Ο εκφοβισµός (bullying) είναι µια ιδιαίτερη µορφή επιθετικότητας που εκδηλώνεται
στο σχολείο (και όχι µόνον). Είναι τόσο παλαιό φαινόµενο όσο και η ύπαρξη του
σχολείου. Τις τελευταίες δεκαετίες όµως παρατηρείται µια διεθνής κινητοποίηση για
τον περιορισµό του εκφοβισµού και της άµεσης συνέπειάς του, που είναι η
θυµατοποίηση (victimization) των παιδιών και των εφήβων.
Σύµφωνα µε τον ορισµό του Olweus «ένα παιδί εκφοβίζεται ή
θυµατοποιείται όταν εκτίθεται επανειληµµένα και για αρκετό διάστηµα σε αρνητικές
ενέργειες εκ µέρους ενός ή περισσότερων άλλων µαθητών». «Ο εκφοβισµός είναι µια
συστηµατική κατάχρηση δύναµης» . Είναι απρόκλητος,
επαναλαµβανόµενος, ασκείται από ένα θεωρούµενο ως ισχυρότερο παιδί (το
«δράστη») προς ένα θεωρούµενο ως ασθενέστερο (το «θύµα»), έχει στόχο να
προκαλέσει φόβο, ανησυχία ή πόνο, το ισχυρότερο παιδί αντλεί από αυτήν κάποιο
όφελος (π.χ., ευχαρίστηση, κοινωνικό κύρος, απόκτηµα) και το ασθενέστερο παιδί
δεν µπορεί να υπερασπιστεί τον εαυτό του.
Ο εκφοβισµός και η θυµατοποίηση λαµβάνουν ποικίλες µορφές: σωµατικός,
λεκτικός, σεξουαλικός, φυλετικός, ηλεκτρονικός, αρπαγή/καταστροφή πραγµάτων,
απειλή/εξαναγκασµός, κοινωνικός αποκλεισµός, έµµεσος (π.χ., διάδοση αρνητικής
φήµης, «κάρφωµα» µε το βλέµµα) . Ο εκφοβισµός συνήθως λαµβάνει χώρα στο προαύλιο, στους
διαδρόµους, στις τουαλέτες, στην τάξη και στο δρόµο προς και από το σχολείο, µε
αποτέλεσµα αρκετά περιστατικά εκφοβισµού να µη γίνονται αντιληπτά από τους
ενηλίκους
Γαλανάκη Ευαγγελία, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Αναπτυξιακής
ΨυχολογίαςΠρακτικά του Ελληνικού Ινστιτούτου Εφαρµοσµένης Παιδαγωγικής και Εκπαίδευσης
(ΕΛΛ.Ι.Ε.Π.ΕΚ.), 5
ο
Πανελλήνιο Συνέδριο µε θέµα «Μαθαίνω πώς να µαθαίνω», 7-9
Μαΐου 2010
ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ- ΤΙ ΕΙΝΑΙ;