Οι Ερευνητικές Εργασίες εντάσσονται οργανικά στην όλη φιλοσοφία του σύγχρονου Σχολείου, η οποία αντιλαμβάνεται τους μαθητές ως μικρούς «διανοούμενους», «επιστήμονες» και «ερευνητές», που συνεργάζονται στενά σε πλαίσιο πρωτοβουλιών και επιλογών και προσεγγίζουν βιωματι­κά τη σχολική γνώση, μέσα από διεπιστημονικής φύσης ερωτήματα, πειραματισμούς και διερευνήσεις.

Οι Ερευνητικές Ερ­γασίες δημιουργούν με την εφαρμογή τους ένα νέο εκπαιδευτικό πεδίο, στο οποίο κυρίαρχα είναι τα στοιχεία της ενεργού εμπλοκής των μαθητών, της κριτικής και δημιουργικής σκέψης και της σύνδεσης των προσωπικών βιωμάτων με τη σχολική γνώση και όλων αυτών με τις πραγματικές καταστάσεις ζωής.

Πιο συγκεκριμένα, οι μαθητές καλούνται να δώσουν τεκμηριωμένες απαντήσεις στα ερωτήματα που οι ίδιοι έθεσαν και στη, συνέχεια, με βάση τη νέα τους γνώση, να προτείνουν λύσεις σε προβλήματα και να λάβουν αποφάσεις για πολύ­πλοκα ζητήματα. Έτσι, η γνώση συνδέεται αμεσότερα με τη ζωή και η μάθηση με την ενεργό δράση του μαθητή.