Οι μαθητές και οι μαθήτριες της Α΄ τάξης Λυκείου του Μουσικού Σχολείου Άρτας, το σχολικό έτος 2023-24, συμμετείχαν στο πρόγραμμα «ΕΛΑ ΣΤΗ ΘΕΣΗ ΜΟΥ!», που υλοποιείται από το Ίδρυμα Λαμπράκη και στοχεύει στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση για τα στερεότυπα και τις ανισότητες φύλου στην Ελλάδα. Το υλικό έχει εγκριθεί από το Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού (έγκριση με το υπ’ αριθμ. πρωτ.Φ.1/38489-ΙΕΠ/127953/Δ7/07-11-2023).
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Έλα στη Θέση μου!» καλεί κορίτσια και αγόρια να μπουν το ένα στη θέση του άλλου, και με μαθητοκεντρικές, ομαδοσυνεργατικές, και αναστοχαστικές μεθόδους, να ενεργοποιήσουν την ενσυναίσθησή τους, να σκεφτούν κριτικά, να απαντήσουν σε διλήμματα, να μετατοπιστούν όταν χρειάζεται, και εντέλει να δεσμευτούν για την υιοθέτηση στάσεων και συμπεριφορών ενάντια στις ανισότητες φύλου.
Τα φύλλα εργασίας που περιλαμβάνει ο οδηγός του προγράμματος αξιοποιήθηκαν και συνδυάστηκαν:
α) με πρόγραμμα εργασιών του σχολείου μας, από τις 7 έως τις 13 Απριλίου 2024,με εκπαιδευτικούς και μαθητές/μαθήτριες του γαλλικού σχολείου “Rémi Belleau” της πόλης Nogent le Rotrou, στο πλαίσιο αδελφοποίησης. Το θέμα της συνάντησης αφορούσε ιστορικές μνήμες της ελληνικής και γαλλικής αντίστασης με εκτεταμένη αναφορά στο ρόλο των γυναικών στην αντίσταση
β) με τη θεματική ενότητα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας «Τα φύλα στη λογοτεχνία»
γ) με τις θεματικές ενότητες της Νεοελληνικής Γλώσσας «Εφηβεία», «Αγάπη και έρωτας», «Ενδυμασία και μόδα», και
δ) με το μάθημα των Μουσικών Συνόλων που επιλέχτηκε μελοποιημένη ποίηση με στοχευμένες επιλογές έργων από τους/τις παρακάτω ποιητές/ποιήτριες:
• Μαρία Πολυδούρη , «Έ λ α γ λ υ κ έ», από τη συλλογή «Οι Τρίλλιες που Σβήνουν»,
μουσική: Ηλίας Σαρηγιαννίδης
• Νίκος Καββαδίας ,«Φάτα Μοργκάνα», μουσική: Μαρίζα Κωχ
• Νίκος Γκάτσος , «Αερικό», μουσική: Μάνος Χατζιδάκις
• Οδυσσέας Ελύτης, «Όμορφη και παράξενη πατρίδα» ,απόσπασμα από το έργο «Ο Ήλιος, ο Ηλιάτορας», μουσική: Δημήτρης Λάγιος
Τα φύλλα εργασίας του οδηγού του προγράμματος αξιοποιήθηκαν και συνδυάστηκαν με τα παρακάτω κείμενα στο μάθημα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας:
«Κυράνω», απόσπασμα από το ομότιτλο μυθιστόρημα της Βασιλικής Παπαγιάννη (1927-2014), εκδόσεις Νεφέλη, 1990.
[Η Αγνώριστη] , ποίημα του Διονύσιου Σολωμού: αντλήθηκε από τον ιστότοπο του Κέντρου της Ελληνικής Γλώσσας.
«Του Νεκρού Αδελφού» , παραλογή
«Το χριστόψωμο», απόσπασμα από το ομώνυμο διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, το οποίο πρωτοδημοσιεύτηκε στην «Εφημερίδα» το 1887.
«Διέξοδο», ποίημα του Τίτου Πατρίκιου και ανήκει στη συλλογή “Μαθητεία ξανά” (εκδ. Διάττων, 1991).
«Ο αιώνιος διάλογος», ποίημα του Τάσου Λειβαδίτη, από τη συλλογή «Ποιήματα: 1958- 1964».
Τo διήγημα «Κορίτσι», ή «Girl» της Τζαμάικα Κίνκεϊντ (ψευδώνυμο της Maria Eleine Richardson που γεννήθηκε στις Αντίλλες το 1949), δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο περιοδικό New Yorker στο τεύχος Ιουνίου του 1978 και συμπεριλαμβάνεται στην συλλογή διηγημάτων At the Bottom of the River (Στον πάτο του ποταμού) που εκδόθηκε το 1983.
«Πίσω από τη βιτρίνα», απόσπασμα από το βιβλίο της Γαλάτειας Καζαντζάκη: «Κρίσιμες στιγμές, Αθήνα», 1953.
«Γιατί σκότωσα την καλύτερή μου φίλη», απόσπασμα από το ομώνυμο μυθιστόρημα της Αμάντα Μιχαλοπούλου
«Στέλλα Βιολάντη» απόσπασμα από το ομότιτλο έργο του Γρηγόριου Ξενόπουλου
«Μαμά γερνάω», Λίνα Νικολακοπούλου,1988. Σε μουσική Σταμάτη Κραουνάκη κυκλοφόρησε στον ομώνυμο δίσκο τραγουδιών που ερμήνευσε η Τάνια Τσανακλίδου.
«Η μεταμφίεση» απόσπασμα από το μυθιστόρημα της Ρέας Γαλανάκη «Ελένη ή Ο Κανένας» (1998)
Οι μαθητές και οι μαθήτριες της Α΄ Λυκείου εργάστηκαν ομαδικά, χρησιμοποιώντας τα φύλλα εργασίας του οδηγού του προγράμματος , άλλες φορές σε ομάδες του ίδιου φύλου και άλλες φορές σε μικτές ομάδες και διερεύνησαν την έννοια των στερεοτύπων φύλου, την ατομική τους σχέση αλλά και τη σχέση των συνομηλίκων τους με αυτά, την επιρροή των στερεοτύπων φύλου στις επιλογές, τις φιλοδοξίες και τα όνειρά τους, συζήτησαν και κατανόησαν την επιρροή των στερεοτύπων φύλου στα άτομα και στις κοινωνίες, τον τρόπο διάχυσής τους, συνειδητοποίησαν πώς τα στερεότυπα μάς εγκλωβίζουν σε συμπεριφορές ή επιλογές που μάς ταλαιπωρούν και αναζήτησαν τρόπους αναγνώρισης των στερεοτύπων φύλου και περιορισμού της αρνητικής τους επίδρασης.
Επίσης ενημερώθηκαν για τα δεδομένα σχετικά με τις μισθολογικές ανισότητες στην Ελλάδα και στην Ευρωπαϊκή Ένωση μεταξύ αντρών και γυναικών, για τις υφιστάμενες ανισότητες φύλου στην Ελλάδα και την περιορισμένη συμμετοχή των γυναικών στα κέντρα λήψης αποφάσεων και την απασχόλησή τους στους τομείς STEM καθώς και για τη σκοπιμότητα ενίσχυσης της συμμετοχής τους.
Δε θα μπορούσε να λείψει η αναφορά στο κοινωνικό πρόβλημα, που δυστυχώς έχει λάβει τραγικές διαστάσεις στη χώρα μας, στη βία κατά των γυναικών και στην ανάγκη που προβάλλει επιτακτικά στο σύγχρονο σχολείο, να καλλιεργήσει τη στάση της μηδενικής ανοχής στη βία, της καταγγελίας του θύτη και της υποστήριξης των θυμάτων.
Μέσα από όλες τις εργασίες του προγράμματος επιδιώχθηκε, οι μαθητές και οι μαθήτριες να μπορέσουν να μπουν στη θέση του «άλλου»/ «της άλλης» και να αντιληφθούν τη δική του/της οπτική και παράλληλα να κατανοήσουν ότι στη συμβίωση οι ευθύνες και οι υποχρεώσεις πρέπει να μοιράζονται δίκαια και με όρους αλληλοσεβασμού, να προσεγγίσουν το ζήτημα των ανισοτήτων με ενσυναίσθηση και να αναλογιστούν την ευθύνη τους ως πολίτες μιας δημοκρατικής κοινωνίας.
Ευχαριστούμε το Ίδρυμα Λαμπράκη που μας πρόσφερε τη δυνατότητα να ασχοληθούμε με ακαδημαϊκά κριτήρια με τα επίκαιρα θέματα που πραγματεύεται το πρόγραμμα «ΕΛΑ ΣΤΗ ΘΕΣΗ ΜΟΥ!» και το προσωπικό του για την ευγένεια και την άμεση ανταπόκριση σε όλα μας τα αιτήματα.
Θερμά συγχαρητήρια στη μαθήτρια Κατερίνα Νασιοπούλου, που με την ολοκλήρωση του προγράμματος, μάς κατέθεσε την καλλιτεχνική της πρόταση δημιουργώντας την αφίσα που προβάλλει βασικές αρχές ευαισθητοποίησης για τα στερεότυπα και τις ανισότητες φύλου.
Θερμά συγχαρητήρια στους μαθητές και στις μαθήτριες που συμμετείχαν και προσέγγισαν όλα τα θέματα του προγράμματος με ωριμότητα, υπευθυνότητα, σεβασμό και ευγένεια, στάση που μάς δημιουργεί συναισθήματα ικανοποίησης και αισιοδοξίας για τη νέα γενιά που δεσμεύεται να γίνει θεματοφύλακας της δημοκρατικής κοινωνίας.
Οι υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί
Ανθούλα Ζιώρη
Σπήλιος Κούνας
Παναγιώτης Γιαννούτσος
Nathalie Poupard
Αναστασία Σταύρου
