Μάρτης : Ένα από τα πιο διαδεδομένα έθιμα, που προέρχεται από την αρχαιότητα, είναι και η τοποθέτηση από τις μανάδες την 1η Μαρτίου ενός μικρού βραχιολιού από άσπρο και κόκκινο νήμα στο χέρι των παιδιών τους για να μην τα μαυρίσει ο Ήλιος.
Τα κουβαράκια μας: κόκκινο και άσπρο
Ο “Μάρτης” θεωρείται ότι προστάτευε τις κοπέλες από το κάψιμο του ήλιου. Τον έβγαζαν την ημέρα της Λαμπρής και το έβαζαν στο αρνί για να μην καεί κατά το ψήσιμο ή το έβγαζαν στο τέλος του μήνα, αφήνοντάς το πάνω στα δέντρα για να το πάρουν τα χελιδόνια για τις φωλιές τους. Αλλού πάλι το δένουν στις λαμπάδες της Λαμπρής για να καούν μαζί.
Τα δικά μας χεράκια με το Μάρτη
...και άλλα χεράκια!
Κατά το μήνα αυτό συνηθίζονταν παλιά και το έθιμο της χελιδόνας (τα χελιδονίσματα).
Ήδη από την αρχαιότητα τα παιδιά γιόρταζαν το τέλος του χειµώνα και τον ερχοµό των χελιδονιών µε τα «χελιδονίσµατα». Κρατώντας το οµοίωµα ενός χελιδονιού, τριγυρνούσαν στην πόλη και τραγουδώντας τη «χελιδόνα», ζητούσαν φιλέµατα. Το έθιµο της «χελιδόνας» συνεχίστηκε σε πολλές περιοχές τη Ελλάδας ως τα νεότερα χρόνια. Την 1η του Μάρτη τα παιδιά ξεχύνονταν στους δρόµους για να καλωσορίσουν τα χελιδόνια, αγγελιαφόρους της άνοιξης, που δε θ’ αργούσε να έρθει. Περασµένο σε ένα ραβδί, κρατούσαν ένα καλάθι µε φύλλα κισσού, σύµβολο της αειθαλούς βλάστησης. Στην άκρη του ραβδιού στερέωναν ένα ξύλινο χελιδόνι που είχε κουδουνάκια στο λαιµό του και, τριγυρίζοντας από σπίτι σε σπίτι, κουνούσαν το ραβδί τους και έλεγαν τα «χελιδονίσµατα».
Τα δικά μας χελιδονίσματα μαζί με τα κουβαράκια του Μάρτη και την κυρά Σαρακοστή μας
Ο λαός μας έχει δώσει στον Μάρτιο διάφορες ονομασίες που σχετίζονται κυρίως με τις ασταθείς καιρικές συνθήκες που επικρατούν στη διάρκειά του. Γι’ αυτό είναι γνωστός ως Κλαψομάρτης, αλλά και Πεντάγνωμος: «Ο Μάρτης ο Πεντάγνωμος, πέντε φορές εχιόνισε και πάλι το μετάνιωσε πως δεν εξαναχιόνισε», και «Μάρτης, γδάρτης και κακός παλουκοκαύτης», και «Κάλιο Μάρτης στις γωνιές, παρά Μάρτης στις αυλές». Παρ’ όλα αυτά ο Μάρτης θεωρείται ο καταλληλότερος μήνας για φύτεμα δένδρων και γι’ αυτό ονομάζεται και Φυτευτής, ενώ λόγω της γιορτής του Ευαγγελισμού ονομάζεται και Βαγγελιώτης. Τον Μάρτη πάντως ξεκινάει και η Άνοιξη, γι’ αυτό ονομάζεται και Ανοιξιάτης, ενώ χαρακτηριστική είναι και η παροιμία «από Μαρτιού καλοκαιριά, κι απ’ Αύγουστο χειμώνας». Ο Μάρτης περιλαμβάνει επίσης και το κύριο μέρος της νηστείας της Σαρακοστής: «Δεν λείπει ο Μάρτης από την Σαρακοστή», όπως χαρακτηριστικά λέγεται.
Παροιμίες που σχετίζονται με τις παρατηρούμενες σ΄ αυτόν καιρικές μεταβολές είναι και οι εξείς:
ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ
• «Φύλα ξύλα για τον Μάρτη να μη κάψεις τα παλούκια»
• «Όπως ασπρίζουν τα βουνά το Μάρτη από τα χιόνια, έτσι ν΄ ασπρίσουν τα μαλλιά της νύμφης απ΄ τα χρόνια».
• «Αν ρίξ΄ ο Μάρτης δυο νερά κι΄ Απρίλης άλλο ένα, χαρά σε κείνο το ζευγά πό ΄χει πολλά σπαρμένα».
• «Μάρτης βρέχει; Ποτέ μη πάψει» ή «Μάρτης έβρεχε κι ο θεριστής χαιρόταν»
• «Κάλλιο Μάρτης καρβουνιάρης παρά Μάρτης λιοπυράρης».
• «Οπόχει κόρη ακριβή τον Μάρτη Ήλιος μη τη δει»
• «Του Μάρτη οι αυγές με κάψανε του Μάη το μεσημέρι…».
• «Τον Μάρτη στον Ήλιο μη κοιμηθείς».
Παρ’ όλο που επίσημα η Άνοιξη αρχίζει το τελευταίο δεκαήμερο του Μαρτίου , εντούτοις ολόκληρος ο Μάρτης λογίζεται ως ανοιξιάτικος μήνας μαζί με τον Απρίλιο και τον Μάιο.
Ώρα για ζωγραφική! Ζωγραφίστε τα δικά μας χελιδονίσματα… για να μην ξεχνάμε τις παραδόσεις του τόπου μας!
Ήρθε η ώρα λοιπόν να ξεχωρίσουμε και να… μάθουμε τα φωνήεντα και τα σύμφωνα.
Και άντε καλά τα φωνήεντα τα μάθαμε τις 2 πρώτες εβδομάδες και τα φωνάζαμε όλο χαρά.
Τα σύμφωνα όμως, πώς;
Αρχικά γνωρίσαμε τη Φωνηέντη και το Σύμφωνο, που εδώ και πολύ καιρό βρισκόταν στον τοίχο της τάξης μας.
Ο Σύμφωνος και η Φωνηέντη καμαρωτοί και λίγο... ντροπαλοί στον τοίχο της τάξης μας!
Η ιστορία του Σύμφωνου και της Φωνηέντης
Η Φωνηέντη πάντα χαρούμενη τραγουδούσε το δικό της τραγούδι. Ο καημένος ο Σύμφωνος όμως, έβγαζε μόνο κοφτές και σιγανές φωνές. Πόσο στενοχωρημένος ήταν… ώσπου μια μέρα συνάντησε την κεφάτη Φωνηέντη με την δυνατή, τραγουδιστή φωνή. Έπαιξαν πολύ και μετά ένωσαν τις φωνές τους. Μα τη μαγική στιγμή! Ο κόσμος γύρω γέμισε με πολλές και διαφορετικές φωνές που σιγά σιγά ενώνονταν και γινόταν μεγαλύτερες φωνές, λέξεις, προτάσεις. Πολύ διασκέδασαν μ’ αυτό το τραγουδιστό παιχνίδι. Αποφάσισαν λοιπόν, αφού ταίριαζαν τόσο πολύ, να κάνουν παρέα. Έτσι κι έγιναν αχώριστοι!
Από τότε μέχρι σήμερα και μας χαρίζουν απίστευτους συνδυασμούς σε λέξεις και προτάσεις. Μια γλώσσα που θεωρείται η πιο πλούσια γλώσσα στον κόσμο, μια γλώσσα τόσων σπουδαίων ποιητών και συγγραφέων.
Αυτή την ιστορία τη συζητήσαμε και καταλάβαμε τη διαφορά ανάμεσα στα φωνήεντα και τα σύμφωνα.
Τα φωνήεντα της Φωνηέντης και τα σύμφωνα του Σύμφωνου
Και πάλι όμως, πώς θα… “παπαγαλίζαμε” τα σύμφωνα; Ήρθε η ώρα να μας επισκεφτεί ο Λουδοβίκος των Ανωγείων και να κάνει το μαγικό του με την Αλφαβήτα του.
Η Αλφαβήτα-Στίχοι
Κάθε φορά λοιπόν που πρέπει να πούμε τα σύμφωνα εμείς …τραγουδάμε το ρεφρέν. Πώς σας φαίνεται; Δοκιμάστε το και θα δείτε πόσο εύκολα θα τα μάθετε!
Αρχίσαμε λοιπόν, και όπως υποσχεθήκαμε σας δείχνουμε ένα μέρος από τη δουλειά μας.
Χρώματα, πολλά χρώματα...
Μας αρέσουν οι κατασκευές.
Πρώτα θα χρωματίσουμε τον Ήλιο, το Λαδένιο, τη Μηλίτσα, το Βουτυρένιο, το Σαρδέλα, τον Οκέυ Μπαμ Μπαμ και το Σοφό.
Μετά θα τους κολλήσουμε σε χαρτόνι. Ένα καλαμάκι για να τους στηρίξουμε και… έτοιμοι οι ήρωες της δικιάς μας Ντενεκεδούπολης.
Ομάδες σε δράση!
Ελπίζω τη Δευτέρα να είναι τελειωμένοι όλοι για να προλάβουμε να παίξουμε, να χαρούμε και να γελάσουμε πριν δούμε την παράσταση!!!
Θα κατασκευάσουμε όμως και τα ντενεκεδάκια της τάξης. Όοοοοοχι από χαρτί αλλά από τι άλλο; Από ντενεκέ!!!
Τα άχρηστα ντενεκεδάκια...
Η μεταμόρφωση των τριών σε: Λαδένιο, Μηλίτσα και Οκέυ Μπαμ μπαμ (τι γέλιο γίνεται μ΄αυτόν δε λέγεται, έγινε ο αγαπημένος μας).
... πιάνουν πάλι δουλειά!
Κι ο καθένας χωριστά:
Η Μηλίτσα
Ο Οκέυ Μπαμ Μπαμ
Ο Λαδένιος
Οι υπόλοιποι από Δευτέρα.
Μέσα στο Σαββατοκύριακο ελπίζω να προλάβω και να ανεβάσω τα πατρόν από τους ήρωες της Ντενεκεδούπολης για να τους κατασκευάσετε και να χαρείτε μαζί μας!
Την Τετάρτη 18 Ιανουαρίου θα παρακολουθήσουμε στο Βασιλικό θέατρο την “Ντενεκεδούπολη”.
Ετοιμαζόμαστε λοιπόν.
Διαβάσαμε το βιβλίο που μας το έφερε ο Χρήστος.
Ακούσαμε τη μουσική του έργου και μάθαμε το τραγούδι της Ντενεκεδούπολης
και το τραγούδι του Οκέι Μπα Μπα Μπαμ(γέλια που κάναμε μ’ αυτόν!)
Γνωρίσαμε τη συγγραφέα Ευγενία Φακίνου διαβάζοντας για τη ζωή και τα έργα της.
Φέραμε πολλά ντενεκεδάκια και αύριο θα τα… μεταμορφώσουμε.
Ετοιμάζουμε και φιγούρες με τους ήρωες της Ντενεκεδούπολης.
Ελπίζουμε να γίνουν ωραία για να σας τα παρουσιάσουμε.