Ένα περίεργο φαινόμενο  παρατηρείται  περί τα τέλη  Μαΐου με αρχές Ιουνίου στο θρυλικό Φραγκοκάστελλο, ανατολικά  της Χώρας των Σφακίων στη νότια Κρήτη. Λίγο πριν την ανατολή του ηλίου εμφανίζονται μυστηριώδεις σκιές με μορφές πεζών ή έφιππων πολεμιστών παλαιοτέρων εποχών να κινούνται με κατεύθυνση από τον κάμπο των Σφακίων προς το Φραγκοκάστελλο και μετά να χάνονται στη θάλασσα.  Το φαινόμενο παρατηρείται μόνο για  ένα δεκάλεπτο περίπου και επειδή συμβαίνει κατά την διάρκεια της πρωινής δροσιάς, οι σκιές αυτές ονομάστηκαν Δροσουλίτες.

Διάφορες επιστημονικές θεωρίες έχουν προσπαθήσει να εξηγήσουν το μυστήριο αυτό. Μία είναι ότι πρόκειται για αντικατοπτρισμό στρατιωτών από τις ακτές της Λιβύης, αλλά η θεωρία αυτή προσκρούει στη μεγάλη απόσταση και στη διαφορετικότητα των σύγχρονων στολών.  Άλλη θεωρία εξηγεί το φαινόμενο με την πρωινή διάθλαση του φωτός σε συνδυασμό με την πρωινή δροσιά και τη διαμόρφωση της κορυφογραμμής πίσω από το Φραγκοκάστελλο. Λένε λοιπόν ότι η κορυφογραμμή μοιάζει με τις φιγούρες αυτές , που δια της πρωινής διάθλασης και με την πρωινή δροσιά, εμφανίζεται στον ορίζοντα. Ο θρύλος  και  η  λαϊκή πίστη όμως θέλει τις σκιές αυτές να είναι οι ψυχές  των  Ελλήνων πολεμιστών, υπερασπιστών του Φραγκοκάστελλου,  που έπεσαν κατά τη διάρκεια μιας σφοδρής  μάχης εναντίον των Τούρκων, τον Μάιο του 1828,  τις ίδιες μέρες κατά τις οποίες εμφανίζεται το φαινόμενο.

Από τις αρχές του 1828  ένα στρατιωτικό σώμα το οποίο είχε δημιουργήσει ο ηπειρώτης  έμπορος Χατζημιχάλης Νταλιάνης, και το οποίο αποτελούταν από 600 πεζούς και 70 περίπου ιππείς, το πρώτο οργανωμένο ιππικό σώμα, αποβιβάστηκε στην Κρήτη για να βοηθήσει την επανάσταση. Στα τέλη Μαΐου ο Χατζημιχάλης Νταλιάνης αποφάσισε να αντιμετωπίσει τον πολυάριθμο στρατό του Μουσταφά που αποτελούταν από 8.000 πολύ καλύτερα  εξοπλισμένους μαχητές και να υπερασπιστεί το Φραγκοκάστελλο.  Οι Σφακιανοί  τον συμβούλεψαν να μην πολεμήσει στα ίσια σε αυτό το ανοιχτό μέρος αλλά να κάνει ανταρτοπόλεμο στα στενά.  Εκείνος όμως επέμενε να σταθεί στο κάστρο. Μετά από σκληρές μάχες και μερικές ημέρες πολιορκίας το Φραγκοκάστελλο έπεσε ηρωϊκά, όπως και ο Χατζημιχάλης  Νταλιάνης  αφήνοντας στο πεδίο της μάχης 337 Έλληνες και 800 Τούρκους νεκρούς.  Εν συνεχεία όμως οι Σφακιανοί κυνηγώντας  αποδεκάτισαν τον ταλαιπωρημένο στρατό του Μουσταφά.

Το φαινόμενο των Δροσουλιτών  όμως καθώς φαίνεται είχε ανάμειξη και σε πολεμικά γεγονότα, καθώς έτρεψε τρομοκρατημένους τους Τούρκους σε φυγή κατά το 1890, όταν είχε γίνει πολύ έντονα ορατό. Επίσης ανάγκασε Γερμανούς στρατιώτες στην κατοχή να ανοίξουν πανικόβλητοι πυρ εναντίον των…. σκιών!!!

“…Μ’ ακόμη και το σήμερο,
Στις 17 του Μάη
Ούλο τα’ ασκέρι φαίνεται με τον Χατζημιχάλη
Και πολεμούν στα σύννεφα
Κι ακούγονται οι μπουρμπάδες
Φωνές κι αλογοπεταλιές στου Καστελιού τσι μπάντες
Ούλοι οι γιαλαφρόστρατοι
Θωρούν τσι και τρομάζουν
Μα κείνοι Θεός σχωρέσει των, κανέναν δεν πειράζουν
Άραγες είντα θέλουσι και είντα μας εθυμίζουν
Αυτούς που εσφάχτηκαν εκειά και τα βουνά ραΐζουν…”

(Κρητική Μαντινάδα)

Στις παρυφές του όρους Λυκαίου, στη δυτική Πελοπόννησο και σε υψόμετρο 700 περίπου μέτρων βρίσκεται η γραφική, πετρόχτιστη και ιστορική Ανδρίτσαινα, η οποία έχει το προνόμιο να κατέχει μια από τις  σπουδαιότερες βιβλιοθήκες της χώρας. Έχει επίσης το προνόμιο να απέχει μόνο 14 χιλιόμετρα από τον αρχαίο ναό του Επικούρειου Απόλλωνα. Αν και διοικητικά ανήκει στο νομό Ηλείας, καθότι παλαιότερα ήταν πρωτεύουσα της επαρχίας Ολυμπίας, λόγω της πρότερης εμπορικής και οικονομικής ανάπτυξής της,  η όψη της Ανδρίτσαινας πάραυτα σου δίνει την εντύπωση κλασσικού ορεινού αρκαδικού τοπίου. Κι όντως πριν προσχωρήσει στο νομό Ηλείας άνηκε στο νομό Αρκαδίας. Βρίσκεται σε απόσταση 25 χιλιομέτρων από την επίσης ιστορική Καρύταινα!

Μια πολύ σημαντική  πνευματική προσωπικότητα, με καταγωγή από την Ανδρίτσαινα, που πρόσφερε πολλά στην Ελλάδα στα προεπαναστατικά χρόνια και στο δύσκολο έργο της πνευματικής αφύπνισης του υπόδουλου γένους ήταν ο Κωνσταντίνος – Αγαθόφρων  Νικολόπουλος. Γεννιέται  στη Σμύρνη το 1786 όπου περνά τα παιδικά του χρόνια και εν συνεχεία σπουδάζει στο Βουκουρέστι. Το 1806 μεταβαίνει στο Παρίσι, την κοιτίδα του Διαφωτισμού και τον πρόδρομο του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, στις ιδέες του οποίου εντρυφεί και τις κάνει όραμα και στόχο της ζωής του. Το 1814 παίρνει τη θέση του βιβλιοθηκάριου στη Βιβλιοθήκη της Γαλλικής Ακαδημίας. Με τον πενιχρό μισθό του και με πολλές στερήσεις και κακουχίες, αφιερώνεται στο μεγάλο του πάθος, τη συλλογή βιβλίων, και καταφέρνει να δημιουργήσει μια τεράστια συλλογή, που πλαισιώνεται με ανεκτίμητης σήμερα αξίας βιβλία, πολλά από τα οποία τοποθετούνται στα πρώτα 50 χρόνια από την εμφάνιση της τυπογραφίας. Διατελεί αρθρογράφος, ποιητής, μουσικοσυνθέτης,  ιστοριογράφος,  κριτικός,  εκδότης,  σχολιαστής, δημοσιογράφος, δάσκαλος Λογοτεχνίας και Φιλολογίας. Συνεργάζεται με πολλά ευρωπαϊκά περιοδικά και εκδίδει σχολικά εγχειρίδια Αρχαίων Κλασσικών συγγραφέων. Ένθερμος πατριώτης, δείχνει ζωηρό ενδιαφέρον για την απελευθέρωση του γένους και μυείται γρήγορα στη Φιλική Εταιρεία. Αρθρογραφεί στον Λόγιο Ερμή,  τον  Φιλολογικό Τηλέγραφο κι εκδίδει τη Μέλισσα, στηλιτεύοντας σφοδρά την δυσμενή στάση των μεγάλων δυνάμεων απέναντι στο ελληνικό ζήτημα. Το 1838 αποφασίζει να δωρίσει την ανεκτίμητη συλλογή του στην ιδιαίτερη πατρίδα του, την Ανδρίτσαινα και να εγκατασταθεί πλέον μόνιμα σ’ αυτήν. Πεθαίνει, δυστυχώς, το 1841, πριν προλάβει να γυρίσει και να χαρεί την ελεύθερη πια πατρίδα που τόσο αγάπησε.  Η συλλογή των βιβλίων που αριθμεί τους 3.696 τόμους, περνάει μια Οδύσσεια μέχρι να αποκατασταθεί στη σημερινή της θέση.

Έτσι με τη δωρεά αυτή ιδρύεται η Βιβλιοθήκη της Ανδρίτσαινας στην οποία βρίσκονται σήμερα οι τόμοι αυτής της  συλλογής μαζί με την μετέπειτα δωρεά  Καλλιανιώτη, άλλων 4.500 τόμων. Το Ιστορικό Αρχείο της Βιβλιοθήκης της Ανδρίτσαινας περιλαμβάνει   προεπαναστατικά, επαναστατικά και μετεπαναστατικά έγγραφα και χειρόγραφα όπως:  Χειρόγραφα Φράγκων, Ενετών, επιστολές με υπογραφή του Ζαν Ζακ Ρουσό, έγγραφα της Φιλικής Εταιρείας, χειρόγραφα  οπλαρχηγών του 1821,  του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη,  των Πάνου, Γενναίου και Μάρκου Κολοκοτρώνη, υλικό της οικογένειας Πλαπούτα, του Κουντουριώτη, Μαυρομιχάλη, Νικηταρά, Μαυροκορδάτου, πρακτικά της Πελοποννησιακής Γερουσίας,  του βασιλιά Όθωνα, αρχεία υπουργών της πρώιμης μετεπαναστατικής περιόδου και πολλά άλλα σημαντικά έγγραφα.

Το Ιστορικό Αρχείο της βιβλιοθήκης έχει ψηφιοποιηθεί για να διαφυλαχθεί και να γίνει ευρύτερα προσιτό στο κοινό.

[dailymotion video/xuccqp_yyyyyyy-yyyyyyyy-yyyyyyyyyy-yyyyyyyyyyyy_people?start=9#.UVxT7aLwmuj nolink]

Ένα μικρό αφιέρωμα στο μεγάλο ηγέτη, στη μεγάλη ψυχή  της εθνεγερσίας  του 1821!

Εις εσάς μένει να ισάσετε και να στολίσετε τον τόπο, οπού ημείς ελευθερώσαμε… !

(Από την ομιλία του Κολοκοτρώνη στην Πνύκα)

Ένα φαινόμενο που απασχολεί και προβληματίζει έντονα τη σχολική κοινότητα κι έχει ωθήσει σε μια εκστρατεία ενημέρωσης κι ευαισθητοποίησης των μαθητών για την αντιμετώπισή του. Η ενθάρρυνση των μαθητών να εξωτερικεύσουν το δυσάρεστο προσωπικό τους βίωμα είτε σαν θύματα είτε σαν απλοί  θεατές ενός τέτοιου γεγονότος, η απαλλαγή τους από το αίσθημα του φόβου και ίσως και του αισθήματος της ενοχής που μπορεί να τους διακατέχει είναι ένα πολύ σημαντικό βήμα. Χρησιμοποίησα την λέξη ενοχή για τα θύματα, γιατί είναι συχνό φαινόμενο η ψυχική βία που ασκείται μακροχρόνια σε κάποιους μαθητές να τους οδηγήσει στο αίσθημα της κατωτερότητας και της υποσυνείδητης  αποδοχής των όσων υφίστανται με  την πεποίθηση ότι τα αξίζουν!

Ο ρόλος του εκπαιδευτικού στην υπόθεση αυτή είναι σημαντικός και δύσκολος. Η διορατικότητα, η σωστή κρίση, η κατά το δυνατόν δικαιότερη, διαλακτικότερη και άνευ περαιτέρω συγκρούσεων και εντάσεων  διαχείριση  μιας κατάστασης, είναι τα εργαλεία που πρέπει να χρησιμοποιήσει.  Άλλωστε στο πρόσωπο του εκπαιδευτικού τα παιδιά πάντα βλέπουν και θέλουν να βλέπουν το ρόλο του δικαιοκριτή, αυτού που θα αποδώσει δικαιοσύνη, του προστάτη των αδυνάτων. Εναπόκειται σε μας λοιπόν να ανταποκριθούμε και σ’ αυτές τις προσδοκίες…

Όλα τα παραπάνω συνιστούν αντιμετώπιση του φαινομένου. Τι γίνεται όμως με τον τομέα πρόληψη που είναι ο πιο σημαντικός;  Έχουν αναζητηθεί οι αιτίες που τροφοδοτούν αυτό το φαινόμενο, έτσι ώστε να προσπαθήσουμε να τις εξαλείψουμε;  Φυσικά τα πρότυπα τέτοιων συμπεριφορών δεν γεννιούνται μέσα στο χώρο του σχολείου αλλά μεταφέρονται και καλλιεργούνται μέσα σ’ αυτό, αντιγράφοντας αρνητικές πτυχές της σύγχρονης κοινωνικής πραγματικότητας.

Η εξουσία, το κύρος του ισχυρού, το γόητρο,   η χρήση ανίερων μέσων για την επίτευξη ενός στόχου με την βοήθεια  υποτακτικών ακολούθων, το να παίρνεις και όχι να δίνεις, η διαφθορά, είναι εικόνες που αποκομίζουν καθημερινά τα παιδιά από πλήθος μέσων ενημέρωσης. Τα πρότυπα και των σύγχρονων ηλεκτρονικών παιχνιδιών ακόμα επιβραβεύουν την ικανότητα να «σκοτώνεις» όσο γίνεται περισσότερους και γρηγορότερα!

Οι αρνητικές επιρροές επίσης από το οικογενειακό περιβάλλον, όπως, ελλιπής ενασχόληση με τα παιδιά, αντιπαραθέσεις και διαπληκτισμοί των γονέων, αδιαφορία για παροχή υγιούς αγωγής και παραπομπή των παιδιών   στις  εύκολες λύσεις της παρακολούθησης τηλεόρασης ή υπερβολικής ενασχόλησης με ηλεκτρονικά παιχνίδια, είναι επίσης ένας από τους  βασικότερους  παράγοντες. Αρκετές φορές μάλιστα γονείς ενστερνίζουν στα παιδιά τους την ιδέα ότι είναι καλύτεροι και ξεχωριστοί από τους άλλους, καλλιεργούν ένα υπερφίαλο εγώ και τα προτρέπουν στο να ανταποδίδουν τη βία ή  αμφισβητούν τον εκπαιδευτικό στα μάτια τους  προτρέποντας τα να τον σέβονται μόνο αν το κρίνουν εκείνοι σωστό!

Δεν είναι τυχαίο που μια μορφή σχολικής βίας είναι η ανάδειξη ενός δυναμικού μαθητή «ηγέτη» που συγκεντρώνει γύρω του μια ομάδα ακολούθων – θαυμαστών,  τους  οποίους ωθεί να καταφέρονται με έντονη ψυχική ή σωματική βία εναντίον των μη δεχόμενων να συνταχθούν μαζί τους ή κάποιων ολοσχερώς απορριπτέων λόγω μιας σωματικής τους αδυναμίας. Και είναι πραγματικά συγκλονιστικό το πώς εξουθενώνουν, τσακίζουν ψυχικά κυρίως, τον «διαφορετικό» με πολλές έννοιες,  τον «φρόνιμο σπασίκλα», τον «αγαθό»  ή τον αρνούμενο να ενταχθεί! Αν εξαιρέσουμε περιπτώσεις όπου μια επιθετικότητα οφείλεται σε οργανικά ψυχογενή αίτια, οι παραπάνω παράγοντες πιστεύω είναι οι βασικοί καθοδηγητές!

Πώς θα μπορούσαν λοιπόν να είναι διαφορετικά τα πράγματα αν εμείς οι ίδιοι σαν εκπαιδευτικοί και σαν γονείς δεν προσπαθήσουμε να τα αντισταθμίσουμε ή μάλλον καλύτερα να τα αντιστρέψουμε;  Δύσκολη δουλειά και ακόμη δυσκολότερη όσο μεγαλύτερο είναι ένα παιδί.

Όλη η κοσμοθεώρησή του πρέπει να αλλάξει, συνειδητοποιώντας, ότι η αξία κάποιου δεν έγκειται στην επιβολή του στους άλλους, ότι έχει απέναντί του ισότιμους ανθρώπους κι όχι αντιπάλους που πρέπει να ανταγωνιστεί, ότι το κάθε προνόμιο ή χάρισμα  που κατέχει  του είναι δοσμένο και κάλλιστα θα μπορούσε να βρίσκεται στη θέση αυτού που χλευάζει, ότι ο εαυτός του έχει ακριβώς την ίδια αξία με οποιονδήποτε άλλον, ότι ο άνθρωπος έχει δημιουργηθεί για να αγαπά κι ότι αυτή είναι η δύναμη που τον κάνει πιο ισχυρό, όπως επίσης και  η ταπείνωση του εαυτού του σε αντίθεση με την έπαρση που έχει συνηθίσει…

Αλήθεια πόσο συχνά και πού προβάλλονται οι αξίες που ανέφερα; Πόσο διαφορετικά μπορούσαν να είναι τα πράγματα αν  προβάλλονταν, αν όχι περισσότερο,  τουλάχιστον ισάξια σε σχέση με τις προηγούμενες αρνητικές; Αν προβάλλονταν περισσότερο σε κείμενα μέσα από τα γλωσσικά σχολικά βιβλία, τα οποία ως επί το πλείστον έχουν μια στυγνή τεχνοκρατική υλιστική και πρακτική κοινωνική προσέγγιση; Αν οι γονείς  που φέρουν κυρίως  και τη μεγαλύτερη ευθύνη γαλουχούσαν με  τέτοια πρότυπα τα παιδιά τους;

Απαραίτητη βέβαια η ενημέρωση των μαθητών μας για το  πώς θα αντιμετωπίσουν το φαινόμενο, αλλά ας μην ρίχνουμε το μπαλάκι μόνο σ’ αυτούς! Ας ασχοληθούμε ουσιαστικότερα και σοβαρότερα με το ζήτημα αναλογιζόμενος ο καθένας από το δικό του πόστο τις ευθύνες του, σαν κράτος, σαν γονέας και σαν εκπαιδευτικός.

Γιατί  όπως λέει και η παροιμία:   Ό,τι σπείρεις θα θερίσεις!

Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,
τον άγριο Ποσειδώνα δεν θα συναντήσεις,
αν δεν τους κουβανείς μες στην ψυχή σου,
Αν η ψυχή σου δεν τους στήνει εμπρός σου…

Να εύχεσαι να ‘ναι μακρύς ο δρόμος…

Η παλιά πόλη της Ξάνθης αποτελεί ένα σπουδαίο μνημείο της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Είναι ένα χαρακτηριστικό δείγμα μιας ακμάζουσας εποχής συνοδευόμενης από την οικονομική  άνθηση λόγω του καπνεμπορίου. Τα παλιά κλασσικά αρχοντικά κτίστηκαν την περίοδο 1830 – 1840  μετά από τους καταστροφικούς σεισμούς  του 1829.   Kλασσική ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική και παραδοσιακή μορφή ελληνικής κατοικίας συνδυάστηκαν μοναδικά για να δημιουργήσουν το συγκεκριμένο αποτέλεσμα.  Βασικά υλικά κατασκευής ήταν το ξύλο και η πέτρα και  κατασκευαστική ιδιαιτερότητα τα “σαχνίσια” οι ξύλινες προεξοχές σαν μπαλκόνια, αλλά κλειστές με μόνα ανοίγματα τα αρκετά παράθυρα που εξασφάλιζαν τη φωτεινότητα στο εσωτερικό και που υποστηρίζονταν από ξύλινες αντηρίδες. Τα κτήρια κατασκευάζονταν συμμετρικά, ορθογωνισμένα και αρκετές φορές ογκώδη αλλά διακοσμημένα  με αετώματα επιστύλια, γείσα, Κορινθιακά επίκρανα, κυκλικά τύμπανα και σιδερένια καλλιτεχνήματα.

Εντύπωση προκαλούν επίσης τα λιθόστρωτα καλντερίμια τα οποία ήταν στρωμένα με κυβόλιθους δουλεμένους στο χέρι, με σφυρί και καλέμι. Οι κλίσεις των καλντεριμιών ήταν πολύ προσεγμένες έτσι ώστε να απομακρύνονται πολύ εύκολα τα όμβρια ύδατα και να παραμένουν πάντα καθαρά.

Πολλά από αυτά τα κτίσματα αυτά λόγω της  ξεπερασμένης κατασκευαστικής τεχνικής και του ασύμφορου της συντήρησης έχουν εγκαταλειφθεί. Ο Δήμος της πόλης καταβάλλει προσπάθειες για την συντήρηση και αναπαλαίωση πολλών από αυτά με τη συνδρομή και ιδιωτών διοργανώνοντας για το σκοπό αυτό τις “Γιορτές παλιάς Πόλης”.  Η παλιά πόλη της Ξάνθης αποτελεί έναν πόλο έλξης για λάτρεις της ελληνικής παράδοσης, ένας τόπος που σμίγει το χθες με το σήμερα και που μας αφήνει ίσως την αίσθηση ότι οι καιροί που δημιουργούνταν πραγματικά καλλιτεχνήματα  έχουν πλέον χαθεί οριστικά..

Ο καλύτερος τρόπος για να καταλάβουμε πώς αισθάνεται κάποιος σε μια δύσκολη περίσταση είναι  να βάλουμε νοητά και  ειλικρινά τον εαυτό μας στη θέση του και να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε πώς θα αισθανόμαστε εμείς αν αντιμετωπίζαμε οι ίδιοι το θέμα.  Βέβαια το αποτέλεσμα εξαρτάται από την ιδιοσυγκρασία τη δική του και τη δική μας και λογικό θα είναι να μην υπάρχει πάντα αντικειμενική εκτίμηση ενός θέματος. Αυτό αποτελεί όντως μια δυσκολία. Πόσο μεγαλύτερη γίνεται η δυσκολία όμως όταν το άτομο αυτό, ας πούμε,  λειτουργεί σε ένα εντελώς διαφορετικό μήκος κύματος από αυτό με το οποίο λειτουργούν οι περισσότεροι άνθρωποι. Τότε υπάρχει  σημαντικό πρόβλημα κατανόησης αλλά πολλές φορές και επικοινωνίας.

Τα αυτιστικά άτομα δε διαφέρουν σε τίποτα άλλο από εμάς παρά στο ότι λειτουργούν με  ένα ξεχωριστό, διαφορετικό  τρόπο απ’ ότι οι άλλοι κι απλά ζητούν από εμάς να προσπαθήσουμε να τους καταλάβουμε. Αντιλαμβάνονται διαφορετικά τα πράγματα του κόσμου γύρω τους. Οι αισθήσεις τους είναι διαταραγμένες κι ως εκ τούτου πολλές φορές  αισθάνονται εχθρικό κι ανασφαλές ένα περιβάλλον. Η ανταλλαγή πληροφοριών είναι ένα θέμα που τους δυσκολεύει και χρειάζονται να μεταχειριζόμαστε απλές κι όχι μεταφορικές εκφράσεις. Θα χρειαστεί να τους δείξουμε κάτι καλύτερα παρά να προσπαθήσουμε να τους το εξηγήσουμε. Μπορεί να νομίσουμε ότι κάποια ξεσπάσματά τους είναι υπερβολικά, αλλά η αλήθεια είναι ότι αυτό που τους ενοχλεί, είναι για εκείνους πραγματικά πολύ έντονο.  Αν με λίγη υπομονή προσπαθήσουμε να  εκλείψει τότε θα αισθανθούν πολύ καλύτερα.  Το σπουδαιότερο όμως γι αυτούς είναι ότι είναι χαρισματικά άτομα με ιδιαίτερα ταλέντα. Αναζητούν την κοινωνικότητα και θέλουν να μας δείξουν την αγάπη τους αλλά δυσκολεύονται στο πώς να την εκφράσουν. Ας προσπαθήσουμε να μπούμε στη “συχνότητά” τους και τότε σίγουρα θ΄αλλάξουν πολλά προς το καλύτερο.

Η προστασία του περιβάλλοντος  και η κλιματική αλλαγή είναι από τα πιο πολυσυζητημένα θέματα του σύγχρονου κόσμου. Παρά την παγκόσμια ευαισθητοποίηση που έχει συντελεστεί τα τελευταία χρόνια από περιβαλλοντικές οργανώσεις, κρατικούς  φορείς  ή εκπαιδευτικά  προγράμματα, οι ουσιαστικές λύσεις  που χρειάζονται  σε θέματα βαριάς βιομηχανίας, παραγωγής ενέργειας, μέσα μεταφοράς, βιομηχανίας τροφίμων προσκρούουν σε ισχυρά οικονομικά συμφέροντα και σταματούν.  Ο κάθε ευσυνείδητος πολίτης παλεύει μέχρι εκει που μπορεί, στο άμεσο  περιβάλλον του, ανακυκλώνοντας, αποφεύγοντας άσκοπες σπατάλες ενέργειας,  προστατεύοντας το εναπομείναν πράσινο…

     Πόσο γνώστες της πραγματικότητας είμαστε.  Πόσο βέβαιοι είμαστε για το τι θα συμβεί στο μέλλον; Κατά πόσο μπορούμε να αποφύγουμε ή να προστατευτούμε από τις επερχόμενες τρομακτικές συνέπειες;

Σ’ αυτές τις ερωτήσεις σίγουρες απαντήσεις δεν υπάρχουν.  Το γεγονός είναι πάντως ότι κατά τη διάρκεια του αιώνα μας ήδη η μέση θερμοκρασία του πλανήτη είναι κατά 0,5 βαθμούς Κελσίου ανεβασμένη και προβλέπεται σύντομα να γίνει μεγαλύτερη. Αυτός ο μισός βαθμός έχει ήδη αλλάξει πολλά πράγματα που είναι εμφανή, κυρίως  τη συρρίκνωση των πάγων στους πόλους. Αν συζητήσει κανείς με ανθρώπους ηλικίας τουλάχιστον 50 ετών που ζουν στην επαρχία και που βρίσκονται  σε επαφή με τη φύση  και ιδίως σε ορεινές περιοχές,  θα του πουν πως βλέπουν μεγάλη διαφορά θερμοκρασίας προς το θερμότερο, σε σχέση με τα παλαιότερα χρόνια,  καθώς και αισθητή μείωση των χιονοπτώσεων αλλά και περισσότερη ζέστη στους θερινούς μήνες.

Οι αλλαγές του κλίματος που συντελέστηκαν μέσα στα 4 δισεκατομμύρια χρόνια της ζωής στη Γη (παγετώνες, εποχές έντονης ζέστης) επέρχονταν με πολύ αργούς ρυθμούς λόγω του ότι δημιουργούνταν με φυσικό τρόπο και η μεταβολή ήταν σταδιακή σε χρονικό διάστημα χιλιετιών.  Οι ζωντανοί οργανισμοί είχαν έτσι τη δυνατότητα να προσαρμοστούν και να ευημερήσουν.

Ο άνθρωπος των τελευταίων αιώνων όμως  από την έκρηξη της βιομηχανικής επανάστασης και μετά απελευθέρωσε τρομακτικές ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα στη ατμόσφαιρα μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, απορυθμίζοντας τη φυσική ροή των πραγμάτων, βιάζοντας κατά κάποιο τρόπο τη Γη. Το διοξείδιο του άνθρακα έχει διάρκεια ζωής 100 χρόνων στην ατμόσφαιρα.  Αυτό ωθεί κάποιους να δηλώσουν ότι η άσχημη προοπτική της εξέλιξης του φαινομένου του θερμοκηπίου είναι δρομολογημένη κι αναπόφευκτη. Ότι ακόμα κι αν σήμερα σταματούσαμε όλες τις δραστηριότητες που εκπέμπουν διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα (πράγμα παντελώς αδύνατο) και πάλι δεν θα μπορούσαμε να αποφύγουμε τις συνέπειες.

Η αλήθεια πάντως είναι ότι το πώς θα εξελιχτεί το θέμα είναι συγκερασμός πάρα πολλών παραγόντων, όπως του πόσο διοξείδιο του άνθρακα θα συνεχίσουμε να εκπέμπουμε, του επιβαρυντικού ρόλου του μεθανίου, του πώς θα ανταποκριθούν οι ωκεανοί στην τεράστια απορρόφηση διοξειδίου του άνθρακα που κάνουν, του πόσο θα διατηρηθούν τα υφιστάμενα δάση που κινδυνεύουν από πυρκαγιές και αποψίλωση, του ποιος θα είναι ο ρόλος της ηλιακής ακτινοβολίας και των νεφών που θα σχηματίζονται λόγω της αυξημένης κατακράτησης υδρατμών στην ατμόσφαιρα εξαιτίας της αύξησης της θερμοκρασίας και άλλων.

Αυτό που πρέπει να συνειδητοποιήσουμε και κυρίως οι μελλοντικές γενιές είναι ότι σε 50 χρόνια από τώρα μπορεί η ζωή στη Γη  να είναι εντελώς διαφορετική από σήμερα κι ότι πρέπει να αλλάξουμε ουσιαστικά τη στάση μας πάνω σε θέματα που αφορούν το περιβάλλον, αλλά το βασικότερο σαν λαοί αυτού του πλανήτη να επηρεάσουμε συλλογικά για αλλαγή στάσης τους κυβερνώντες που καθορίζουν τις μοίρες μας και που φέρουν την βασική ευθύνη γι αυτό το θέμα που δεν έχει σύνορα!

Στη νοτιοανατολική γωνιά της Εύβοιας βρίσκεται το θρυλικό ακρωτήριο  Καφηρέας, που είναι ευρύτατα γνωστό με το όνομα Κάβο Ντόρο,  (Cavo D’ Oro), που σημαίνει “το χρυσό ακρωτήρι” και που πήρε αυτό το όνομα από τα κοιτάσματα χρυσού κι αργύρου που είχαν ανακαλύψει εκεί Φοίνικες θαλασσοπόροι. Το όνομά του είναι συνδεδεμένο από τα αρχαία κιόλας χρόνια με ένα πλήθος ναυαγίων αλλά και τις αγωνίες αμέτρητων ναυτικών κατά τη διέλευση ενώπιόν  του.  Οι λυσσαλέοι Βορειοανατολικοί άνεμοι που πνέουν στη περιοχή κατά το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου και που ωθούν τα καράβια προς την αιχμηρή αυτή προεξοχή  το έχουν καταστήσει ως ένα από τα πιο επικίνδυνα ναυσιπλοϊκά σημεία.

Άγρια και επιβλητική ομορφιά δεσπόζει στο τοπίο του ακρωτηρίου που δείχνει εμφανή τα σημάδια της αέναης πάλης με τα φυσικά στοιχεία με τα λιγοστά δεντράκια λυγισμένα κάτω από τη συντριπτική δύναμη του ανέμου. Σε ένα ύψωμα πάνω από το ακρωτήρι αγναντεύει το πέλαγος το εκκλησάκι του Αγίου Γρηγορίου, και απέναντί του η βραχονησίδα Αράπης με το φύλακα  Άγγελο των ναυτικών, τη Φάσσα, το  φάρο του ακρωτηρίου.  Η βραχονησίδα αυτή έχει ονομαστεί και “ξυλοφάγος”, λόγω των αναρίθμητων ναυαγίων απάνω της.

Η ευρύτερη περιοχή του ακρωτηρίου με τα  βουνά  Σαμάρι,  Αηδόνι, Κερασιά , Πρόκα, τα οποία είναι οι απολήξεις του όρους  Όχη, αποτελεί ένα όμορφο φυσικό τοπίο με πλούσια χλωρίδα και πανίδα. Πλατάνια, δρύς, βελανιδιές, πουρνάρια, υδροχαρή φυτά , αλλά και ζώα όπως  αλεπούδες, λαγoύς, ασβούς,  πέρδικες και πολλά άλλα είδη πουλιών συναντά κανείς στην περιοχή. Και η θαλάσσια περιοχή του ακρωτηρίου όμως συντηρεί μεγάλες ομάδες ψαριών καθώς μεταφέρονται σ’ αυτήν με τα θαλάσσια ρεύματα πλούσια θρεπτικά στοιχεία.

Αυτή η ευρύτερη περιοχή του ακρωτηρίου  περιλαμβάνει μια ομάδα χωριών που είναι γνωστή ως “Τα χωριά του Κάβο Ντόρο” . Χαρακτηριστικό τους γνώρισμα είναι η απομόνωσή τους λόγω του άσχημου οδικού δικτύου που τα συνδέει με την Κάρυστο αλλά και του δύσβατου της περιοχής. Ξεκινώντας από την Κάρυστο πρέπει να διανύσουμε μια διαδρομή 60 χιλιομέτρων  περίπου για να προσεγγίσει κανείς τα περισσότερα από αυτά και να φτάσει στο Ακρωτήρι. Τα 40 χιλιόμετρα είναι χωμάτινα και δύσκολα  καθώς  η διαδρομή  χαρακτηρίζεται από τις  πολλές στροφές, τα φαράγγια, τις ρεματιές που κόβουν το δρόμο και τους χειμερινούς μήνες  δημιουργούν νεροφαγώματα που απαιτούν  τετρακίνητο όχημα. Περνώντας τον Πλατανιστό, συναντάμε τον Αντιά γνωστόν για το τοπικό ιδίωμα των κατοίκων του, τα σφυρίγματα. Η ησυχία του τοπίου και η ανάγκη επικοινωνίας από απόσταση λόγω του δύσβατου της περιοχής επινόησε αυτόν τον τρόπο επικοινωνίας που περιλαμβάνει πλήρες λεξιλόγιο!

Στη συνέχεια Κόμιτο, Ευαγγελισμός, Καψούρι, Δρυμονάρι, Θύμι, Ζαχαριά, Αμυγδαλιά, Πρινιά, Καλλιάνοι, χωριά κλεισμένα πίσω από τον κόσμο, ξεχασμένα στο δικό τους ρυθμό.  Μόλις τη δεκαετία του ΄80 συνδέθηκαν με το ηλεκτρικό δίκτυο και ζουν ακόμα μακριά από καθε είδος σύγχρονης τεχνολογίας, σε έναν τόπο πεντακάθαρο, αγνό,  αμόλυντο από κάθε είδους ρύπανση. Φαντάζει οξύμωρο, κι όμως σε ευθεία απόσταση απέχουν περίπου  80 χιλιόμετρα από τη  πρωτεύουσα. Οι Καβοντορίτες άνθρωποι φιλόξενοι, απλοί, καθάριοι, λουσμένοι από το φως και τον ατίθασο βοριά του Αιγαίου θα μας υποδεχτούν με χαρά καθώς οι επισκέψεις στον τόπο τους είναι ελάχιστες. Θα μας  πουν ότι αγαπούν τον τόπο τους, τη φύση του, την απλή ζωή που ζουν, παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν.

Θα επιστρέψουμε αναρωτώμενοι, ποιοι ζουν  την  πραγματική ζωή!

Ο  Πλάτωνας μας βοηθά με αλληγορικό τρόπο να κατανοήσουμε τη σημασία της Παιδείας, αλλά επίσης και τις επιπτώσεις της διαστρεβλωμένης μάθησης. Έξοχος ο προβληματισμός που αγγίζει επίσης και πτυχές του ανθρώπινου εγωισμού που αρνείται πολλές φορές πεισματικά να αλλάξει την θεώρηση των πραγμάτων, μη δεχόμενος να αποδεχτεί αποδεδειγμένα ορθότερες απόψεις.  Πόσο βέβαιοι είμαστε ότι τα πράγματα είναι έτσι όπως τα νομίζουμε;  Ποια είναι η ευθύνη μας για τη μεταλαμπάδευση του φωτός της αληθινής γνώσης  σε όλους τους πλανεμένους;   Μεγάλη και με οποιοδήποτε κόστος υποστηρίζει ο μεγάλος Αρχαίος  Έλληνας  Φιλόσοφος!