Γράφει η Σμαράγδα Κουκιά, Β2
Mark Haddon, Ποιος σκότωσε το σκύλο τα μεσάνυχτα (εκδ. Ψυχογιός, μτφρ. Άννα Παπασταύρου).
Το “Ποιος σκότωσε το σκύλο τα μεσάνυχτα” του Mark Haddon, (εκδ. Ψυχογιός, μτφρ. Άννα Παπασταύρου) είναι ένα βιβλίο διδακτικό, με ενδιαφέρον, που σε προβληματίζει, θίγοντας ένα πολύ σημαντικό κοινωνικό ζήτημα. Πρωταγωνιστής του είναι ένα πολύ ιδιαίτερο αγόρι – ο Κρίστοφερ – του οποίου η καθημερινότητα είναι πολύ διαφορετική από τη δική μας. Γνώσεις απίστευτες, αγάπη για μάθηση, εκπληκτική μνήμη και παρατηρητικότητα, μεγάλο ενδιαφέρον για τις επιστήμες και παράλληλα ιδιοτροπίες, όπως απέχθεια για το ανθρώπινο άγγιγμα, επιθετικότητα (για λόγους άμυνας), αδυναμία έκφρασης και κατανόησης συναισθημάτων, αντικοινωνικότητα – εσωστρέφεια. Ένα παιδί λοιπόν που βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού και στην προσπάθειά του να εξιχνιάσει το μυστήριο μιας δολοφονίας, έρχεται αντιμέτωπο με απρόσμενες εκπλήξεις που θα ταράξουν το προκαθορισμένο του πρόγραμμα.
Διηγείται ο ίδιος την ιστορία του και μέσα από την εξιστόρηση των γεγονότων, φαίνεται ξεκάθαρα η στάση του κοινωνικού του περιγύρου απέναντι σε τέτοιες διαταραχές. Ομολογώ πως βρήκα θλιβερό και απαράδεκτο το γεγονός πως στη συντριπτική πλειοψηφία, οι άνθρωποι από το περιβάλλον του τού φέρονταν με αγένεια και ανεξήγητη κακία. Δεχόταν διαρκώς βωμολοχίες, ακόμη κι από το οικογενειακό του περιβάλλον. Έπρεπε όμως να τις αποδέχεται, γιατί ήταν για εκείνον προφανές πως οι γονείς του τον αγαπούσαν πολύ, τον νοιάζονταν και ήταν πάντοτε απόλυτα ειλικρινείς μαζί του. Κάποια χρόνια αργότερα, ανακαλύπτει πως η εικόνα που είχε δημιουργήσει δεν ανταποκρινόταν πλήρως στην πραγματικότητα. Από τη μία, ανακαλύπτει πως η μητέρα εκείνη που νόμιζε πως ήταν νεκρή, βρίσκεται σε μια άλλη πόλη και ζει πλέον με τον νέο της σύντροφο, απαλλαγμένη από το βάρος ενός παιδιού με αυτισμό. Από την άλλη, έρχεται αντιμέτωπος με το γεγονός πως ο πατέρας εκείνος που ισχυριζόταν πως έλεγε πάντα την αλήθεια, τελικά έκρυβε ένα μεγάλο κομμάτι της σε εξαφανισμένους φακέλους. Ο Κρίστοφερ βιώνει μια πρωτόγνωρη κατάσταση ενώ ταυτόχρονα αναγνωρίζει στο πρόσωπο του πατέρα του τον περιβόητο δολοφόνο του σκύλου, το γεγονός που είναι και η αρχή της ιστορίας μας. Εξεπλάγην με την απόφαση του μικρού, μέσα στο φόβο, να ταξιδέψει μόνος του ώστε να βρεθεί και πάλι κοντά στη μητέρα του.
Το τέλος του βιβλίου δεν το θεωρώ συγκλονιστικό, πιστεύω όμως πως κρύβει ένα πολύ σημαντικό μήνυμα. Μπορεί οι γονείς του να μην ήταν ιδανικοί, να μην ανταποκρίνονταν στις υποχρεώσεις τους απέναντι σε ένα παιδί ξεχωριστό, τουλάχιστον όμως του ζητούν συγγνώμη και προσπαθούν να χτίσουν τη ζωή τους μαζί του ξανά από την αρχή. Το γεγονός αυτό δε διαγράφει φυσικά τα όσα συνέβησαν, το να καταλαβαίνει όμως ο άνθρωπος τα λάθη του, να μετανοεί και να ζητάει μια ειλικρινή συγγνώμη από τους αγαπημένους του (και όχι μόνο), είναι ένα πολύ σημαντικό βήμα για να προχωρήσει μπροστά. Εξάλλου, η πίστη του Κρίστοφερ στον εαυτό του και οι υψηλοί του στόχοι για το μέλλον, του δίνουν δύναμη και θάρρος για κάθε νέα περιπέτεια.
