγάλο που θα περάσει τα σύνορα της χώρας.

Σε αυτή την συρρίκνωση του εαυτού που υφίστανται οι νέοι μας, είναι απαραίτητο να εξετάσουμε μια ακόμη συνιστώσα που σχετίζεται με την έλλειψη ορίων και ευθύνης. Μπορεί ο καθένας και η καθεμιά να κάνει ότι θελήσουν οι ορμόνες του σώματος, χωρίς να έχει κάποιο συγκεκριμένο αντίκτυπο. Πιστεύουν λανθασμένα οι γονείς και οι δάσκαλοι πως τα όρια τραυματίζουν. Η αλήθεια είναι όμως η  έλλειψη ορίων δημιουργεί σύγχυση ταυτότητας, επειδή οι έφηβοι , δυσκολεύονται να συγκροτήσουν την προσωπικότητα  τους, μην έχοντας βιώσει ποτέ την αίσθηση της αυτοπειθαρχίας και  της ευθύνης.

Σκέφτομαι πολλές φορές, πως  αν η ελληνική κοινωνία ήταν γονέας, θα τον προσδιορίζαμε ως έναν ανισόρροπο γονέα. Την ίδια στιγμή που «κακομαθαίνει» τα παιδιά, τα κάνει να πιστεύουν πως είναι εντελώς ανίκανα να κάνουν κάποια προσωπική ή συλλογική υπέρβαση σε αυτή την χώρα. Έχουν την επιλογή να μεταναστεύσουν ή να πεθάνουν μέσα στην μετριότητα.

Όλος αυτός ο ευνουχισμός έχει ως αποτέλεσμα να δημιουργεί έναν ορίζοντα πολύ στενό και  περιοριστικό για τους νέους ανθρώπους, κάνοντας τους, να νιώθουν παθητικοί δέκτες μιας ζωής που δεν θέλησαν ποτέ να ζήσουν. Κάποιοι από αυτή την γενιά βιώνουν αυτόν τον ευνουχισμό με μια αίσθηση βαθιάς παραίτησης, ενώ σε άλλους σιγοβράζει μέσα τους ένας  θυμός, που δεν έχουν  μάθει να τον μετουσιώνουν σε δημιουργία, με αποτέλεσμα να μεταμορφώνεται από τυφλή οργή μέχρι σαδιστική συμπεριφορά.

Θα αναρωτηθεί σίγουρα κάποιος, αν υπάρχει ένας διαφορετικός δρόμος πλεύσης. Αν μπορούσα να τον χαρτογραφήσω, θα περιείχε πρώτα από όλα την έννοια της αυτοπεποίθησης. Να πιστέψουν στους εαυτούς τους, αρκεί να σκάψουν μέσα τους, ανακαλύπτοντας τα ταλέντα τους. Θα τους προέτρεπα να μην τα χρησιμοποιήσουν για να ενταχθούν στο σύστημα που σιχαίνονται, ούτε όμως για να το καταστρέψουν. Να αξιοποιήσουν  τα χαρίσματα τους, για να υπερβούν το σύστημα. Να γίνουν καλύτεροι  από αυτό. Να κάνουν τον θυμό τους και την απελπισία τους έναν ουσιαστικό σπόρο αλλαγής. Αν γίνει αυτή η αλλαγή, το μέλλον προδιαγράφεται σπουδαίο. Αν όχι, τα χειρότερα είναι ήδη μπροστά μας.

ΠΗΓΗ: https://www.psychologynow.gr/arthra-psyxologias/oikogeneia-kai-paidi/efiveia/giati-oi-efivoi-stin-ellada-einai-toso-viaioi/

επιλογή εικόνας : Νίκος Δημητρίου

Το παιχνίδι αποτελεί αναμφισβήτητα θεμελιώδη παράγοντα για την ανάπτυξη της προσωπικότητας των παιδιών, καθώς μέσω αυτού αποκτούν σημαντικά οφέλη που σχετίζονται με την κοινωνική, σωματική, πνευματική και γνωστική τους ευημερία.

Ιδιαίτερα σημαντικό είναι το γεγονός ότι τόσο το ομαδικό όσο και το ατομικό παιχνίδι συμβάλλουν καθοριστικά στην εκδήλωση και καλλιέργεια της συναισθηματικής νοημοσύνης. Μέσα από το παιχνίδι, τα παιδιά μαθαίνουν να αναγνωρίζουν, να κατανοούν και να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους, ενώ παράλληλα αναπτύσσουν δεξιότητες όπως η ενσυναίσθηση, η συνεργασία και η επικοινωνία.

Τι συμβαίνει στην περίπτωση του ριψοκίνδυνου παιχνιδιού ή αλλιώς «risky play»;

Το ριψοκίνδυνο παιχνίδι, γνωστό και ως «risky play», όπως υποδηλώνει και η ονομασία του, είναι μια μορφή παιχνιδιού κατά την οποία τα παιδιά εμπλέκονται σε δραστηριότητες που ενέχουν κάποιον βαθμό κινδύνου, αυξάνοντας έτσι την πιθανότητα τραυματισμού σε αντίθεση με το ήρεμο και στατικό παιχνίδι.

Τέτοιες δραστηριότητες μπορεί να περιλαμβάνουν το τρέξιμο, το σκαρφάλωμα, την ποδηλασία, την πάλη, και άλλες ενέργειες που γεννούν φόβο και αυξάνουν τα επίπεδα άγχους. Μέσα από αυτές τις εμπειρίες, τα παιδιά ανακαλύπτουν έναν κόσμο συναρπαστικό, αλλά ταυτόχρονα γεμάτο αβεβαιότητα. Παράλληλα, αυτές οι προκλήσεις τους επιτρέπουν να αντιμετωπίσουν και να διαχειριστούν τον φόβο τους, ενισχύοντας την αυτοπεποίθηση, την αυτονομία και την ψυχική τους ανθεκτικότητα.

Ποια είναι τα οφέλη του «risky play»;

Η Μαριάννα Μπρουσσόνι, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολομβίας και μια από τις κορυφαίες ερευνήτριες στον τομέα του παιδικού παιχνιδιού, αναφέρει στο ντοκιμαντέρ «The Nature of Things» ότι το ριψοκίνδυνο παιχνίδι αποτελεί «ένα είδος ψυχαγωγίας γεμάτο αδρεναλίνη και ενθουσιασμό, κατά το οποίο τα παιδιά αναλαμβάνουν τολμηρές πρωτοβουλίες, χωρίς να γνωρίζουν εκ των προτέρων την έκβαση».

Σε μία πιο αναλυτική προσέγγιση, τα οφέλη περιλαμβάνουν την ανάπτυξη ενός ευρέος φάσματος δεξιοτήτων, όπως:

Συναισθηματική ρύθμιση

Έρευνες καταδεικνύουν ότι αυτός ο τύπος παιχνιδιού μπορεί να συμβάλλει στη μείωση παραγόντων που συνδέονται με την εκδήλωση αγχωδών διαταραχών. Αυτό επιτυγχάνεται καθώς τα παιδιά εκτίθενται σε καταστάσεις που τους γεννούν ποικίλα συναισθήματα, όπως ενθουσιασμό και δέος.

Μέσα από αυτές τις εμπειρίες, μαθαίνουν να διαχειρίζονται τον φόβο τους, λαμβάνοντας συνετές αποφάσεις και αναλαμβάνοντας ρίσκα . Η δεξιότητα της συναισθηματικής αυτορρύθμισης καλλιεργείται σε αυτές τις στιγμές, δημιουργώντας τις βάσεις για μια αποτελεσματική διαχείριση έντονων συναισθηματικών αντιδράσεων, όπως η ανησυχία, η νευρικότητα ή ο θυμός, κατά τις οποίες η σκέψη προηγείται της δράσης.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η στιγμή που ένα παιδί επιχειρεί να σκαρφαλώσει σε ένα δέντρο για πρώτη φορά. Καθώς ανεβαίνει, βιώνει μια σύνθετη εναλλαγή συναισθημάτων όπως δέος και φόβο για το ύψος αλλά και ενθουσιασμό μπροστά στην πρόκληση.

Μέσα από αυτή την εμπειρία, το παιδί μαθαίνει να αξιολογεί τον κίνδυνο και να διαχειρίζεται τα συναισθήματά του. Πιο συγκεκριμένα παρατηρείται ότι το παιδί, αντί να καταληφθεί από πανικό, σταματά, σκέφτεται προσεκτικά την επόμενη κίνησή του και αποφασίζει αν θα συνεχίσει ή θα υποχωρήσει. Αυτή η διαδικασία ενισχύει σταδιακά την ικανότητά του να αντιμετωπίζει ανάλογες συναισθηματικές προκλήσεις στο μέλλον με αυξημένη ψυχραιμία και αυτοκυριαρχία.

Ικανότητα προσαρμογής

Η ικανότητα προσαρμογής συνδέεται άμεσα με την επιθυμία των παιδιών να εξερευνήσουν νέα πράγματα και να προσαρμοστούν σε καινούριες καταστάσεις. Προκειμένου να επιτευχθεί αυτό, είναι απαραίτητο να γίνουν προσπάθειες ώστε τα νεαρά άτομα να απομακρυνθούν από τη ζώνη άνεσης και το προστατευμένο περιβάλλον στο οποίο συνήθως ζουν.

Αυτή η διαδικασία της «εξόδου» από το γνώριμο πλαίσιο δεν είναι πάντα εύκολη, αλλά είναι καθοριστική για την ανάπτυξη της ευελιξίας και της ανθεκτικότητας των νέων.

Μέσα από την εμπειρία της αντιμετώπισης του άγνωστου και της ανάληψης καινούριων προκλήσεων, τα παιδιά μαθαίνουν να προσαρμόζονται σε διαφορετικές συνθήκες, αναπτύσσοντας έτσι την ικανότητα να διαχειρίζονται τις ποικίλες μεταβολές και να ανταποκρίνονται με αυτοπεποίθηση στις δυσκολίες που συναντούν. Επομένως, η προσαρμοστικότητα συνιστά ένα από τα πιο ζωτικά εφόδια για την προσωπική εξέλιξη των ατόμων, καθώς τους εξοπλίζει για να αντιμετωπίσουν έναν κόσμο γεμάτο απρόβλεπτες καταστάσεις και προκλήσεις.

Αυτοπεποίθηση

Η αυτοπεποίθηση αποτελεί ένα καθοριστικό χαρακτηριστικό της προσωπικότητας του κάθε παιδιού, το οποίο θα το συνοδεύει στην εκτέλεση ή όχι μελλοντικών επαγγελματικών και προσωπικών εγχειρημάτων. Τα παιδιά που συμμετέχουν σε ριψοκίνδυνα παιχνίδια είναι πιο πιθανό να αναλάβουν ρίσκα σε καταστάσεις όπου η πιθανότητα αποτυχίας είναι υπαρκτή.

Ωστόσο, αυτή η πιθανότητα δεν λειτουργεί ως αποτρεπτικός παράγοντας, καθώς τα παιδιά γνωρίζουν ότι, ακόμη και αν αποτύχουν, έχουν την ευκαιρία να προσπαθήσουν ξανά. Αυτή η ικανότητα να αντιμετωπίζουν την αποτυχία με θετική στάση ενισχύει την αυτοεκτίμησή τους και τα προετοιμάζει για τις προκλήσεις της ζωής, δίνοντάς τους το θάρρος να επιδιώκουν τους στόχους τους, ανεξάρτητα από τα εμπόδια που δύναται να συναντήσουν.

Φυσικός Γραμματισμός

Αυτό το είδος παιδείας στοχεύει στην καλλιέργεια δεξιοτήτων, αυτοπεποίθησης και αγάπης για την κίνηση, οι οποίες είναι απαραίτητες ώστε τα παιδιά να διατηρούν έναν δραστήριο και υγιή τρόπο ζωής καθ’ όλη τη διάρκεια της ύπαρξής τους.

Οι δραστηριότητες ριψοκίνδυνου παιχνιδιού, όπως το τρέξιμο, η αναρρίχηση και οι ασκήσεις ισορροπίας, ενσωματώνονται στο ενεργητικό παιχνίδι των παιδιών, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην ανάπτυξη της σωματικής τους αντοχής και της φυσικής τους εγγραμματοσύνης. Μέσω της συμμετοχής τους σε αυτές τις δραστηριότητες, τα νεαρά άτομα ενισχύουν τις μυϊκές τους δεξιότητες, αποκτούν βαθύτερη κατανόηση της λειτουργίας του σώματός τους και ανακαλύπτουν τη χαρά που προσφέρει η ενεργητική κίνηση.

Ποιοι είναι οι τύποι του ριψοκίνδυνου παιχνιδιού;

Οι μορφές του ριψοκίνδυνου παιχνιδιού (risky play) περιλαμβάνουν ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων που προσφέρουν στα παιδιά την ευκαιρία ανάληψης ρίσκων και εξερεύνησης των ορίων τους.

Αυτοί οι τύποι παιχνιδιού είναι:

1. Φυσική δραστηριότητα:
Αναρρίχηση: σκαρφάλωμα σε δέντρα, βράχους ή άλλες δομές.
Τρέξιμο και πτώσεις: τρέξιμο σε ανώμαλες επιφάνειες ή σε απότομες κλίσεις.
Ισορροπία: διατήρηση ισορροπίας σε λεπτές επιφάνειες ή ψηλά αντικείμενα.

2. Δραστηριότητες υψηλού ύψους:
Σκαρφάλωμα σε παιδικές χαρές: χρήση διαδρόμων και σχοινιών που βρίσκονται σε ύψος
Δραστηριότητες σε εναέρια πάρκα: χρήση εξοπλισμού που απαιτεί σκαρφάλωμα σε ύψος.

3. Δραστηριότητες μετακίνησης:
Ποδηλασία: οδήγηση ποδηλάτου σε ανώμαλες διαδρομές ή κατά την εκτέλεση ακροβατικών ελιγμών.
Σκούτερ ή πατίνια: χρήση σκούτερ ή πατινιών σε ανώμαλους δρόμους ή ράμπες.

4. Δραστηριότητες σε νερό:
Κολύμβηση: κολύμπι σε φυσικές λίμνες ή ποτάμια, όπου υπάρχει ρεύμα.
Καταδύσεις: βουτιές από ύψη ή εξερεύνηση υποβρύχιων περιοχών.

5. Δραστηριότητες με επικίνδυνα στοιχεία:
Χρήση εργαλείων: εμπλοκή σε χειροτεχνίες ή κατασκευές με εργαλεία (π.χ. σφυρί, πριόνι).
Δημιουργία φωτιάς: εκμάθηση ασφαλούς τρόπου ανάφλεξης και χειρισμού φωτιάς.

6. Δραστηριότητες στρατηγικής:
Παιχνίδια ρόλων: συμμετοχή σε παιχνίδια που περιλαμβάνουν στρατηγικές και διλήμματα, όπου οι επιλογές μπορεί να οδηγήσουν σε αποτυχία ή επιτυχία.

7. Δραστηριότητες συναισθηματικής πρόκλησης:
Αγώνες ή προκλήσεις: συμμετοχή σε αγώνες που προκαλούν θεμιτό ανταγωνισμό.

Αυτοί οι τύποι ριψοκίνδυνου παιχνιδιού επιτρέπουν στα παιδιά να εξερευνήσουν τις προκλήσεις, να αναπτύξουν δεξιότητες και να ενισχύσουν την αυτοεκτίμησή τους μέσα από τις εμπειρίες τους.

Για ποιους λόγους το ριψοκίνδυνο παιχνίδι εκλείπει από την παιδική ζωή;

Ασφάλεια και υπερπροστασία: Η πλειονότητα των γονέων και εκπαιδευτικών συχνά ανησυχεί για τους κινδύνους που ενέχει το ριψοκίνδυνο παιχνίδι, οδηγούμενη έτσι σε υπερπροστατευτικές συμπεριφορές. Αυτή η προσέγγιση αποθαρρύνει τα παιδιά από το να εξερευνήσουν και να δοκιμάσουν νέες εμπειρίες, περιορίζοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τις ευκαιρίες τους για ανάπτυξη και καλλιέργεια αυτονομίας.

Μείωση των ανοιχτών χώρων: Το ριψοκίνδυνο παιχνίδι απαιτεί την ύπαρξη χώρων που προσφέρουν εύκολη πρόσβαση, επιτρέποντας στα παιδιά να ενεργοποιήσουν τη φαντασία τους και να εξερευνήσουν χωρίς περιορισμούς. Ωστόσο, οι φυσικοί αυτοί χώροι συχνά αντικαθίστανται από κτηριακές εγκαταστάσεις, οι οποίες δεν παρέχουν την κατάλληλη υποδομή για τέτοιες δραστηριότητες. Ως αποτέλεσμα, οι ευκαιρίες για ριψοκίνδυνο παιχνίδι να μειώνονται, περιορίζοντας την ικανότητα των παιδιών να αναπτύσσουν δεξιότητες. Η έλλειψη κατάλληλων χώρων παιχνιδιού μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες στην ανάπτυξή τους, επηρεάζοντας τη φυσική, ψυχική και συναισθηματική τους ευημερία.

Αύξηση της τεχνολογίας: Η τεχνολογική πρόοδος έχει αναδείξει νέες μορφές ψυχαγωγίας, όπως τα ψηφιακά παιχνίδια, οδηγώντας τα παιδιά να αφιερώνουν περισσότερες ώρες μπροστά σε οθόνες αντί να εμπλέκονται σε υπαίθριες δραστηριότητες, όπως το ριψοκίνδυνο παιχνίδι. Αυτή η στροφή προς την ψηφιακή ψυχαγωγία περιορίζει τις ευκαιρίες για φυσική δραστηριότητα και ανακάλυψη, υποβαθμίζοντας τη σημασία του παιχνιδιού που ενισχύει την κινητικότητα και καλλιεργεί τη δημιουργικότητα.

Έλλειψη χρόνου: Η έλλειψη χρόνου αποτελεί έναν κρίσιμο παράγοντα που περιορίζει τη δυνατότητα των παιδιών να συμμετέχουν σε ριψοκίνδυνες δραστηριότητες. Αυτό συμβαίνει διότι οι αυξημένες υποχρεώσεις των οικογενειών, ο φόρτος εργασίας, καθώς και τα σχολικά καθήκοντα μειώνουν τον αυθορμητισμό που απαιτείται για το ελεύθερο παιχνίδι. Ως αποτέλεσμα, οι φυσικές και αυθόρμητες εμπειρίες παιχνιδιού αντικαθίστανται συχνά από δομημένες δραστηριότητες, περιορίζοντας τις ευκαιρίες των παιδιών να εξερευνήσουν και να ανακαλύψουν τον κόσμο γύρω τους.

Αξίζει το ριψοκίνδυνο παιχνίδι το «ρίσκο»;

Ορισμένες σκέψεις:
Αρκετοί συχνά συγχέουν το ριψοκίνδυνο παιχνίδι με την εκτέλεση επικίνδυνων δραστηριοτήτων. Ωστόσο, στην πραγματικότητα, αυτό το είδος παιχνιδιού σχετίζεται με την αβεβαιότητα και τον ενθουσιασμό που νιώθουν τα παιδιά όταν δοκιμάζουν κάτι νέο και συναρπαστικό.

Το ριψοκίνδυνο παιχνίδι μπορεί να διαφέρει ανάλογα με το ηλικιακό προφίλ και το επίπεδο άνεσης του εκάστοτε παιδιού. Για παράδειγμα, για ένα μικρό παιδί, το ριψοκίνδυνο παιχνίδι μπορεί να σημαίνει να προσπαθήσει να ισορροπήσει σε ένα πόδι στο έδαφος, ενώ για ένα παιδί προσχολικής ηλικίας μπορεί να περιλαμβάνει το σκαρφάλωμα σε ένα σκαμπό προκειμένου να φτάσει σε ένα αγαπημένο του αντικείμενο.

Συμπερασματικά, είναι ουσιώδες οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί να προάγουν τέτοιες δραστηριότητες, δημιουργώντας ασφαλή περιβάλλοντα στα οποία τα παιδιά μπορούν να εξερευνούν ελεύθερα και να απολαμβάνουν το παιχνίδι.

Μέσω της υποστήριξής τους, διασφαλίζουν ότι τα παιδιά θα έχουν τη δυνατότητα να αναπτύξουν τις ικανότητές τους και να βιώσουν την εμπειρία της εξερεύνησης με αυτοπεποίθηση και ενθουσιασμό.

Βιβλιογραφία

Bower, T. G. R. (2017). Risky play: The importance of play in children’s development. Child Development

Perspectives, 11(1), 49-53. doi.org/10.1111/cdep.12210

Καλαγιάκου,Δ. (2024). Pιψοκίνδυνο παιχνίδι στην προσχολική ηλικία. Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία. Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής. Ανακτήθηκε από: polynoe.lib.uniwa.gr/xmlui/bitstream/handle/11400/7040/Kalagiakou_21527.pdf?sequence=1&isAllowed=y 

Κοντοπούλου, Μ. (2016). Ο κίνδυνος της αποφυγής του ρίσκου στο παιχνίδι. *Διάλογοι! Θεωρία και Πράξη στις Επιστήμες της Αγωγής και Εκπαίδευσης*, *2016*(2), 20-34. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Ανακτήθηκε από: ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/dialogoi/article/view/10512/10918 

Μηλιώνης, Χ. (2020). Κίνδυνος και παιχνίδι: Μια ψυχολογική προοπτική του risky play. Ψυχολογία και Εκπαίδευση, 8(3), 233-250.

Σαμπάρης, Α. (2016). Εξερευνώντας τον κίνδυνο στη φύση: Ο ρόλος του risky play στην ανάπτυξη των παιδιών. Παιδαγωγικά Χρονικά, 56(2), 145-162.

ΠΗΓΗ: https://www.psychology.gr/psychologia-paidiou/8416-i-pragmatikotita-tou-riskou-anakalyptontas-ti-mageia-tou-risky-play.html